Türkiyə son illərdə beynəlxalq tələbələr üçün cəlbedici təhsil məkanına çevrilib. Bu ölkədə bir çox universitet həm əyani, həm də qiyabi (uzaktan eğitim) təhsil forması təklif edir. Xüsusilə Azərbaycan və digər türk respublikalarından olan abituriyentlər Türkiyədə atestatla təhsil imkanlarını araşdırırlar. Qiyabi təhsil isə işləyən, vaxt məhdudiyyəti olan və ya başqa səbəblərlə əyani təhsilə davam edə bilməyənlər üçün olduqca əlverişlidir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Qiyabi Təhsil Nədir?
Qiyabi və ya uzaqdan təhsil (uzaktan eğitim), ənənəvi olaraq universitet auditoriyalarına getmədən, internet və müasir texnologiyalar vasitəsilə dərslərin keçirildiyi təhsil formasıdır. Qiyabi təhsildə tələbə dərslərin əksəriyyətini onlayn şəkildə izləyir, tapşırıqları elektron formada yerinə yetirir, imtahanları isə ya onlayn, ya da universitet tərəfindən müəyyən edilmiş mərkəzlərdə verir.
Qiyabi Təhsilin Əsas Xüsusiyyətləri
- Esneklik: Tələbə dərsləri istənilən vaxt izləyə və təkrarlaya bilər.
- Əməkdaşlıq: Müəllim və tələbələr arasında əlaqə əsasən onlayn olur.
- Qiymətləndirmə: Qiymətləndirmə əsasən tapşırıqlar və onlayn imtahanlar üzərindən aparılır.
- Əyani sessiyalar: Bəzi universitetlər ildə bir və ya iki dəfə əyani (görüş) sessiyaları təşkil edə bilər.
Türkiyədə Atestatla Qiyabi Təhsilə Qəbul Qaydaları
Türkiyədə atestatla qiyabi təhsilə qəbul qaydaları əyani təhsil ilə bənzərdir. Yəni, Azərbaycanda orta məktəbi bitirən və atestat alan məzunlar, imtahan vermədən bəzi universitetlərə qiyabi (uzaktan eğitim) fakültələrinə qəbul ola bilirlər.
Qəbul Prosesi və Şərtlər
Aşağıdakı cədvəldə Türkiyədə atestatla qiyabi təhsilə qəbulun əsas mərhələləri və tələb olunan sənədləri görə bilərsiniz:
| Mərhələ | Açıqlama |
|---|---|
| Onlayn Müraciət | Universitetin saytında qeydiyyat forması doldurulur |
| Atestat Təsdiqi | Orta məktəb atestatı notarial və apostil təsdiqindən keçir |
| Dil Sənədi | Türk dili biliyi lazımdırsa (TÖMER sertifikatı və s.) |
| Şəxsiyyət Sənədi | Pasportun skanı və ya şəxsiyyət vəsiqəsi |
| Foto | Rəqəmsal fotoşəkil tələb olunur |
| Rüsumun ödənilməsi | Qeydiyyat üçün müəyyən miqdarda ödəniş |
| Qəbul Cavabı | Universitetdən qəbul məktubu gəlir |
Qeyd: Bəzi universitetlər əlavə olaraq motivasiya məktubu və ya arayış da tələb edə bilər.
Qiyabi Təhsilin Əyani Təhsildən Fərqləri
Türkiyədə qiyabi və əyani təhsil arasında bəzi əsas fərqlər var. Bu fərqlər aşağıdakı kimidir:
- Dərs formatı: Əyani təhsildə tələbələr universitetə gedir, qiyabi təhsildə isə dərslər onlayn keçirilir.
- İmtahan forması: Qiyabi təhsildə bəzi imtahanlar onlayn olur, lakin əksər universitetlər əsas imtahanları auditoriyada keçirir.
- Təhsil haqqı: Qiyabi təhsil əyani təhsildən nisbətən ucuz ola bilər.
- Dərəcə: Qiyabi təhsildə verilən diplom, əyani təhsil diplomu ilə hüquqi baxımdan eynidir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Türkiyədə Qiyabi Təhsil Verən Başlıca Universitetlər
Türkiyədə qiyabi (uzaktan eğitim) proqramı təklif edən universitetlərin sayı artmaqdadır. Aşağıda əsas universitetlər və onların qiyabi təhsil xüsusiyyətləri təqdim edilir:
| Universitet | Qiyabi Proqramların Sayı | İxtisaslar (nümunə) | Təhsil haqqı (illik, ortalama) |
|---|---|---|---|
| Anadolu Universiteti | 50+ | İqtisadiyyat, Biznes, İT | 200-500 dollar |
| İstanbul Universiteti | 30+ | Hüquq, Psixologiya, Maliyyə | 300-700 dollar |
| Atatürk Universiteti | 20+ | İdarəetmə, Marketinq | 250-600 dollar |
| İstanbul Aydın Universiteti | 15+ | Kompüter Elmləri, Menecment | 400-900 dollar |
| Sakarya Universiteti | 10+ | Pedaqogika, Sosial iş | 300-800 dollar |
Qeyd: Təhsil haqqı universitetə və ixtisasa görə dəyişir.
Qiyabi Təhsilin Üstünlükləri və Çətinlikləri
Qiyabi təhsil, bir çox tələbə üçün əlverişli və effektiv təhsil formasıdır. Lakin, müəyyən çətinliklər də var. Gəlin bunlara ayrı-ayrılıqda baxaq.
Üstünlükləri
- Zaman və məkan azadlığı: Hər yerdə və istənilən vaxt təhsil almaq imkanı.
- İşləyənlər üçün əlverişli: İşləyən şəxslər üçün təhsil və iş bir arada davam etdirilə bilər.
- Xərclərin azlığı: Yerləşmə, nəqliyyat və əlavə xərclər yoxdur.
- İkinci diplom imkanı: Əyani təhsildə oxuyan tələbə əlavə olaraq qiyabi təhsildə də oxuya bilər.
Çətinlikləri
- Özünü idarəetmə tələb edir: Disiplinli olmaq lazımdır, əks halda materialı mənimsəmək çətin ola bilər.
- Praktiki dərslərin azlığı: Laboratoriya və ya praktika tələb edən ixtisaslarda çətinlik yaranır.
- Onlayn texniki problemlər: İnternet və texnologiya ilə bağlı problemlər bəzən təhsilə mane ola bilər.
- Sosial əlaqələrin məhdudluğu: Əyani tələbələr qədər sosial mühit və dostluq şəbəkəsi yaranmır.
Türkiyədə Qiyabi Təhsil üzrə İxtisaslar
Ən çox seçilən qiyabi ixtisaslar əsasən aşağıdakı sahələri əhatə edir:
- İqtisadiyyat və idarəetmə
- Biznes və marketinq
- Kompüter elmləri və informasiya texnologiyaları
- Hüquq və beynəlxalq münasibətlər
- Psixologiya və pedaqogika
- Maliyyə və mühasibatlıq
Aşağıdakı cədvəldə isə ən çox tələb olunan qiyabi ixtisasları görə bilərsiniz:
| İxtisas | Əsas Universitetlər | Məşğulluq Perspektivi |
|---|---|---|
| Biznesin idarə olunması | Anadolu, İstanbul, Atatürk | Orta-yüksək |
| Kompüter elmləri | İstanbul Aydın, Anadolu | Yüksək |
| Hüquq | İstanbul | Orta |
| Maliyyə və mühasibatlıq | Anadolu, Atatürk | Yüksək |
| Marketinq | Sakarya, Anadolu | Orta |
| Pedaqogika | Sakarya, Atatürk | Orta |
Qiyabi Təhsilin Qanuniliyi və Diplomun Etibarlılığı
Türkiyədə qiyabi təhsil dövlət və özəl universitetlər tərəfindən rəsmi şəkildə təşkil edilir. Burada əldə olunan diplomlar, Türkiyədə və bir çox başqa ölkələrdə, o cümlədən Azərbaycanda tanınır. Amma diplomun Azərbaycanda tanınması üçün Nostrifikasiya (diplomun təsdiqlənməsi) prosesi keçmək lazımdır.
Nostrifikasiya Prosesi
- Diplom və transkriptin təqdimatı
- Tərcümə və notarial təsdiq
- Azərbaycan Təhsil Nazirliyinə müraciət
- Qiymətləndirmə və təsdiq
Əgər proqram tam akkreditasiya olunmuş universitet tərəfindən təklif olunubsa, nostrifikasiya, adətən, uğurla nəticələnir.
Qiyabi Təhsil üçün Tələb olunan Türk Dili Səviyyəsi
Əgər tədris dili türkcədirsə, tələbə türkcə dil səviyyəsini təsdiq etməlidir. Ən məşhur türk dili sertifikatı TÖMER-dir. Bəzi universitetlər dil kursu və ya onlayn test vasitəsilə dil səviyyəsini yoxlayır.
Qeyd: İngilis dilində qiyabi proqramlar üçün isə TOEFL/IELTS və ya universitetin daxili imtahanı tələb oluna bilər.
Qiyabi Təhsil üzrə Təqaüd və Kredit İmkanları
Türkiyədə əksər qiyabi proqramlar üçün dövlət təqaüdləri nəzərdə tutulmayıb. Lakin bəzi özəl və qeyri-hökumət təşkilatlarının təqaüdləri və ya güzəştləri mövcuddur. Bunun üçün universitetlərin beynəlxalq əlaqələr şöbəsi ilə əlaqə saxlamaq tövsiyə olunur.
Qiyabi Təhsil Proqramına Qəbuldan Sonra Atılacaq Addımlar
Aşağıda qiyabi təhsil proqramına qəbuldan sonra tələbənin atmalı olduğu əsas addımlar xülasə verilib:
| Addım | İzah |
|---|---|
| Qəbul məktubunu almaq | Universitetin göndərdiyi qəbul məktubunu əldə etmək |
| Vizaya müraciət etmək | Türk Respublikasının səfirliyinə viza üçün müraciət etmək |
| Onlayn platformaya giriş | Universitetin təhsil portalına qeydiyyat olmaq |
| Dərslərə başlamaq | Onlayn dərsləri izləməyə başlamaq |
| Tapşırıqları yerinə yetirmək | Kurs ərzində verilən tapşırıqları vaxtaşırı yerinə yetirmək |
| İmtahanlara hazırlaşmaq | Universitetin müəyyən etdiyi qaydalara uyğun imtahan vermək |
Türkiyədə atestatla qiyabi təhsil almaq həm sərfəli, həm də rahat seçimdir. Bu forma təhsil, vaxt məhdudiyyəti olanlar, işləyənlər və ya ikinci diplom almaq istəyənlər üçün idealdır. Proses, sənədlərin düzgün hazırlanması və universitetlərlə müntəzəm əlaqə ilə asanlaşdırıla bilər. Əsas olan, proqramı seçərkən universitetin rəsmi akkreditasiya olunmasına və diplomun nostrifikasiyasına diqqət yetirməkdir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Ən Çox Verilən Suallar
Dövlət universitetlərində illik təhsil haqqı türk bölməsində əsasən 10.000 – 40.000 TL (təxminən 300 – 1.200 USD), ingilis bölməsində isə 20.000 – 60.000 TL (təxminən 600 – 1.800 USD) aralığındadır.
Özəl universitetlərdə illik təhsil haqqı adətən 8.000 – 30.000 ABŞ dolları, bəzi tibb və diş həkimliyi fakültələrində isə 40.000 ABŞ dollarına qədər yüksələ bilər.
Dövlət universitetlərində tibb fakültəsinin illik ödənişi orta hesabla 2.000 – 5.000 USD, özəl universitetlərdə isə 12.000 – 30.000, bəzi hallarda 40.000 USD aralığındadır.
Əlavə xərclərə yaşayış (kirayə və ya yataqxana), yemək, nəqliyyat, dərslik, sığorta və şəxsi ehtiyaclar daxildir. Bir tələbənin aylıq yaşayış xərcləri orta hesabla 400-800 USD arasında dəyişir.
Bəli, Türkiyədə dövlət (“Türkiye Bursları”) və universitet səviyyəsində geniş təqaüd proqramları mövcuddur. Bu təqaüdlər təhsil haqqını, bəzən isə yaşayış və digər xərcləri tam və ya qismən qarşılayır.
Təhsil haqqı adətən ildə bir dəfə və ya iki hissədə (yarımillik) ödənilir. Ödəniş şərtləri universitetdən-universitetə dəyişə bilər.
Təhsil haqqına, adətən, dərslərə giriş, laboratoriyalardan və kitabxanadan istifadə, kampus infrastrukturu, bəzi hallarda isə əlavə texniki və sosial xidmətlər daxildir. Özəl universitetlərdə bəzi əlavə xidmətlər (idman, sosial fəaliyyətlər) ödənişə daxil ola bilər.
Dövlət universitetlərində magistr və doktorantura üçün illik təhsil haqqı 500 – 2.000 USD civarındadır. Özəl universitetlərdə isə bu rəqəm 2.000 – 8.000 USD aralığında dəyişə bilər.
Təqaüd proqramlarında əsas meyarlar yüksək akademik nəticə, motivasiya məktubu, sosial aktivlik və bəzən dil biliyidir. Bəzi proqramlarda müsahibə və tövsiyə məktubu da tələb olunur.
Bəzi universitetlər akademik uğura, idman və ya incəsənət sahəsində xüsusi nailiyyətlərə, sosial fəallığa və ya ailə vəziyyətinə görə əlavə endirim və təqaüd proqramları təqdim edir. Universitetin qəbul və sosial xidmətlər bölməsinə müraciət etmək kifayətdir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
