Müasir Azərbaycan cəmiyyəti bir çox görkəmli alimlər, dövlət xadimləri və elm-siyasət fəallarının zəhməti nəticəsində formalaşmışdır. Onlardan biri də Ənvər Əfəndiyevdir – alim, ictimai xadim, dövlət qulluğu təmsilçisi və uzun illər ərzində Azərbaycanda hüquq, idarəçilik və maarifçilik sahələrində müstəsna xidmətlər göstərmiş şəxsiyyət. Ənvər Əfəndiyev təkcə elmi işləri ilə deyil, həm də idarəçilik fəaliyyətindəki prinsipiallığı, vətənpərvər duruşu və cəmiyyətə verdiyi töhfələrlə seçilmişdir.
Ənvər Əfəndiyev Kimdir?
Ənvər Əfəndiyev Azərbaycanın tanınmış ictimai və elmi xadimlərindən biridir. O, uzun illər Azərbaycan Respublikasında müxtəlif dövlət strukturlarında çalışmış, elm və idarəçilik sahəsindəki peşəkarlığı ilə diqqət mərkəzində olmuşdur.
Ənvər Əfəndiyev hüquq və dövlət idarəçiliyi sahəsində fəaliyyət göstərmiş, eyni zamanda elmi-nəzəri istiqamətdə yüzlərlə tədqiqat işlərinin müəllifi olmuşdur. Onun fəaliyyəti dövlət strukturlarında yalnız texniki və inzibati işlərlə məhdudlaşmır – o, eyni zamanda maarifləndirmə, hüquqi şüurun artırılması və kadr hazırlığı sahələrində də vacib rol oynamışdır.
Həyatı və Təhsili
Ənvər Əfəndiyev XX əsrin ortalarında Azərbaycanın ziyalı ailəsində anadan olmuşdur. Gənclik illərində yüksək təhsilə marağı ilə seçilən Əfəndiyev ilk olaraq yerli təhsil müəssisələrində orta məktəb təhsilini başa vurmuş, daha sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) hüquq fakültəsinə daxil olmuşdur. O, burada hüquq nəzəriyyəsi və idarəetmə üzrə dərin biliklər qazanmış, sonradan isə aspirantura və doktorantura təhsili alaraq hüquq elmləri namizədi və daha sonra doktoru elmi dərəcəsinə sahib olmuşdur.
Elmi və Akademik Fəaliyyəti
Ənvər Əfəndiyev uzun illər ərzində Azərbaycanın müxtəlif ali təhsil müəssisələrində müəllim, kafedra müdiri, elmi rəhbər vəzifələrində çalışmışdır. Onun elmi fəaliyyəti əsasən aşağıdakı sahələri əhatə etmişdir:
Dövlət idarəçiliyinin hüquqi əsasları
Konstitusiya hüququ
İnsan hüquqları və onların müdafiəsi
İctimai idarəetmədə etik davranışlar və məmur məsuliyyəti
Hüquq elminin nəzəri və praktik problemləri
Ənvər Əfəndiyevin elmi araşdırmaları Azərbaycan hüquq sisteminin inkişafına mühüm töhfələr vermişdir. O, həmçinin gənc alimlər və tələbələr üçün çoxsaylı dərsliklər, metodik vəsaitlər və təlim modulları hazırlamışdır.
Dövlət Xidməti və İdarəçilik Təcrübəsi
Ənvər Əfəndiyev elmi fəaliyyətlə yanaşı, dövlət qulluğunda da önəmli vəzifələrdə çalışmışdır. O, müxtəlif illərdə aşağıdakı sahələrdə fəaliyyət göstərmişdir:
Azərbaycan Respublikası Prezident Administrasiyası və digər mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarında hüquqi ekspert
Parlamentdə hüquqi məsləhətçi və ya komissiya üzvü
Dövlət qulluğu islahatları üzrə işçi qruplarda təmsilçi
Hüquq-mühafizə və məhkəmə orqanlarının islahatları ilə bağlı monitorinq qruplarının koordinatoru
Ənvər Əfəndiyev daim qanunun aliliyinin qorunması, şəffaf idarəetmə və insan hüquqlarının müdafiəsi prinsiplərini əsas tutmuşdur.
Təlimçilik və Maarifçilik Fəaliyyəti
Ənvər Əfəndiyev uzun illər ərzində dövlət qulluqçularının hazırlanması və peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması üçün keçirilən treninqlərin əsas təlimçilərindən biri olmuşdur. O, həmçinin aşağıdakı sahələr üzrə maarifləndirici fəaliyyət göstərmişdir:
Gənclərin hüquqi təhsili
Hüquq mədəniyyəti və etik davranış qaydaları
Dövlət idarəçiliyində şəffaflıq və hesabatlılıq
Vətəndaş cəmiyyətinin hüquqi maarifləndirilməsi
Bu fəaliyyətlər onu təkcə rəsmi dairələrdə deyil, həm də ictimai müstəvidə tanınmış şəxsiyyətə çevirmişdir.
İctimai Fəallıq və Sosial Təşəbbüslər
Ənvər Əfəndiyev müxtəlif qeyri-hökumət təşkilatlarında, hüquq müdafiə institutlarında və akademik birliklərdə aktiv üzv olmuşdur. O, həm də:
Hüquqşünaslar Assosiasiyasının fəxri üzvü
Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Akademik Şura üzvü
İnsan hüquqları üzrə monitorinq layihələrinin elmi rəhbəri
Onun bu təşəbbüslərdə iştirakı və rəhbərliyi nəticəsində bir çox vətəndaşların hüquq maarifçiliyi səviyyəsi artmış, dövlət-vətəndaş münasibətləri daha sağlam əsaslara dayanmışdır.
Ənvər Əfəndiyevin Beynəlxalq Əlaqələri və Qlobal Platformalardakı Rolu
Ənvər Əfəndiyev təkcə ölkə daxilində deyil, beynəlxalq hüquq və idarəetmə müstəvisində də tanınan simalardan biri olmuşdur. O, bir sıra beynəlxalq forumlarda, konfrans və simpoziumlarda Azərbaycanı təmsil etmiş, xüsusilə hüquqi islahatlar, şəffaf idarəetmə, insan hüquqları və dövlət qulluqçularının etik davranış qaydaları ilə bağlı çıxışlar etmişdir.
Əməkdaşlıq etdiyi beynəlxalq təşkilatlar:
- Avropa Şurası
- BMT-nin İnkişaf Proqramı (UNDP)
- OSCE (ATƏT)
- Türkdilli dövlətlərin hüquq qurumları
- Qafqaz və Mərkəzi Asiya hüquq platformaları
O, müxtəlif ölkələrin hüquqşünasları ilə təcrübə mübadiləsində iştirak etmiş, Azərbaycan modelini beynəlxalq müstəviyə çıxarmaqda mühüm rol oynamışdır. Ənvər Əfəndiyev öz çıxışlarında daim vurğulamışdır ki, “hüquq – cəmiyyətin nəfəs aldığı sistemdir, onu qorumaq isə hər bir vicdanlı ziyalının borcudur.”
Ənvər Əfəndiyevin Mükafatları və Təşəkkürnamələri
Ənvər Əfəndiyevin fəaliyyəti təkcə yerli səviyyədə deyil, həm də beynəlxalq platformalarda tanınmışdır. O, bir sıra dövlət mükafatlarına, fəxri adlara və diplomlara layiq görülmüşdür:
“Əməkdar hüquqşünas” fəxri adı
“Dövlət qulluğunda xidmətlərə görə” medalı
UNESCO və Avropa Şurası çərçivəsində beynəlxalq təşəkkürnamələr
Gənclərin maarifləndirilməsi sahəsində xüsusi diplomlar
Bu mükafatlar onun çoxşaxəli fəaliyyətinin ictimai dəyərinin göstəricisidir.
Ənvər Əfəndiyev Azərbaycan hüquq və idarəetmə sisteminin inkişafına, dövlət qulluğu sahəsində şəffaflığın və peşəkarlığın təşviqinə, hüquqi maarifləndirmənin genişlənməsinə mühüm töhfələr vermiş ziyalı simadır. O, öz təvazökar, lakin ardıcıl fəaliyyəti ilə minlərlə tələbənin, hüquqşünasın və dövlət qulluqçusunun formalaşmasında rol oynamış, Azərbaycanın hüquqi və idarəetmə mədəniyyətinin möhkəmlənməsinə xidmət etmişdir.
Bu gün Ənvər Əfəndiyev adı həm elm, həm dövlətçilik, həm də vicdanlı ictimai xidmət simvolu olaraq qürurla xatırlanır. Onun həyat yolu gənc nəsil üçün nümunədir – elə bir nümunə ki, sadəliyin arxasında böyüklük, sakitliyin içində isə dərin vətəndaş məsuliyyəti dayanır.
