Hər bir insan həyatında heç olmasa bir dəfə rəsmi qaydada ərizə yazmalı olur. Bəzən məktəbə müraciət, bəzən işə qəbul, bəzən isə sadəcə izahat vermək üçün yazılan bu sənəd gündəlik həyatımızın, təhsilimizin və peşəkar fəaliyyətimizin ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Ərizə yazmaq mədəniyyəti həm şəxsi, həm də inzibati münasibətlərdə nəzakətli və hüquqi yanaşma nümunəsidir. Amma ərizə sadəcə bir yazı parçası deyil – bu, məqsədli, dəqiq və müəyyən üslubla yazılmış rəsmi sənəddir.
Ərizə forması nədir?
Ərizə forması – şəxsin hər hansı bir təşkilata, müəssisəyə, şəxsə və ya quruma müəyyən səbəb və məqsədlə etdiyi rəsmi yazılı müraciətdir. Ərizələr hüquqi baxımdan sənəd hesab olunur və bir çox hallarda qanuni proseslərə təkan verir. Ərizənin məzmunu, quruluşu və təqdimatı bu sənədin etibarlılığı və təsir gücünü müəyyən edir.
Ərizə formasının ümumi strukturu
Ərizə forması təkcə yazılmış cümlələrdən ibarət deyil. O, bir sistemə və müəyyən yazı qaydalarına tabedir:
- Başlıq (ƏRİZƏ) – sənədin yuxarı mərkəzində, iri hərflərlə yazılır.
- Qəbul edən tərəf – ərizə kimə yazılırsa (müəllimə, direktor, dekan, müdir, və s.), onun adı, soyadı və vəzifəsi qeyd olunur.
- Ərizə verənin məlumatları – ərizəni yazan şəxsin adı, soyadı, vəzifəsi, fakültəsi və ya sinfi, şəxsi məlumatları göstərilir.
- Ərizənin mətni – əsas hissədir. Burada konkret, aydın, nəzakətli və rəsmi dildə əsas məsələ ifadə olunur.
- Tarix və imza – ərizənin yazıldığı gün və ərizə verənin imzası qeyd olunur.
- Əlavə sənədlər (əgər varsa) – ərizəyə əlavə olunan sənədlər də ayrıca göstərilir.
Ərizə forması necə yazılır?
Ərizə yazmaq üçün aşağıdakı məqamlar nəzərə alınmalıdır:
- Rəsmi üslub – ədəbi dildən istifadə etmək, danışıq dili və emosional ifadələrdən çəkinmək.
- Dəqiqlik və qısalıq – məqsəd konkret və aydın olmalıdır.
- Ədəb qaydalarına riayət – hörmətli müraciət forması, nəzakətli rica və düzgün yekunlar.
Nümunə:
ƏRİZƏ
Hörmətli direktor Elçin Qasımov!
Mən, Məmmədova Aygün Rəhim qızı, 11A sinif şagirdi, 2025-ci il may ayının 29-da ailəvi səbəblərlə əlaqədar dərsdə iştirak edə bilməyəcəyəm. Xahiş edirəm, bir günlük devamsızlığımı nəzərə alasınız.
29.05.2025 Məmmədova A.R. (imza)
Ərizə forması növləri və nümunələr
1. Ərizə forması – məktəb üçün
Məktəbə yazılan ərizələr əsasən aşağıdakı səbəblərlə olur:
- Devamsızlıq
- Transfer (köçürülmə)
- Təhsil haqqı ilə bağlı məsələlər
- Müəllimə təşəkkür və ya rəy
PDF və Word formatında məktəb ərizələri internet üzərindən yüklənə bilər və çap edilib əl ilə doldurula bilər. Ərizə formasını PDF olaraq istifadə etmək üstünlük təşkil edir, çünki üzərində dəyişiklik edilmir. Word formatı isə dəyişdirilə və fərdiləşdirilə bilir.
2. Ərizə forması – işə qəbul üçün
İşə qəbul zamanı təqdim olunan ərizə forması adətən CV ilə birlikdə verilir və aşağıdakı detalları ehtiva edir:
- Şəxsi məlumatlar (ad, soyad, əlaqə)
- Təhsil və təcrübə haqqında qısa qeyd
- Müraciət edilən vəzifə və məqsəd
- Tarix və imza
Nümunə:
ƏRİZƏ
Hörmətli “ABC LTD” şirkət rəhbərliyi!
Mən, Hüseynov Murad Elxan oğlu, kompüter mühəndisliyi üzrə ali təhsilim və 5 illik iş təcrübəm əsasında şirkətinizin vakansiyasına müraciət edirəm. Xahiş edirəm, sənədlərimi nəzərdən keçirərək, işə qəbulumu təmin edəsiniz.
Tarix: 01.06.2025 İmza: Hüseynov M.E.
3. Ərizə forması – universitet üçün
Universitet tələbələri tez-tez aşağıdakı səbəblərlə ərizə yazmalı olur:
- Akademik məzuniyyət
- Təqaüd müraciəti
- Fakültə dəyişiklikləri
- Diplomla bağlı müraciət
- Təhsil haqqının bölünməsi
Bu ərizələr çox vaxt universitetin daxili formalarında (əldə və ya doc formatında) təqdim olunur.
4. Ərizə forması – işdən çıxmaq üçün
Əmək Məcəlləsinə əsasən işdən çıxmaq üçün ərizə yazılmalıdır. Bu ərizə qanuni qüvvəyə malikdir və işçi tərəfindən təqdim edildiyi tarixdən 1 ay öncə işəgötürənə çatdırılmalıdır.
Nümunə:
ƏRİZƏ
Hörmətli İcraçı Direktor,
Mən, Əhmədov Fərid Ziyad oğlu, şəxsi səbəblərdən dolayı 01.07.2025 tarixindən etibarən vəzifəmi tərk etmək istəyirəm. Əmək Məcəlləsinin 69-cu maddəsinə əsasən, işdən azad olunmağımı rica edirəm.
Tarix: 01.06.2025 İmza: Əhmədov F.Z.
Ərizə formalarının formatları: Word, PDF və DOC
Ən çox istifadə edilən formatlar aşağıdakılardır:
| Format | Üstünlükləri | İstifadə sahəsi |
|---|---|---|
| Word (.doc/.docx) | Asan düzəliş olunur, şablonlar hazırlamaq mümkündür | Məktəb, iş, universitet ərizələri |
| PDF (.pdf) | Formanı dəyişmək olmur, daha rəsmi görünür | Çap və arxiv üçün, sənəd qəbul edənlər |
| Çap olunmuş forma | İmza üçün əlverişli, daha vizualdır | Dövlət və özəl sektor müraciətləri |
Word və PDF ərizə formalarını “ərizə forması yüklə” yazaraq bir çox yerli resursdan əldə etmək mümkündür.
Ərizə yazarkən tez-tez buraxılan səhvlər
- Məktub formasında yazmaq – ərizə məktub deyil, rəsmi sənəddir.
- Mövzu ilə əlaqəsi olmayan uzun izahatlar.
- İmla və qrammatik səhvlər.
- Qeyri-rəsmi müraciət formaları (“salam”, “hörmətlə”, “xahiş edirəm təcili baxın!” və s.)
- Tarix və imza qeyd etməmək.
Ərizə forması haradan yükləmək olar?
Ərizə forması PDF və Word formatında aşağıdakı hallarda tələb olunur:
- Dövlət və özəl sektor müəssisələrinin rəsmi saytlarından
- Təhsil nazirliyinin, universitetlərin, məktəblərin portallarından
- İctimai resurslardan (məsələn: elektron hökumət, işə qəbul platformaları)
Axtarışda istifadə edə biləcəyiniz açar sözlər:
- “Ərizə forması word”
- “Ərizə forması pdf”
- “Ərizə forması yüklə”
- “Ərizə forması nümunə”
Ərizə forması sadəcə bir yazılı sənəd deyil, həm də insanın özünü necə təqdim etməsini, qaydalara riayət etməsini və qarşı tərəfə hörmətini göstərən rəsmi bir vasitədir. İstər məktəb, istər universitet, istərsə də iş dünyasında, düzgün və sistemli yazılmış ərizə sizin mədəniyyətinizin, savadınızın və məsuliyyət hissinizin göstəricisidir.
Ona görə də istənilən formatda – Word, PDF və ya kağız üzərində – ərizəni yazarkən diqqətli olmaq, doğru struktura və dilə əməl etmək vacibdir. Əgər siz də bu qaydalara uyğun şəkildə ərizələrinizi hazırlayırsınızsa, deməli, hüquqi və inzibati proseslərdə bir addım öndəsiniz.
