Azərbaycan musiqi tarixində elə adlar var ki, onlar yalnız bir janrın deyil, bütöv bir musiqi anlayışının simvoluna çevrilib. Belə adlardan biri də Əzizə Mustafazadədir. O, yalnız dahi cazman Vaqif Mustafazadənin qızı deyil, həm də öz imzasını dünya caz arenasına yazmış nadir istedaddır. Onun musiqisində Qərbin caz harmoniyaları ilə Şərqin muğam naxışları vəhdət təşkil edir.
1. UŞAQLIĞI VƏ AİLƏ MÜHİTİ
Əzizə Mustafazadə 1969-cu ildə Bakı şəhərində dünyaya göz açıb. O, Azərbaycan caz musiqisinin banisi hesab olunan Vaqif Mustafazadənin qızı, klassik musiqi müəllimi olan Eliza Mustafayevanın isə övladıdır. Valideynlərinin musiqi mühiti Əzizənin taleyini daha doğulmazdan müəyyənləşdirib.
Erkən yaşlardan musiqi ilə tanışlıq:
Əzizə daha 3 yaşında ikən fortepiano ilə tanış olmuş, 5 yaşında isə artıq klassik əsərləri ifa edə bilirdi. Lakin onu digərlərindən fərqləndirən cəhət doğma mühitində – evdə Vaqif Mustafazadənin improvizasiyaları ilə böyüməsi olub.
2. TƏHSİLİ VƏ MUSİQİYYƏ PEŞƏKAR YANAŞMA
Əzizə Mustafazadə Bakı Musiqi Məktəbində klassik musiqi təhsili almışdır. O, əsasən fortepiano ixtisası üzrə təhsil alıb. Lakin atasının ölümündən sonra bir müddət musiqidən uzaq düşsə də, sonradan bu yolu davam etdirmək qərarına gəlib.
Musiqi təhsili dövründə:
- Klassik musiqidə Şopen, Raxmaninov, Debüssi kimi bəstəkarların əsərlərini mənimsəmişdir.
- Paralel olaraq caz musiqisində improvizasiya qabiliyyəti inkişaf etmişdir.
- Tələbəlik illərində öz bəstələrini yazmağa başlamışdır.
3. MUSİQİ YARADICILIĞI VƏ ÜSLUBU
Əzizə Mustafazadə dünya səhnəsində “mugam jazz” və ya “ethno jazz” janrında fərqlənən nadir sənətkarlardandır. Onun musiqisində Şərq melodiyaları, Azərbaycan muğamı, klassik Avropa musiqisi və Qərb cazı vəhdət təşkil edir.
Musiqi üslubunun əsas xüsusiyyətləri:
- Fortepiano üzərində canlı improvizasiya
- Vokalın instrumental melodiyaya çevrilməsi
- Muğam intonasiyalarının caz harmoniyası ilə birləşdirilməsi
- Emosional və fəlsəfi dərinlik
4. BEYNƏLXALQ UĞURLARI
Əzizə Mustafazadə 1990-cı illərin əvvəllərində Almaniyaya köçərək musiqi fəaliyyətini orada davam etdirmişdir. Onun ilk albomu “Aziza” (1991) adı ilə çıxıb və böyük maraq doğurub.
Əsas beynəlxalq uğurları:
- 1994-cü ildə “Always” albomu ilə məşhur Alman caz şirkəti tərəfindən müqavilə imzalanır.
- 1997-ci ildə “Seventh Truth” albomu ilə Yaponiyada “İlin caz albomu” seçilir.
- Albomları BMG, Columbia Records, Sony Jazz kimi qlobal şirkətlər tərəfindən yayılıb.
- Əsərləri Almaniya, Fransa, Yaponiya, ABŞ, Türkiyə, Koreya kimi ölkələrdə sevilir.
- Dünyaca məşhur caz festivallarında çıxış edib: Montreux Jazz Festival, North Sea Jazz Festival, Istanbul Jazz Festival və s.
5. ƏSƏRLƏRİ VƏ ALBOMLARI
Əzizə Mustafazadənin musiqi diskografiyası çoxşaxəlidir. Onun albomlarında həm fortepiano improvizasiyaları, həm də vokal caz nümunələri yer alır.
Seçilmiş albomları:
| Albom Adı | İl | Xüsusiyyətləri |
|---|---|---|
| Aziza | 1991 | Debüt albom, klassik caz və muğam |
| Always | 1993 | Romantik melodiyalar, emosional zənginlik |
| Dance of Fire | 1995 | Latın ritmləri ilə qarışıq caz |
| Seventh Truth | 1997 | Yaponiyada böyük müvəffəqiyyət |
| Shamans | 2002 | Ezoterik və ruhani tərzdə yazılmış |
| Contrasts | 2006 | Klassik və müasir caz sintezi |
6. ƏZİZƏNİN SƏHNƏ OBRAZI VƏ FƏLSƏFƏSİ
Əzizə Mustafazadə yalnız musiqisi ilə deyil, estetik görünüşü, dərin fəlsəfi çıxışları və mədəniyyətə yanaşması ilə də diqqət çəkir. O, səhnədə sadə, zərif, lakin sirli obraz yaradır. Dinləyiciyə təkcə musiqi deyil, həm də ruhani enerji ötürür.
Onun musiqi fəlsəfəsində:
- Qadın duyğusallığı və muğam dərinliyi
- Klassik təmkin və caz azadlığı
- Şərq mistikası və qərb dinamizmi sintez olunur
7. ƏZİZƏ MUSTAFAZADƏ VƏ AZƏRBAYCAN MUSİQİSİ
Əzizə Azərbaycanın adını beynəlxalq arenada tanıdan ən böyük mədəniyyət elçilərindən biridir. O, muğam cazının dünya səhnəsinə çıxmasında və qəbul edilməsində öncül rol oynayıb.
Onun Azərbaycan musiqisinə töhfələri:
- Muğamın dünyada tanıdılması
- Vaqif Mustafazadənin musiqi mirasının yaşadılması
- Gənc musiqiçilər üçün ilham mənbəyi olması
- Qərb musiqi ictimaiyyətinin Azərbaycan musiqisi ilə tanışlığı
8. ŞƏXSİ HƏYATI VƏ MÜSAHİBƏLƏR
Əzizə Mustafazadə şəxsi həyatı haqqında çox açıqlama verməyən, özəl yaşam tərzinə sahib sənətkarlardandır. O, musiqini bir “şəxsi etiraf” kimi dəyərləndirir. Onun müsahibələrində daha çox sükutun, duyğunun və mistikanın dərinliyi hiss olunur.
9. TƏSİRİNDƏ QALANLAR VƏ TƏSİR ETDİYİLƏR
Əzizə Mustafazadə təkcə Azərbaycan yox, dünyanın bir çox gənc caz musiqiçiləri üçün örnəkdir. Onun musiqisindən təsirlənən sənətçilər arasında Avropa, Türkiyə və Yaponiyalı bəstəkarlar da var.
Əzizə Mustafazadə – musiqi sənətində unikal bir hadisədir. O, yalnız Azərbaycanın deyil, bütün Şərqin caz musiqisindəki səsi, siması və fəlsəfəsidir. Onun yaradıcılığı zamanla daha da dəyər qazanacaq və gələcək nəsillər üçün örnək olaraq yaşayacaq.
Əzizə Mustafazadə haqqında Ən Çox Verilən Suallar və Cavablar (FAQ)
1. Əzizə Mustafazadə kimdir?
Cavab: Əzizə Mustafazadə – Azərbaycan əsilli dünya şöhrətli caz ifaçısı, bəstəkar və pianoçudur. O, muğam və caz sintezində özünəməxsus üsluba malik sənətkardır.
2. Əzizə Mustafazadə kimlərin qızıdır?
Cavab: O, Azərbaycan caz musiqisinin banilərindən olan Vaqif Mustafazadənin və musiqi müəllimi Eliza Mustafayevanın qızıdır.
3. Əzizə Mustafazadə hansı musiqi janrında fəaliyyət göstərir?
Cavab: Onun əsas musiqi janrı cazdır. O, həmçinin muğam caz və etno caz janrlarında da tanınır.
4. Əzizə Mustafazadə neçə yaşındadır?
Cavab: O, 1969-cu ildə anadan olub. 2025-ci ilə görə onun yaşı 56-dır.
5. Əzizə Mustafazadə hansı ölkələrdə tanınır?
Cavab: Əzizə Almaniya, Fransa, Yaponiya, Türkiyə, ABŞ, İsveçrə və digər ölkələrdə tanınmış caz ifaçısı kimi fəaliyyət göstərib.
