Dövlət idarəçiliyində sabitlik, şəffaflıq və peşəkarlığın təmin olunmasında dövlət qulluğu sistemi mühüm rol oynayır. Azərbaycanda dövlət qulluğuna qəbul prosesi artıq illərdir ki, Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiya (DQMK) tərəfindən şəffaf və elektron formada həyata keçirilir. Komissiyanın rəsmi saytları olan dqmk.gov.az və dqmk.nmr.az vasitəsilə ölkə üzrə vakant dövlət qulluğu vəzifələri elan olunur və namizədlərə təqdim edilir.
DQMK nədir və vakansiyalar niyə bu qədər əhəmiyyətlidir?
DQMK – Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiya dövlət orqanlarında çalışan və çalışmaq istəyən şəxslərin hüquqi statusunu, seçilmə və yerləşdirilmə prosesini tənzimləyən mərkəzi qurumdur. DQMK-nın əsas məqsədi kadr potensialının şəffaf və ədalətli seçilməsini təmin etməkdir.
Vakant vəzifələrin vaxtında və doğru namizədlərlə doldurulması dövlətin effektiv işləməsi üçün çox vacibdir. Elə buna görə də dqmk.gov.az və dqmk.nmr.az saytlarında yerləşdirilən vakansiyalar yalnız formal elan deyil, həm də yüzlərlə insanın həyatında yeni mərhələnin başlanğıcıdır.
dqmk.gov.az – Azərbaycanda dövlət qulluğu üzrə vakansiyaların əsas mənbəyi
dqmk.gov.az Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiyanın rəsmi vebsaytıdır. Bu saytda:
- Müxtəlif dövlət orqanlarının vakant vəzifə elanları;
- Müsabiqə və müsahibə prosedurları;
- İmtahan tarixləri və nəticələri;
- Sertifikat alma və vəzifəyə təyinat mərhələləri haqqında məlumat yerləşdirilir.
Hər bir vəzifə üçün aşağıdakı məlumatlar təqdim olunur:
- Vəzifənin adı və yerləşdiyi dövlət orqanı;
- Əməkhaqqı və iş yeri haqqında ilkin məlumat;
- Tələb olunan ixtisas və təhsil səviyyəsi;
- Sertifikat və ya imtahan tələbləri;
- Müraciət üçün son tarix.
Vakansiyalar ümumi müsabiqə və ya ümumi müsahibə əsasında elan oluna bilər. Saytın istifadəçi interfeysi sadə və rahat olduğundan istənilən namizəd öz ixtisasına və istəyinə uyğun vakansiya tapıb müraciət edə bilər.
dqmk.nmr.az – Naxçıvan Muxtar Respublikasında dövlət qulluğuna keçid qapısı
dqmk.nmr.az – Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən dövlət orqanlarında mövcud olan vakant vəzifələri elan edən rəsmi saytdır. Bu portal vasitəsilə Naxçıvan ərazisində yerləşən idarələrdə işə qəbul üzrə:
- Müsabiqə və müsahibə elanları;
- Onlayn qeydiyyat funksiyası;
- Vəzifələrin təsnifatı;
- Müsahibə nəticələri və təyin olunmuş şəxslərin siyahısı paylaşılır.
Naxçıvanın özünəməxsus hüquqi və inzibati statusu olduğundan burada dövlət qulluğuna qəbul da ayrıca sistemlə tənzimlənir. Bu baxımdan dqmk.nmr.az portalı həm hüquqi cəhətdən, həm də funksional olaraq fərqli və xüsusi yanaşma tələb edir.
Müraciət prosesi necə aparılır?
Namizədlər dövlət qulluğunda işləmək istəyirsə, aşağıdakı ardıcıllığı izləməlidirlər:
- Şəxsi kabinetin yaradılması – dqmk.gov.az və ya dqmk.nmr.az saytlarında qeydiyyatdan keçmək;
- Vakansiyanın seçilməsi – açıq olan vəzifələrdən biri seçilir;
- Sənədlərin yüklənməsi – şəxsiyyət vəsiqəsi, təhsil sənədləri və digər zəruri sənədlər sistemə daxil edilir;
- İmtahan mərhələsi – test və ya yazılı imtahan formatında keçirilir;
- Müsahibə mərhələsi – yalnız testdən keçən namizədlər üçün təşkil olunur;
- Nəticələrin açıqlanması – sayt üzərindən elan olunur;
- Təyinat və fəaliyyətə başlama – uğur qazananlar müvafiq dövlət orqanında fəaliyyətə başlayır.
İmtahan və müsahibə haqqında
DQMK tərəfindən təşkil olunan imtahanlar və müsahibələr yüksək standartlara əsaslanır. Test sualları aşağıdakı mövzuları əhatə edir:
- Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası;
- Dövlət Qulluğu haqqında Qanun;
- Etik davranış qaydaları;
- İcra mexanizmləri və hüquqi əsaslar;
- Məntiqi və analitik düşünmə bacarığı.
Müsahibə mərhələsində isə namizədin:
- Ünsiyyət bacarığı;
- İctimaiyyətlə işləmək qabiliyyəti;
- Problemlərə yanaşması və idarəetmə səriştəsi qiymətləndirilir.
Müsahibə suallarının növləri
Müsahibə zamanı verilən suallar əsasən 3 kateqoriyaya bölünür:
- Normativ-hüquqi suallar
- Konstitusiya
- Dövlət qulluğu haqqında qanun
- Etik davranış qaydaları
- Fəaliyyət sahəsinə uyğun ixtisas sualları
- Məsələn, Maliyyə Nazirliyi üçün maliyyə terminologiyası
- Təhsil sahəsi üçün təhsil qanunvericiliyi və idarəetmə
- Situasiya və davranış sualları
- “Əgər tabeliyinizdə olan əməkdaş qanunsuz tapşırıq versə, nə edərdiniz?”
- “Vətəndaş məmnunluğunu necə təmin edərdiniz?”
- “Stressli vəziyyətlərdə qərar qəbul etmə qabiliyyətiniz necədir?”
Bu sualların hamısı namizədin şəxsiyyətini və düşüncə sistemini göstərmək məqsədi daşıyır.
Müsahibəyə hazırlaşmaq üçün tövsiyələr
- Özünüzü təqdim etmə məşqi edin:
Müsahibənin əvvəlində sizdən özünüzü təqdim etməyinizi istəyə bilərlər. Qısa, aydın və təmkinli şəkildə adınız, təhsiliniz, təcrübəniz və bu vəzifəyə niyə uyğun olduğunuzu ifadə edin. - Qanunvericiliyi əzbərləmək yerinə başa düşün:
Konstitusiya, Dövlət Qulluğu haqqında Qanun və Etik Davranış Qaydalarının məzmununu anlayaraq öyrənin. Sual konkret olmasa belə, ümumi hüquqi baxışınızı göstərməyə çalışın. - Situasiya suallarına cavablarınızı əvvəlcədən düşünün:
“Problemli əməkdaşla necə rəftar edərdiniz?” və ya “Vətəndaşın haqsız iradına necə cavab verərdiniz?” kimi suallara uyğun etik və peşəkar cavab nümunələri hazırlayın. - Sakit və təmkinli olun:
Həyəcanınızı idarə etməyə çalışın. Nə qədər soyuqqanlı və düşüncəli davranırsınızsa, komissiya tərəfindən bir o qədər müsbət qarşılanacaqsınız. - Bədən dilinizi və danışıq tonunuzu tənzimləyin:
Göz kontaktı saxlayın, əllərinizi sakit saxlayın və suallara nəzakətlə cavab verin. Sürətli danışmaq və ya uzadaraq danışmaqdan çəkinin.
Müsahibə komissiyasının tərkibi
Müsahibə dövlət qurumlarının nümayəndələrindən ibarət komissiya tərəfindən aparılır. Komissiya üzvləri adətən 3-5 nəfər olur və onlar:
- Namizədin təqdimatını qiymətləndirir,
- Suallar verir və cavabları dinləyir,
- Obrazlı düşüncə, etik yanaşma və şəffaflıq prinsipləri baxımından dəyərləndirmə aparır.
Komissiya üzvləri qanunvericiliklə tənzimlənən şərtlərlə fəaliyyət göstərir, yəni nəticələr şəffaf şəkildə formalaşdırılır və əsaslandırılır.
Sertifikat və onun rolu
İmtahandan keçən namizədlərə sertifikat verilir. Bu sənəd 5 il müddətində qüvvədə olur və həmin müddət ərzində uyğun vakansiyalara təkrar imtahansız müraciət imkanı tanıyır. Sertifikat həm də namizədin müvafiq vəzifəyə rəsmi uyğunluğunu sübut edir.
Lakin qeyd edək ki, DQMK – əvvəllər dövlət qulluğuna qəbul, imtahan, vakansiya və sertifikatlaşma işlərinə cavabdeh idi. 2016-cı ildə prezident fərmanı ilə DQMK ləğv edildi. Onun səlahiyyətləri dim.gov.az vasitəsilə Dövlət İmtahan Mərkəzinə keçdi. İndi dövlət qulluğu ilə bağlı bütün qeydiyyat, vakansiyalar, imtahanlar və nəticələr dq.edu.az və dim.gov.az portallarında idarə olunur.
