Pul hərəkətdə olan dəyərdir. Bu dəyəri isə biz gündəlik olaraq fərqli valyutalarla ifadə edirik. Azərbaycanda isə ən çox qarşılaşdırılan və istifadə edilən iki əsas valyuta – ABŞ dolları və Azərbaycan manatıdır. Həm alqı-satqı əməliyyatlarında, həm xarici ticarətdə, həm də gündəlik şəxsi hesablamalarda “Dollar-manat çevirmək”, “Dollar neçəyədir?”, “Dollarla necə ödəniş etmək olar?” kimi suallara tez-tez rast gəlirik.
Bu yazıda dollar və manat arasındakı məzənnə, valyuta çevirici sistemlər, banklarda dollar alış-satışı, rəqəmlərlə izah və 2025-ci ildə bu sahədə baş verən yeniliklər haqqında geniş və sadə dillə danışacağıq.
Dollar nədir, manat nədir?
Dollar (USD) – Amerika Birləşmiş Ştatlarının rəsmi pul vahididir. Hazırda dünyada ən çox istifadə edilən beynəlxalq valyutadır. Qızıl ehtiyatları, neft, ticarət və bank sistemləri birbaşa dollarla qiymətləndirilir.
Manat (AZN) – Azərbaycan Respublikasının milli valyutasıdır. İlk dəfə 1992-ci ildə tədavülə buraxılmış, 2006-cı ildən isə yeni manata keçid olunmuşdur. Azərbaycan manatı ölkənin Mərkəzi Bankı tərəfindən tənzimlənir və dövlətin iqtisadi stabilliyini simvollaşdırır.
Dollar – Manat məzənnəsi necə təyin olunur?
Dollar və manat arasındakı məzənnə Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankı tərəfindən hər iş günü səhər saatlarında rəsmi olaraq açıqlanır. Bu məzənnə ölkədəki:
- Neftin dünya bazar qiyməti
- Xarici ticarət balansı
- Dövlət ehtiyatları
- İdxal-ixrac əməliyyatları
- ABŞ Federal Ehtiyat Sisteminin qərarları
kimi amillərdən asılı olaraq müəyyənləşdirilir.
Məsələn, 2025-ci ilin əvvəllərində 1 ABŞ dolları 1.70 AZN olaraq sabit saxlanılır. Bu, “stabil valyuta siyasəti” adlanır və ölkə iqtisadiyyatında sabitlik yaratmaq üçün Mərkəzi Bankın müdaxiləsi ilə həyata keçirilir.
Dollar manat çevirici necə istifadə olunur?
Bu gün artıq valyuta çevirmək üçün nə banklara getmək, nə də hesablama aparmaq lazımdır. Çünki dollar-manat çevirici sistemləri bir kliklə bu işi sizin yerinizə edir.
Məşhur çevirici platformalar:
- cbar.az – Mərkəzi Bankın rəsmi saytı
- xe.com – beynəlxalq valyuta çevirmə platforması
- Google – sadəcə “100 dollar manatla” yazmaqla nəticəni göstərir
- Bankların rəsmi saytları (Kapital Bank, Paşa Bank və s.)
Məsələn, Google-a yazırsınız:100 USD to AZN – və sizə dərhal cavab verir: 100 dollar ≈ 170 manat (əgər məzənnə 1.70-dirsə).
Dollar manat banklarda – alış-satış qiymətləri
Banklarda valyuta alışı və satışı Mərkəzi Bankın rəsmi məzənnəsinə əsasən, lakin bir qədər fərqlə aparılır.
| Bank | Dollar Alışı (AZN) | Dollar Satışı (AZN) |
|---|---|---|
| Kapital Bank | 1.698 | 1.702 |
| ABB | 1.699 | 1.703 |
| Paşa Bank | 1.700 | 1.705 |
Banklar bu fərqi marja adlandırır. Yəni alış və satış qiyməti arasında fərq onların qazancı hesab olunur.
Dollar-manat valyuta bazarı 2025 – nə dəyişdi?
2025-ci ildə Azərbaycan iqtisadiyyatında sabitlik qorunur və dollar-manat məzənnəsi bir neçə ildir 1.70 AZN səviyyəsində saxlanılır. Bu siyasətin üstünlükləri:
- İdxal məhsullarında qiymət sabitliyi
- İnflyasiyanın qarşısının alınması
- Xarici borc öhdəliklərinin idarəolunması
Bununla yanaşı, rəqəmsal valyutalara keçid, xarici pul köçürmələrinin artması və kriptovalyuta bazarındakı dalğalanmalar gələcəkdə bu sabitliyə təsir edə bilər.
Dollar-manat Kapital Bank və digər banklarda
Ən çox istifadə olunan banklardan biri olan Kapital Bank, həm fiziki, həm də mobil tətbiq üzərindən valyuta çevirmə, valyuta depozitləri, beynəlxalq köçürmələr və valyuta kartları xidmətlərini təklif edir.
Məsələn, “BirBank” tətbiqi ilə:
- Dollarla alış-veriş edə bilərsiniz
- Onlayn valyuta çevirə bilərsiniz
- Qəbul etdiyiniz və ya göndərdiyiniz dolların tarixçəsini izləyə bilərsiniz
Digər banklar da (Unibank, Expressbank, Bank Respublika) eyni imkanları təqdim edir.
Dollar və manat arasındakı nisbət yalnız maliyyə göstəricisi deyil, həm də hər birimizin gündəlik həyatında real təsir göstərən iqtisadi göstəricidir. Xaricə səyahət, onlayn alış-veriş, xarici təhsil və digər məqsədlərlə dollar-manat münasibətini izləmək zəruridir.
İstər banklarda valyuta dəyişərkən, istərsə də sadə gündəlik hesablarda – dollar-manat çevirici və mənbə etibarlı məzənnə məlumatları sizə hər zaman lazımdır. 2025-ci ildə də sabit kurs strategiyası Azərbaycanda iqtisadi rahatlıq təmin etməyə davam edir.
