Azərbaycanın zəngin tarixə və mədəniyyətə sahib bölgələrindən biri olan Kürdəmir rayonu, Aran düzənliyində yerləşərək özünəməxsus coğrafi mövqeyi, təbii sərvətləri, kənd təsərrüfatı potensialı və dinamik inkişafı ilə seçilir. Ölkəmizin mərkəzi hissəsində yerləşən Kürdəmir, həm strateji əhəmiyyəti, həm də qədim tarixi ilə Azərbaycanın iqtisadi və mədəni həyatında mühüm yer tutur. Burada əsrlər boyu formalaşan adət-ənənələr, zəngin folklor və qonaqpərvərlik bölgənin mənəvi sərvətinə xüsusi rəng qatır.
Kürdəmir təkcə tarixi ilə deyil, müasir infrastruktur layihələri, sosial rifah proqramları və yeni tikililərlə də diqqət çəkir. Bu rayon həm də kənd təsərrüfatının inkişaf etdiyi əsas mərkəzlərdən biridir; pambıqçılıq, taxılçılıq və üzümçülük kimi sahələr burada daha geniş yayılıb. Bütün bunlar Kürdəmirin sosial-iqtisadi inkişafına təkan verir və rayon əhalisinin məşğulluq imkanlarını artırır.
Coğrafi Mövqeyi və Ərazi Quruluşu
Kürdəmir rayonu 1930-cu ildə inzibati vahid kimi yaradılmışdır. Şirvan düzündə yerləşən rayon, şərqdən Hacıqabul və Sabirabad, cənubdan İmişli, qərbdən Zərdab, Ucar və Göyçay, şimaldan isə İsmayıllı və Ağsu rayonları ilə həmsərhəddir. Bakı ilə arasındakı məsafə təxminən 189 km-dir. Ərazisi 1631,5 km² təşkil edir. Rayonun ərazisi 24 inzibati ərazi vahidliyi, 1 şəhər, 2 qəsəbə və 59 kənddən ibarətdir .
Ətraf Mühit və Ekoloji Məsələlər
Kürdəmir rayonu təbiət baxımından Azərbaycan Respublikasının Aran iqtisadi rayonuna daxil olan, əsasən düzənlik relyefinə malik bir ərazidir. Rayonun iqlimi mülayim-isti yarımsəhra və quru çöl iqlimi tipinə aiddir. Bu şərait kənd təsərrüfatı üçün əlverişli imkanlar yaratsa da, ekoloji problemlərin yaranmasına da zəmin yaradır. Ətraf mühitin qorunması, torpaq eroziyası ilə mübarizə, su ehtiyatlarının düzgün idarə olunması kimi məsələlər Kürdəmir üçün xüsusilə aktualdır.
Su Ehtiyatları və Suvarma Sistemləri
Rayon ərazisində Kura çayının qolları və süni kanallar mövcuddur. Bu su mənbələri əkin sahələrinin suvarılması üçün əsas rol oynayır. Lakin son illərdə qlobal iqlim dəyişikliyi, quraqlıq və suyun düzgün idarə olunmaması nəticəsində bəzi kəndlərdə su çatışmazlığı müşahidə edilir. Bu, kənd təsərrüfatı məhsuldarlığına birbaşa təsir göstərir və torpağın şoranlaşma təhlükəsini artırır.
Bəzi ərazilərdə suvarma kanallarının vaxtında təmizlənməməsi, torpağın məhsuldarlığının azalmasına səbəb olur. Buna görə də, rayon icra hakimiyyəti və yerli təsərrüfat rəhbərləri suvarma sistemlərinin müasirləşdirilməsi, drenaj şəbəkələrinin bərpası və yeni suvarma texnologiyalarının tətbiqi üçün layihələr həyata keçirirlər.
Torpaq Problemləri və Eroziya
Kürdəmir rayonu kənd təsərrüfatı üçün əhəmiyyətli torpaqlara malik olsa da, bəzi ərazilərdə intensiv kənd təsərrüfatı fəaliyyəti nəticəsində torpaqların münbitliyində azalma müşahidə edilir. Torpaq eroziyası, yuyulma və şoranlaşma kimi proseslər əkin sahələrinin məhsuldarlığına mənfi təsir göstərir. Torpaqdan düzgün istifadə edilməməsi, texniki xidmətin zəifliyi və ekoloji maarifləndirmənin aşağı səviyyədə olması bu problemləri daha da artırır.
Bəzi ərazilərdə yarımsəhra landşaftının üstünlük təşkil etməsi külək eroziyasının artmasına da səbəb olur. Bu da, xüsusilə yaz və yay aylarında kənd təsərrüfatı üçün əngəl törədir.
Ətraf Mühitin Qorunması Üçün Görülən Tədbirlər
Kürdəmir rayonunda ətraf mühitin qorunması istiqamətində həm dövlət, həm də qeyri-hökumət təşkilatları tərəfindən bir sıra tədbirlər həyata keçirilir. Ətraf mühitin mühafizəsi məqsədilə ərazidə ağacəkmə aksiyaları, suvarma kanallarının bərpası, bioloji müxtəlifliyin qorunması və ətraf mühitin monitorinqi kimi layihələr icra edilir. Həmçinin, rayon sakinləri üçün ekoloji maarifləndirmə tədbirləri və təlimlər təşkil olunur.
Məsələn, Kürdəmir Rayon İcra Hakimiyyəti tərəfindən son illərdə həyata keçirilən ağacəkmə kampaniyaları çərçivəsində minlərlə ağac əkilmiş və yaşıllıq zolaqları salınmışdır. Bu tədbirlər həm ətraf mühitin qorunmasına, həm də şəhər və kənd mühitinin gözəlləşdirilməsinə xidmət edir.
Təhlükəli Tullantılar və İstehsalat Atıqları
Rayonda kənd təsərrüfatı fəaliyyəti geniş vüsət alsa da, bəzi hallarda gübrələrin, pestisidlərin və digər kimyəvi maddələrin düzgün istifadə olunmaması torpaq və su hövzələrinin çirklənməsinə səbəb olur. Xüsusilə, kənd təsərrüfatı müəssisələrinin tullantıları ətraf mühit üçün risk mənbəyidir. Bununla bağlı, dövlət qurumları tərəfindən nəzarət tədbirləri gücləndirilmiş və kənd təsərrüfatı müəssisələrinə tullantıların düzgün idarə olunması ilə bağlı tövsiyələr verilmişdir.
Bundan əlavə, məişət tullantılarının düzgün idarə olunmaması, rayonun bəzi yaşayış məntəqələrində ətraf mühit üçün problem yaradır. Rayon ərazisində tullantıların çeşidlənməsi, daşınması və zərərsizləşdirilməsi istiqamətində yeni layihələrə ehtiyac duyulur.
Gələcəyə Baxış
Ətraf mühitin qorunması və ekoloji tarazlığın təmin edilməsi Kürdəmir rayonunun davamlı inkişafı üçün əsas şərtlərdən biridir. Rayon rəhbərliyi bu istiqamətdə strateji planlar hazırlayaraq, ekoloji təmiz kənd təsərrüfatı texnologiyalarının tətbiqini təşviq edir. Gələcəkdə suvarma infrastrukturunun yenilənməsi, torpaqların münbitliyinin bərpası, tullantıların düzgün idarə olunması və maarifləndirmə tədbirlərinin gücləndirilməsi istiqamətində genişmiqyaslı işlər planlaşdırılır.
Beləliklə, ətraf mühitin qorunması və ekoloji tarazlıq Kürdəmir rayonunun iqtisadi və sosial inkişafı ilə sıx bağlıdır və rayonun gələcəyini təmin edən vacib sahələrdən biridir.
Əhali və Sosial Struktur
2021-ci ilin məlumatına görə, Kürdəmir rayonunun əhalisi 118,8 min nəfərdir. Əhalinin bir kvadrat kilometrə düşən sıxlığı 67 nəfər təşkil edir .
Kürdəmir rayonunun iqlimi mülayim-isti yarımsəhra və quru çöl iqlimi tipinə aiddir. Yay aylarında temperatur 30-36°C arasında dəyişir.
Kürdəmir Rayon İcra Hakimiyyəti
Kürdəmir Rayon İcra Hakimiyyəti rayonun sosial-iqtisadi inkişafına nəzarət edən əsas dövlət orqanıdır. İcra başçısı Elxan İbrahimovdur. İcra Hakimiyyətinin rəsmi veb saytı vasitəsilə rayonla bağlı xəbərlər və tədbirlər haqqında məlumat əldə etmək mümkündür.
Kürdəmirin Kəndləri
Kürdəmir rayonunda 59 kənd mövcuddur. Ən tanınmış kəndlərdən bəziləri:
- Ərəb Qubalı
- Ərəbxana
- Ərşəli
- Garıs Əyribənd
- Xəlsə
- Xınıslı
- Xırdapay
- İsmayıllı
- Karrar
- Köhünlü
- Qağacılı
- Qarabucaq
- Qaraqocalı
- Qaramahmudlu
- Qarasaqqal
- Qarasu
- Qocalı
- Qoçulu
- Qurdbayram
- Quşlar
ASAN Xidmət Mərkəzi
Kürdəmir rayonunda yerləşən ASAN xidmət mərkəzi vətəndaşlara müxtəlif dövlət xidmətlərini təqdim edir. Mərkəz Kürdəmir, Hacıqabul, Ağsu, Göyçay, Ucar və Zərdab rayonlarında qeydiyyatda olan 540 000-dən çox vətəndaşa xidmət göstərir .
İş İmkanları və Vakansiyalar
Kürdəmir rayonunda kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq sektoru əsas iş sahələrindəndir. Fermer təsərrüfatları və kənd təsərrüfatı müəssisələri işçi qüvvəsinə ehtiyac duyur. Bundan əlavə, rayon mərkəzində ticarət və xidmət sektorlarında da iş imkanları mövcuddur .
Kürdəmir Rayon Polis Şöbəsi
Kürdəmir Rayon Polis Şöbəsi hüquq-mühafizə orqanı olaraq rayon ərazisində asayişin qorunmasına cavabdehdir. Kürdəmir rayonunda yerləşən İcra və Probasiya Şöbəsi məhkəmə qərarlarının icrası və probasiya xidmətlərinin həyata keçirilməsi ilə məşğuldur. Ətraflı məlumat üçün Daxili İşlər Nazirliyinin rəsmi saytına müraciət etmək tövsiyə olunur.
Kürdəmir rayonu Azərbaycanın qədim tarixə və zəngin mədəni irsə malik bölgələrindən biri kimi özünəməxsus xüsusiyyətləri ilə seçilir. Rayonun strateji mövqeyi, Aran düzənliyində yerləşməsi, kənd təsərrüfatı sahəsindəki imkanları, əhalisinin qonaqpərvərliyi və zəhmətsevərliyi onu daha da cazibədar edir. Burada həm müasir infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi, həm də milli dəyərlərin qorunması eyni zamanda baş verir.
Ətraf mühitin mühafizəsi, su ehtiyatlarının qorunması, torpaq münbitliyinin artırılması istiqamətində atılan addımlar Kürdəmirin davamlı inkişaf strategiyasının əsas istiqamətlərindən birini təşkil edir. Rayon ərazisində suvarma kanallarının bərpası, yeni kənd təsərrüfatı texnologiyalarının tətbiqi və ekoloji tarazlığın qorunması istiqamətində görülən işlər əhalinin rifahına və iqtisadi sabitliyə xidmət edir.
Ən çox verilən suallar
Kürdəmir rayonu Aran iqtisadi rayonuna daxildir. Bu bölgə kənd təsərrüfatı potensialı ilə seçilir və əsasən pambıqçılıq, taxılçılıq və heyvandarlıq sahələrində inkişaf edir.
Rayonun ümumi ərazisi 1631,5 km² təşkil edir.
Son rəsmi məlumatlara görə, Kürdəmir rayonunun əhalisi təxminən 118,8 min nəfərdir.
Hazırda Kürdəmir Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Elxan İbrahimovdur.
Rayonda 59 kənd mövcuddur.
Kürdəmir rayonunda mülayim-isti yarımsəhra və quru çöl iqlimi hökm sürür. Yay aylarında temperatur 30-36°C arasında dəyişir.
Bəli, Kürdəmir rayonu ASAN xidmət mərkəzi fəaliyyət göstərir və ətraf rayonlara da xidmət göstərir.
Əsas iş imkanları kənd təsərrüfatı, ticarət, xidmət sahələri və ictimai sektordadır.
Kürdəmir Rayon Polis Şöbəsinə əhali cinayət hadisələrinin araşdırılması, təhlükəsizlik məsələləri, qeydiyyat, icazə sənədlərinin alınması və digər hüquq-mühafizə xidmətləri üçün müraciət edə bilər. Vətəndaşlar həm rayon ərazisində baş verən hadisələrlə bağlı məlumat verə, həm də hüquqi yardımla bağlı məlumat ala bilərlər.
Rayonda ağacəkmə kampaniyaları, suvarma kanallarının təmizlənməsi, tullantıların idarə olunması və ətraf mühitin qorunması ilə bağlı müxtəlif tədbirlər görülür.
