DövlətDünyagörüşüÖlkələr

Rusiya: Tarixi, Coğrafiyası

Rusiya dünyanın ən böyük ölkəsi, zəngin tarixi, geniş coğrafiyası və mürəkkəb siyasi-iqtisadi sistemi ilə fərqlənir. Avropa və Asiyanın qovşağında yerləşən bu dövlət əsrlər boyu müxtəlif xalqların, mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların qarşılıqlı təsir məkanına çevrilmişdir. Rusiyanın tarixi kökləri, onun bugünkü siyasi və iqtisadi modelini, eləcə də beynəlxalq arenadakı rolunu anlamaq üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Coğrafi mövqeyi və ərazi xüsusiyyətləri, zəngin təbii resursları və iqlim müxtəlifliyi ölkənin inkişafında mühüm rol oynayır. Əhalisinin etnik tərkibi, sosial strukturu və mədəni ənənələri isə Rusiyanı çoxşaxəli və rəngarəng bir ölkə kimi təqdim edir. 

Rusiyanın Tarixi Kökləri

Rusiyanın tarixi kökləri IX əsrə, Şərqi Slavyan tayfalarının birləşib Kiyev Rus dövlətini qurmasına dayanır. Bu dövr, regionda ilk dövlətçiliyin yaranması və pravoslav xristianlığının qəbul edilməsi ilə əlamətdar olmuşdur.

Reklam

turkiyede tehsil

XIII əsrdə monqolların hücumu nəticəsində Rus torpaqları uzun müddət Qızıl Orda hakimiyyəti altında qaldı. Sonrakı əsrlərdə Moskva knyazlığı güclənərək Rus dövlətçiliyinin əsasını qoydu və tədricən Mərkəzi və Şərqi Avropada böyük bir imperiyaya çevrildi.

Coğrafi Mövqeyi və Ərazi Xüsusiyyətləri

Rusiya dünyanın ən böyük ölkəsidir və Avropa ilə Asiya qitələrinin geniş ərazisində yerləşir. Onun coğrafi mövqeyi ona müxtəlif iqlim tipləri və zəngin təbii ehtiyatlar bəxş etmişdir.

Rusiyanın ərazisi qərbdə Baltik dənizindən şərqdə Sakit okeana, şimalda Arktik okeanından cənubda Qara və Xəzər dənizlərinə qədər uzanır. Ölkənin ərazisində Ural dağları, Sibir düzənlikləri və Volqa çayı kimi coğrafi obyektlər mühüm yer tutur.

Reklam

turkiyede tehsil

 

 

Əhalisi və Etnik Tərkibi

Rusiyada təxminən 146 milyon nəfər yaşayır və bu, ölkəni dünyanın ən sıx məskunlaşan dövlətlərindən birinə çevirir. Əhalinin əksəriyyəti şəhərlərdə, xüsusilə Moskva və Sankt-Peterburq kimi böyük şəhərlərdə toplanmışdır.

Rusiya çoxmillətli ölkədir və burada ruslar əsas etnik qrupu təşkil edir. Bununla yanaşı, tatarlar, başqırdlar, çeçenlər, çuvaşlar, ermənilər və bir çox digər millət nümayəndələri də ölkənin etnik müxtəlifliyini təmin edir.

İqtisadiyyat və Sənaye Sektoru

1. Azərbaycan iqtisadiyyatı əsasən neft və qaz sənayesi üzərində qurulub. Enerji ehtiyatlarının ixracı ölkənin ümumi daxili məhsulunun əhəmiyyətli hissəsini təşkil edir və büdcə gəlirlərinin əsas mənbəyidir. Son illər qeyri-neft sektorunun inkişafına da xüsusi diqqət yetirilir.

2. Sənaye sektorunda neft-kimya, qida, tikinti materialları və yüngül sənaye sahələri inkişaf etməkdədir. Dövlət tərəfindən həyata keçirilən islahatlar və investisiya layihələri iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə və rəqabət qabiliyyətinin artırılmasına xidmət edir.

Siyasi Quruluş və İdarəetmə Sistemi

1. Azərbaycan Respublikası prezidentli respublika idarəetmə sisteminə malikdir. Dövlət başçısı prezident olmaqla, ölkənin icraedici hakimiyyətini təmsil edir və daxili, həm də xarici siyasətin əsas istiqamətlərini müəyyənləşdirir.

2. Qanunvericilik hakimiyyəti Milli Məclisə məxsusdur və birpalatalı parlament sistemi mövcuddur. Məhkəmə hakimiyyəti isə müstəqildir və hüquqi dövlət prinsipinin təmin edilməsində əhəmiyyətli rol oynayır.

Sahə Xülasə
Tarixi Köklər Rusiyanın tarixi IX əsrdə Şərqi Slavyan tayfalarının birləşərək Kiyev Rus dövlətini qurması ilə başlayır. XIII əsrdə Qızıl Orda hakimiyyəti altında qaldıqdan sonra Moskva knyazlığı güclənərək böyük bir imperiyaya çevrilmişdir.
Coğrafi Mövqe və Ərazi Dünyanın ən böyük ölkəsi olan Rusiya Avropa və Asiya qitələrini əhatə edir. Qərbdə Baltik dənizindən şərqdə Sakit okeana, şimalda Arktik okeanından cənubda Qara və Xəzər dənizlərinə qədər uzanır. Ural dağları, Sibir düzənlikləri və Volqa çayı əsas coğrafi obyektlərdəndir.
Əhali və Etnik Tərkib Təxminən 146 milyon əhalisi olan Rusiya çoxmillətli ölkədir. Əsas etnik qrupu ruslar təşkil edir, tatarlar, başqırdlar, çeçenlər, çuvaşlar, ermənilər və digər millətlər də mövcuddur. Əhalinin böyük hissəsi Moskva və Sankt-Peterburqda yaşayır.
İqtisadiyyat və Sənaye İqtisadiyyat əsasən neft və qaz sənayesinə əsaslanır. Enerji ehtiyatlarının ixracı ÜDM-in və büdcə gəlirlərinin əsas hissəsini təşkil edir. Sənayedə neft-kimya, qida, tikinti materialları və yüngül sənaye sahələri inkişaf edir, qeyri-neft sektorunun da inkişafına önəm verilir.
Siyasi Quruluş və İdarəetmə Prezidentli respublika idarəetmə sisteminə malikdir. Dövlət başçısı prezidentdir, qanunvericilik hakimiyyəti birpalatalı Milli Məclisə, məhkəmə hakimiyyəti isə müstəqil orqanlara aiddir.
Təhsil və Elm Təhsil sistemi mərhələli inkişaf edir, ali təhsil müəssisələrinin mövqeləri yaxşılaşır. Elmdə innovativ layihələr və gənc alimlərin beynəlxalq fəaliyyəti elmi potensialın artmasına səbəb olur.
Mədəniyyət və Ənənələr Musiqi, ədəbiyyat, rəqs və sənətkarlıq sahəsində zəngin irsə malikdir. Muğam və xalçaçılıq UNESCO tərəfindən qeyri-maddi irs kimi tanınıb. Novruz, ailə dəyərləri və qonaqpərvərlik mühüm rol oynayır. Ənənəvi geyimlər, milli yeməklər və xalq oyunları mədəniyyətin ayrılmaz hissəsidir.
Xarici Siyasət və Beynəlxalq Münasibətlər Xarici siyasət balanslaşdırılmış və çoxtərəfli yanaşmaya əsaslanır. BMT, ATƏT, GUAM və İƏT kimi təşkilatlarla əməkdaşlıq edilir. Ərazi bütövlüyü, enerji ixracı və regional təhlükəsizlik əsas prioritetlərdəndir.

Təhsil və Elm Sahəsində Nailiyyətlər

1. Azərbaycanda təhsil sistemi mərhələli şəkildə inkişaf edir və dövlət tərəfindən təhsilin keyfiyyətinin artırılması istiqamətində bir sıra layihələr həyata keçirilir. Son illərdə ali təhsil müəssisələrinin beynəlxalq reytinqlərdə mövqeləri yaxşılaşmışdır.

2. Elm sahəsində aparılan tədqiqatlar və innovativ layihələr ölkənin elmi potensialının güclənməsinə şərait yaradır. Gənc alimlərin beynəlxalq konfranslarda iştirakı və müxtəlif qrant layihələri elmin inkişafına töhfə verir.

Mədəniyyət və Ənənələr

Azərbaycan mədəniyyəti əsrlər boyu müxtəlif xalqların təsiri altında formalaşmış zəngin və rəngarəng bir mirasa sahibdir. Musiqi, ədəbiyyat, rəqs və sənətkarlıq sahələrində ölkənin özünəməxsus xüsusiyyətləri mövcuddur. Xüsusilə muğam musiqisi və xalçaçılıq ənənələri UNESCO tərəfindən qeyri-maddi mədəni irs kimi tanınıb. Novruz bayramı, ailə dəyərləri və qonaqpərvərlik azərbaycanlıların gündəlik həyatında böyük rol oynayır və bu ənənələr nəsildən-nəslə ötürülür.

Ənənəvi geyimlər, milli yeməklər və xalq oyunları da Azərbaycan mədəniyyətinin ayrılmaz hissəsidir. Toy və nişan mərasimləri, dini və milli bayramlar xüsusi qaydalar və ayinlərlə qeyd olunur. Xalq arasında hörmət, böyüklərə ehtiram və birgəlik duyğusu cəmiyyətin əsas dəyərləri kimi qorunur və inkişaf etdirilir.

Xarici Siyasət və Beynəlxalq Münasibətlər

Azərbaycanın xarici siyasəti balanslaşdırılmış və çoxtərəfli yanaşma üzərində qurulub. Ölkə beynəlxalq təşkilatlarla, xüsusilə BMT, ATƏT, GUAM və İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı ilə fəal əməkdaşlıq edir. Azərbaycanın prioritetləri arasında ərazi bütövlüyünün qorunması, enerji resurslarının beynəlxalq bazarlara çıxarılması və iqtisadi inkişafın təşviqi əsas yer tutur.

Beynəlxalq münasibətlərdə Azərbaycan qonşu ölkələrlə və strateji tərəfdaşlarla qarşılıqlı hörmət və əməkdaşlıq prinsiplərinə əsaslanır. Enerji layihələri, nəqliyyat dəhlizləri və regional təhlükəsizlik sahəsində müxtəlif təşəbbüslərlə çıxış edən ölkə, Cənubi Qafqazda sabitlik və inkişafın təmin olunmasında mühüm rol oynayır. Azərbaycanın xarici siyasəti həmçinin humanitar, mədəni və iqtisadi sahələrdə beynəlxalq əlaqələrin genişlənməsinə yönəlmişdir.

Nəticə etibarilə, Rusiya öz tarixi irsi, geniş coğrafiyası, çoxmillətli əhalisi və zəngin təbii ehtiyatları ilə dünya miqyasında mühüm və özünəməxsus ölkə kimi seçilir. Məqalədə təqdim olunan məlumatlar və cədvəl göstərir ki, Rusiyanın keçmişindən bu gününə qədər formalaşan siyasi, iqtisadi, elmi və mədəni strukturlar onun beynəlxalq arenadakı rolunu və təsir imkanlarını artırır. Tarixi köklərindən qaynaqlanan dövlətçilik ənənələri, geniş ərazidə yerləşən coğrafi resursları və müxtəlif etnik qrupları bir arada saxlayan sosial modeli Rusiyanı fərqləndirir və inkişaf etdirir.

Rusiyanın iqtisadiyyatı əsasən enerji resurslarına söykənsə də, sənaye və digər sahələrdə də diversifikasiya tendensiyası müşahidə olunur. Siyasi idarəetmə sistemi, elm və təhsil sahəsindəki nailiyyətlər və zəngin mədəni irsi ölkənin dayanıqlı inkişafını təmin edən əsas amillərdəndir. Eyni zamanda, Rusiyanın xarici siyasəti balans və əməkdaşlıq prinsiplərinə əsaslanır, bu da onu qlobal və regional proseslərin ayrılmaz iştirakçısına çevirir.

Rusiya həm tarixi, həm də müasir reallıqları ilə dünyada möhkəm mövqe tutur və qarşıdakı illərdə də öz strateji əhəmiyyətini qoruyub saxlayacağı gözlənilir. Onun dinamik inkişafı, sosial-mədəni zənginliyi və beynəlxalq əlaqələri ölkənin gələcək perspektivlərini müəyyən edən ən vacib faktorlardandır. Bu baxımdan, Rusiyanı hərtərəfli öyrənmək və anlamaq, həm regional, həm də qlobal səviyyədə baş verən prosesləri düzgün qiymətləndirmək üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

 

Ən Çox Verilən Suallar

1. Rusiyanın tarixi kökləri nəyə əsaslanır?

Rusiyanın tarixi IX əsrdə Şərqi Slavyan tayfalarının birləşərək Kiyev Rus dövlətini qurması ilə başlayır və sonrakı dövrlərdə imperiya halına gəlməsi ilə davam edir.

2. Rusiyanın coğrafi mövqeyinin və ərazi xüsusiyyətlərinin ölkənin inkişafına təsiri nədir?

Rusiya Avropa və Asiyanın qovşağında yerləşir, geniş ərazisi və zəngin təbii resursları ölkənin iqtisadi və strateji inkişafında mühüm rol oynayır.

3. Rusiyada əhalinin etnik tərkibi necə formalaşır?

Rusiyada əsas etnik qrupu ruslar təşkil edir, lakin tatarlar, başqırdlar, çeçenlər, çuvaşlar, ermənilər və digər millətlər də əhalinin etnik müxtəlifliyini təmin edir.

4. Rusiyanın əsas iqtisadi sektorları hansılardır?

Rusiyanın iqtisadiyyatı əsasən neft və qaz sənayesinə əsaslanır, bununla yanaşı neft-kimya, qida, tikinti materialları və yüngül sənaye də inkişaf edir.

5. Rusiya siyasi idarəetmə modeli baxımından hansı quruluşa malikdir?

Rusiya prezidentli respublika idarəetmə sisteminə malikdir, burada dövlət başçısı prezidentdir və qanunvericilik hakimiyyəti birpalatalı parlamentə aiddir.

6. Rusiyada təhsil və elm sahəsində son illərdə hansı nailiyyətlər əldə olunub?

Təhsil sistemində keyfiyyətin artırılması, ali təhsil müəssisələrinin mövqelərinin yüksəlməsi və elmdə innovativ layihələrin icrası əsas nailiyyətlərdəndir.

7. Rusiyanın mədəniyyət və ənənələrinin əsas xüsusiyyətləri nələrdir?

Rusiya musiqi, ədəbiyyat, rəqs və sənətkarlıq sahəsində zəngin irsə malikdir; ənənəvi geyimlər, milli yeməklər və xalq oyunları mədəniyyətin vacib hissəsidir.

8. Rusiyanın xarici siyasətinin əsas prioritetləri hansılardır?

Rusiya xarici siyasətdə balanslaşdırılmış və çoxtərəfli yanaşma tutur, beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq, ərazi bütövlüyü və enerji ixracı əsas prioritetlərdəndir.

9. Rusiyanın beynəlxalq arenadakı rolu nə ilə səciyyələnir?

Rusiya böyük əraziyə, zəngin resurslara və strateji mövqeyə sahib olduğuna görə qlobal və regional proseslərin mühüm iştirakçısıdır.

10. Rusiyanın sosial və mədəni müxtəlifliyi ölkənin inkişafına necə təsir edir?

Çoxmillətli və rəngarəng sosial-mədəni quruluş Rusiyada tolerantlıq, birgəyaşayış və sosial sabitliyin təmin olunmasına kömək edir.

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Back to top button