Əl-Əzhab surəsi, Qurani-Kərimdəki 33-cü surədir və Məkkə dövrünün sonunda, Medinə dövründə nazil olmuşdur. Bu surə, həm mövzu baxımından, həm də İslam cəmiyyətinin formalaşmasında olan təsiri ilə xüsusiyyətlərə malikdir. Surənin adı “Əl-Əzhab” (Əshablar) bir neçə düşmən qüvvəsinin İslam cəmiyyətini məhv etmək məqsədilə birləşməsini ifadə edir. Bu surə, həm də, Allahın göndərdiyi əzabları, Məhəmməd Peyğəmbərə (s.ə.s) və müsəlmanlara olan təhdidləri və onların verdiyi cavabları əks etdirir.
Əl-Əzhab Surəsinin Məzmunu və Mövzusu
Əl-Əzhab surəsi, təxminən 73 ayədən ibarət olmaqla, Allahın iradəsinə olan təslimiyyətin, iman gətirənlərə qarşı sabrın və güclü imanla qarşı durmanın nə qədər vacib olduğunu əhatə edir. Bu surə, həmçinin, müsəlmanların müxtəlif sınaqlar və düşmən hücumları ilə necə mübarizə aparması, həm də onların bir-birinə qarşı olan birlik və dəstəyini təşviq edir.
Surənin ilk hissəsində, Əshab-ı Əzhabın (düşmənlərin) İslam cəmiyyətinə qarşı olan hücumları və bu hücumlar nəticəsində müsəlmanların göstərdiyi əzmkarlıq təfərrüatlı şəkildə izah edilir. Həmçinin, müsəlmanların qalib gəlməsini təmin edən Allaha olan möhkəm iman və bağlılıq vurğulanır.
İkinci hissədə isə, Peyğəmbər (s.ə.s) və onun əshablarının göstərdiyi əzmkarlıq və iman, Allahın köməkliyi ilə təhdidlərin öhdəsindən gəlməsi izah edilir. Allahın imanlı bəndələrinə olan dəstəyini, həmçinin, doğru yolda sabırlı olmağın mükafatlarını vurğulayan ayələr bu hissəyə aiddir.
Əl-Əzhab Surəsinin Əhəmiyyəti
Əl-Əzhab surəsi, həm İslam cəmiyyətinin tarixi baxımından, həm də müasir dövrdə müsəlmanlara olan əhəmiyyətinə görə çox vacibdir. Bu surə, İslamın ilkin dövrlərində, xüsusilə Medinə dövrünün sonlarına yaxın nazil olduğu üçün, İslam cəmiyyətinin həm daxili, həm də xarici problemlərinə cavab verən əsas Qurani-Kərim surələrindən biridir.
İslamın başlanğıc dövründə, ətraf cəmiyyətlər və düşmənlər, müsəlmanların fəaliyyətini dayandırmaq və İslamı yox etmək məqsədilə birləşdilər. Bu surə, müsəlmanların bu çətin dönəmlərdə hansı vəziyyətlərlə üzləşdiyini və Allahın onlara necə kömək etdiyini göstərir. O dövrdə İslamı dəstəkləyənlər az idi və düşmən qüvvələri hər cəhətdən müsəlmanları sıxışdırmaq üçün çoxsaylı əməliyyatlar həyata keçirirdilər.
Əl-Əzhab surəsi, xüsusilə dövrün çoxsaylı müharibələri, qəzəbləri və düşmən təhdidləri ilə mübarizə edən müsəlmanlara, Allahın köməyinin və təslimiyyətin nə qədər vacib olduğunu tədris edir. Bu surə, həmçinin, bir araya gəlməyin, dəstək olmağın, Allahın izni ilə hər şeyin başa çatacağının ən gözəl misalıdır.
Əl-Əzhab Surəsinin Ayələri və Təsiri
Surə, xüsusilə “Əshab-ı Əzhab” (düşmənlər) ilə bağlı ayələr və Allahın möminlərə olan təsiri ilə önə çıxır. Düşmənlər ətrafında toplanan bu qüvvələrin son nəticədə Allahın yardımına məğlub olması, Allahın iradəsinin hər şeydən üstün olduğunu göstərir.
Surədə xüsusilə diqqət çəkən bir mövzu, Allahın Peyğəmbərə və müsəlmanlara olan dəstəyidir. Allah, öz bəndələrini çətin dövrlərdə yalnız qoymur, onlara istiqamət verir və qalib gəlmələrini təmin edir. Bu surə həm də İslam əxlaqını və cəmiyyətdə birlik olmanın vacibliyini vurğulayır.
Əl-Əzhab surəsi, yalnız tarixi hadisələrə və hadisələrin nəticələrinə dair məlumat verməkdən daha çox, İslamın təməl prinsipləri ilə bağlı dərslər təqdim edir. Bu surə, imanlı insanların necə bir araya gəlməsi, birlikdə güclü olmaları və Allahın köməyinə inanaraq düşmənlərlə mübarizə aparmalarını göstərir.
Surə, həmçinin, Allahın bəndələrini heç vaxt tək buraxmayacağını və Onun köməyinin yalnız imanlı insanlara çatacağını təkrarlayır. Həmçinin, insanlar arasında düşmənçilik və qarşıdurmanın deyil, qarşılıqlı sevgi və dəstəyin önəmli olduğunu vurğulayır.
Ən Çox Verilən Suallar
-
Əl-Əzhab surəsi hansı dövrdə nazil olub?
Əl-Əzhab surəsi, Medinə dövründə, xüsusilə Məhəmməd Peyğəmbərin (s.ə.s) rəhbərliyi ilə müsəlmanların çətin dövrlərdən keçdiyi zaman nazil olmuşdur.
-
Əl-Əzhab surəsində hansı əsas mövzulardan bəhs edilir?
Əl-Əzhab surəsi, müsəlmanların düşmənlərə qarşı olan mübarizəsini və Allahın imanlı insanlara olan köməyini vurğulayan əsas ayələrdən ibarətdir. Bu surə, həmçinin, imanlı insanların birlikdə olmasının, hər hansı bir çətinliyin öhdəsindən gəlmək üçün nə qədər vacib olduğunu göstərir.
-
Əl-Əzhab surəsində Allahın köməyi necə təsvir edilir?
Allah, imanlı bəndələrinə çətin dövrlərdə kömək edərək, düşmən qüvvələrinə qarşı qalib gəlmələrini təmin edir. Bu surə, Allahın köməyinin bəndələrinə hər zaman çatacağını vurğulayır.
-
Əl-Əzhab surəsinin əxlaq və mədəniyyətə təsiri nədir?
Bu surə, İslam cəmiyyətində birliyə və qarşılıqlı dəstəyə önəm verərək, müsəlmanların çətinliklərlə mübarizədə güclü və sabırlı olmalarını təşviq edir. Əl-Əzhab surəsi, həmçinin, düşmənçiliyi və qarşıdurmanı deyil, sevgi və dəstəyi önə çıxarır.
-
Əl-Əzhab surəsində hansı əhəmiyyətli simvollar var?
Surədəki ən əsas simvollardan biri, Allahın imanlı insanlara olan dəstəyidir. Həmçinin, bu surə, müsəlmanların birlikdə olmasının və hər cür çətinlikdən müvəffəqiyyətlə çıxmasının vacibliyini göstərir.
-
Əl-Əzhab surəsində hansı möcüzələr qeyd edilir?
Əl-Əzhab surəsində Allahın möcüzəli şəkildə imanlı bəndələrinə yardım etməsi, düşmən qüvvələrini məğlub etməsi və çətin dövrlərdə sabr və iman ilə qalib gəlmənin simvolik nümunələri təqdim edilir.
-
Əl-Əzhab surəsi nə zaman oxunmalıdır?
Əl-Əzhab surəsi, xüsusilə çətin dövrlərdə və çətinliklərlə qarşılaşan zaman oxunması məsləhət görülür. Bu surə, insanlara ümüd və güc verən, Allahın köməyinə olan inamı artıran bir surədir.
-
Əl-Əzhab surəsində Peyğəmbərimizin necə bir vəzifə daşıdığı açıqlanır?
Peyğəmbərimizin (s.ə.s) əsas vəzifəsi, İslamı doğru şəkildə təbliğ etmək, müsəlmanları doğru yola yönləndirmək və onların birliyini təmin etmək idi. Əl-Əzhab surəsi, bu vəzifəni yerinə yetirərkən qarşılaşılan çətinlikləri və həmin çətinliklərdə Peyğəmbərin necə möhkəm durduğunu göstərir.
-
Əl-Əzhab surəsində yer alan əxlaq dərsləri nədir?
Əl-Əzhab surəsi, hər cür çətinlik və təhdid qarşısında sabırlı olmağı, Allahın köməyinə güvənməyi və birliyi qorumağı vacib sayır. Bu dərslər, müsəlmanların həyatına yön verən təməl əxlaq prinsipləridir.
-
Əl-Əzhab surəsi müsəlmanlara nə dərs verir?
Əl-Əzhab surəsi, müsəlmanlara birlikdə olmağın, bir-birinə dəstək verməyin və Allahın iradəsinə təslim olmağın vacibliyini göstərir. Həmçinin, surə iman və sabırla hər bir çətinliyin öhdəsindən gəlmənin önəmli olduğunu tədris edir.
