İnsan həyatı boyunca ruzi qazanmaq, halal əmək və layiqli iş sahibi olmaq arzusu demək olar ki, hər bir fərdin həyatının ən əsas məqsədlərindən biri sayılır. İş tapmaq, dolanışıq qurmaq, ailəyə maddi və mənəvi dayaq olmaq üçün göstərilən səylər bəzən müxtəlif çətinliklərlə müşayiət olunur. Bəzən uzun müddət iş tapılmır, müsahibələr uğursuz olur və insan öz gücündən əlavə, Allahın köməyinə, mənəvi dəstəyə ehtiyac hiss edir. Azərbaycanda min illərdir davam edən dini və mənəvi dəyərlərə əsaslanan ənənələr, çətin anlarda dua və ibadətə üz tutmağın böyük əhəmiyyət daşıdığını göstərir.
İşə düzəlmək, ruzi qazanmaq, bolluq və bərəkət üçün dua etmək, həm klassik İslam ənənəsində, həm də Azərbaycan xalq inanc və adətlərində geniş yayılmışdır. Hər bir insanın duası öz niyyəti və saf qəlbi ilə birbaşa Allaha yönəlir və bu, ruhun rahatlığı, ümid və inamın artması üçün xüsusi mənəvi rol oynayır. İşə düzəlmək üçün dua həm psixoloji, həm də dini baxımdan insanın ruhunu sakitləşdirir, ümidlərini gücləndirir və yeni yollar axtarmaq üçün motivasiya verir.
Duanın dini və mənəvi əsası
İslam dinində dua Allaha qəlbən üz tutmaq, ehtiyacları və arzuları Uca Yaradanın mərhəmətinə ərz etmək anlamı daşıyır. Quran və hədislərdə duanın gücündən, Allahın duaya xüsusi əhəmiyyət verdiyindən tez-tez bəhs edilir. Peyğəmbər Məhəmməd (s.ə.s) buyurur: “Dua ibadətin özəyidir.” Qurani-Kərimdə isə belə qeyd edilir: “Mənə dua edin, Mən də sizə cavab verim!” (Mumin surəsi, 60-cı ayə).
İslam fiqhində işə, ruziyə və bərəkətə dair duaların oxunması caiz və bəyənilən əməllərdən hesab olunur. Həm fərdi, həm də ailəvi dualar vasitəsilə insanlar Allahdan kömək, açıq qapı, uğurlu iş, xoş niyyət və səbir istəyirlər. Duanın əsas məqsədi insanın öz acizliyini etiraf etməsi, Allaha sığınması və maddi-mənəvi ehtiyaclarını ən təmiz və səmimi niyyətlə dilə gətirməsidir.
İşə düzəlmək üçün duanın tarixi və folklordakı yeri
Azərbaycanda və ümumilikdə türk-islam dünyasında ruzi, bərəkət, iş və peşə üçün dua etmək qədimdən geniş yayılmışdır. Atalar sözü kimi dillərdə işləyən “Dualı ruzi bol olar”, “Dua ilə başlayan iş mübarək olar” kimi ifadələr bu ənənənin canlı nümunəsidir. Qədim zamanlarda kəndlərdə, ailə məclislərində, hətta işə çıxanlar səhər tezdən dua edərək öz niyyətlərini Allahın mərhəmətinə tapşırardılar.
Xalq arasında işləyən “Ya Rəzzəq, ya Fəttah!” zikri, yəni “Ruzi verən və bütün qapıları açan Allah!” ifadəsi də məhz iş və ruzi üçün edilən duaların ən əsas məğzini ehtiva edir.
İşə düzəlmək üçün ən çox oxunan dualar
İşə düzəlmək üçün oxunan dualar müxtəlif ola bilər, lakin İslam mənbələrində və xalq arasında qəbul olunmuş bəzi dualar xüsusilə məşhurdur. Bu duaları oxuyarkən niyyət və səmimiyyət əsas şərtdir. Məşhur dua nümunələri aşağıdakılardır:
1. Ruzi və bərəkət duası
“Allahummə inni əs’əlukə rizqan təyyiban, və əmələn mətəqabbələn.”
Tərcüməsi: “Allahım! Səndən halal və gözəl ruzi, qəbul olunan əməl istəyirəm.”
2. Ya Fəttah zikri
İş və ruzi qapılarının açılması üçün “Ya Fəttah” zikrini 489 dəfə oxumaq tövsiyə edilir.
“Ya Fəttah!” – “Ey qapıları açan Allah!”
3. Sübh namazından sonra “Və min həysu lə yəhtəsib” ayəsi
“Və yərzuquhu min həysu lə yəhtəsib.”
(“Talaq” surəsi, 3-cü ayə)
Tərcüməsi: “Allah ona gözləmədiyi yerdən ruzi verər.”
4. Bəqərə surəsinin 286-cı ayəsi
“Allahum lə tuhammilna ma la taqata lana bih.”
Tərcüməsi: “Allahım! Bizə gücümüz çatmayan yükü yükləmə.”
5. İmam Cəfər Sadiqdən nəql olunan dua
“Allahummə ğfirli zünubi və vassi’li fi dəri və bərik li fi rizqi.”
Tərcüməsi: “Allahım! Günahlarımı bağışla, evimi genişləndir, ruzimi bərəkətli et.”
Bu duaları oxuyarkən qəlbin saf, niyyətin təmiz, halal ruzi arzusu əsas şərt sayılır.
Dua edərkən diqqət edilməli qaydalar
İşə düzəlmək, ruzi və bərəkət üçün dua oxuyan zaman bəzi əxlaqi və fiqhi qaydalara əməl etmək tövsiyə edilir:
- Halal niyyət və ruzi arzusu: Dua edərkən qəlbən yalnız halal və ədalətli qazanc arzulamaq lazımdır.
- İxlas və səmimiyyət: Dua yalnız Allahın rizası və insanın saf niyyəti üçün edilməlidir.
- Gözəl əxlaq və əməllə müşayiət: Dua yalnız söz deyil, əməli saleh əməllə də dəstəklənməlidir.
- Davamlılıq və səbir: Dua ardıcıl və təmkinlə edilməlidir; tələskənlik və ruhdan düşmək olmaz.
- Təmizlik və dəstəmaz: Dua etməzdən əvvəl bədəni və paltarı təmiz saxlamaq, imkan varsa dəstəmaz almaq yaxşıdır.
- Salavat gətirmək: Dua əvvəlində və sonunda Peyğəmbərə (s.ə.s) salavat gətirmək tövsiyə edilir.
Duanın ruzi və iş tapmaqda psixoloji rolu
Mənəvi inanc və dua insanın psixoloji dayanıqlığını artırır, stres və çarəsizlik hissini azaldır, ümid və ruh yüksəkliyi verir. İnsanın özünü tək Allaha tapşırması, səbr və ümidlə addım atması, qarşıya çıxan çətinliklərin daha rahat aradan qaldırılmasına yardım edir. Elmi tədqiqatlar göstərir ki, dua və meditasiya ilə məşğul olan insanların ruh sağlamlığı, motivasiyası və həyat məmnuniyyəti daha yüksək olur.
İş tapmaq üçün dua ilə yanaşı görülməsi gərəkən addımlar
Dua insanın ruhunu möhkəmləndirsə də, yalnız dua ilə kifayətlənmək olmaz. Mütəxəssislər tövsiyə edirlər ki, iş axtaran şəxs:
- CV-ni təkmilləşdirsin;
- Fəal şəkildə vakansiyalara müraciət etsin;
- Təcrübə və bilik səviyyəsini artırmağa çalışsın;
- Şəbəkə və tanışlıq imkanlarından istifadə etsin;
- Özünü daim inkişaf etdirməyə və yeni bacarıqlar qazanmağa səy göstərsin.
Bu cür əməllərlə dua birləşəndə, həm mənəvi, həm də praktiki nəticələr daha tez əldə oluna bilər.
Duaların qəbul olunmasına maneə törədən hallar
İslam fiqhində göstərilir ki, bəzi əməllər və hallarda duaların qəbul olunmasına maneələr ola bilər. Məsələn:
- Haram və ya qeyri-etik məqsədlə dua etmək;
- Niyyətdə səmimiyyətsizlik və riyakarlıq;
- İnsanların haqqını tapdalamaq və zülm etmək;
- Qəza namazlarını qılmamaq və vacib ibadətləri yerinə yetirməmək.
Bu hallardan çəkinmək, duaların qəbul olunma ehtimalını artırır.
Müasir dövrdə işə düzəlmək üçün dua ənənəsi
Müasir cəmiyyətin yüksək tempinə və texnoloji inkişafına baxmayaraq, Azərbaycanda iş tapmaq üçün dua etmək adəti öz aktuallığını qoruyur. Bir çox ailə və fərd iş müsahibəsindən öncə, yeni işə başlayarkən və ya iş dəyişəndə Allahdan kömək və bərəkət diləyir. Bu həm dini inancın, həm də xalqın ənənəvi düşüncə tərzinin davamı kimi qiymətləndirilir.
İşə düzəlmək üçün dua etmək, insanın həyatında qarşılaşdığı çətinliklərə qarşı ən böyük mənəvi dayaq, ümid və güc mənbəyidir. Dua insanı yalnız ruhi sakitlik və motivasiya ilə təmin etmir, həm də insanın əməllərini, niyyətini, gələcəyə inamını möhkəmləndirir. Azərbaycan xalqının dini və mədəni dəyərlərində işə, ruziyə və bərəkətə dair duaların xüsusi yeri var. Hər bir insan halal əmək və ruzi arzusunda olarkən, Allahın mərhəmətinə və dua vasitəsilə ruhunu gücləndirməyə, ümidlərini qorumağa davam edir.
Ən Çox Verilən Suallar
Ən məşhur dualardan biri: ‘Allahummə inni əs’əlukə rizqan təyyiban, və əmələn mətəqabbələn.’ – ‘Allahım! Səndən halal və gözəl ruzi, qəbul olunan əməl istəyirəm.’ “Ya Fəttah” zikri də tez-tez oxunur.
Səmimiyyət, ixlas, təmizlik, halal niyyət və səbir əsas şərtlərdir. Dua salavatla başlayıb, salavatla bitirilə bilər.
Talaq surəsinin 3-cü ayəsi (‘Və yərzuquhu min həysu lə yəhtəsib’) və Bəqərə surəsinin 286-cı ayəsi tez-tez oxunur.
Dua insana mənəvi rahatlıq və ümid verir, motivasiyanı artırır. Lakin iş axtarışını aktiv aparmaq da vacibdir.
Haram məqsəd, səmimiyyətsiz niyyət, başqasının haqqına girmək və əsas ibadətləri tərk etmək duanın qəbul olunmasına maneədir.
İstənilən vaxt oxuna bilər. Səhər saatlarında, namazlardan sonra və ya işə müraciət etməzdən əvvəl oxumaq tövsiyə edilir.
Dua etmək üçün xüsusi məkan tələb olunmur. Lakin təmizlik, dəstəmaz və sakit ortam məsləhətdir.
Xeyr. Dua ilə yanaşı aktiv axtarış, özünü inkişaf və səylə müraciət etmək də vacibdir.
Adətən insanın qəlbinə rahatlıq, işlərində bərəkət və gözlənilmədən yeni imkanların yaranması duanın qəbul olunduğuna işarə sayılır.
Dua edənlər adətən ruh yüksəkliyi, motivasiya, ümid, yeni yolların açılması və daha asan iş tapmaq təcrübəsini paylaşırlar.