Müasir Azərbaycan kino inciləri arasında xüsusi yer tutan “Bizim Cəbiş müəllim” filmi tamaşaçıların yaddaşında humanist ruhu, səmimi obrazları və dövrün gerçəkliklərini dərindən əks etdirməsi ilə iz buraxıb. 1969-cu ildə rejissor Həbib İsmayılovun ekranlaşdırdığı bu film, İkinci Dünya müharibəsi illərində Bakının həyatı, məişəti və insan münasibətlərinin incə çalarları fonunda bir ailənin və cəmiyyətin dramını açır. Filmin ssenarisi Sabit Rəhmanın eyniadlı pyesi əsasında yazılıb və tamaşaçını ilk dəqiqələrdən özünün saf, içdən gələn atmosferi ilə cəlb edir.
Baş qəhrəman Cəbiş müəllim müharibənin çətin, gərgin günlərində ailəsini qorumağa, şagirdlərinə vicdanla bilik verməyə, insanlığını itirməməyə çalışan tipik azərbaycanlı ziyalı obrazıdır. Film təkcə ailə münasibətləri və müharibənin gətirdiyi sıxıntılardan deyil, həm də cəmiyyətin mənəvi dəyərlərindən, insan ləyaqətindən və fədakarlıqdan bəhs edir. Ekran əsərinin ən böyük uğuru onun gündəlik həyat həqiqətlərini yumorla, təmkinlə və incə bir duyğusallıqla tamaşaçıya çatdırmasındadır. Filmin qəhrəmanları və hadisələri vasitəsilə tamaşaçı dövrün ab-havasını, şəhər və kənd insanlarının psixologiyasını, ailə bağlarının gücünü, müəllim peşəsinə olan hörməti dərindən hiss edir.
Filmin Yaranma Tarixi Və İdeyası
“Bizim Cəbiş müəllim” filminin yaranmasında əsas ideya insanın ən çətin şəraitdə belə mənəvi dəyərlərini itirməməsi, vicdan və ləyaqətini qorumasıdır. Filmin ssenari müəllifi Sabit Rəhman eyniadlı pyesində II Dünya müharibəsi illərinin sosial-psixoloji mənzərəsini və xalqın ruhunu əks etdirmişdir.
Filmin çəkilişləri 1968-ci ildə “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında baş tutub. Baş rollarda Əli Zeynalov (Cəbiş müəllim), Məmmədrza Şeyxzamanov, Əjdər Həmidov, Şəfiqə Məmmədova kimi tanınmış aktyorlar çıxış ediblər. Film ilk dəfə 1969-cu ildə nümayiş olunub və böyük marağa səbəb olub.
Əsas Qəhrəmanlar Və Onların Xarakterləri
Filmdə baş qəhrəman Cəbiş müəllim (Əli Zeynalov) səmimi, dürüst, fədakar bir insan kimi təsvir olunur. O, ailəsinə və şagirdlərinə qarşı məsuliyyətli, vicdanlı və alicənabdır. Cəbiş müəllimin həyat yoldaşı və uşaqları da dövrün ağır şəraitində bir-birini dəstəkləyən, bağlı və mehriban ailənin timsalıdır.
Əsərdə digər xarakterlər – qonşular, qohumlar, məktəbli uşaqlar da öz tipik xüsusiyyətləri ilə fərqlənir. Filmdəki obrazlar həyati, reallığa çox yaxın və hər bir azərbaycanlı ailəsinə bənzər şəkildə təqdim olunur.
Filmin Əsas Mövzusu Və Dramı
“Bizim Cəbiş müəllim” filminin əsas mövzusu ailənin və müəllim peşəsinin cəmiyyət üçün necə əhəmiyyətli olduğu, çətinliklər qarşısında insani münasibətlərin, qarşılıqlı dəstəyin və humanizmin qorunmasıdır. Müharibə illərində aclıq, səfalət, qorxu və qeyri-müəyyənlik fonunda Cəbiş müəllim ailəsinin dağılmamasına, övladlarının tərbiyəsinə, vicdanlı vətəndaş böyütməyə çalışır.
Filmdə dramatik hadisələr insan xarakterlərinin açılmasına şərait yaradır. Müharibənin çətinlikləri fonunda səmimi ailə münasibətləri, qonşuluq, insanlıq və vətəndaşlıq mövzusu əsas xətti təşkil edir.
Filmdə Dövrün Ab-Havası Və Sosial Kontekst
Film II Dünya müharibəsinin ən gərgin dövründə Bakıda baş verir. Ssenaridə dövrün məişət çətinlikləri, qıtlıq, ərzaq problemləri, bombalanma qorxusu və insan psixologiyasındakı dəyişikliklər həssaslıqla əks olunub. Cəbiş müəllim və onun ailəsi bu şəraitdə həm bir-birinə, həm də cəmiyyətə dayaq olmağa çalışır.
Filmdə sovet dövrünün məhdudiyyətləri, sosial-iqtisadi problemlər, insanların gündəlik mübarizəsi real və səmimi şəkildə təqdim olunur. Hər səhnədə həmin illərin Bakısının ab-havası, şəhər və kənd insanlarının davranışları ustalıqla əks etdirilib.
Filmin Bədii Üslubu Və Qrafikası
“Bizim Cəbiş müəllim” filminin uğuru onun bədii üslubunda, dialoqların sadəliyində və personajların həyati təsvirindədir. Rejissor Həbib İsmayılov kameradan sanki şahid gözü kimi istifadə edir və tamaşaçı hadisələrin içində özünü hiss edir. Filmdə yumor, ironiya və həssas duyğusallıq əsas bədii vasitələrdir.
Təbiət təsvirləri, məişət səhnələri, gündəlik həyatın detallarına xüsusi diqqət, ssenarinin və aktyor oyunlarının yüksək səviyyəsi ekran əsərinin bədii dəyərini artırır. Səmimi atmosfer və obrazların dolğunluğu filmi həm köhnə, həm də yeni nəslin yaddaşında yaşadır.
Filmdə Humanizm Və Mənəvi Dəyərlər
Əsərin mərkəzində insanın çətin dövrdə belə insanlıqdan, mərhəmətdən və fədakarlıqdan uzaq düşməməsi, kiçik bir ailə daxilində böyük insani dəyərlərin yaşadılması durur. Cəbiş müəllimin övladlarına və şagirdlərinə verdiyi tərbiyə, qonşuluq və dostluq münasibətləri filmin əsas mənəvi xəttini təşkil edir.
Film insanın mənəvi gücünün, pozitiv düşüncənin və qarşılıqlı hörmətin önəmini vurğulayır. Bu keyfiyyətlər tamaşaçını düşündürür və humanist ideyaların cəmiyyət üçün daim aktual olduğunu sübut edir.
Filmin Azərbaycan Kinosunda Yeri Və Təsiri
“Bizim Cəbiş müəllim” filmi Azərbaycan kinematoqrafiyasının klassik nümunələrindəndir. Filmin uğuru onun milli dəyərləri, həyat fəlsəfəsini və xalqın ruhunu dəqiq əks etdirməsindədir. Onun personajları xalq arasında dillər əzbərinə çevrilib və filmin fraqmentləri tez-tez sitat gətirilir.
Film həm də yeni nəslə örnək, gənclərə tarix və ədəbiyyat dərsi verir. Cəbiş müəllim obrazı məktəblərdə və universitetlərdə, eləcə də ailə tərbiyəsində tez-tez istinad olunan idealdır.
Filmin Mükafatları Və Qəbul Olunması
Film nümayiş olunduğu ilk illərdə tənqidçilər və tamaşaçılar tərəfindən yüksək qiymətləndirilib, Azərbaycan kino tarixində yeni mərhələ açıb. Bir sıra yerli və beynəlxalq festivallarda xüsusi diplom və mükafatlara layiq görülüb. Aktyor heyətinin oyunları, ssenari və rejissor işinin mükəmməlliyi filmin uğurunun əsas səbəblərindəndir.
“Bizim Cəbiş müəllim” həm peşəkar kino mütəxəssisləri, həm də geniş tamaşaçı kütləsi tərəfindən böyük sevgi ilə qarşılanır və bu gün də Azərbaycan televiziyalarında, məktəblərdə, ailələrdə izlənir.
Cədvəl: Filmin Əsas Məlumatları
| Məlumat | Təsvir |
|---|---|
| Rejissor | Həbib İsmayılov |
| Ssenari | Sabit Rəhman (eyniadlı pyes əsasında) |
| İstehsal ili | 1969 |
| Baş rollar | Əli Zeynalov (Cəbiş müəllim), Məmmədrza Şeyxzamanov, Əjdər Həmidov, Şəfiqə Məmmədova və b. |
| Janr | Dram, məişət |
| Mövzu | Müharibə dövründə ailə, müəllimlik, insani dəyərlər, cəmiyyət |
| Musiqi | Emin Sabitoğlu |
| Kinostudiya | “Azərbaycanfilm” |
| Mükafatlar | Diplom və fəxri fərmanlar |
Cəmiyyətin və ailənin ən çətin, çalxantılı illərində belə insan ləyaqətinin, mənəvi dəyərlərin və humanizmin qorunması “Bizim Cəbiş müəllim” filminin əsas mesajıdır. Bu ekran əsəri Azərbaycan xalqının ruhunu, mənəvi irsini, ailə və təhsil dəyərlərini parlaq şəkildə əks etdirir. Rejissorun və aktyor heyətinin böyük peşəkarlığı nəticəsində film real həyatın sınaqlarını, insanın fədakarlığını, həyat uğrunda mübarizəni səmimi, inandırıcı və təsirli şəkildə göstərir. Müasir dövrdə də film öz aktuallığını itirmir, yeni nəslin tərbiyəsində, milli-mənəvi irsin qorunmasında böyük rol oynayır. “Bizim Cəbiş müəllim” təkcə bir ailənin deyil, bütöv bir xalqın sarsılmaz ruhunun, təmiz niyyətinin, insanpərvərliyinin simvoludur.
Ən Çox Verilən Suallar
Film 1969-cu ildə çəkilib. Ekran əsərinin rejissoru Həbib İsmayılovdur. Ssenarisi Sabit Rəhmanın eyniadlı pyesi əsasında hazırlanıb. Filmin çəkilişləri ‘Azərbaycanfilm’ kinostudiyasında baş tutub.
Baş qəhrəman Cəbiş müəllimdir. O, müharibə dövründə ailəsini, şagirdlərini və insan ləyaqətini qorumağa çalışan fədakar və vicdanlı müəllimdir. Onun obrazı mənəvi dəyərlərin, insaniyyətin, səbir və fədakarlığın simvoludur. Azərbaycan xalqının ruhunu təcəssüm etdirir.
Baş rolda Əli Zeynalov (Cəbiş müəllim) çıxış edir. Məmmədrza Şeyxzamanov, Əjdər Həmidov, Şəfiqə Məmmədova kimi tanınmış aktyorlar da filmin əsas obrazlarına həyat veriblər. Aktyor heyətinin peşəkarlığı ekran əsərinin uğurunda mühüm rol oynayıb. Filmdə obrazlar həyati və səmimi təqdim olunur.
Filmin əsas mövzusu ailənin və müəllim peşəsinin cəmiyyətdə tutduğu yerdir. Müharibənin çətinlikləri fonunda insani münasibətlər, mənəvi dəyərlər, fədakarlıq və humanizm əsas xətti təşkil edir. Filmdə ailə və cəmiyyət dəyərləri ön plana çəkilir. Real həyatın çətinlikləri və insan xarakterlərinin möhkəmliyi vurğulanır.
Filmdə bədii sadəlik, həyatiliyin və səmimiyyətin qorunması əsas üslub xüsusiyyətləridir. Dialoqlar, səhnə tərtibatı və aktyor oyunu reallığa çox yaxındır. Yumor, ironiya və həssas duyğusallıq filmin bədii dəyərini artırır. Filmin atmosferi və təsviri dərin mənalarla zəngindir.
Film nümayiş olunduğu ilk illərdən yüksək dəyərləndirilib və bir sıra yerli və beynəlxalq festivallarda diplom və fəxri fərmanlara layiq görülüb. Aktyor heyətinin və rejissorun peşəkarlığı filmin uğurunda mühüm rol oynayıb. Film klassik Azərbaycan kino incisi kimi tanınır. Həm peşəkarlar, həm də tamaşaçılar tərəfindən sevilir.
Film Azərbaycan kino tarixinin klassik nümunələrindən sayılır. Milli dəyərlərin, ailə və cəmiyyət ənənələrinin, müəllim peşəsinin əhəmiyyətinin təbliğində böyük rol oynayır. “Bizim Cəbiş müəllim” yeni nəslin tərbiyəsində və milli-mənəvi dəyərlərin qorunmasında nümunədir. Tez-tez televiziya və məktəblərdə nümayiş olunur.
Filmdə II Dünya müharibəsi dövrünün sosial-iqtisadi çətinlikləri, qıtlıq, bombalanma qorxusu, ailə və cəmiyyət münasibətləri əks etdirilib. İnsanlar arasında yardımlaşma, ailə bağları və insanlıq ön plana çıxarılıb. Hər bir obraz real həyatdan götürülmüşdür. Müharibə və məhrumiyyət fonunda insanın mənəvi gücü göstərilir.
Ssenarinin əsas xətti Cəbiş müəllimin ailəsini və insanlıq dəyərlərini qorumaq səyləridir. Müharibə fonunda baş verən dramatik hadisələr ailənin birliyini, sevgi və hörməti möhkəmləndirir. Süjetdə gündəlik həyat həqiqətləri və insanın daxili mübarizəsi əsas yer tutur. Realist və emosional yanaşma filmin təsir gücünü artırır.
Filmin çəkilişləri dövrün Bakısında real məhəllə və mənzillərdə aparılıb. Ssenarinin əsas ideyası müəllim və ailə dəyərlərinin təbliğinə yönəlib. Film illər keçsə də, aktuallığını və tamaşaçı sevgisini qoruyur. Filmdə istifadə olunan musiqi və obrazlar klassik dəyərlər kimi qəbul edilir.
