Türkiyədə qiyabi təhsil (Türkcə: “açıköğretim” və ya “uzaktan eğitim”) ali təhsilin ənənəvi və çevik formalarından biri olaraq uzun illərdir tətbiq olunur. Hələ 1980-ci illərdən Anadolu Universiteti, İstanbul Universiteti və digər nüfuzlu təhsil müəssisələri qiyabi və distant təhsili ölkədə yaymağa başlayıb. Bu sistem ilk növbədə ali təhsil imkanlarını regionlardan və ya vaxt məhdudiyyəti olan insanlar üçün əlçatan etmək məqsədi daşıyıb. Müasir dövrdə Türkiyədə qiyabi təhsil minlərlə tələbənin seçimi olmaqla yanaşı, peşəkar inkişaf, ikinci ali təhsil və işləyən şəxslər üçün geniş imkanlar açır.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Qiyabi Təhsil Sistemi və Onun Mahiyyəti
Qiyabi təhsil – ənənəvi auditoriyada keçirilən dərslərdən fərqli olaraq, əsasən distant formada, yəni məsafədən tədris olunan təhsil növüdür. Bu sistemdə tələbələr dərsləri internet üzərindən izləyir, imtahanları isə əsasən universitet mərkəzlərində və ya müəyyən edilmiş imtahan məntəqələrində verirlər. Proqramlar əsasən modul əsaslıdır və tələbənin vaxt və məkan sərbəstliyini təmin edir. Qiyabi təhsil, həm bakalavr, həm də magistratura və bəzi peşə proqramlarında mövcuddur.
Türkiyədə Qiyabi Təhsil Verən Əsas Universitetlər
Hazırda Türkiyədə ən geniş qiyabi təhsil şəbəkəsinə malik olan universitetlər bunlardır:
| Universitet | Qiyabi Təhsil Fakültəsi/Proqramı | Təsis ili | Əsas ixtisaslar |
|---|---|---|---|
| Anadolu Universiteti | Açıköğretim Fakültesi | 1982 | Biznes, İdarəetmə, Psixologiya, İlahiyyat, İT |
| İstanbul Universiteti | Açık ve Uzaktan Eğitim Fakültesi | 2011 | İqtisadiyyat, Maliyyə, Sosiologiya, Menecment |
| Atatürk Universiteti | Açıköğretim Fakültesi | 2010 | İbtidai təhsil, Hüquq, Kompüter elmləri |
| Ankara Universiteti | Uzaktan Eğitim Merkezi | 2010 | İqtisadiyyat, Kompüter mühəndisliyi, Sosial elmlər |
| Sakarya Universiteti | Uzaktan Eğitim Fakültesi | 2012 | Kompüter elmləri, İT, Elektronika |
Bu universitetlərdə yüz minlərlə tələbə hazırda qiyabi proqramlarda təhsil alır və proqramlar ilbəil yenilənir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Qiyabi Təhsil və Ənənəvi Təhsil Arasındakı Fərqlər
Qiyabi təhsil ənənəvi təhsildən ilk növbədə dərslərin keçirilmə formatı, tələbənin dərsə qoşulma imkanları və qiymətləndirmə üsulu ilə fərqlənir. Qiyabi proqramlarda tələbələr dərsləri video mühazirələr, interaktiv testlər, elektron kitablar və onlayn forumlar vasitəsilə izləyir. Ənənəvi təhsildə olduğu kimi bəzi proqramlarda laboratoriya, klinik və praktik məşğələlər də mövcuddur, lakin əsas yükləmə məsuliyyəti tələbənin üzərinə düşür. Tələbə öz tempində, vaxt məhdudiyyəti olmadan öyrənə bilər.
Qiyabi Təhsil Proqramlarının Kateqoriyaları və İxtisas Seçimi
Türkiyədə qiyabi təhsil əsasən aşağıdakı proqramlar üzrə təşkil olunur:
- Biznes və idarəetmə
- İqtisadiyyat və maliyyə
- Kompüter və informasiya texnologiyaları
- İbtidai və məktəbəqədər təhsil
- Psixologiya və sosiologiya
- İlahiyyat və dinşünaslıq
- Menecment, marketinq, logistika
Hər universitetin öz proqram siyahısı və giriş şərtləri var. Bəzi proqramlarda yalnız qiyabi, bəzilərində isə qarışıq (qismən qiyabi, qismən ənənəvi) tədris mövcuddur.
Qiyabi Təhsilə Qəbul Qaydaları və Şərtlər
Qiyabi təhsil proqramlarına qəbul şərtləri ənənəvi təhsildən fərqlənmir. Əsas şərt orta məktəb attestatı (bakalavr üçün), diplom (magistr üçün) və digər əlavə sənədlərdir. Bəzi proqramlarda qəbul imtahanı və ya müsahibə də tələb oluna bilər. Qiyabi təhsil daha çox ikinci ali təhsil və ya işləyən şəxslər üçün uyğundur, lakin birbaşa orta məktəb məzunları da müraciət edə bilər. Universitetlərin rəsmi saytlarında sənəd siyahısı və müraciət proseduru ətraflı göstərilib.
Qiyabi Təhsilin Üstünlükləri və Çətinlikləri
Qiyabi təhsilin əsas üstünlükləri bunlardır:
- Vaxt və məkan sərbəstliyi
- İşləyən və ailəli şəxslər üçün rahatlıq
- Distant tədris resurslarının zənginliyi
- Əlverişli təhsil haqları və əlavə xərclərin azlığı
- Tələbəyə yönəlik fərdi inkişaf və özünütəhsil
Çətinliklər sırasında isə tələbənin özünüidarəetmə bacarığının zəifliyi, sosial təcrid hissi, bəzi proqramlarda praktiki məşğələlərin azlığı və universitetlərin infrastruktur imkanlarından tam yararlana bilməmək göstərilir. Uğurlu qiyabi təhsil üçün tələbənin motivasiyası və planlama qabiliyyəti əsasdır.
Qiyabi Təhsildə Distant Texnologiyaların Rolu
Son illərdə distant təhsil texnologiyaları Türkiyədə qiyabi proqramların keyfiyyətini daha da artırıb. Virtual sinif otaqları, canlı onlayn dərslər, elektron testlər və interaktiv platformalar vasitəsilə tələbələr müəllim və qrup yoldaşları ilə daim ünsiyyətdə ola bilirlər. Pandemiya dövründə bu imkanlar daha da inkişaf etdirildi və bir çox universitetdə hətta klinik və laborator tapşırıqlar üçün virtual simulyasiyalar yaradıldı.
Qiyabi Təhsil üzrə Diplomun Tanınması və İş İmkanları
Türkiyədə dövlət tərəfindən akkreditə olunmuş universitetlərin qiyabi proqramları üzrə diplomlar həm ölkə daxilində, həm də Azərbaycanda və bir çox ölkədə tanınır. Bu, məzunlara həm dövlət, həm də özəl sektorda iş imkanları, magistratura və doktorantura təhsili, beynəlxalq layihələrə qoşulmaq imkanı verir. Ən çox iş imkanları idarəetmə, kompüter elmləri, biznes, təhsil, sosial xidmət və s. sahələrdədir.
Qiyabi Təhsil Alan Tələbələr üçün Sosial və Akademik İmkanlar
Qiyabi təhsil alan tələbələr universitetlərin elektron kitabxanalarından, distant tədris portalından, akademik məsləhət xidmətlərindən və bəzi sosial tədbirlərdən yararlana bilirlər. Bəzi universitetlərdə qiyabi tələbələr üçün xüsusi seminarlar, təlimlər, tələbə təşkilatları və təqaüd proqramları mövcuddur. İmtahan və bəzi praktiki məşğələlər əsasən universitet kampusunda keçirilir.
Qiyabi Təhsilin Statistikası və Son Yeniliklər
Rəsmi statistikaya görə, hazırda Türkiyədə yüz minlərlə tələbə qiyabi proqramlarda təhsil alır. Ən böyük qiyabi tələbə bazası Anadolu Universitetindədir. İllər keçdikcə qiyabi proqramların çeşidi artır, tədris texnologiyaları yenilənir, məzunların iş bazarında uğur faizi yüksəlir. Dövlət dəstəyi, yeni platformalar və beynəlxalq akkreditasiyalar bu sahəni daha da cazibədar edir.
Türkiyədə qiyabi təhsil klassik ali təhsil modelini müasir texnologiyalar və fərdi inkişaf imkanları ilə birləşdirir. Bu sistem, işləyən, ailəli və ya fərqli regionlarda yaşayan şəxslər üçün ali təhsil almağı mümkün və əlçatan edir. Qiyabi proqramların diplomları rəsmi şəkildə tanınır, məzunlara geniş karyera və təhsil imkanları açır. Doğru universitet və proqram seçimi, motivasiya və planlama ilə qiyabi təhsil hər bir gənc və ya böyüklər üçün uğurlu həyat və karyera addımı ola bilər.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Ən Çox Verilən Suallar
Qiyabi təhsil, əsasən distant formada, yəni məsafədən və onlayn şəkildə tədris olunan ali təhsil növüdür.
Ən böyük qiyabi təhsil şəbəkəsinə Anadolu Universiteti, İstanbul Universiteti, Atatürk Universiteti və Ankara Universiteti malikdir.
Əsas sənədlər orta məktəb attestatı və ya diplom, pasport surəti, foto və bəzən əlavə ərizə və motivasiya məktubudur.
Dövlət tərəfindən akkreditə olunmuş universitetlərin qiyabi proqramları üzrə diplomlar Azərbaycanda nostrifikasiya yolu ilə tanınır.
Əksər hallarda tədris türkcədir, bəzi proqramlarda isə ingilis və ya digər dillərdə də dərslər keçilir.
Vaxt və məkan sərbəstliyi, əlverişli təhsil haqları, işləyənlər üçün rahatlıq, distant tədris resurslarının zənginliyi əsas üstünlüklərdir.
Elektron kitabxana, distant portal, akademik məsləhət, bəzi seminar və təqaüd proqramları, tələbə təşkilatlarından istifadə mümkündür.
İmtahanlar əsasən universitetin kampusunda və ya rəsmi imtahan mərkəzlərində keçirilir.
Qiyabi proqramların diplomları dövlət və özəl sektorda iş tapmaq, magistr və doktorantura təhsili almaq imkanı verir.
Virtual siniflər, video mühazirələr, onlayn testlər, interaktiv platformalar vasitəsilə tədris keyfiyyəti artır.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
