Güzdək Qəsəbəsi : Ərazisi, Əhali,Məşğulluq

Güzdək qəsəbəsi Azərbaycanın iqtisadi, mədəni və sosial həyatında xüsusi yer tutan, paytaxt Bakı yaxınlığında yerləşən, sürətlə inkişaf edən yaşayış məntəqələrindən biridir. Bu qəsəbə coğrafi mövqeyinə, tarixi köklərinə, müasir infrastrukturuna və iqtisadi potensialına görə Abşeron rayonunun əhəmiyyətli yaşayış məkanlarından sayılır. Son illərdə Güzdək həm şəhərsalma baxımından, həm də sənaye, kənd təsərrüfatı, sosial və təhsil sahəsində böyük dəyişikliklər və yeniliklərlə yadda qalır. Qəsəbənin əhalisi ildən-ilə artır, yeni yaşayış massivləri salınır, sosial obyektlərin sayı çoxalır, müasir məktəb və səhiyyə müəssisələri, ticarət mərkəzləri fəaliyyətə başlayır. Güzdək həm tarixi keçmişi, həm də bugünkü müasirliyi ilə Azərbaycan cəmiyyətinin inkişaf dinamikasını özündə əks etdirən tipik bir Abşeron qəsəbəsidir.

Güzdək qəsəbəsinin coğrafi mövqeyi və ərazisi

Güzdək qəsəbəsi Abşeron yarımadasının mərkəzi hissəsində, Bakı şəhərindən təxminən 20 kilometr aralıda, Abşeron rayonunun inzibati ərazisində yerləşir. Qəsəbə şimalda Mehdiabad, cənubda Hökməli, şərqdə Saray və Qobu, qərbdə isə Qobustan qəsəbələri ilə həmsərhəddir. Ərazisinin relyefi əsasən düzənlik və alçaq təpəliklərdən ibarətdir. İqlimi tipik Abşeron yarımsəhra iqlimidir: yay aylarında isti və quraq, qışda isə mülayim olur. Qəsəbənin ərazisində yeraltı sular, duzlu göllər və bir sıra təbii sərvətlər mövcuddur. Güzdək paytaxtla, eləcə də digər iri şəhərlərlə avtomobil yolları və dəmir yolu vasitəsilə sıx əlaqəyə malikdir, bu da onun sosial-iqtisadi inkişafını sürətləndirən əsas amillərdəndir.

Tarixi və etimologiyası

Güzdək qəsəbəsinin tarixi qədim dövrlərə, ən azı orta əsrlərə qədər uzanır. Bölgədə tapılmış arxeoloji materiallar ərazidə min illər boyu insan məskunlaşmasının davam etdiyini sübut edir. Qəsəbənin adı ilə bağlı bir neçə fərqli etimoloji izah mövcuddur. Bəzi mənbələrdə “Güzdək” sözünün türk-mongol mənşəli olduğu, “güz” – payız, “dək” – dayanacaq mənası ilə izah edildiyi bildirilir. Digər mənbələrdə isə “Güzdək”in yerli-coğrafi ad kimi qədim türk tayfalarına və ya Abşeronun yerli nəsillərinə aid olduğu vurğulanır. Hər bir halda, qəsəbənin adı və tarixi təkcə yerli yox, həm də regionun etnoqrafik xüsusiyyətləri ilə bağlıdır.

Güzdəkdə əhali və demoqrafik vəziyyət

Qəsəbədə əhalinin sayı sürətlə artır və bu artım son illər xüsusilə yeni yaşayış massivlərinin salınması ilə əlaqədardır. Son statistikalara görə, Güzdəkdə 18–20 minə yaxın insan yaşayır. Əhalinin əsas hissəsini azərbaycanlılar təşkil edir, amma müxtəlif dövrlərdə buraya köçüb gəlmiş digər etnik qrupların da nümayəndələri yaşayır. Güzdəkdə gənclərin və işlək yaşda olan insanların payı üstünlük təşkil edir, ailə strukturu əsasən ənənəvi dəyərlərə əsaslanır. Əhalinin məşğulluğunda əsas sahələr tikinti, sənaye, kənd təsərrüfatı, nəqliyyat və ticarətdir. Qəsəbədə son illərdə yeni məktəblər, uşaq bağçaları, səhiyyə müəssisələri və idman kompleksləri açılıb, bu da demoqrafik artıma müsbət təsir göstərir.

Sosial infrastruktur və xidmət sahələri

Güzdəkdə sosial infrastruktur dinamik inkişaf edir. Qəsəbədə bir neçə ümumtəhsil məktəbi, uşaq bağçası, poliklinika, tibb məntəqəsi, kitabxana, poçt şöbəsi və digər sosial xidmət müəssisələri fəaliyyət göstərir. Yeni tikilən və əsaslı təmir olunan məktəblər müasir tədris avadanlıqları ilə təchiz olunub, burada yüksək ixtisaslı müəllimlər çalışır. Səhiyyə sahəsində Güzdək poliklinikası, ailə sağlamlıq mərkəzi və apteklər əhaliyə xidmət edir. Qəsəbənin poçt və kommunikasiya xidməti, həmçinin bank və ödəmə terminalları mövcuddur. Müasir ticarət mərkəzləri, marketlər, apteklər və digər xidmət obyektləri əhalinin gündəlik ehtiyaclarının təminində vacib rol oynayır.

İqtisadi inkişaf və məşğulluq

Güzdək qəsəbəsi Abşeron rayonunun iqtisadi həyatında əhəmiyyətli mövqe tutur. Qəsəbədə sənaye və tikinti sahəsində bir sıra müəssisələr, istehsalat sexləri və kiçik sahibkarlıq obyektləri fəaliyyət göstərir. Son illərdə yeni yaşayış binalarının, fərdi evlərin, kommersiya obyektlərinin tikilməsi iqtisadi fəallığı artırıb. Kənd təsərrüfatı da əhalinin məşğulluğunda mühüm rol oynayır – burada tərəvəzçilik, bostançılıq, üzümçülük, quşçuluq və maldarlıq inkişaf edib. Güzdəkdə bəzi istehsal müəssisələri, o cümlədən tikinti materialları istehsalı, təmir, avtomobil servis və emal sahələri də fəaliyyət göstərir. Qəsəbənin yaxınlığında yerləşən neft və qaz yataqları iqtisadiyyatın digər sektorları ilə birgə inkişafına təkan verir.

Nəqliyyat və kommunikasiya

Qəsəbənin əlverişli coğrafi mövqeyi və paytaxta yaxınlığı onun nəqliyyat sisteminin inkişafına imkan yaradır. Güzdək Bakı-Sumqayıt avtomobil yolu və dəmir yolu xətti üzərində yerləşir. Güzdək dəmir yolu stansiyası gündəlik yüzlərlə sərnişinin paytaxt və digər şəhərlərə rahat gediş-gəlişinə şərait yaradır. Avtobus, marşrut və taksi xidmətləri qəsəbənin müxtəlif hissələrini və qonşu yaşayış məntəqələrini birləşdirir. Rabitə və kommunikasiya xidmətləri müasir texnologiyalara əsaslanır, internet və mobil şəbəkə infrastrukturu daimi yenilənir. Qəsəbədə yeni yollar, piyada keçidləri, park və istirahət zonaları salınır.

Güzdəkdə mədəni həyat və ənənələr

Güzdəkdə mədəni həyat və ictimai tədbirlər daim diqqət mərkəzindədir. Qəsəbədə fəaliyyət göstərən mədəniyyət evi, kitabxana və müxtəlif dərnəklər əhalinin asudə vaxtının səmərəli keçirilməsinə, milli adət-ənənələrin yaşadılmasına şərait yaradır. Novruz bayramı, Ramazan və Qurban bayramları, müxtəlif ailə mərasimləri və yerli festivallar burada geniş şəkildə qeyd olunur. Gənclər və uşaqlar üçün idman klubları, musiqi dərnəkləri, rəqs və incəsənət qrupları fəaliyyət göstərir. Qəsəbə əhalisi arasında həm ənənəvi, həm də müasir mədəniyyət nümunələri populyardır.

Güzdək qəsəbəsinin ekoloji durumu və problemləri

Güzdəkdə əhalinin sürətli artımı, sənaye müəssisələrinin fəaliyyəti və tikinti işlərinin intensivliyi bir sıra ekoloji problemlərə də səbəb olub. Hava və torpaq çirklənməsi, su ehtiyatlarının məhdudluğu və məişət tullantılarının düzgün idarə edilməməsi ekoloji vəziyyətə təsir göstərir. Son illərdə qəsəbədə ekoloji vəziyyəti yaxşılaşdırmaq məqsədilə ağacəkmə aksiyaları, yaşıllaşdırma layihələri və tullantıların təkrar emalı istiqamətində tədbirlər həyata keçirilir. Qəsəbə sakinləri arasında ekoloji maarifləndirmə işləri gücləndirilib.

Güzdəkdə turizm və istirahət imkanları

Güzdək qəsəbəsi paytaxta yaxınlığı, təmiz havası və səfalı mənzərələri ilə istirahət və turizm baxımından da cəlbedicidir. Ərazidə istirahət zonaları, çayxanalar, ailəvi restoranlar, əyləncə mərkəzləri və açıq havada piknik yerləri yaradılıb. Güzdək ətrafında yerləşən göllər, təbiət mənzərələri və qədim abidələr həm yerli əhali, həm də Bakının səs-küyündən uzaqlaşmaq istəyən turistlər üçün maraqlı istirahət məkanıdır. Güzdək ətrafında yerli məhsullar bazarı, kənd təsərrüfatı yarmarkaları və ənənəvi sənətkarlıq nümunələri də turistlər üçün maraq doğurur.

Güzdək qəsəbəsi Abşeron yarımadasının sürətlə inkişaf edən və müasir şəhərsalma standartlarına cavab verən yaşayış məntəqəsidir. Qəsəbənin tarixi kökləri, müasir infrastrukturu, iqtisadi potensialı, sosial xidmətləri, mədəni həyatı və ekoloji təşəbbüsləri onu Bakıətrafı regionun ən cəlbedici yaşayış yerlərindən birinə çevirir. Güzdək həm köklü ənənələri, həm də yenilikçi yanaşması ilə nümunəvi bir Azərbaycan qəsəbəsidir və yaxın illərdə inkişaf potensialını daha da genişləndirəcək.

Ən Çox Verilən Suallar