Azərbaycan hərb tarixi illərlə mübarizə və qələbələr salnaməsini yaradan fədakar zabitlərin qərar, cəsarət və peşəkarlıq nümunələri ilə zəngindir. Bu zəncirin ən parlaq halqalarından biri kimi xatırlanan general-mayor Polad Həşimov müasir nəsil üçün təkcə zabit forması geyinmiş komandir deyil, həm də milli ruhu yaşadan şəxsiyyət simvoludur. O, 1975-ci ilin 2 yanvarında Qəbələ rayonunun Vəndam kəndində sadə, əməksevər ailədə dünyaya gəldi; ata-anası kənd təsərrüfatı işinə bağlı olsa da, övladlarının təhsilinə xüsusi diqqət ayırdı. Məktəb illərində riyaziyyat və coğrafiyaya maraq göstərən Polad həmçinin atıcılıq dərnəyində məşq edərək sərrast nişançılıq qabiliyyətini erkən yaşda formalaşdırdı. 1992-ci ildə Vətən hələ yenicə müstəqil olmuş, birinci Qarabağ müharibəsinin qaynayan çağında ikən, Həşimov könüllü olaraq müdafiə səngərlərinə qatıldı, lakin ata-anasının təkidi ilə hərbi akademiyaya qəbul planını ertələmədi. 1993-cü ildə C.Naxçıvanski adına Hərbi Liseyi bitirən gənc zabit namizədi, elə həmin il Bakı Ali Birləşmiş Komandirlər Məktəbinə daxil oldu və burada artilleriya ixtisası üzrə dərs aldı. Tələbə dövründən nizam-intizamı, savaş taktikasını dərindən öyrənməsi, motivasiya çıxışları ilə fərqlənməsi komandirlər arasında xüsusi rəğbət qazandırdı. 1998-ci ildə leytenant rütbəsi alaraq cəbhəyanı hissələrdə xidmətə başladı; Qazax, Tovuz, Ağdam, Füzuli mövqelərində bölmə komandiri, batareya rəisi kimi ön xətdə dayandı. Xidmət etdiyi bölükdə “hərbi nizamnamənin canlı şərhi” adlandırılan Polad Həşimov döyüş mövqeyində öncə özünü riskə atır, əsgərin daxili inamını canlı nümunə ilə möhkəmləndirirdi. Onun haqqında həmkarlarının verdiyi ən tez-tez sitat “geri addım yox, irəli hədəf var” devizidir. Şəxsi nümunə, mənəvi rəhbərlik və taktiki dəqiqlik birləşdiyi üçün Həşimovun bölməsində döyüş qabiliyyəti statistik göstəricilərlə ölçüləndə ən yüksək balları toplayırdı. 2020-ci ilin iyulunda Tovuz istiqamətində baş verən genişmiqyaslı artilleriya toqquşması zamanı Polad Həşimovun şəhid olması təkcə hərb ailəsi üçün deyil, bütün ölkə üçün sarsıdıcı xəbər oldu; ancaq həmin gün onun adı qəhrəmanlıq salnaməsinə qızıl hərflərlə yazıldı və milli ruhu qızışdırdı.
Erkən həyat və təhsil illəri
Polad Həşimov Qəbələnin Vəndam kəndindəki tam orta məktəbi qızıl medalla başa vurdu. Riyaziyyat müəllimi xatirələrində bildirir ki, Polad hər dərsdə sinif yoldaşlarına izah aparar, dərsliyə düşməyən misalları evdə analiz edib sinifdə təqdim edərdi. Riyazi məntiqi hərbi sənətdə atəş hesablarının qurulmasına ciddi kömək etdi.
1993-cü ildə Bakı Ali Birləşmiş Komandirlər Məktəbinə daxil olduqda gənc zabit namizədi sovet dövründən qalmış artilleriya kurrikulumunu yeni dövr reallığına uyğun qavramaq üçün əlavə ədəbiyyat axtarır, NATO sahə təlimatlarını tərcümə edirdi. Akademiyada poligon döyüş atışlarında top-çuquş mövqelərinin maskalanması mövzusunda təqdimatı xüsusi fərqlənmə aldı.
Ən ön xətt döyüş təcrübələri
Leytenant rütbəsi alan Həşimov ilk olaraq Tovuzun “Qaradüz” adlanan yüksəkliyində möhkəmlənmiş artilleriya batareyasında xidmətini başladı. 1999-cu ilin fevral ayında kəşfiyyat məlumatı əsasında 45 dəqiqəlik koordinat atəşi apararaq düşmənin mühəndis istehkamını sıradan çıxarmaqla bölüyü itkisiz saxladı və “İgidliyə görə” medalı aldı.
2003-də kapitan kimi Ağdamın Madagiz istiqamətində atəş idarəetmə məntəqəsinə rəhbərlik edərkən gecə optik korreksiya taktikasını tətbiq etməsi Azərbaycan artilleriyasında yeni doktrinanın nüvəsini qoydu. Həmin döyüşə şəxsən qatılan əsgərlər deyir ki, kapitan Həşimov hədəf bucağını hesablamaq üçün əvvəlcə lazer məsafəölçəni özü işlədir, sonra əmr edirdi.
Komandirlik və general rütbəsinə gedən yol
2014-cü ildə polkovnik-leytenant Həşimov Naxçıvan Əlahiddə Ümumqoşun Ordusuna artilleriya briqada komandiri təyin olundu. Burada Türkiyə Silahlı Qüvvələrinin konsultasiya qrupu ilə ortaq təlimlər keçirərək “atəş, manevr, rabitə” üçlüyünü sinxronlaşdırdı.
2019-cu ilin iyununda prezident sərəncamı ilə general-mayor rütbəsi aldı və Müdafiə Nazirliyinin Operational idarəsində 3-cü Ordu Korpusunun artilleriya rəisi təyin edildi. Həmin korpus Qazax-Tovuz sektorunun müdafiə qatını təşkil edirdi və general Həşimov döyüş hazırlığı planını 24 saatlik “döyüşə tam hazır” formatında tərtib etmişdi.
2020-ci il Tovuz döyüşləri və şəhidlik anı
11 iyul 2020-də düşmən artilleriya atəşi ilə Tovuzun Ağdam və Dondar Quşçu ərazilərinə zərbə endirdi. General Həşimov operativ qərargahda deyil, ön mövqedə idi; atəş kəşfiyyatını şəxsən apararaq koordinat həndəvərini düzəldir, radioda “dəqiqləşdirdim, hədəfi götürün” əmrini verirdi. 14 iyul gecəsi düşmənin top-çuquş atəşi zamanı qəlpə generalın art-rəhbər məntəqəsinə düşdü və o, yaxın silahdaşları polkovnik İlqar Mirzəyev, mayor Namik Əhmədovla birgə şəhid oldu.
Şahid ifadələrinə görə, son sözləri “Mən ölmürəm, bir addım geri çəkilməyin” oldu. Ölümündən sonra “Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı” adı ilk şərəfli mükafat siyahısına daxil edildi, Bakı və Gəncə şəhərlərində xatirə abidəsi ucaldıldı.
Xalq sevgisi və post-milli simvol
Şəhid xəbərinin yayıldığı gün on minlərlə vətəndaş Bakının mərkəzində yürüş keçirərək Polad Həşimovun adını şüar etdi, bu aksiya “Polad ürək” adı ilə tarixə düşdü. Sosial mediada bir həftə ərzində #PoladHəşimov etiketi ilə 3,2 milyon paylaşım edilib, bu, Azərbaycan seqmentində rekord göstərici sayılırdı.
2019-cu ildə onun çəkdirdiyi səmimi əsgər fotolayihəsi 2021-ci ildə Türkiyənin Altın Hilal foto festivalında “Vətən ruhu” mükafatını aldı. Mədəniyyət Nazirliyi generalın xatirəsinə “Dəmir Komandir” ictimai fondu yaratdı və fond şəhid ailələrinə hüquq-psixoloji dəstək verir.
Hərbi elmi irs və taktiki yeniliklər
Həşimovun 2015-ci ildə hazırladığı “Dağ-aran mühitində artilleriya atəşinin diferensial korreksiyası” adlı metodik tövsiyə Quru Qoşunlarının dərs proqramına daxil edilib. Sənəd coğrafi relyefə uyğun döyüş batareyası yerləşdirilməsini və mürəkkəb meteoroloji korreksiya cədvəllərini ehtiva edir.
2017-ci ildə Türkiyə Quru Qoşunları Akademiyasında “hökumət-qoşun inteqrasiyasında atəş dəstəyi” mövzusunda təlim kursu keçib və bu kursun modulunu yerli akademiyaya adapte edib. Hərbi təlimatçılar görə, Polad Həşimovun tətbiq etdiyi səs-lokasiya ilə artilleriya mənzilinin dəqiq hesablama düsturları 2020-ci il Zəfər müharibəsində uğurla istifadə olunub.
Şəxsi keyfiyyətlər və liderlik üslubu
Həşimov “komandir süfrəsi” prinsipinə əməl edər, karyerasının sonuna qədər əsgərlə eyni yeməyi eyni qablarda bölüşərdi. Yataqxana yoxlamasında ilk baxdığı yer əsgərin çarpayı altı deyil, kitab rəfi olub; hər əsgərə ayda bir kitab oxumağı tapşırardı.
Motivasiyada isə “empatetik sərtlik” metodunu seçərdi: səhv buraxan döyüşçünü cərimə yox, gəzinti zamanı məntiq söhbəti ilə təlimləndirərdi. Buna görə də hərbi psixoloqlar onun bölüyündə intizam xətası faizinin il ərzində 2-dən aşağı olduğunu vurğulayır.
Cəmiyyətdə miras və gələcək nəsillər üçün örnək
Təhsil Nazirliyi 2021-ci ildən “Polad Həşimov adına Hərbi Vətənpərvərlik Olimpiadası”nı keçirir; qaliblər Hərbi Akademiyanın xüsusi kursunda iştirak haqqı qazanır. Eyni zamanda Qəbələdə generalın doğulduğu küçə “Polad Həşimov prospekti” adını alıb və burada Hərb Tarixi Muzeyi filiali inşa edilir.
2022-ci ildə Türkiyənin Baykar Şirkəti Polad Həşimovun adını daşıyan “Bayraktar TB2-P” pilotsuz aparatlarının seriyasını təqdim etdi; aparatın kabin fiqurunda generalın imzası simvolik emblemlə həkk olunub.
| Xidmət mərhələsi | Rütbə | Vəzifə | Əsas nailiyyət |
|---|---|---|---|
| 1998-2003 | Leytenant | Batareya komandiri | Qazaxda 1999 döyüş atəşi, “İgidliyə görə” |
| 2003-2010 | Kapitan-mayor | Divizion qərargah rəisi | Sürətli korreksiya taktikasının tətbiqi |
| 2010-2014 | Polkovnik-leytenant | Naxçıvan artilleriya briqada komandiri | Türkiyə təlim modulu inteqrasiyası |
| 2014-2019 | Polkovnik | 3-cü Ordu Korpusunun artilleriya rəisi | “Dağ-aran diferensial korreksiya” sənədi |
| 2019-2020 | General-mayor | Operational idarə: korpus artilleriyası | 24 saat “tam hazır” planı |
Polad Həşimov həyatı boyunca intizam, cəsarət və müasir strategiya sintezini real hərbi əməliyyat mühitinə daşımağı bacaran az saylı generallardan idi. Vəndam kəndindən başlayan yol, Qəbələ meşələrinin sükutundan Tovuz səngərlərinin gurultulu gecəsinə qədər uzanan mənəvi marafonun hekayəsidir. Həşimov həyatı boyu “komandir əmrini birinci özünə verir” prinsipini tətbiq etdi; risk anında geri çəkilmədi və əsgəri ona arxa dayaq kimi baxmaqdan çox, yol yoldaşı bildi. Hərbi taktikada atəş kəşfiyyatına dair dəqiqlik, meteoroloji korreksiyalara gətirdiyi yeniliklər, müasir artilleriyanın səmərəliliyinə həlledici təsir göstərdi. Şəhid anı, xalqın milyonluq ehtiram dalğasını yaradaraq müasir dövrün milli birləşmə rəmzinə çevrildi. Onun adını daşıyan sərəncamlar, küçələr, təhsil layihələri gələcək nəsillərə polad iradə və intellektual hazırlığın paralel olmasını xatırladır. Dövlət, cəmiyyət və ordu üçlüyü Polad Həşimov simasında güvən körpüsü qurdu və bu körpü xaos anlarında belə çökməz bir dayaqdır. İstər front səngərində, istər sinif otağında, istərsə də laborant masasında Polad Həşimovun prinsipləri — mətanət, savad və xalq sevgisi — gənc nəsillərin hər sahədə qalib olmasına ilham qaynağı olacaq.
Ən Çox Verilən Suallar
General-mayor Polad İsmayıl oğlu Həşimov 2 yanvar 1975-ci ildə Qəbələ rayonunun Vəndam kəndində dünyaya gəlib. Uşaqlıq illərini bu kənddə keçirmiş, orta təhsilini Vəndam tam orta məktəbində almışdır. Məktəb illərində riyaziyyata və idmana xüsusi maraq göstərib. 1992-ci ildə ali hərbi təhsil almaq məqsədilə Bakıya yollanıb.
1993-cü ildə Bakı Ali Birləşmiş Komandirlər Məktəbinə daxil olaraq artilleriya ixtisası üzrə təhsil alıb. 1998-ci ildə leytenant rütbəsi ilə Qazax istiqamətində ön xətt bölməsində xidmətə başlayıb. Burada ilk döyüş təcrübəsini qazanıb və 1999-cu ildə igidliyinə görə medal alıb. Sonrakı illərdə müxtəlif artilleriya bölmələrinə rəhbərlik edib.
Polad Həşimov 2019-cu ilin iyununda Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə general-mayor rütbəsinə layiq görülüb. O zamana qədər polkovnik kimi 3-cü Ordu Korpusunun artilleriya rəisi vəzifəsində çalışırdı. Rütbəyə yüksəlməsində taktiki yeniliklər, beynəlxalq təlimlərdə fərqlənməsi mühüm rol oynayıb.
2020-ci ilin 12-14 iyul tarixlərində Tovuz rayonunun Dondar Quşçu istiqamətində baş verən genişmiqyaslı artilleriya toqquşması zamanı general ön mövqedə atəş kəşfiyyatını həyata keçirərkən düşmən mərmisi məntəqəyə düşüb. 14 iyul gecəsi Polad Həşimov polkovnik İlqar Mirzəyev və digər hərbçilərlə birlikdə şəhid olub. Həmin döyüşlər Tovuz döyüşləri kimi tarixə düşdü.
O, 1999-cu ildə “İgidliyə görə”, 2014-cü ildə “Qüsursuz xidmətə görə” I dərəcəli medalı, 2016-cı ildə “Vətən uğrunda” medalı, 2020-ci ilin dekabrında isə ölümündən sonra “Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı” adına layiq görülüb. Həmçinin müxtəlif fəxri fərman və təşəkkür məktubları ilə təltif olunub.
General artilleriya atəşində dağ-aran relyef fərqi üçün diferensial korreksiya cədvəlləri hazırlayıb. Müxtəlif dağ yamaclarında meteoroloji parametrlərin operativ ölçülməsi üçün mobil sensor şəbəkəsi qurub. Naxçıvan təlim zonasında Türkiyə qoşunlarının koordinə atəşi modelini yerli şəraitə uyğunlaşdırıb. Bunlar sonrakı əməliyyatlara müsbət təsir göstərib.
Əsgər və zabitlər arasında cəsarəti, ön xəttə ilk gedən olması və geriyə çəkilməməsi ilə tanınırdı. Məhz ona görə sosial şəbəkə istifadəçiləri şəhidlik xəbərindən sonra #PoladÜrək heşteqini yaratdılar. Bu ifadə onun həm adının polad möhkəmliyi, həm də ürəyin cəsarəti ilə bağlı metaforik mənanı birləşdirir. Xalq arasında motivasiya simvoluna çevrilməsi həmin etiketi gücləndirdi.
Təhsil Nazirliyi hər il “Polad Həşimov Vətənpərvərlik Olimpiadası” keçirir. Qəbələdə “Dəmir Komandir” muzeyi inşa edilir. Türkiyənin Baykar şirkəti generalın adını daşıyan TB2-P pilotsuz aparat seriyasını təqdim edib. Bakıda və Gəncədə xatirə abidələri ucaldılıb, bir çox küçə və məktəb onun adını daşıyır.
Polad Həşimov ailəli idi, iki övladı var. Anası Səmayə xanım və atası İsmayıl kişi hələ də Qəbələ rayonunda yaşayırlar. Ailəsi generalın xatirəsini yaşatmaq üçün xeyriyyə təşəbbüslərində fəal iştirak edir. Şəhid ailəsi dövlət tərəfindən sosial təminat və mənzil paketi ilə təmin edilib.
General tez-tez vurğulayırdı ki, “Əsgər güvəndiyi komandir uğrunda canından keçir”, bu, liderlikdə nümunənin vacibliyini göstərir. O, bilik və intizamın paralel aparılmasını əsas prinsip sayırdı. Gənclərə kitab oxumağı, fiziki hazırlığı zəiflətməməyi və dövlətə sadiq qalmağı tövsiyə edirdi. Örnək həyat yolu onun sözlərini canlı manifestə çevirib.
