İnternet dövründə hər bir insanın gündəlik həyatında rastlaşdığı ən əsas texnologiyalardan biri HTML-dir. HTML termini kompüter texnologiyaları və proqramlaşdırma ilə maraqlananlar üçün olduqca tanışdır. Müasir veb-səhifələrin, onlayn xidmətlərin, sosial şəbəkələrin və elektron resursların yaradılması məhz bu texnologiyanın tətbiqi ilə mümkündür. HTML, yəni HyperText Markup Language, hər bir veb-səhifənin skeletini formalaşdırır. Bu dil 1990-cı illərdən etibarən veb texnologiyalarının təməlini qoyub və getdikcə daha da təkmilləşib. HTML-in istifadəsi ilə hər bir istifadəçi və ya proqramçı özünə məxsus veb səhifə və ya portal yarada bilər. HTML vasitəsilə mətn, şəkil, video, link və digər multimedia elementlərini strukturlaşdırmaq, nizamlı və oxunaqlı şəkildə təqdim etmək mümkündür. Rəqəmsal dünyada məlumat axınının səmərəli təşkili üçün HTML-in rolu əvəzsizdir. Hər bir sayt, istər böyük korporativ portal, istərsə də kiçik şəxsi bloq, məhz HTML kodları üzərində qurulur. HTML-in asan və universallığı onu dünya üzrə milyonlarla insanın ilk proqramlaşdırma dili kimi öyrənməsinə səbəb olub. Onun köməyi ilə həm sadə, həm də mürəkkəb və interaktiv veb resurslar hazırlanır. HTML-ə aid biliklər veb-dizaynerlər, proqramçılar və rəqəmsal kontent yaradıcıları üçün vacib başlanğıc nöqtəsidir. Rəqəmsal aləmin gələcək inkişafında da HTML texnologiyasının əhəmiyyətini itirməyəcəyi açıq-aydın görünür.
HTML Texnologiyasının Tarixi Və İnkişaf Yoluna Qısa Baxış
HTML ilk dəfə 1991-ci ildə Tim Berners-Lee tərəfindən yaradılıb və Dünya Şəbəkəsinin təməlini qoyub. O zaman sadə mətn və hiperlinkləri birləşdirmək üçün işlənmişdi. Sonrakı illərdə HTML daim təkmilləşib, yeni versiyalar, etiketlər və funksiyalar əlavə olunub. HTML4 və daha sonra HTML5 versiyası ilə dinamik və interaktiv veb-səhifələrin yaradılması mümkün oldu.
Bu texnologiyanın inkişafı ilə veb dizayn, proqramlaşdırma və istifadəçi təcrübəsi də dəyişdi. HTML-in açıq standart olması onu bütün dünyada populyarlaşdırdı. HTML spesifikasiyası W3C (World Wide Web Consortium) tərəfindən tənzimlənir və daimi yenilənir. HTML-in müasir internetdə tutduğu yer əvəzedilməzdir.
HTML-in Əsas Strukturu Və İş Prinsipi
HTML sənədləri xüsusi etiketlər və atributlar vasitəsilə yaradılır. Əsas struktur doctype bəyannaməsi, html, head və body bölmələrindən ibarətdir. Hər bir veb səhifənin başlığı, məzmunu və digər funksional hissələri bu əsas struktur çərçivəsində hazırlanır. HTML etiketləri <html>, <head>, <body>, <div>, <p>, <a>, <img>, <table> və digər bir çox simvolik işarələrlə qeyd olunur.
Etiketlər vasitəsilə mətnə, şəkilə və digər obyektlərə istənilən forma vermək mümkündür. HTML-in əsas iş prinsipi məzmunun strukturlaşdırılması və browser tərəfindən düzgün şəkildə istifadəçiyə təqdim edilməsidir. Hər bir veb səhifənin əsas görünüşü və funksiyası HTML ilə başlayır.
HTML Və CSS: Dizaynın Əsas İkiliyi
HTML yalnız səhifənin strukturunu yaradır, dizayn və vizual effektlər üçün isə CSS (Cascading Style Sheets) texnologiyası əlavə olunur. CSS ilə mətnin rəngi, ölçüsü, fonu, yerləşimi və digər vizual parametrləri tənzimləmək olur. Bu iki texnologiya birgə işlədikdə veb səhifələr həm funksional, həm də estetik baxımdan mükəmməl görünür.
HTML və CSS-in ayrılmaz əməkdaşlığı müasir veb dizaynın əsasını təşkil edir. İstifadəçilər öz saytlarının həm məzmununu, həm də xarici görünüşünü istədikləri kimi dəyişə bilirlər. HTML ilə struktur, CSS ilə isə vizual harmoniya yaradılır.
HTML Və JavaScript: İnteraktivliyin Əlavəsi
HTML və CSS əsas struktur və dizaynı təmin etsə də, veb səhifənin interaktivliyi üçün JavaScript proqramlaşdırma dilindən istifadə olunur. JavaScript dinamik kontent, istifadəçi ilə qarşılıqlı əlaqə, animasiyalar və mürəkkəb funksiyaların işləməsi üçün HTML kodu ilə birlikdə işləyir. Bu üçlük – HTML, CSS və JavaScript – müasir veb proqramlaşdırmanın əsas sütunlarıdır.
İnteraktiv formalar, slayderlər, menyular, sorğular və digər çoxsaylı funksiyalar məhz bu texnologiyaların birgə istifadəsi ilə hazırlanır. JavaScript olmadan HTML səhifələri yalnız statik informasiya daşıyıcısı rolunda qalardı.
HTML Etiketləri Və Əsas Məna Daşıyan Taglar
HTML-də hər bir funksiya və struktur üçün xüsusi etiket mövcuddur. Ən çox istifadə olunan etiketlər arasında <h1>…<h6> başlıqları, <p> abzas, <a> hiperlink, <img> şəkil, <ul>/<ol> siyahılar, <table> cədvəl, <form> forma və digər simvollar var. Hər bir etiketin öz rolu və funksiyası var. Düzgün strukturlaşdırılmış HTML kodu veb səhifənin funksionallığını və əlçatanlığını artırır.
Tagların düzgün və standartlara uyğun istifadəsi saytın axtarış sistemləri və fərqli cihazlar üçün optimallaşmasını asanlaşdırır. HTML etiketlərinin kombinasiya və nesting (daxilində digər etiketlər işlətmək) qaydalarına əməl etmək vacibdir.
HTML5: Müasir Vebin İnkişafında Yeni Dövr
HTML5 ən son və ən funksional HTML versiyasıdır. Bu versiya ilə multimedia dəstəyi, mobil uyğunluq, offline işləmə, video və audio inteqrasiyası, yeni formalar, semantik etiketlər və daha çox imkanlar yaradılıb. HTML5 müasir veb tətbiqlərin yaradılmasında əsas texnologiyadır və proqramçılara daha çevik və imkanlı həllər təqdim edir.
HTML5 ilə saytlar və tətbiqlər daha sürətli, etibarlı və universal olur. Rəqəmsal dünyada mobil cihazların populyarlaşması ilə HTML5 texnologiyasının rolu daha da artıb. Proqramçılar və dizaynerlər üçün HTML5 yeni yaradıcılıq imkanları açıb.
HTML-in Tətbiq Sahələri Və Real Həyatda İstifadəsi
HTML yalnız veb saytların deyil, eyni zamanda müxtəlif veb tətbiqlərin, mobil platformaların, onlayn təlim portallarının, idarəetmə panellərinin və elektron ticarət platformalarının əsasını təşkil edir. HTML ilə hazırlanmış səhifələr mobil telefonlar, planşetlər, smart televizorlar və digər cihazlarda problemsiz işləyir. Müasir rəqəmsal marketinq, bloqçuluq, xəbər portalları və sosial şəbəkələr də HTML texnologiyasının imkanlarından istifadə edir.
HTML biliyi rəqəmsal dünyada uğurlu fəaliyyət üçün vacibdir. Proqramlaşdırmaya yeni başlayanlar üçün HTML ən ideal və sadə başlanğıcdır. Hər bir internet istifadəçisi üçün HTML-in əsaslarını bilmək, rəqəmsal savadlılığın mühüm şərtidir.
HTML Sənədinin Əsas Strukturu – Cədvəl
| Etiket | Təsviri | Misal İstifadəsi | Əsas Rol |
|---|---|---|---|
| <html> | Sənədin başlanğıcı və sonu | <html>…</html> | Əsas konteyner |
| <head> | Başlıq informasiyası | <head>…</head> | Metadata |
| <body> | Səhifənin əsas məzmunu | <body>…</body> | Kontent |
| <h1>-<h6> | Başlıqlar | <h1>Başlıq</h1> | Strukturlama |
| <p> | Abzas | <p>Mətn burada</p> | Mətn |
| <a> | Hiperlink | <a href=’https://…’>Keçid</a> | Navigasiya |
| <img> | Şəkil | <img src=’foto.jpg’ alt=’Şəkil’> | Multimedia |
| <table> | Cədvəl | <table>…</table> | Cədvəllər |
HTML müasir rəqəmsal dünyanın ən əsas texnologiyalarından biridir və bütün veb saytların, onlayn xidmətlərin və interaktiv platformaların əsasını təşkil edir. Bu proqramlaşdırma dili sayəsində insanlar öz ideyalarını, məlumatlarını və xidmətlərini asanlıqla internet istifadəçilərinə təqdim edə bilirlər. HTML-in universallığı və sadəliyi, onun istənilən səviyyədə proqramçı və dizayner üçün əlçatan olmasını təmin edir. İnternetin hər bir sahəsində – istər biznes, istər təhsil, istərsə də əyləncə sferasında HTML texnologiyası əsas rol oynayır. Hər bir yeni texnologiya və ya platforma, istər mobil tətbiq, istərsə də onlayn mağaza, HTML-in fundamental imkanları üzərində qurulur. Rəqəmsal dövrün ən vacib keyfiyyətlərindən biri informasiyanın əlçatanlığı və çevikliyidir ki, bu da HTML-in tətbiqi ilə mümkün olur. HTML-in dinamik və fasiləsiz inkişafı yeni nəsil proqramçılara və istifadəçilərə daha geniş imkanlar təqdim edir. Saytların və tətbiqlərin optimallaşdırılması, axtarış sistemləri üçün uyğunlaşdırılması və mobil uyğunluğu da HTML sayəsində təmin edilir. Gələcəkdə HTML texnologiyalarının yeni funksiyalar və tətbiqlərlə daha da zənginləşəcəyi gözlənilir. Rəqəmsal dünyaya açılan hər bir qapının arxasında HTML-in güclü təsiri dayanır. Bu texnologiyanın öyrənilməsi və istifadəsi hər kəs üçün faydalı və əvəzsizdir.
Ən Çox Verilən Suallar
HTML – HyperText Markup Language – veb səhifələrin əsas strukturunu və məzmununu formalaşdırmaq üçün işlədilən proqramlaşdırma dilidir. Saytların, bloqların, elektron resursların hazırlanması və idarə olunmasında əsas rol oynayır. HTML ilə mətn, şəkil, video və digər multimedia elementlərini strukturlaşdırmaq mümkündür. Hər bir istifadəçi HTML-in köməyi ilə öz veb səhifəsini yarada bilər.
HTML sənədləri ,
, ,…,
, , ,
