“İcbari tibbi sığorta üzrə Xidmətlər Zərfi”: Tərifi, Strukturu

İcbari tibbi sığorta sistemi əhalinin sağlamlığının qorunması məqsədilə maliyyə təminatını genişləndirən mühüm islahatlardan biridir. “Xidmətlər Zərfi” sığortaolunanlara müvafiq növdə, həcmdə və şərtlərlə göstərilən tibbi xidmətlərin toplusunu ehtiva edir. Bu mexanizm dövlət büdcəsi və əməkhaqqı ödəmələrindən toplanan vəsaitləri vahid fondda birləşdirərək tibbi xidmətlərin maliyyələşdirilməsini təmin edir. Beləliklə, vətəndaşlar ilkin yardım, ambulator və stasionar xidmətlər, təcili tibbi yardım, diaqnostik müayinələr və s. bu qəbildən olan xidmətləri sığorta haqları hesabına pulsuz əldə edə bilirlər. Xidmətlər Zərfi ilkin olaraq 3 315 tibbi xidməti əhatə etsə də, 2020-ci ildən keçən yeniləmələrlə bu rəqəm 3 344-ə yüksəlib. Paketə invaziv radioloji, laborator, fizioterapevtik və cərrahi müdaxilələr daxil olmaqla, yüzlərlə yüksək texnologiyalı xidmətlər daxil edilib. Coğrafi əlçatanlıq məsələsi nazik bölgələrə qədər genişlənərək, İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin müqavilə bağladığı müəssisələr şəbəkəsi ilə təmin olunur. Sığortaolunan tibb müəssisəsi tərəfindən göstərilən maliyyə mənbələrindən səmərəli istifadə imkanı əldə edir, tibbi xidmətin keyfiyyətinə nəzarət mexanizmi güclənir. Bu, eyni zamanda səhiyyə şəffaflığını artırmaqla yanaşı, dövlət və vətəndaş məsuliyyətini də bölüşdürür. Ödənişsiz xidmət səviyyəsinin yüksəldilməsi, əhaliyə göstərilən tibbi qulluq mədəniyyətinin formalaşması və tibbdə rəqabəti artırmaqla sığorta sistemi şəhər və kəndlərdə sağlamlıq xidmətinin əlçatanlığını bərabər əsaslarla təmin edir.

Xidmətlər Zərfinin tərifi və strukturu

Xidmətlər Zərfi məbləği İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyi tərəfindən tənzimlənən, dövlət büdcəsi və sığorta haqları hesabına maliyyələşdirilən tibbi xidmətlər toplusudur. Paketə təcili və təxirəsalınmaz tibbi yardım, ilkin tibbi-sanitariya, ambulator və stasionar xidmətlər, funksional-diaqnostik və laborator müayinələr, fizioterapiya, cərrahi əməliyyatlar və dərman təminatı daxildir. Hər kateqoriya üçün məqsədəuyğun şərtlər, göndəriş qaydaları və xidmət provayderləri siyahısı Agentliyin rəsmi portalında yerləşdirilib. Xidmətlər Zərfi 3 344 tibbi xidməti əhatə edir ki, bu da ölkənin səhiyyə potensialının geniş spektrini tamamlayır. Paketə daxil olmayan xidmətlər üzrə vətəndaşlar özəl tibbi müəssisələrdə ödəmə aparır.

Xidmətlər Zərfi Şirvanşah dövründən başlayan tibbi xidmət ənənələrinin müasir formasıdır. Paket müasir tibbi texnologiyaları, beynəlxalq standartları və yerli sağlamlıq strategiyasını nəzərə alır. Agentlik mütəmadi olaraq xidmət siyahısını yeniləyərək nadir hallarda tətbiq olunan yüksək xərcli əməliyyatları da daxil edir. Bu quruluş sayəsində vətəndaşların tibbi yardım keyfiyyəti yüksəlir və səhiyyə sistemində şəffaflıq təmin olunur.

Maliyyələşmə qaydaları və müştərək maliyyələşmə

İcbari tibbi sığorta xidmətlərinin maliyyələşməsi dövlət büdcəsi və əməkhaqqı ödəmələrindən toplanan vəsaitlər əsasında həyata keçirilir. Hər işçi əməkhaqqının 2 faizini, işəgötürənlər isə əlavə 1,5 faizi fonda köçürür. Dövlət isə müəyyən kateqoriyalardakı əhali qruplarının sığorta haqlarını subsidiya edir.

Xidmətlər Zərfinə daxil olan bəzi yüksək xərcli müayinələrdə müştərək maliyyələşmə mexanizmi tətbiq olunur. Məsələn, ambulator şəraitdə aparılan MRT və KT müayinələrində tarifin 20 faizi məbləğinde vətəndaş tərəfindən ödənilir. Tariflər 50-120 manat arasında dəyişir, bu halda müştərək pay 10-24 manat arasında olur. Həmin məbləğə ƏDV də daxildir. Beləliklə, xərcin müəyyən hissəsi vətəndaşa düşür, qalan hissəsi sığorta fondundan qarşılanır.

Təcili və təxirəsalınmaz tibbi yardım

Təcili tibbi yardım xidmətləri 24/7 rejimində, çağırış əsasında göstərilir. Xidmətlər Zərfinə daxil olan ambulans çağırışı, ilkin təxirəsalınmaz müdaxilə, ağır travma, infarkt və insult halları daxildir. Ambulans xidməti, sahə tibbi briqadaları və təcili yardım həkimləri vəsaiti hesabına təmin olunur.

Müştəri xəstəxanaya çatdırılandan sonra ilkin müdaxilə və stabilizasiya prosedurları stasionar tarifə daxil edilir. Sığortaolunan ciddi xəstəlik və zədələnmə zamanı xərcin 100 faizi sığorta fondu tərəfindən ödənilir. Beləliklə, ağır tibbi fövqəladə hallarda xəstəxana yatmaq, reanimasiya və təcili əməliyyat xərcləri vətəndaş üçün pulsuzdur.

İlkin tibbi-sanitariya yardım və ambulator xidmətlər

İlkin tibbi-sanitariya yardımına ailə həkimi və kiçik klinikalarda göstərilən konsultasiya, müayinə, peyvənd, sürətli test və profilaktik tədbirlər daxildir. Vətəndaş ilk müraciətdə pulsuz məsləhət və müalicə alır. Lisenziyalı ailə həkimləri tərəfindən təyin olunan laborator testlər və aşılama xərcsiz həyata keçirilir.

Ambulator tibbi xidmətlər hospitaldankənar şəraitdə ixtisaslı həkim konsultasiyası, prosedurlar (fizioterapiya, infuziya müalicəsi), müvafiq məsləhətlər və nadir hallarda MRT/KT xaricindəki diaqnostika müayinələrini əhatə edir. Bu xidmətlər Zərf çərçivəsində pulsuz təqdim olunur, yalnız göstərilən xüsusi hallar üzrə (MRT/KT) 20 faizlik müştərək ödəniş tələb edilə bilər.

Stasionar tibbi xidmətlər

Stasionar xidmətlər xəstəxana şəraitində göstərilən əməliyyat, postoperativ və reabilitasiya mərhələsini əhatə edir. Xidmətlər Zərfində 522 stasionar prosedur yer alır ki, bu, hem cərrahi, hem də tibbi-template baxımdan geniş spektri əhatə edir. Xəstənin əməliyyatxana xərcləri, reanimasiyada dövr, xüsusi preparatlar və sarf materialları paketə daxildir.

Stasionar tibbi xidmətin tarifinə xəstəxana yataq haqqı, müayinə, konsultasiya, yemək və gigiyena xərcləri də daxildir. Eyni zamanda ambulator şəraitdə göstərilən bəzi xidmətlər – İV terapiya, kiçik prosedurlar – stasionar tarifə daxil olduğundan, ayrı ödəniş nəzərdə tutulmur.

Funksional-diaqnostik və laborator müayinələr

Funksional-diaqnostika xəstəxanın ambulator və stasionar bölmələrində aparılan USM, rentgen, ECG, EEG, spirometriya və digər testləri ehtiva edir. Xidmətlər Zərfində 33 invaziv radioloji müayinə də var. Hər bir müayinə qrafikləşdirilmiş protokol və standartlara uyğun icra olunur.

Laborator müayinələr qrupu 200 test paketini əhatə edir. Qan analizləri, biokimyəvi, hormonal, mikrobioloji və histoloji tədqiqatlar Zərf çərçivəsində ödənişsiz həyata keçirilir. İxtisaslı həkim göndərişi əsasında və ya təcili yardım müşayiət vərəqəsi ilə laborator xidmətlərə giriş təmin edilir.

Dərman təminatı və tibbi sərf materialları

Xidmətlər Zərfinə stasionar və ambulator şəraitdə istifadə olunan anesteziya, ağrıkəsici, antibiotik və digər əsas dərman preparatları, habelə sarf materialları – sarğı materialları, steril lazımlı avadanlıq – daxildir. Təcili tibbi yardım zamanı istifadə olunan dərman və tibbi sərf çəkmələri də paketə aid edilir.

Ən çox istifadə olunan xəstəxana dərmanları sığorta fondu tərəfindən ödənilir. Ambulator şəraitdə ailə həkimi yazdığı dərman təminatı da Zərfdə nəzərdə tutulub. Həkim təyinatına uyğun olmayan, kosmetik və ya eksperimental dərman preparatları sığortaya daxil deyil.

Xidmətlər Zərfinə daxil olmayan xidmətlər

Xidmətlər Zərfinə estetik və kosmetik prosedurlar, stomatoloji müalicə, reconstructive plastik cərrahiyyə, süni mayalanma, alternativ terapiya (laser, akupunktur) daxil deyil. Həmçinin dövlət proqramı çərçivəsində maliyyələşdirilən bəzi vacib müalicə növləri – onkoloji dərmanlar, kəskin hemodializ – ayrıca qaydada təmin edilir.

Bunlardan əlavə, tibbi turizm, VIP xidmətlər və fərdi müayinə paketləri Zərfdə əhatə olunmur. Bu məqamlar vətəndaşın məlumatlı seçimini təmin etmək və vəziyyətə uyğun əlavə imkanlar əldə etmək üçün nəzərə alınmalıdır.

“Xidmətlər Zərfi” əhalinin tibbi xidmətlərə bərabər çıxışını təmin edən əsas mexanizmdir. Dövlət və sığortaolunan məsuliyyətini paylayan maliyyələşmə forması tibbi yardımı şəffaf və əlçatan edir. Təcili yardım, ilkin tibbi-sanitar xidmətlər, ambulator və stasionar müalicə paketdə əhatə olunan əsas seqmentləri təşkil edir. Funksional-diaqnostik, laborator testlər və dərman təminatı xəstənin tam müalicə zəncirini bağlayır. Müştərək maliyyələşmə mexanizmi yüksək xərcli müayinələrin sığorta fondunda balanslı ödənilməsini təmin edir. Eyni zamanda, paketə daxil olmayan xidmətlər şəffaf şəkildə göstərilir ki, vətəndaş alternativ variantları bilməklə seçim etsin. Xidmətlər Zərfi daimi yeniləmələrlə tibbin müasir tələblərinə cavab verir, vətəndaş sağlamlığının qorunmasına yeni imkanlar açır. Regionlar üzrə müqavilə bağlanmış tibbi müəssisələrin şəbəkəsi genişlənərək tibbi xidmətin keyfiyyətini yüksəldir. Qanunvericilikdə edilən dəyişikliklər və əlavə edilən xidmətlər icbari tibbi sığortanın maliyyə dayanıqlığını gücləndirir. Sistem əhalinin sağlamlığını qoruyaraq, sağlam həyat tərzini təşviq edir və milli səhiyyə strategiyasının prioritetlərinə dəstək verir.

Ən Çox Verilən Suallar