XKX : Xarici Kəşfiyyat Xidməti, Fəaliyyət İstiqamətləri

Azərbaycan Respublikası Xarici Kəşfiyyat Xidməti (XKX) müasir Azərbaycan dövlətçiliyinin təhlükəsizlik sistemində strateji və mühüm rol oynayan xüsusi dövlət orqanıdır. XKX 2015-ci ilin dekabr ayında Prezident İlham Əliyevin sərəncamı ilə yaradılıb. Onun yaradılması Azərbaycanın milli təhlükəsizlik maraqlarının müdafiəsi, dövlətçiliyin və ərazi bütövlüyünün qorunması üçün zəruri addım kimi qiymətləndirilir. XKX Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına, qanunlarına və dövlət başçısının birbaşa nəzarətinə əsaslanaraq fəaliyyət göstərir. Xidmətin əsas vəzifələri xarici təhlükələrə qarşı kəşfiyyat məlumatlarının toplanması, təhlili, qabaqlayıcı tədbirlərin həyata keçirilməsi, dövlətin strateji maraqlarının qorunması və ölkənin beynəlxalq müstəvidə təhlükəsizliyinin təminatıdır.

XKX peşə bayramının yaranması və rəsmi statusu

Azərbaycan Respublikası Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin peşə bayramı hər il 20 dekabr tarixində qeyd olunur. Bu tarix təsadüfi seçilməyib: 2015-ci ilin 20 dekabrında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti “Azərbaycan Respublikasının Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin yaradılması haqqında” fərman imzalayıb və bu gün rəsmən dövlət səviyyəsində yeni xüsusi xidmət orqanının yaradıldığı gün hesab olunur. Hər il 20 dekabr tarixində dövlət rəhbərliyi, kəşfiyyat əməkdaşları, onların ailə üzvləri və Azərbaycan ictimaiyyəti XKX peşə bayramını qeyd edir, xidmətdə fərqlənən şəxslər təltif edilir, xidmətin tarixində xüsusi iz qoymuş əməkdaşlar xatırlanır, vətənə sədaqət, peşəkarlıq və cəsarət dəyərləri bir daha vurğulanır.

XKX-in əsas vəzifələri və fəaliyyət istiqamətləri

XKX-in fəaliyyət istiqamətləri Azərbaycan dövlətinin milli maraqları və beynəlxalq təhlükəsizlik sistemindəki çağırışlara əsaslanır. Xidmətin əsas vəzifələri arasında aşağıdakılar xüsusi yer tutur: ölkə xaricində Azərbaycan dövlətinin və vətəndaşlarının maraqlarını qorumaq, potensial təhlükələrin və risklərin müəyyənləşdirilməsi və qabaqlanması, xarici siyasi, iqtisadi, hərbi və digər strateji informasiyaların toplanması və təhlili, dövlətin milli təhlükəsizliyinin təmin olunması, terrorizmə, casusluğa və digər transmilli təhdidlərə qarşı kəşfiyyat fəaliyyəti aparmaq. XKX-in fəaliyyəti həm gizli əməliyyatlar, həm diplomatik kanallar, həm də beynəlxalq əməkdaşlıq çərçivəsində həyata keçirilir.

XKX-in dövlət təhlükəsizliyi sistemində rolu

Azərbaycan Respublikasında təhlükəsizlik və müdafiə strategiyasının uğurla həyata keçirilməsi üçün Xarici Kəşfiyyat Xidməti xüsusi əhəmiyyətə malikdir. XKX ölkənin xaricdən gələn təhdid və risklərə qarşı müdafiə qalxanıdır. Xidmətin fəaliyyəti yalnız hərbi və siyasi kəşfiyyatla məhdudlaşmır; iqtisadi təhlükəsizlik, enerji və informasiya təhlükəsizliyi, diplomatik məkanlarda Azərbaycan maraqlarının qorunması və beynəlxalq antiterror əməkdaşlıq da XKX-in əsas fəaliyyət sahələrindəndir. Xidmətin toplanan məlumatları dövlətin qərarverici orqanlarına ötürülür və milli maraqlara uyğun siyasətin formalaşmasına xidmət edir.

XKX əməkdaşlarının peşəkarlığı və hazırlıq sistemi

XKX-in uğurlu fəaliyyəti xidmətin şəxsi heyətinin peşəkarlığı, vətənpərvərliyi, sədaqəti və daim yenilənən bilik və bacarıqlarına əsaslanır. XKX əməkdaşları yüksək səviyyəli kəşfiyyat, analitik düşüncə, strateji planlaşdırma, psixoloji dayanıqlıq və müasir texnoloji biliklərə malik olmalıdırlar. Seçim və hazırlıq prosesində namizədlərin fiziki dözümlülüyü, dil bilikləri, məxfi rejimdə işləmək bacarığı, etik və hüquqi prinsiplərə sadiqlik əsas meyar kimi qiymətləndirilir. XKX-də müasir simulyasiya, təlim və beynəlxalq təcrübə mübadiləsi proqramları mütəmadi həyata keçirilir.

XKX-in beynəlxalq əməkdaşlığı və informasiya mübadiləsi

Müasir dünyada transmilli təhlükələrə qarşı effektiv mübarizə aparmaq üçün kəşfiyyat xidmətlərinin beynəlxalq əməkdaşlığı vacibdir. Azərbaycan Respublikası Xarici Kəşfiyyat Xidməti bir sıra beynəlxalq təşkilatlarla, dost və tərəfdaş ölkələrin xüsusi xidmət orqanları ilə sıx əlaqələr qurub. Birgə təlimlər, təcrübə mübadiləsi, məlumat paylaşımı və ortaq əməliyyatlar sayəsində həm Azərbaycan, həm də beynəlxalq təhlükəsizliyin qorunmasına mühüm töhfələr verilir. XKX-in əməkdaşlığı regional təhlükəsizlik, terrorizmlə mübarizə, kibertəhlükəsizlik, qanunsuz dövriyyənin qarşısının alınması kimi sahələri əhatə edir.

XKX-in simvolu, dəyərləri və rəmzi anlamı

Azərbaycan Respublikası Xarici Kəşfiyyat Xidmətinin rəmz və simvolları dövlətçilik ənənələrini, peşəkarlığı, sədaqəti, gizliliyi və fədakarlığı özündə əks etdirir. XKX-in gerbi, bayrağı və uniforması xüsusi dizayna malikdir və dövlətçilik rəmzləri ilə birgə Azərbaycan xalqının milli dəyərlərinə, vətənə bağlılığına işarə edir. XKX əməkdaşları üçün “Vətənə xidmət, sədaqət və fədakarlıq” əsas prinsipdir. Peşə bayramı günlərində bu dəyərlər bir daha ön plana çıxarılır.

XKX peşə bayramının qeyd olunma ənənələri

XKX peşə bayramı ölkə ictimaiyyəti üçün həm dövlətçiliyin, həm təhlükəsizlik və sabitliyin, həm də vətənpərvərliyin təntənəsi sayılır. Bu gün münasibətilə xidmətdə fərqlənən əməkdaşlar mükafatlandırılır, dövlət rəhbərliyi tərəfindən təbriklər ünvanlanır, xidmətdə xüsusi xidmətləri olmuş əməkdaşların ailələri ziyarət olunur, şəhid kəşfiyyatçılar anılır. Mətbuatda, televiziyada və ictimai tədbirlərdə XKX-in fəaliyyəti, milli təhlükəsizliyə verdiyi töhfə geniş işıqlandırılır. Bayram günlərində peşənin prestiji, gənclər arasında maraq və kəşfiyyat fəaliyyətinin əhəmiyyəti önə çəkilir.

XKX peşə bayramının ictimai və dövlət səviyyəsində əhəmiyyəti

XKX peşə bayramı yalnız bir peşə sahiblərinin deyil, bütövlükdə Azərbaycan cəmiyyətinin təhlükəsizlik və sabitlik, milli maraqlara bağlılıq, dövlətçilik ideyalarına sədaqət dəyərlərinin rəmzi kimi qəbul olunur. Bu gün dövlət və cəmiyyət üçün qürur mənbəyidir. Bayramın qeyd olunması Azərbaycan xalqında təhlükəsizliyin, dövlətçiliyin, vətənə xidmətin və fədakarlığın gücləndirilməsinə mühüm təsir göstərir. Bu, eyni zamanda, gənc nəslin vətənpərvərlik tərbiyəsində, dövlətə və dövlət institutlarına inamın artırılmasında əhəmiyyətli rol oynayır.

XKX və gələcək inkişaf perspektivləri

Müasir dünyada dəyişən təhlükə və çağırışlar fonunda Azərbaycan Respublikası Xarici Kəşfiyyat Xidməti daim yenilənən, texnologiyalara, elmi-analitik metodlara və qabaqcıl beynəlxalq təcrübəyə əsaslanan fəaliyyət kursunu davam etdirir. Kibertəhlükəsizlik, informasiya kəşfiyyatı, rəqəmsal diplomatiya və süni intellektin tətbiqi kimi yeni istiqamətlər XKX-in gələcək inkişafının əsas prioritetləri sırasındadır. Gənc və peşəkar kadrların cəlbi, dövlət və ictimai dəstəyin artırılması bu xidmətin daim güclü və çevik qalmasını təmin edəcək.

Azərbaycan Respublikası Xarici Kəşfiyyat Xidməti – XKX və onun peşə bayramı dövlətin təhlükəsizliyinin, milli maraqların və sabitliyin qorunmasında əvəzsiz rol oynayır. Bu xidmətin yaradılması və peşə bayramının qeyd olunması Azərbaycan cəmiyyətinin gücünü, vətənə sədaqətini və milli birlik ruhunu əks etdirir. XKX-in əməkdaşlarının peşəkarlığı, sədaqəti və fədakarlığı dövlətin təhlükəsiz gələcəyinin təminatıdır. Hər il 20 dekabr tarixində qeyd olunan XKX peşə bayramı bu peşənin əhəmiyyətini və Azərbaycan xalqı üçün önəmini bir daha təsdiqləyir.

Ən Çox Verilən Suallar