Aşqabad şəhəri, Türkmənistanın paytaxtı və eyni zamanda ən böyük və inkişaf etmiş şəhəridir. Qədim İpək Yolunun üzərində yerləşən bu şəhər, tarixi, mədəniyyəti və müasir memarlığı ilə yalnız Orta Asiyada deyil, həm də beynəlxalq aləmdə maraq doğuran bir məkandır. Aşqabad, təkcə siyasi və iqtisadi baxımdan deyil, eyni zamanda turizm, təhsil və mədəni fəaliyyətlər baxımından da Türkmənistanın əsas mərkəzi hesab olunur. Burada qədimlə müasir harmoniyada mövcud olmaqda davam edir.
Şəhər Xəzər dənizindən bir qədər aralıda, Köpetdağ dağ silsiləsinin ətəyində yerləşir. Bu unikal coğrafi mövqeyi ona həm təbii gözəlliklər, həm də fərqli iqlim şəraiti bəxş edir. Aşqabad, düzənliklə dağlıq ərazinin qovşağında yerləşdiyi üçün burada həm isti yaylar, həm də sərin qışlar müşahidə olunur. Şəhərin tarixi qədim olsa da, müasir görünüşü ilə fərqlənir. 20-ci əsrin ortalarından etibarən sürətli urbanizasiya prosesinə məruz qalan Aşqabad, indi dünyada ən çox mərmər örtüklü binalara malik olan şəhərlərdən biridir.
Aşqabad zəlzələsi
Aşqabad zəlzələsi şəhərin tarixində ağrılı və unudulmaz bir səhifə kimi qalır. 1948-ci ilin oktyabr ayında baş vermiş bu güclü zəlzələ, 9.0 bal gücündə olub və şəhərin demək olar ki, bütün infrastrukturunu məhv etmişdi. Rəsmi məlumatlara görə, zəlzələ nəticəsində 100 mindən çox insan həyatını itirmişdi. Bu faciə yalnız şəhərin fiziki quruluşunu deyil, həm də onun sosial həyatını dərin şəkildə dəyişdirmişdi. Zəlzələdən sonra Aşqabadın yenidən qurulması dövlət səviyyəsində həyata keçirildi və bu günkü müasir şəhər məhz o dövrdən sonra formalaşmağa başladı.
Aşqabadın hava durumu
Aşqabadın hava durumu əsasən kontinental iqlim şəraiti ilə xarakterizə olunur. Yay ayları çox isti və quraq keçir, havanın temperaturu bəzən 45 dərəcəyə qədər yüksəlir. Qış aylarında isə temperatur sıfırın altına ensə də, güclü şaxtalar nadir hallarda müşahidə olunur. Payız və yaz fəsilləri isə nisbətən mülayim və xoş keçdiyindən, bu dövrlər turistlər üçün ən əlverişli vaxtlar hesab olunur. Şəhərdə yağıntılar az miqdarda olur, əsasən yaz və payız aylarında müşahidə edilir. Aşqabadın iqlimi onu səhra şəhəri kimi xarakterizə etsə də, şəhərdəki yaşıllıqlar və suvarma sistemləri sayəsində mülayim və yaşıl görüntü qorunur.
Aşqabad-Bakı əlaqələri
Aşqabadla Bakı arasında tarixi və siyasi baxımdan möhkəm əlaqələr mövcuddur. Türkmənistan ilə Azərbaycan arasındakı diplomatik münasibətlər çərçivəsində iki paytaxt arasında mütəmadi olaraq yüksək səviyyəli görüşlər, mədəniyyət günləri və iqtisadi forumlar təşkil olunur. Həmçinin, Bakıdan Aşqabada birbaşa aviareyslərin olması şəhərlər arasında insan axınını da artırır. Hər iki şəhər Xəzər hövzəsinin mühüm ticarət və enerji mərkəzləri kimi çıxış edirlər. Bu səbəbdən, Aşqabad və Bakı arasında əməkdaşlıq günbəgün daha da dərinləşir.
Aşqabadın mədəniyyəti
Aşqabad şəhəri, Türkmənistanın mədəniyyət ocağı olaraq böyük əhəmiyyətə malikdir. Şəhərdə bir sıra teatrlar, muzeylər və sənət qalereyaları fəaliyyət göstərir. Milli Musiqi və Rəqs Ansamblı, Dram Teatrı və Dövlət Muzeyi kimi mədəniyyət ocaqları Aşqabadın mədəni həyatında mühüm rol oynayır. Həmçinin, burada keçirilən folklor festivalları və sənət sərgiləri yerli və xarici turistlərin diqqətini cəlb edir. Aşqabadın mədəniyyəti həm qədim türkmən adət-ənənələrini, həm də müasir sənət axınlarını özündə birləşdirir.
Aşqabad xəritəsi və şəhər planlaması
Aşqabad xəritəsi incələndikdə şəhərin planlı şəkildə inşa olunduğu aydın görünür. Şəhər mərkəzində yerləşən geniş prospektlər, dairəvi yollar və simmetrik meydanlar urbanizasiya prosesinin mühüm elementlərindəndir. Şəhərin əsas prospektlərindən biri olan Bitarap Türkmənistan prospekti, dövlət binaları, ali məktəblər və mədəniyyət obyektləri ilə əhatələnmişdir. Şəhərdəki ictimai nəqliyyat sistemi də əhalinin rahat hərəkət etməsini təmin edəcək şəkildə təşkil olunub. Həmçinin, Aşqabad Beynəlxalq Hava Limanı şəhərin qlobal əlaqələrini gücləndirən əsas nəqliyyat qovşağıdır.
Aşqabadın memarlıq üslubu
Aşqabadın memarlıq üslubu unikal və diqqətçəkəndir. Şəhərdəki binaların çoxu ağ mərmərdən tikilmişdir ki, bu da ona xüsusi estetik gözəllik bəxş edir. Türkmən milli memarlıq üslubu ilə müasir dizayn elementlərinin vəhdəti, şəhəri həm qədimliyi, həm də müasirliyi ilə fərqləndirir. Qızıl güllü çadır formalı binalar, iri kub formaları və monumental tikililər şəhərin vizual kimliyini formalaşdırır. UNESCO tərəfindən bəziləri mədəni irs kimi tanınan bu tikililər, Aşqabadın memarlıq mədəniyyətinə töhfə verir.
Əhali və sosial həyat
Aşqabadın əhalisi təxminən 1 milyona yaxınlaşır və bu göstərici şəhərin dinamik inkişaf etdiyini göstərir. Əhalinin böyük əksəriyyəti türkmənlərdən ibarət olsa da, burada ruslar, özbəklər, ermənilər və digər azsaylı etnik qruplar da yaşayır. Şəhər əhalisi əsasən dövlət xidmətlərində, sənaye müəssisələrində və ticarət sahələrində çalışır. Gənc əhalinin sayı artmaqda və təhsil sahəsindəki islahatlar bu tendensiyanı daha da gücləndirir. Aşqabadın əhalisi arasında sosial həmrəylik və milli birliyə xüsusi önəm verilir.
Turizm və səyahət imkanları
Aşqabada səyahət etmək istəyənlər üçün bu şəhər həm mədəni, həm də vizual baxımdan zəngin təcrübə təqdim edir. Şəhərdə yerləşən lüks mehmanxanalar, müasir alış-veriş mərkəzləri və geniş parklar turistlərin rahatlığını təmin edir. Həmçinin, Aşqabadın qonaqpərvərliyi və təhlükəsiz mühiti, buranı ailəvi səyahət üçün də ideal edir. Türkmənistan hökuməti turist vizası almaq üçün rəsmi prosedurları sadələşdirməyə çalışsa da, bəzi hallarda əvvəlcədən razılaşdırma tələb oluna bilər. Səyahətçilər Aşqabadın tarixi abidələri və milli sərgilərindən böyük zövq ala bilərlər.
Aşqabadın şəkilləri və vizual dəyərləri
Aşqabadın şəkilləri, onun nə qədər gözəl və diqqətçəkən bir şəhər olduğunu sübut edir. Mərmərlə örtülmüş hökumət binaları, müasir dizayna malik muzeylər və geniş parklar, fotoqraflar və səyahət bloqqerləri üçün əsl vizual xəzinədir. Şəhərin ən populyar foto məkanları arasında Əl Bayrağı Meydanı, Ruhiyyət Sarayı və Neitrality Arch kimi monumental abidələr yer alır. Şəkillər vasitəsilə Aşqabadın təmizliyi, estetikası və urbanistik planlaması bütün dünyaya nümayiş etdirilir.
Aşqabad şəhəri həm tarixi irsi, həm də müasir inkişafı ilə unikal və diqqətəlayiq bir məkandır. Zəlzələ kimi ağır faciələrlə üzləşməsinə baxmayaraq, bu şəhər öz gücünü, estetik dəyərlərini və mədəni potensialını qoruyub saxlaya bilmişdir. Aşqabadın inkişafı, onun mədəniyyət, turizm və sosial sahələrdəki uğurları ilə paralel şəkildə irəliləyir. İstər memarlıq baxımından, istərsə də ictimai həyatın təşkili baxımından Aşqabad Türkmənistanın və ümumilikdə Orta Asiyanın parlayan simalarından biri kimi seçilir.
Ən çox verilən suallar
1948-ci ildə baş verən zəlzələ 9.0 bal gücündə idi və 100 mindən çox insanın həyatına son qoydu.
Quraq kontinental iqlimə malikdir. Yay ayları çox isti, qışlar isə nisbətən sərin keçir.
İki şəhər arasında mədəni, iqtisadi və diplomatik əməkdaşlıqlar mövcuddur. Aşqabad-Bakı aviareysləri də fəaliyyət göstərir.
Təxminən 1 milyon nəfərə yaxındır. Əhali əsasən türkmənlərdən ibarətdir.
Əl Bayrağı Meydanı, Neitrality Arch, Ruhiyyət Sarayı və Dövlət Muzeyi başlıca turistik məkanlardandır.
Şəhər ağ mərmərlə örtülmüş tikililəri və monumental memarlıq üslubu ilə seçilir.
Bəli, Türkmənistana səfər etmək üçün viza tələb olunur, lakin bəzi hallarda prosedurlar sadələşdirilə bilər.
Köpetdağ dağ silsiləsinin ətəyində yerləşir.
Dram Teatrı, Milli Musiqi və Rəqs Ansamblı, Dövlət Muzeyi və sənət qalereyaları mövcuddur.
Rəsmi turizm saytları, sosial media platformaları və foto bloqlarda geniş şəkildə yer alır.
