Bakı Üçün İftar Vaxtı, İftar Cədvəli: Quruluşu, Əhəmiyyəti

Ramazan ayı müsəlman dünyasında ən müqəddəs və fəzilətli dövrlərdən biridir. Bu ayda oruc tutmaq, imanın, səbirin, iradənin və təqvanın rəmzi sayılır. Ramazan, insanları mənəvi saflığa, xeyirxahlığa, səbrə və paylaşmağa dəvət edir. Oruc ibadəti gün ərzində yeməkdən, içməkdən, pis əməllərdən, lazımsız sözlərdən və düşüncələrdən uzaq durmaqla, insanın öz nəfsinə qalib gəlməsini və ruhən saflaşmasını təmin edir. İftar, orucun açılması, günbatımı zamanı ilk qidanın və suyun qəbul edilməsi mərasimidir. Hər günün axşamında azanla başlayan iftar, oruclu insanın uzun saatlardan sonra ilk dəfə yemək və su içməsinə şərait yaradır. İftar təkcə fiziki ehtiyacların qarşılanması deyil, həm də ailənin, cəmiyyətin bir araya gəldiyi, bir-birinə dəstək və qayğı göstərdiyi, mənəvi yaxınlığın gücləndiyi bir vaxtdır. Əsrlər boyu iftar süfrəsi Azərbaycan mədəniyyətinin, xeyriyyəçiliyin, mərhəmət və paylaşma dəyərlərinin simvoluna çevrilib.

Bakı üçün İftar Vaxtının Hesablanması və İftar Cədvəlinin Mahiyyəti

Azərbaycanda Ramazan ayı başlayanda müsəlmanlar üçün ən vacib məsələlərdən biri dəqiq iftar vaxtının müəyyən olunmasıdır. Iftar vaxtı, hər günün günbatımı yəni məğrib azanı ilə başlanır və bu vaxt astronomik hesablamalara əsaslanır. Bakı kimi böyük şəhərlərdə iftar vaxtının dəqiq öyrənilməsi üçün Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi, Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi və digər səlahiyyətli qurumlar tərəfindən xüsusi iftar cədvəli tərtib edilir. Bu cədvəldə hər gün üçün iftar və sübh (imsak) vaxtları dəqiq göstərilir.

Bakı üçün iftar vaxtı ilin fəsli, coğrafi mövqe və Ramazan ayının yerinə görə dəyişir. Adətən, Ramazan ayı Miladi təqvimə görə hər il 10-12 gün irəli keçir. Məhz buna görə də hər il iftar vaxtı və oruc saatlarının uzunluğu fərqli olur.

İftar Cədvəli: Quruluşu və İstifadə Qaydası

Iftar cədvəli aşağıdakı əsas hissələrdən ibarətdir:

• Gün və tarix: Hər bir gün üçün müvafiq tarixlər.
• Sübh (imsak) vaxtı: Oruca başlamaq üçün sonuncu yemək və su qəbul edilə bilən vaxt.
• Iftar (məğrib) vaxtı: Orucun açıldığı vaxt.
• Namaz vaxtları: Sübh, günorta, ikindi, məğrib və işa namazlarının vaxtları da cədvəldə yer alır.

Cədvəldə iftar və imsak saatları astronomik müşahidə və hesablamalar əsasında hazırlanır, hər il Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi tərəfindən təsdiqlənərək ictimaiyyətə açıqlanır. Bakı şəhəri üçün tərtib olunan iftar cədvəli ölkənin digər bölgələri üçün əsas oriyentir rolunu oynayır, çünki əksər rayonlarda saat fərqi az olur (adətən bir neçə dəqiqə). Ancaq Azərbaycanın qərb və şərq rayonları arasında, həmçinin dağlıq və düzənlik ərazilər üçün fərq nəzərə alındığından, hər bir bölgənin yerli məscidləri özlərinə uyğun cədvəl hazırlayır.

2024/2025-ci il Bakı üçün Nümunəvi İftar Cədvəli

Aşağıda Bakı şəhəri üçün tipik bir Ramazan iftar cədvəlinin fraqmentini təqdim edirik (dəqiq vaxtlar hər il Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin və Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin rəsmi saytında verilir):

Cədvəl dəyişkəndir və hər il Ramazan ayının başlanma tarixinə uyğun olaraq düzənlənir. Bakı üçün iftar vaxtı ilin ortalarında, xüsusilə yaz-yay aylarında daha gec, payız və qış aylarında isə nisbətən tez olur. Bu cədvəllər həm məscidlərdə, həm də kütləvi informasiya vasitələrində, sosial şəbəkələrdə və mobil tətbiqlərdə yayılır.

İftar Vaxtının Dini Qaydaları və Əhəmiyyəti

İslam dininə görə, iftar vaxtını dəqiq bilmək və orucu dəqiq vaxtda açmaq çox böyük əhəmiyyət kəsb edir. Həzrət Peyğəmbər (s.ə.s) öz hədislərində orucu tez açmağın savabını vurğulamış, sübh azanından öncə yeməyin, məğrib azanı ilə birlikdə isə orucu dərhal açmağın düzgün olduğunu buyurmuşdur.

İftar vaxtının dəqiqliyi üçün əsas qaydalar:

• Gün batımı, yəni məğrib azanının başlaması orucun açılması üçün əsas siqnaldır.
• Ən yaxşı iftar su, xurma və ya duzla açılır. Bu həm Peyğəmbərin sünnəsi, həm də orqanizm üçün faydalıdır.
• Oruc duası və iftar duası oxunaraq oruc açılır.
• Iftar zamanı paylaşmaq, imkansızlara yardım etmək və birlikdə süfrəyə əyləşmək böyük savab sayılır.

İftar Süfrəsinin Azərbaycan Mədəniyyətindəki Rolu

Azərbaycan xalqı üçün iftar sadəcə ibadət deyil, həm də ailə, dostluq, qonşuluq və qonaqpərvərlik ənənələrinin qorunub saxlanıldığı, sosial birliyi möhkəmləndirən mərasimdir. Əsrlər boyu Ramazan ayında məhəllələrdə, məscidlərdə, ibadət ocaqlarında kütləvi iftar süfrələri təşkil olunur. Xüsusilə, imkansızlara, tənha insanlara, qocalara və ehtiyacı olanlara iftar süfrəsində yer ayrılması dini və milli ənənələrimizin ayrılmaz hissəsidir.

İftar süfrəsinin ənənəvi komponentləri:

• Xurma, su və ya duz ilə orucun açılması
• Milli xörəklər: piti, plov, dolma, bozbaş, dovğa və digər yüngül yeməklər
• Sürtgəclə çəkilmiş salatlar, göyərti, şorba, kompot
• Meyvələr, şirniyyat və Ramazan paxlavası
• Çay və müxtəlif içkilər

Bu süfrə həm iftarı bərabər bölüşmək, həm də oruc ibadətinin mənəvi zövqünü artırmaq məqsədilə bəzədilir. Qonaqpərvərlik və paylaşma ənənələri iftar axşamlarının ayrılmaz xüsusiyyətidir.

İftar Ətrafında Sosial Layihələr və Xeyriyyəçilik

Son illərdə Bakıda və Azərbaycanın digər şəhərlərində iftar vaxtı kütləvi xeyriyyə aksiyaları geniş yayılıb. Məscidlərdə, sosial mərkəzlərdə, bəzən açıq havada minlərlə insan üçün pulsuz iftar süfrələri açılır. Qeyri-hökumət təşkilatları, iş adamları, dövlət qurumları və sadə vətəndaşlar bu xeyirxah ənənənin yaşadılması üçün birgə çalışırlar.

Xeyriyyə iftarlarının xüsusiyyəti:

• İmkanlı insanlar və təşkilatlar tərəfindən maliyyələşdirilməsi
• Hər yaş və statusdan olan insanların bir süfrə ətrafında birləşməsi
• Ehtiyac içində olanlara yardım və sosial bərabərliyin təşviqi
• Ruhani atmosfer və müsbət sosial mesajların yayılması

Bu, həm Ramazanın ruhuna, həm də milli-mədəni dəyərlərimizə tam uyğundur.

Müasir Texnologiya və İftar Vaxtı

Son illər iftar vaxtının izlənməsi və iftar cədvəlinə çıxış əldə etmək daha asanlaşıb. Azərbaycanda rəsmi dini qurumların, media resurslarının və mobil tətbiqlərin təqdim etdiyi onlayn iftar cədvəlləri, SMS və “push” bildirişləri geniş yayılıb.

Əsas vasitələr:

• Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin və Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin rəsmi saytları və sosial media səhifələri
• Mobil tətbiqlər (məsələn, “Ramazan Taqvimi”, “İmsak və İftar Saatları”)
• Televiziya və radio proqramlarında iftar və imsak vaxtlarının elan olunması
• Ən son rəsmi cədvəllər məscidlərdə və ictimai yerlərdə paylanır, bəzən çap formatında yayılır

Bu texnoloji həllər müsəlmanların gündəlik ibadət planlaşdırmasında rahatlıq yaradır, hər kəsin dəqiq vaxtdan xəbərdar olmasına şərait yaradır.

Ramazan və İftarın Cəmiyyətə Təsiri

Ramazan və iftar vaxtı cəmiyyətin müxtəlif qatlarını birləşdirir, xeyirxahlığı, mərhəməti, birgəyaşayışı və paylaşmağı təşviq edir. İftar süfrəsi yalnız orucun açılması deyil, həm də ailənin, qohumların və dostların bir araya gəldiyi, insanlar arasında sevgi və hörmətin bərqərar olduğu xüsusi məqamdır. Ramazan boyunca ictimai həyatda pozitivlik, yardımlaşma və qarşılıqlı anlayış artar.

Bakı şəhərində iftar vaxtının dəqiq hesablanması və iftar cədvəlinə əməl olunması, müsəlmanlar üçün həm dini, həm də sosial baxımdan böyük əhəmiyyət daşıyır. Hər gün sübh və iftar vaxtına diqqət etmək, yalnız oruc tutanların yox, bütün cəmiyyətin birlik, paylaşma və mərhəmət dəyərlərini yaşatmasına xidmət edir. İftar vaxtı ailələr, dostlar və qohumlar üçün mənəvi yaxınlaşma, ictimai birlik və bərabərliyin ən gözəl nümunəsidir.

Müasir texnologiyalar və geniş yayılmış informasiya vasitələri ilə iftar cədvəlinə çıxış asanlaşıb, bu isə Azərbaycan müsəlmanlarının dini borclarını düzgün və rahat şəkildə yerinə yetirməsinə şərait yaradır. İftar süfrələri və Ramazan ayının ruhi atmosferi insanlara həm dini, həm də sosial baxımdan mənəvi yüksəliş, saflaşma və əsl bayram sevinci bəxş edir.

Ən Çox Verilən Suallar