Cülyan kəndi Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunun Cülyan kənd inzibati ərazi dairəsinə daxil olan, tarixi və təbii gözəlliyi ilə seçilən yaşayış məntəqələrindən biridir. Dəniz səviyyəsindən 735 metr hündürlükdə yerləşən kənd, dağətəyi coğrafi mövqeyi ilə həm kənd təsərrüfatı, həm də turizm üçün əlverişli şərait yaradır. Coğrafi koordinatları 40°49′09″ şimal enliyi və 48°10′34″ şərq uzunluğu olan Cülyan, təbiət mənzərələri və mədəni irsi ilə həm yerli, həm də xarici turistlərin diqqətini çəkir.Tarixi mənbələrə görə, kəndin adı Hun tayfa ittifaqına daxil olan Çullu türklərinin adından götürülmüşdür. Sonralar bu ad fonetik dəyişikliklərə məruz qalmış və Cülyan şəklini almışdır. Maraqlıdır ki, bəzi tədqiqatçılar kənd adının latın mənşəli “Julian” sözündən gəldiyini və “həmişə cavan” mənasını verdiyini bildirirlər. Bu mənəvi mənası ilə kəndin adının əsrlər boyu qorunub saxlanılması, bölgə əhalisinin tarixi köklərə bağlılığını göstərir.
Cülyan kəndi yalnız tarixi baxımdan deyil, həm də təbii gözəllikləri və müasir turizm imkanları ilə tanınır. Kənddə ondan çox istirahət mərkəzi və kafe fəaliyyət göstərir ki, bu da bölgəyə gələn turistlər üçün rahat infrastruktur yaradır. Əhalisi 1262 nəfər olan kənd, mədəni dəyərlərini qorumaqla yanaşı, yeni nəsillərin təhsilinə xüsusi diqqət yetirir. Burada fəaliyyət göstərən Cülyan kənd tam orta məktəbi yüksək təhsil göstəriciləri ilə rayonun qabaqcıl təhsil ocaqlarından biri hesab olunur.Tarixi, mədəniyyəti və təbiəti bir arada təqdim edən Cülyan kəndi, həm ənənələrinə sadiq qalaraq, həm də müasir inkişafı ilə İsmayıllı rayonunun ən gözəl guşələrindən biri kimi tanınır.
Coğrafi mövqe və təbii şəraiti
Cülyan kəndi İsmayıllı rayonunun dağətəyi ərazisində, dəniz səviyyəsindən 735 metr yüksəklikdə yerləşir. Bu mövqe kəndin iqlimini mülayim edir, yay aylarında sərin, qışda isə nisbətən yumşaq hava şəraiti təmin edir. Kəndin təbii mənzərələri, yaşıllıqlar və təmiz hava turistlərin diqqətini çəkir. Ətrafda kənd təsərrüfatına əlverişli münbit torpaqlar mövcuddur ki, bu da əhalinin əsas məşğuliyyət sahələrindən birini təşkil edir.
Ərazi, həmçinin, təbii sular və bulaqlarla zəngindir. Bu bulaqlar kənd əhalisinin içməli su tələbatını ödəməklə yanaşı, ətraf kəndlər üçün də mühüm mənbədir. Dağətəyi landşaft kəndin turizm potensialını artırır və yay istirahətləri üçün əlverişli şərait yaradır.
Tarixi köklər
Kəndin tarixi əsrlərə dayanır. Hun tayfa ittifaqına daxil olan Çullu türklərinin yaşadığı ərazilərdən biri kimi qeyd olunan Cülyan, öz adını bu tayfa adından götürmüşdür. Zamanla fonetik dəyişikliklər nəticəsində “Çullu” sözü “Cülyan” formasını almışdır. Bu, bölgədəki etnoqrafik proseslərin dil üzərində təsirinin nümunəsidir.
Bəzi mənbələr isə adın latın mənşəli “Julian” sözündən gəldiyini bildirir. “Həmişə cavan” mənasını verən bu söz kəndin tarixi adının poetik və mənəvi məzmun daşıdığını göstərir. Bu, həm də bölgə sakinlərinin tarixi adət-ənənələrinə və mənəvi dəyərlərinə sadiqliyinin göstəricisidir.
Əhali və demoqrafiya
1859–1864-cü illərdə aparılmış kameral siyahıyaalmalara görə, Cülyanda tatlardan ibarət 49 evdə 410 nəfər əhali yaşayırdı. Onların 202 nəfəri kişi, 208 nəfəri isə qadın idi və hamısı əhli-sünnə təriqətinə mənsub idi. Bu məlumatlar kəndin tarixi demoqrafik quruluşu haqqında dəyərli mənbədir.
Bu gün isə Cülyan kəndinin əhalisi 1426 nəfərə çatmışdır. Onların 734 nəfəri kişi, 692 nəfəri isə qadındır. Əhalinin əsas məşğuliyyət sahələri kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq və turizm xidmətləridir.
Təhsil ənənələri
Cülyan kəndində ilk məktəb 1929-cu ildə 4 illik ibtidai məktəb kimi fəaliyyətə başlamışdır. Sonrakı illərdə məktəb 9 illik təhsil verən müəssisəyə çevrilmiş və 1988-ci ildən etibarən 11 illik tam orta məktəb statusu almışdır.
2008-ci ilin 12 noyabrında kənddə yeni məktəb binasının açılışı olmuşdur. Bu məktəb, qəbul imtahanlarında yüksək nəticələr göstərən məzunları ilə tanınır. Məsələn, İsazadə Elvin Qismət oğlu (660 bal), Ağayev Taleh Xatir oğlu (690 bal), Əşrəfova Xanım Faiq qızı (674 bal), Əmirxanlı Ceyhun Əmrah oğlu (681 bal) və Şirinli Emil Şirin oğlu (680 bal) ölkənin aparıcı ali məktəblərinə qəbul olunmuşdur.
Turizm imkanları
Cülyan kəndi İsmayıllı rayonunun mühüm turizm mərkəzlərindən biridir. Burada ondan çox istirahət mərkəzi və kafe fəaliyyət göstərir ki, bu da turistlərə həm rahatlıq, həm də müxtəlif seçim imkanı yaradır. Kəndin təbii mənzərələri, dağ havası və təmiz suyu turizmin inkişafına mühüm töhfə verir.Yerli əhali turistlərə kənd həyatı, milli yeməklər və ənənəvi mədəniyyətlə tanış olmaq imkanı yaradır. Bu isə kənd turizminin inkişafı üçün əlavə üstünlükdür.
İqtisadi fəaliyyət
Cülyan kəndinin iqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatına söykənir. Əkinçilik və heyvandarlıq kənd əhalisinin əsas dolanışıq mənbəyidir. Ərazi şəraiti kartof, tərəvəz, taxıl və meyvəçilik üçün əlverişlidir.Bundan əlavə, kənddə turizm sahəsində fəaliyyət göstərən obyektlər əhalinin əlavə gəlir mənbəyinə çevrilmişdir. Bu, həm kəndin iqtisadi potensialını artırır, həm də iş yerlərinin sayını çoxaldır.
Mədəniyyət və adət-ənənələr
Cülyan kəndi zəngin mədəni irsə malikdir. Burada xalq mahnıları, milli rəqslər və ənənəvi bayramlar hələ də yaşadılır. Ənənəvi toy mərasimləri, Novruz şənlikləri və kəndin özünəməxsus mədəni tədbirləri yerli sakinlərin birliyini gücləndirir.
Kənddə böyüklərə hörmət, qonaqpərvərlik və ictimai həmrəylik ən önəmli dəyərlərdəndir. Bu xüsusiyyətlər Cülyanı mədəni baxımdan zəngin və cazibədar edir.
Gələcək inkişaf perspektivləri
Cülyan kəndi gələcəkdə həm turizm, həm də kənd təsərrüfatı sahəsində daha böyük inkişaf potensialına malikdir. Dövlət və yerli icra orqanlarının dəstəyi ilə infrastrukturun yenilənməsi, yolların yaxşılaşdırılması və turizm obyektlərinin artırılması nəzərdə tutulur.Eyni zamanda, kənd gənclərinin təhsildə yüksək nəticələr göstərməsi, gələcəkdə kəndin sosial-iqtisadi inkişafına müsbət təsir edəcək. Bu, Cülyanı İsmayıllının nümunəvi kəndlərindən birinə çevirə bilər.Cülyan kəndi tarixi, coğrafi mövqeyi və təbii gözəllikləri ilə Azərbaycan kənd həyatının ən gözəl nümunələrindən biridir. Zəngin keçmişi, qədim etnik kökləri və mədəni irsi onu digər yaşayış məntəqələrindən fərqləndirir. Əhalisinin əməksevərliyi, qonaqpərvərliyi və ənənələrə bağlılığı Cülyanı həm yerli, həm də xarici qonaqlar üçün cəlbedici edir.
Təhsil sahəsində əldə olunan nailiyyətlər kəndin gələcəyinə olan inamı artırır. Burada böyüyən gənclərin yüksək nəticələrlə ali məktəblərə daxil olması, kəndin intellektual potensialını nümayiş etdirir. Turizm və kənd təsərrüfatı sahəsindəki imkanlar isə iqtisadi inkişaf üçün geniş perspektivlər yaradır.Cülyan, həm tarixi dəyərlərini qoruyaraq, həm də müasir inkişaf imkanlarını istifadə edərək gələcəkdə daha da parlaq bir yaşayış məntəqəsinə çevrilə bilər. Bu inkişaf, həm kənd əhalisinin rifahını yüksəldəcək, həm də İsmayıllı rayonunun ümumi sosial-iqtisadi göstəricilərinə müsbət təsir edəcək.
Ən Çox Verilən Suallar
Cülyan kəndi Azərbaycan Respublikasının İsmayıllı rayonunda, dağətəyi ərazidə, dəniz səviyyəsindən 735 metr yüksəklikdə yerləşir.
Kəndin adı Hun tayfa ittifaqına daxil olan Çullu türklərinin adından götürülmüşdür. Zamanla bu ad Cülyan formasına düşmüşdür. Bəzi mənbələr isə adın latın mənşəli ‘Julian’ sözündən gəldiyini bildirir.
Cülyan kəndinin əhalisi 1426 nəfərdir. Onlardan 734 nəfəri kişi, 692 nəfəri isə qadındır.
1859–1864-cü illərdə aparılmış siyahıyaalmada kənddə 49 ev və 410 nəfər tat mənşəli əhali qeydə alınmışdır. Onların hamısı əhli-sünnə təriqətinə mənsub idi.
Kəndin tam orta məktəbi yüksək nəticələr göstərən məzunları ilə tanınır. Məzunlar arasında 660–690 bal toplayaraq ölkənin nüfuzlu ali məktəblərinə qəbul olunan gənclər var.
Bəli, kənddə ondan çox istirahət mərkəzi və kafe fəaliyyət göstərir. Təbii mənzərələr və təmiz hava turistlər üçün cəlbedici şərait yaradır.
Əsas məşğuliyyət sahələri kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq və turizmdir. Əkinçilik və meyvəçilik geniş yayılmışdır.
Kənddə təmiz bulaq suları, münbit torpaqlar və dağətəyi iqlim mövcuddur. Bu xüsusiyyətlər kənd təsərrüfatı və turizm üçün əlverişli şərait yaradır.
Turizm obyektlərinin artırılması, yolların yenilənməsi və kənd təsərrüfatında müasir texnologiyaların tətbiqi ilə kəndin sosial-iqtisadi inkişafı mümkündür.
Kənddə milli adət-ənənələr, xalq mahnıları və rəqsləri qorunur. Novruz və digər milli bayramlar böyük coşqu ilə qeyd olunur.
