D-Colerol (Türkiye istehsalı, Vefa İlaç markalı D3 vitamini əlavəsidir) müxtəlif dozajlarda – yumşaq kapsul və ağız damcı şəklində – apteklərdə mövcuddur. Preparatın tərkibində fəal maddə kimi xolekalsiferol (D3 vitamini) var. Məsələn, D-Colerol D3K2 kapsulları hərəsi 5.000 BV D3 + 100 µg K2 vitamini, adi D-Colerol kapsulları isə 2.000, 5.000, 20.000 və 50.000 BV D3 ehtiva edə bilir.
Yeməkdən sonra udularaq qəbul olunan yumşaq kapsulalar şəklində olan D-Colerol’un 2.000 BV-lik qutusu 36 kapsulu (xəlibində hər biri 0.5 mq D3) əhatə edir. Uşaqlarda D vitamini çatışmazlığının profilaktikası üçün – məsələn, 12-18 yaş qrupunda – profilaktik kurs olaraq hər 6 həftədən bir 1 kapsul (20.000 BV) qəbul etmək məsləhət görülür; çatışmamazlıq müalicəsində isə 6 həftə ərzində hər 2 həftədən bir 1 kapsul qəbul edilir. 12 yaşdan kiçik uşaqlar kapsul qəbul edə bilmədiyi üçün onlara pediatr məsləhəti ilə daha aşağı dozalarda (məsələn, 400–800 BV/dəq) D3 damcısı və ya süni süd əlavələri tövsiyə olunur; əks halda boğulma riski yaranır.
Maye şəklində də variantlar var: 10 ml-lik D-Colerol Fort damcıları hər 1 ml-də 15.000 BV D3 (cəmi 150.000 BV flakonda) ehtiva edir. Bu kimi yüksək doza damcılar adətən ağır defisit hallarında və ya raxit zamanı həkim nəzarəti altında verilir.
Qablaşdırma və qiymət aralığı
D-Colerol həm kapsul, həm də damcı olaraq satılır. Kapsul paketləri 28-36 ədədə qədər olur, damcı flakonları isə 10-15 ml-likdir. Apteklərdə D-Colerol preparatlarının qiymətləri doza və paket ölçüsünə görə fərqlənir. Məsələn, 2000 BV (36 kapsul) paket təqribən 5.34 ₼-dir, 20.000 BV (14 kapsul) paket isə 8–11 ₼ aralığında dəyişir. Daha yüksək doza paketlərində qiymət bir qədər artıqdır: 50.000 BV (8 kapsul) təqribən 18 ₼ təşkil edir. Maye damcı flakonları adətən daha ucuz qiymətlidir – məsələn, 10 ml-lik 150.000 BV D3-luq D-Colerol Fort damcısı 4.48 ₼ civarındadır. Beləliklə, D-Colerol-un preparatlarının aptek qiyməti təxminən 4.5-20 ₼ arasında dəyişir.
Necə qəbul edilir və həkim tövsiyəsi
D-Colerol yalnız həkim göstərişi ilə, reseptlə satılır. Preparat ağızdan qəbul olunmalı və kalsiumun udulmasını artırmaq üçün əsas yeməklə birgə qəbul edilməsi məsləhətdir. Həkim müəyyən edərsə, yükləmə mərhələsi adətən yüksək doza həftədə bir dəfə (məsələn, 50.000 BV) verilir, sonra isə azaldılmış gündəlik dozalarda müalicə davam etdirilir. Məsələn, müəyyən kliniki protokollara görə, defisit müalicəsindən sonra gündəlik 1.000–2.000 IU-luq dozaya keçid edilə bilər.
Preparatın dozası yaşı və ehtiyac səviyyəsindən asılı olaraq tənzimlənir. Yeniyetmələrdə adi profilaktik doza həftədə bir kapsul (20.000 BV) olduğu halda, çatışmamazlıq müalicəsində hər 2 həftədən bir qəbul planı seçilə bilər. Yaşlı xəstələr üçün xüsusi doza dəyişiklikləri lazımlılığı adətən qeyd olunmur – həkim müxtəlif yaş qruplarında dozanı eyni qaydada təyin edir.
Preparatın istifadəsinə dair ətraflı təlimata əməl etmək vacibdir: qəbulu unutduqda sonrakı doza artırmamaq, qablaşdırma üzərindəki unutma təlimatlarına riayət etmək tövsiyə olunur. Müalicə zamanı pasiyentin qanındakı kalsium səviyyəsi və əzələlərin fəaliyyəti izlənməlidir; lazım gələrsə dozalar azaldıla bilər. Məhsul qəbul edilən müddətdə insan orqanizmi D vitamini ilə zənginləşdirilmiş qida (yağlı balıq, süd, göyərti) və günəş şüalarının təsiri nəzərə alınmalıdır.
Tərkib
D-Colerol-un fəal tərkibi xolekalsiferol (D3 vitamini) olduğu üçün onun əsas funksiyası orqanizmdə kalsium-fosfor mübadiləsini tənzimləməkdir. Məsələn, 20.000 BV-luq yumşaq kapsulun içində 0.5 mq (20.000 BV) xolekalsiferol var. Preparatın köməkçi maddələri arasında günəbaxan yağı, E vitamini, jelatin və qliserin vardır ki, bunlar D3 vitamini həllini və udulmasını asanlaşdırır. D3 vitamini bağırsaqda kalsiumun mənimsənməsini gücləndirir və sümük strukturunun sağlamlığına dəstək verir. Tibbi ədəbiyyatda bildirilir ki, D3 vitamini çatışmazlığı uşaqlarda sümük yumşalmasına (raxit), böyüklərdə isə sümük sıxlığının azalmasına – osteomalaziya və osteoporoza gətirib çıxarır.
Tövsiyələr və əks göstərişlər
Uşaqlarda D3 çatışmazlığının qarşısının alınması zəruridir, lakin D-Colerol-un kapsul forması 12 yaşdan kiçik uşaqlar üçün uyğun deyil. Körpə və balaca uşaqlarda gündəlik təxminən 400–800 BV profilaktik doza tövsiyə olunur; bu halda valideynlər pediatr göstərişi ilə uyğun dozada D3 damcısı və ya əlavəsi seçməlidir. D-Colerol-un qəbulu yalnız həkim tərəfindən müəyyən edilmiş göstəriş əsasında aparılmalı, özbaşına, xüsusən də uşaqlara dozanı artırmaq təhlükəlidir.
Yaşlılar üçün: Yaşlı insanlarda D vitamininə ehtiyac artır – onlar günəş şüalarından daha az yararlana, qida rasionunu məhdudlaşdıra və orqanizmdə D vitamini istehsalı azala bilər. Buna görə, yaşlılarda D-Colerol və ya başqa D3 əlavələrinin istifadəsi həkim nəzarəti altında olmalıdır. Xüsusi doza dəyişiklikləri adətən tələb edilməsə də, pasiyentin böyrək funksiyası və kalsium səviyyəsi mütəmadi yoxlanmalıdır.
Ümumi tövsiyələr və əks göstərişlər: D-Colerol preparatı hər kəs üçün açıq şəkildə təhlükəsiz hesab edilmir. Əks göstərişlərə xolekalsiferol və tərkib komponentlərinə allergiya, qanın və sidiyin hiperkalsiemiya/hiperkalsiuriya vəziyyəti, ciddi böyrək xəstəlikləri və böyrək daşı anamnezi, eləcə də orqanizmdə artıq D vitamini olması daxildir. Yuxarıdakılar müşahidə edilərsə D-Colerol-un qəbulu yolverilməzdir. Məsələn, əgər pasiyentin qanında kalsium yüksəkdirsə və ya böyrək çatışmazlığı varsa, D3 preparatı qəbul etmək kəskin şəkildə ziyanlı ola bilər. Sarcoidosis və digər retko görülən xəstəliklər də D vitamininin təsirini gücləndirdiyinə görə diqqət tələb edir.
Əksər hallarda D-Colerol dozası həkim göstərişi üzrə təyin olunduğundan, belə vəziyyətlərdə mütləq həkimlə məsləhətləşmək lazımdır. Qarşılıqlı təsir risklərini azaltmaq üçün, xüsusən ürək-damar və böyrək xəstəlikləri zamanı digər dərmanlar (diüretiklər, qlikozidlər, kortikosteroidlər, antiepileptiklər və s.) qəbul edilirsə həkimə məlumat verilməlidir. Beləliklə, D-Colerol-un istifadəsi zamanı həkim məsləhətinə riayət etmək, dozanı düzgün təyin etdirmək və fərdi əks göstərişləri nəzərə almaq vacibdir.
Daha detallı məlumat üçün doktorm.az saytına keçməyiniz tövsiyə olunur.
