Azərbaycanın cənub-şərqində, Lənkəran rayonunun gözəl təbii mənzərələri arasında yerləşən Əşlə kəndi, sakit həyatı, zəngin təbiəti və qədim tarixilə seçilən kiçik, lakin önəmli yaşayış məntəqəsidir. Qarşısında uzanan Xəzər dənizi ilə yumşaq iqlimi, meşələrlə örtülü dağətəyi relyefi, məhsuldar torpaqları və su arxları ilə kənd, əsrlər boyu kənd təsərrüfatı və bağçılıq mərkəzi rolunu oynayıb. Burada yaşayan icma əsasən kənd təsərrüfatı, bağçılıq və heyvandarlıqla məşğul olur.
Tarixi və Coğrafi Məlumatlar
İnzibati Status və Əhali
Əşlə kəndi Lənkəran rayonunun inzibati vahidi kimi qəbul edilir. Onun coğrafi koordinatları təqribən 38°42′36″ şimal enliyi ilə 48°44′02″ şərq uzunluğu arasındadır. Kəndin əhalisi təxminən 317 nəfərdir. Bu say kəndin nisbətən kiçik olmasına baxmayaraq onun yaşayış mühitinin sabit olduğunu göstərir.
Relyef və İqlim
Əşlə kəndi Lənkəranın dağətəyi relyefində yerləşir. Təqribən 20–50 metr hündürlükdə yerləşməsi onun kənd təsərrüfatı üçün əlverişli şərait təmin edir. Bölgə mülayim, subtropik iqlimə malikdir; yazları sərin, qışları mülayim keçən bu iqlim kənd təsərrüfatına əlverişli şərait yaradır.
Təbiət və Su Resursları
Kəndin ətrafını meşəlik sahələr əhatə edir. Burada müxtəlif çaylar, bərəkətli torpaqlar və sel sularından yaranan artezan su arxları yerləşir. Əşlədən keçən su axınları kənd təsərrüfatının sulanmasında, bağçılıq və ferma təsərrüfatlarının inkişafında mühüm rol oynayır. Lakin sel təhlükələri mövcud olub; 2017-ci ildə sel səbəbindən körpü sıradan çıxmış, sonradan əsaslı şəkildə təmir edilmişdir .
Tarixi Arxa Plan
Kəndin yaranması
Əşlənin tarixi Lənkəran regionunun qədim praktik kolonizasiya nəticəsidir. Kəndin tam yaranış tarixi müyyən deyil; lakin XVII–XVIII əsrlərdə kəndin məskunlaşmağa başladığı ehtimal edilir. Tarixi mənbələrdə onun adı xüsusi çəkilməsə də, bu ərazi Talış xanlığının tərkibində olub kataloq.gomap.az.
Sovet dövrü
Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra bölgədə kənd təsərrüfatı kollektivləşdirilib. Əşlə də sovxoz və kolxoz sisteminə daxil edilib. Bu dövrdə kənddə məktəb, sovet klubu və suvarma infrastrukturunun yaradılması baş verib.
Müstəqillik dövrü
1991-ci ildən sonra kəndlərdə mülkiyyət bərqərar oldu. Əşlə sakinləri təsərrüfatlarını şəxsi mülkiyyətə çevirdi. Lənkəran şəhər icra hakimiyyətinin dəstəkliyi ilə kəndin infrastrukturu – yollar, məktəb, sosial obyektlər yenidən quruldu.
Sosial və İnfrastruktur
Nəqliyyat əlaqələri
Ərizədə qeyd edildiyi kimi, Əşlə kəndi digər yaşayış məntəqələri ilə əlaqələndirilən əsas yol üzərində yerləşir azertag.az. Bu yol Mollakənd, Siyobili, Rvo və Lənkəran şəhəri ilə birləşdirir. Yol üzərində 2018-ci ildə körpü yenidən tikilmiştir.
Kommunal və sosial infrastruktura
Kənddə elektrik, su, qaz xətləri mövcuddur. Son illərdə transformator təhlükəsizlik məsələsi gündəmə gəlib azertag.az. Məktəb, həkim məntəqəsi, kənd evi, kitabxana və mədəni tədbirlər keçirmək üçün yerlər isə müntəzəm bağlılıqlı fəaliyyət göstərir.
Təhsil və səhiyyə
Kənddə ibtidai məktəb fəaliyyət göstərir. Məktəblilər Lənkəran şəhərindəki məktəblərə yollanır. Səhiyyə sahəsində isə həkim məntəqəsi mövcuddur, yaxınlıqda yerləşən rayon mərkəzi xəstəxana əsas xidmətləri təmin edir.
İqtisadiyyat və Kənd Təsərrüfatı
Əsas məşğuliyyət sahələri
Kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq əhalinin əsas gəlir mənbəyidir. Əkinçilik – çay, tərəvəz, meyvə bağları əsas yer tutur. Bağçılıq isə Lənkəran üçün vacib sektordur.
Heyvandarlıq və balıqçılıq
Heyvandarlıq – inək, qoyun, keçi yetişdirilməsi fəaldır. Balıqçılıq isə Xəzər sahilinin yaxınlığında bəzi ailələr tərəfindən məşğul olunur.
Mədəniyyət və Turizm
Folklor və adət-ənənələr
Kənddə xalq bayramları: Novruz, Qurban bayramı, dini mərasimlər qeyd olunur. Folklor sənətləri – halay, muğam zənginliyi yaşadılır.
Turizm Potensialı
Əşlənin əlverişli coğrafi mövqeyi onu ekoturizm istiqamətində perspektivli edir. Sel və meşə mənzərələri, kənd həyatı təmiz hava və unikal təcrübə təqdim edir. Lakin hazırda turizm infrastrukturu tam formalaşmayıb.
Çətinliklər və İnkişaf Perspektivləri
İnfrastruktur məsələləri
Transformator təhlükəsizliyi hələ də geniş şəkildə tənqidlə qarşılanır az.wikipedia.org. Yol, içməli su şəbəkəsi və internet təminatı sahəsində inkişaf potensialı var.
Sosial problemlər
Kənddən köç və əhali azalması müşahidə olunur. Ailə quruluşu və təhsil səviyyəsi artmaqdadır, lakin müəyyən generasiya fərqlilikləri nəzərə çarpır.
İnkişaf üçün təkliflər
- Turizmin inkişafı üçün pensiya və kənd evlərinin açılması
- Baramaçılıq və bal istehsalı kimi məhsulların markalaşdırılması
- İnfrastrukturun təkmilləşdirilməsi: yol, internet, kommunal xidmətlər
Əşlə kəndi Lənkəranın böyün kənd sırasına dair olmasa da, özünəməxsusluqla seçilən yaşayış vahididir. Qədim tarix, zəngin təbiət və kənd təsərrüfatına bağlı icma onu regionun vacib hissəsinə çevirir. İnkişaf potensialı, ekologiyası və mədəniyyəti ilə əhəmiyyətli görünən Əşlə kəndi, uyğun dəstək və maraqla daha parlaq gələcəyə malik ola bilər. Kəndin ehtiyat resurslarının strateji istifadəsi, turizm istiqamətlərinin formalaşması və sosial həyatın gücləndirilməsi onun davamlı inkişafına səbəb olacaqdır.
Ən Çox Verilən Suallar
1. Əşlə kəndi harada yerləşir?
Əşlə kəndi Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunda, 38°42′36″ şimal enliyi və 48°44′02″ şərq uzunluğunda yerləşir.
2. Kəndin əhalisi neçə nəfərdir?
Əşlə kəndində təxminən 317 nəfər yaşayır. Əhali əsasən kənd təsərrüfatı və bağçılıqla məşğuldur.
3. Ən böyük iqtisadi gəlir mənbəyi nədir?
Kənd təsərrüfatı, bağçılıq və heyvandarlıq Əşlə kəndinin əsas iqtisadi fəaliyyət sahələridir.
4. Kəndin yol infrastrukturu necədir?
Kəndin yolları əsasən asfaltlanmışdır. Əşlə kəndini qonşu yaşayış məntəqələri ilə birləşdirən körpü 2018-ci ildə əsaslı şəkildə yenidən tikilmişdir.
5. Həkim məntəqəsi varmı?
Bəli, Əşlə kəndində həkim məntəqəsi fəaliyyət göstərir. Əsas tibbi xidmətlər üçün yaxınlıqdakı Lənkəran şəhərinə müraciət olunur.
6. Təhsil vəziyyəti necədir?
Kənddə ibtidai məktəb mövcuddur. Şagirdlər orta və ali təhsil üçün Lənkəran şəhərinə yollanırlar.
7. Turizm potensialı varmı?
Bəli, kəndin təbiəti, meşələri və sakit həyatı ekoturizm üçün əlverişlidir. Lakin turizm infrastrukturu hazırda inkişaf etməmişdir.
8. Enerji infrastrukturu təhlükəlidirmi?
Son illərdə transformator və elektrik təhlükəsizliyi ilə bağlı narahatlıqlar olmuş, məsələ ictimai müzakirəyə çıxarılmışdır.
9. Kənddə hansı inkişaf layihələri həyata keçirilə bilər?
Turizm, bal və meyvə istehsalı, baramaçılıq, kənd evlərinin inşası, pensiya və internet infrastrukturunun təkmilləşdirilməsi kimi layihələr mümkündür.
10. Əhalinin əsas sosial problemi nədir?
Kənddən köç, əhalinin yaşlanması, gənc nəsil çatışmazlığı və sosial infrastrukturun zəifliyi əsas sosial problemlər sırasındadır.
