Provensadan gələn xəmirdən bişirilən fuqas yeməyi zəngin aromata malik, yüngül xırtıldayan qabığı və içərisindəki xəmiri ilə dünyanın bir çox ölkələrində sevilərək istehlak olunur. Bitki yağları, badam, zeytun, rozmarin kimi təbii ətirlər fuqasın dadını tamamlayır. Bu un məmulatı formaca yarpaq və ya yol naxışına bənzəyən naxışlarla bəzədilərək təqdim olunur. O, həm səhər yeməyində, həm qəlyanaltıda, həm də şam yeməklərinin yanında simvolik yer tutur. Xüsusilə İtaliya və Fransa restoranlarında fuqas masaların vazkeçilməz qonağı kimi qarşılanır. Hazırlanma asanlığına baxmayaraq, bu çörək növü hər evdə özünəməxsus reseptlə yaradıcı şəkildə hazırlanır. Yüngül duzluluğu və ədviyyat seçimi ilə balansa nail olmaq mümkündür. Fərqli xörək masalarında sendviç kimi kəsilərək müxtəlif doldurmalarla zənginləşdirilir. Restoran şəbəkələri fuqasın üzərinə pendir, pomidor, soğan və zeytun əlavə edərək özünəməxsus versiyalar təklif edir. Sağlam qidalanmaya diqqət edənlərin menyusuna daxil olduqda, tam taxıl unu və zeytun yağı istifadəsi, həm dadı, həm də qidalanma dəyərini yüksəldir. Peşəkar aşpazlar fuqas xəmiri mayalanma mərhələsini dəqiq idarə edərək, ideal hava kabarcıqları yaratmağa çalışır. Ev şəraitində isə xəmiri gecə boyunca soyuducuda saxlayaraq daha zəngin aroma əldə etmək mümkündür. Gənc kulinariya həvəskarları bu eklektik çörək növünü öz bacarıqlarını sınamaq üçün sınaq meydanı sayırlar. Fougasse və focaccia adları ilə də tanınan fuqas, qonaqpərvərlik mədəniyyətində fərqli ölkələr arasında körpü rolunu oynayır.
Tarixi mənşəyi
Fuqas Fransanın cənub bölgəsi Provence mətbəxində yaranmış yerli çörək növüdür. XIX əsrdən etibarən kənd sakinləri xəmiri sadə şəkildə düzəldərək sobada bişirir, müxtəlif ədviyyat və zeytun əlavə edirdilər. Fuqas günəşə həsrət çalan palmaya bənzəyən naxışlarla bəzənərək ənənəvi obrazını qoruyub saxladı.
Zaman keçdikcə fuqas urbanlaşma prosesində qastronomik simvola çevrildi və şəhər restoranlarının menyularına daxil oldu. Turistlər Provensaya gedəndə bu çörəyi “yerli ruhun dadı” kimi xatırlayır və müxtəlif regional versiyalarını kəşf edirlər.
Tərkibi və qidalanma dəyəri
Fuqas xəmiri əsasən un, su, maya və duz əsasında hazırlanır. Tam taxıl unu istifadə edilən variantlarda əlavə olaraq lif və B qrupu vitaminlərinin miqdarı artır. Zeytun yağı, rozmarin, zeytun ləpəsi və badam kimi əlavələr çörəyə zərif ətir və faydalı yağ turşuları gətirir.
100 qram fuqas təxminən 250–300 kalori, 8–10 qram protein, 3–5 qram yağ və 45–50 qram karbohidrat ehtiva edir. Doymamış yağ turşuları ürək-damar sağlamlığını dəstəkləyir, lif isə həzm prosesini normallaşdırır.
| Tərkib hissəsi | Miqdar (100 qram) | Qeyd |
|---|---|---|
| Kalori | 275 kcal | Enerji mənbəyi |
| Karbohidrat | 48 g | Sürətli enerji təmin edir |
| Protein | 9 g | Əzələ bərpası üçün vacib |
| Yağ | 4 g | Doymamış yağ turşuları |
| Lif | 3 g | Həzm sistemini dəstəkləyir |
| Duz | 1.2 g | Dad tarazlığını saxlayır |
Hazırlıq texnikaları
Fuqas xəmiri mayalanma mərhələsində 1-2 saat isti yerdə dincəlməli, daha sonra yerli üslubda formaya salınmalıdır. Xəmiri nazik şəkildə açmaq və üzərinə zeytun yağı sürtmək qırtıldayan qabıq üçün əsas şərtdir.
Bəzən xəmiri soyuducuda gecə boyunca saxlayaraq, mayalanmanı yavaşlatmaqla daha zəngin və mürəkkəb aroma əldə edilir. Bişirmə temperaturu 220–240°C arasında saxlanmalı, təxminən 15-20 dəqiqə ərzində hazır vəziyyətə gətirilməlidir.
Regional variantlar
Provensada fuqas ənənəvi rozmarin və zeytun ləpəsi ilə bişirilir. Korsika adasında isə porcini göbələkləri və sarımsaq iliyli yağ əlavə olunur.
Toskana versiyasında pomidor və reyhan ilə zənginləşdirilmiş, Liguriya focaccia isə zeytun yağı və duz mineralları ilə sadə, lakin dərin dad yaradır. Hər regionun iqlimi və mədəni irsi variantların spesifikliyini müəyyən edir.
Sağlamlıq faydaları
Tam taxıl unu ilə hazırlanan fuqasda lif miqdarı daha çox olur ki, bu da xolesterinin müsbət səviyyədə qalmasına yardım edir. Zeytun yağı tərkibində olan oleik turşusu ürək-damar xəstəlikləri riskini azaldır.
Rozmarin və sarımsaqla zənginləşdirilmiş fuqas antioksidant xüsusiyyətlərə malikdir. Bu maddələr hüceyrə yaşlanmasını ləngidir, immuniteti gücləndirir və iltihabi prosesləri azaldır.
İstifadə üsulları
Fuqas kəsilərək pendir, prosciutto, tərəvəz salatı ilə birlikdə servis edilir. Düz sendviç hazırlamaq üçün ideal baza yaradır.
Qarğıdalı şorbası, pomidor şorbası kimi maye xörəklərin yanında qırtıldayan hissəsi ilə fərqli tekstura əlavə edir. Qəlyanaltı traylarda müxtəlif dip souslarla təqdim olunur.
Saxlanma şərtləri
Fuqas isti halda ən yaxşı dadı verir, lakin soyuducuda 2-3 gün saxlamaq mümkündür. Büzüşməməsi üçün qablaşdırılmış şəkildə, oksigen keçirməyən qablarda yerləşdirmək lazımdır.
Yenidən istifadədən əvvəl sobada və ya tava üzərində qısa zamanlı qızdırmaq, çörəyə təzə tekstura qaytarır. Uzunmüddətli saxlama üçün dondurucuda 1 aya qədər istifadə edilə bilər.
Resept üçün faydalı məsləhətlər
Xəmir yoğurarkən unun növü bişmiş çörəyin keyfiyyətini birbaşa təsir edir. Premium un və tam taxıl unu qarışığı ilə daha qidalandırıcı və dadlı versiya əldə etmək olar.
Maya miqdarını düzgün tənzimləmək mayalanma prosesini optimallaşdırır. Həddindən artıq maya sürətlə qaçır, az maya isə xəmiri sıxlaşdırır. Optimal nəticə üçün paket təlimatına əməl etmək məsləhətdir.
Fuqas yeməyi unun, suyun, mayanın və duzun harmoniyasından yaranan sadə, lakin zərif çörək növüdür. Provensa ənənəsinin mətbəx incisi kimi dünya miqyasında qəbul görüb. Hazırlıq texnikalarındakı incəliklər və regional aromatlar onun mətbəxlər arasında məşhurluğunu izah edir. Tam taxıl unu və əlavə ədviyyatlar sayəsində həm dadlı, həm də qidalandırıcı məhsuldur. Müxtəlif sous və əlavələrlə zənginləşdirərək gündəlik menyuda çevik istifadə olunur. Sağlamlıq baxımından lif, zeytun yağı və antioksidantlar qidalanma dəyərini artırır. Ev şəraitində hazırlanan fuqas süt və çayla birlikdə səhər yeməyinə şarm qatır. Restoran versiyaları isə şam yeməklərinin əsas predmeti kimi təqdim edilir. İsti halda ideal teksturanı qoruyarkən, soyuq istifadədə sendviçlərə baz olur. Saxlanma və dondurma üsulları zamanı dadını saxlamaq üçün xüsusi qaydalara riayət etmək lazımdır. Reseptə kiçik dəyişikliklər edərək fərdi zövqə uyğunlaşdırmaq mümkündür. Qastronomik müxtəlifliyi və zəngin tarixi irsi fuqasın populyarlığını davamlı edir. Bu çörək növü hər masa üçün zəriflik və rahatlıq gətirir. Fikirləri genişləndirən kulinariya təcrübəsi axtaranlar üçün fuqas sınanmaya dəyər seçimdir.
Ən Çox Verilən Suallar
Fuqas Fransanın Provence regionundan gələn, nazik xəmirdən hazırlanan çörək növüdür. Xitamı yarpaq naxışını xatırladan forması ilə fərqlənir. Zeytun yağı, rozmarin və digər ədviyyatlar əlavə edilərək dadlandırılır. Səhər yeməyi və qəlyanaltı kimi geniş istifadə olunur.
Focaccia İtaliya mənşəli, adətən bir az qalın, yumşaq teksturaya malik çörəkdir. Fuqas isə Provencal variant olub, nazik, xırtıldayan qabığı ilə tanınır. Hər iki çörək zeytun yağı və ədviyyatlarla zənginləşdirilə bilər. Forma və bişirmə üsulu fərqlənir.
Fuqas un, su, maya və duz əsaslı xəmir üzərində qurulur. Zərif aromalı dad üçün zeytun yağı, rozmarin və duz kristalları əlavə edilir. Regional versiyalarda pomidor, rozmarin, badam və sarımsaq istifadə oluna bilər. Tam taxıl unu istifadə edildikdə lif miqdarı artır.
Xəmir yoğrulduqdan sonra isti yerdə 1-2 saat mayalanmalıdır. Dincəlmiş xəmir nazik şəkildə rulonlanır və yağ sürtülür. Üzəri rozmarin, duz və zeytun ləpəsi ilə bəzədilir. 220–240°C temperaturda 15–20 dəqiqə bişirərək hazır edilir.
Pomidor sousu, zeytun yağlı balsamik sous, aioli və pestolu souslar fuqası tamamlayır. Həmçinin tzatziki ya da humus kimi dip souslar da uyğundur. Qızardılmış tərəvəzlər və pendir plataları ilə birlikdə təqdim oluna bilər. Sous seçimi fərdi zövqə əsaslanır.
100 qram fuqas təxminən 275 kalori ehtiva edir. Karbohidrat tərkibi 48 qram, protein 9 qram, yağ isə 4 qram səviyyəsindədir. Zeytun yağı sağlam doymamış yağ turşularını, rozmarin antioksidantları təmin edir. Tam taxıl unu istifadə ediləndə lif miqdarı da artır.
Fuqas xüsusilə Fransanın cənub bölgəsi Provence restoranlarında məşhurdur. İtaliyada focaccia olaraq oxşar versiyası var. Qlobal restoran şəbəkələrində və ev mətbəxlərində yayıldığı üçün beynəlxalq populyarlıq qazanıb. Kulinariya festival və tədbirlərində geniş təqdim edilir.
Ənənəvi reseptdə un və su istifadə edildiyi üçün vegan sayılır. Duz, rozmarin və zeytun yağı da bitki mənşəlidir. Glutensiz un qarışığı (qarğıdalı və badam unu kimi) ilə resept adaptasiya edilərək glutensiz versiya hazırlamaq mümkündür. Son zamanlar alergiya və pəhriz ehtiyaclarına uyğun tərkib dəyişiklikləri edilir.
Fuqası üzərinə tanrınınz ədviyyatlarını əlavə edə bilərsiniz: qara bibər, chumrudan duz və sarımsaq tozu. Pomidor dilimləri, zeytun və pendir rulonları da ətir qatır. Şirin versiya üçün üzərinə bal və qoz səpmək olar. Fərdi dad seçimlərini sınaqdan keçirmək yaradıcılığı stimullaşdırır.
Ideal fuqas nazik və xırtıldayan qabığa malik olmalıdır. Xəmir qalın olduqda iç hissə nəm qalır və qırtıldayan effekti zəifləyir. Usul odur ki, xəmiri təxminən 0.5–1 sm qalınlıqda yaymaq məsləhətdir. Düzgün bişirmə temperaturu və vaxtı da qırtıldayan struktur yaradır.
