Ğaşiyə surəsi: Mənası, Fəziləti – 2025

Qurani-Kərimin möhtəşəm surələrindən biri olan Ğaşiyə surəsi, insanı həyatın mənası, əbədi həyatın əhəmiyyəti və Allahın qüdrəti ilə tanış edir. Surənin adı “ğaşiyə” sözündən götürülüb ki, bu da “bürüyən, əhatə edən” anlamını verir. Bu ad surənin birinci ayəsində işlədilən “ğaşiyə” kəlməsindən qaynaqlanır və əsasən Qiyamət gününün insanları əhatə edən qorxulu səhnəsini ifadə edir. Bu surə möminlər üçün xəbərdarlıq, təskinlik və Allahın qüdrətini dərk etməyə bir dəvət rolunu oynayır.

Ğaşiyə surəsi nədir?

Ğaşiyə surəsi Qurani-Kərimin 88-ci surəsidir. Bu surə Məkkədə nazil olub və ümumilikdə 26 ayədən ibarətdir. Surənin əsas mövzusu Axirət günü, insanların əməllərinə görə hesaba çəkilməsi və Allahın qüdrəti ətrafında cəmlənir.

Surənin ilk ayələrində Qiyamət günü insanları bürüyən qorxu və əzablı səhnələrdən bəhs edilir. Daha sonra isə möminlərin axirətdəki nemətlər içində olacaqları, Allahın yaratdığı kainatdakı ayələrə baxmağın önəmi və dünya həyatının fani olması vurğulanır. Surənin sonunda Allahın hökmranlığı təsdiqlənərək insanlara xatırladılır ki, haqq-hesab günü labüddür.

Ğaşiyə sözünün mənası

Ərəb dilində “ğaşiyə” (الغاشية) sözü “örtən, bürüyən, əhatə edən” mənasını verir. Bu söz surənin ilk ayəsində keçərək qiyamət günündəki bürüyən əzab mənasında işlədilib. Həmin gün insanları bürüyən qorxu və sıxıntıdan xəbər verir. Əslində bu ad surənin mövzusunu qısaca ifadə edir və insanlara xəbərdarlıq mesajı verir.

Ğaşiyə surəsinin nazil olma səbəbi

Surə Məkkə dövründə nazil olmuşdur. Məkkə dövründə əsas mövzular iman, Allahın qüdrəti, axirət günü və müşriklərin inkarına qarşı dəlillər gətirmək idi. Bu surə də həmin dövrdə insanlara Allahın qüdrətini və axirət günündə baş verəcək hadisələri təsvir etməklə iman gətirməyə təşviq edir.

Surənin əsas məqsədi insanları dünya həyatının faniliyini dərk etməyə, axirətə hazırlıqlı olmağa və Allahın sonsuz qüdrətini təfəkkür etməyə çağırmaqdır.

Ğaşiyə surəsinin mövzusu

Surədə əsasən aşağıdakı mövzular əhatə olunur:

 Axirət günü və insanların əməllərinə görə mükafatlandırılması və ya cəzalandırılması
Surənin əvvəlində əzab içində olan insanların əməllərinə görə cəzalandırılacağı, daha sonra isə möminlərin Cənnətdə nemətlər içində yaşayacağı bəyan edilir.

 Allahın qüdrəti və kainatdakı möcüzələr
Surədə dəvənin yaradılışı, səmaların necə yüksəldilməsi, dağların necə möhkəm qərar tutması və yer üzünün necə döşənməsi möminlərə Allahın qüdrətini göstərmək üçün nümunə kimi verilir.

 Dünya həyatının faniliyi
İnsanlara xatırladılır ki, bu dünya müvəqqətidir, əbədi həyat isə Axirət həyatıdır.

 Allahın hökmranlığı və hökm vermə haqqı
Surənin sonunda Allahın hökmranlığı və hökm vermə haqqı vurğulanaraq insanlara yalnız Ona təslim olmaq tövsiyə edilir.

Ğaşiyə surəsinin ayələri və tərcüməsi

Surənin ilk ayələrinin tərcüməsi belədir:

1. Səni bürüyəcək (qiyamət günü) barədə məlumat gəlib çatdımı?
2. O gün (bəziləri) üzü aşağı, zəlil halda olacaqdır.
3. (Onlar) ağır zəhmət çəkəcək, lakin (əzabdan) bir xeyir görməyəcəklər.
4. Onlar oddan yanan bir oda girəcəklər.
5. Susuzluqdan qaynar bir bulaqdan içəcəklər.
6. Onlar üçün tikanlı bitkilərdən başqa yemək yoxdur.
7. Bu, nə kökəldər, nə də aclığı aradan qaldırar.

Bu ayələrdə cəhənnəm əzabının şiddəti və kafirlərin vəziyyəti təsvir edilir.

Ğaşiyə surəsi nə vaxt oxunur?

Əslində, Qurani-Kərimin hər bir surəsini istənilən vaxt oxumaq olar. Lakin bəzi hədislərdə qeyd olunur ki, Ğaşiyə surəsixüsusilə cümə namazının xütbələrində və bayram namazlarında oxunması sünnə hesab olunur. Çünki Peyğəmbərimiz (s.ə.s.) cümə xütbələrində tez-tez bu surəni oxuyardı. Həmçinin, fərdi ibadətlərdə, dua anlarında, sıxıntı və qorxu hiss etdikdə bu surəni oxuyaraq Allahdan yardım diləmək tövsiyə olunur.

Ğaşiyə surəsinin faziləti

Əhli-sünnə alimlərinə görə, bu surənin oxunması və təfəkkür edilməsi möminin qəlbinə rahatlıq, iman gücü və təskinlik gətirir. Hədislərdə bu surənin xüsusilə cümə və bayram xütbələrində oxunması ilə bağlı rəvayətlər mövcuddur. Əlbəttə, bu savab və fəzilətlər üçün səmimi niyyət və ixlas çox önəmlidir.

 İnsanın Allahın qüdrətini dərk etməsi
 Axirət qorxusu və məsuliyyət hissi
 Dünyanın faniliyini xatırlamaq
 Möminlərin sabit iman sahibi olması
 Cümə xütbələrində oxunması sünnə hesab olunur

Ğaşiyə surəsinin möminlər üçün mesajı

Bu surə möminlərə dünyada rahatlıq və səadət axtararkən əbədi həyata hazırlaşmağı, qəlblərini təmizləməyi və Allahın əmrlərinə tabe olmağı tövsiyə edir. Surədə kafirlərin cəhənnəmdəki halı ilə möminlərin Cənnətdəki nemətlər içində yaşayacaqları qarşı-qarşıya qoyularaq insanlara seçim haqqı tanıdılır. Bu seçim isə tamamilə insanın dünyadakı davranışları və imanına bağlıdır.

Ğaşiyə surəsinin təfsiri

Əksər təfsirçilərə görə, surə iki əsas hissədən ibarətdir:

 Birinci hissə (1-16 ayələr):
Qiyamət günü insanları bürüyəcək qorxu, cəhənnəm əzabı və cəhənnəm əhlinin halı ilə möminlərin Cənnətdəki nemətləri müqayisə edilir. Burada həm xəbərdarlıq, həm də təsəlli mesajları var.

 İkinci hissə (17-26 ayələr):
Allahın qüdrəti və kainatdakı yaradılış möcüzələri vurğulanır: dəvə, göy, dağlar və yer. Daha sonra Allahın hökmranlığı xatırladılır və Peyğəmbərə yalnız təbliğ vəzifəsi daşıdığı bildirilir. Hökm və cəza isə yalnız Allaha məxsusdur.

Ğaşiyə surəsini necə öyrənək və əzbərləyək?

Əgər bu surəni əzbərləmək istəyirsinizsə, addım-addım öyrənmək faydalı olar:

 Ərəb dilində düzgün tələffüzü öyrənin.
 Tərcüməsini oxuyaraq mənasını başa düşün.
 Hər gün bir neçə ayə əzbərləyin.
 Məna üzərində düşünərək həyatınıza tətbiq edin.
 Dua və namazlarda oxumağa çalışın.

 Dua və namazlarda oxumağa çalışın.

Ğaşiyə surəsi hər bir müsəlmana dünyanın fani olduğunu, əbədi həyatın isə Allahın hökmü ilə baş verəcəyini xatırladır. Bu surə möminlər üçün həm təsəlli, həm də xəbərdarlıq mənbəyidir. Allahın qüdrətinə təfəkkür edib imanımızı gücləndirmək üçün bu surəni tez-tez oxumaq tövsiyə olunur. Surəni oxuyarkən həm ərəb dilində, həm də mənasını anlayaraq oxumaq, onun ruhuna uyğun yaşamaq möminlər üçün böyük mənəvi qazanc gətirər.

Ən Çox Verilən Suallar