İyirmi ilə yaxındır Azərbaycan futbolunun elit təbəqəsində addımlayan Qəbələ Futbol Klubu yerli idman ictimaiyyətinin diqqətini yalnız meydandakı nəticələrlə deyil, bölgədə sosial-iqtisadi dinamikanı canlandıran strateji idarəçilik modeli ilə də çəkir. Şimal-qərb bölgəsinin turizm potensialı ilə məşhur olan Qəbələ rayonunun adını Avropa arenasına daşıyan klub 2005-ci ildə “Gilan” brendindən ayrılaraq yeni hüquqi status qazanıb və qısa müddətdə Premyer Liqanın daimi iddiaçılarından birinə çevrilib. Asta, lakin ardıcıl investisiya siyasəti komandanı 2015/16 mövsümündə UEFA Avropa Liqasının qrup mərhələsinə daşıdı; həmin uğur indiyədək bölgə klubları üçün unikal presedent sayılır. Yerli bazanı gücləndirmək üçün inşa olunan Qəbələ İdman Bazası, 4500 azarkeş tutumlu City Stadionu və 13 yaş kateqoriyasını əhatə edən akademiya strukturu təkcə peşəkar heyətə deyil, region gənclərinə də inkişaf platforması yaradır. 2023/24 mövsümündə Premyer Liqanı tərk etməsi klubun ambisiyasını zəiflətməyib; əksinə, hazırda birinci divizionda liderlik uğrunda mübarizə aparmaqla yenidən elita hədəfinə fokuslanıb . Gürcü mütəxəssis Kaxaber Tsxadadzenin rəhbərliyi altında formalaşan gənc heyət texniki baxımdan kompakt futbol oynayır, statistika isə komandanın qol vurma effektivliyinin əvvəlki illərlə müqayisədə artdığını göstərir. Klub rəhbərliyi – prezident Fəriz Nəcəfovun moderasiyası ilə – akademiya məzunlarının əsas heyətə inteqrasiyasını prioritet elan edib. Sponsor portfelində yerli logistika, bank və turizm şirkətlərinin olması stabil büdcə sığortası yaradır. Azarkeşlərin məhdud, lakin sadiq kontingenti hər ev oyununda Qəbələnin dağlıq atmosferinə spesifik futbol ab-havası qatır. İntizamlı planlama, hədəfə fokuslanan skautinq və marketinq yanaşmaları klubun gələcək perspektivini region miqyasında nümunəvi idman layihəsinə çevirir.
Klubun yaradılma tarixi və inkişaf mərhələləri
Qəbələ FK-nın başlanğıcı 1995-ci ildə “Gilan PFK” kimi qeydiyyata alınması ilə atılıb, lakin 2005-ci ildə investorlardan ibarət yeni direktorlar şurası brend yenilənməsinə gedərək klubun adını, loqosunu və korporativ idarəetməsini dəyişib. İlk illərdə infrastruktur çatışmazlığı nəticələrə təsir etsə də, 2007-ci ildə təmatəşəkilli idman bazasının istifadəyə verilməsi məşq prosesini peşəkar səviyyəyə qaldırdı.
2013–2016 dövrü klub tarixinin “qızıl səhifəsi” kimi yadda qalıb; ukraynalı Roman Qriqorçukun başçılıq etdiyi kollektiv ardıcıl üç mövsüm Premyer Liqanı medal sıralarında tamamladı və 2015/16 mövsümündə Avropa Liqasının H qrupunda Dortmundu, PAOK-u, Krasnodarı sınağa çəkdi. Bu mərhələ klubun UEFA reytinqində sıçrayışına və beynəlxalq sponsor marağına yol açdı.
İdarəçilik strukturu və maliyyə modeli
Hal-hazırda klubun prezident postunu Fəriz Nəcəfov tutur, icraçı direktordan akademiya rəhbərlərinədək uzanan piramida forması nümunəvi korporativ hierarxiya yaradır. Maliyyə mənbələrinin 55 faizi əsas sponsor “Gilan Holdinq”in idman istiqamətli investisiya paketindən, 25 faizi kommersiya tərəfdaşlıqlarından, qalan 20 faizi isə bilet və atribut satışından formalaşır.
UEFA fair-play tələblərini nəzərə alan klub maaş büdcəsini illik gəlirin 60 faizindən yuxarı qaldırmır. Bu nisbət gənc oyunçuların satışı zamanı bonus mexanizmləri ilə kompensasiya olunur. 2024-cü ildə Tovuzdan alınan müdafiəçi Samir Həsənov üzərindəki 150 min avroluq gələcək satış payı buna nümunədir.
Qəbələ City Stadionu və infrastruktur
Klub ev oyunlarını Qəbələ City Stadionunda keçirir; 2011-ci ildə yenilənmiş arenada 4500 oturacaq, 400 lux işıqlandırma sistemi və hibrid ot örtüyü quraşdırılıb. UEFA-nın III kateqoriyasına cavab verən arenada VAR otağı və media mərkəzi də mövcuddur.
Stadion kompleksinə bitişik 6 təbii, 2 süni məşq meydançası, reabilitasiya hovuzu və kriyokamera ilə təchiz olunmuş tibbi blok daxil edilib. Bu baza həm böyüklər, həm də akademiya şagirdlərinin eyni məkanda çalışmasını təmin edir və logistika xərclərini azaldır.
Baş məşqçilər və oyun fəlsəfəsinin təkamülü
Roman Qriqorçuk dövründə yüksək intensivlikli pressinq və cinah sürəti üzərində qurulan model 2017-ci ildən italiyalı Sanini Jilardino tərəfindən 3-5-2 kombinasiyasına transformasiya edildi. Mövsüm ərzində toplu müdafiədən sürətli əks-hücumlara keçid sayəsində topa sahibolma faizi azalsa da, qol effektivliyi qorunurdu.
Yeni mərhələdə Kaxaber Tsxadadze 4-2-3-1 sxemini tətbiq edir, pivotal yarımmüdafiə oyunçusu Domi Masumuqonun vertikal pas ustalığı hücum kombinasiyalarının əsas açarı hesab edilir. Gənc mərkəz müdafiəçisi Salman Ələsgərov isə xətti önə çəkərək topun ilk mərhələdə paylanmasını sürətləndirir.
Daxili çempionat performansı və əsas statistik göstəricilər
Klub Premyer Liqada 2006/07-dən 2023/24-ə kimi fasiləsiz çıxış edib, ən yüksək nəticə 2017/18 mövsümündə qazandığı gümüş medal olub. Son on mövsümdə orta mövqe beşinci yerdir, qol fərqi isə +24 göstəricisi ilə liqa medianı üstələyir.
Reqlament dəyişikliyi nəticəsində 2023/24 mövsümündə son turlarda xal itkisi Qəbələni ilk dəfə 1-ci Diviziona yönləndirdi, lakin hazırkı mövsümdə 12 turdan sonra 8 qələbə, 3 heç-heçə, 1 məğlubiyyətlə liderdir.. Komanda hər oyuna 2,1 qol ortalaması göstərir ki, bu da klubun hücum dayağının stabilliyini sübut edir.
Avrokubok macəraları və beynəlxalq tanıtım
2015/16-cı il Avropa Liqası macərası klub tarixinin zirvə nöqtəsidir; “Qırmızı-qaralar” pley-offda “Panathinaikos”u mübarizədən kənarlaşdıraraq qrup mərhələsinə adladı. Dortmundda “Borussiya”ya qarşı 0:0 hesabı və evdəki 1:1 bərabərliyi Qəbələnin Avropa mediasında geniş işıqlandırılmasına səbəb olmuşdu.
2016–2019 illərində ardıcıl dörd mövsüm UEFA təsnifat mərhələlərində çıxış klub koeffisiyentini 10.750-yə yüksəltdi, bu isə Azərbaycan klubları arasında ikinci ən yüksək göstərici idi. Beynəlxalq təcrübə futbolçuların satış dəyərini artırdı; 2018-də Filip Ozobiç “Neftçi”yə 200 min avroya transfer olunarkən klub rekordu qırıldı.
Akademiya sistemi və gənc istedadların yetişdirilməsi
Qəbələ Futbol Akademiyası 2009-cu ildən bu yana 500-dən çox şagird məzun verib; onların 32-si Premyer Liqa, 4-ü isə Azərbaycan milli komandasına yüksəlib. Akademiya UEFA-nın “Elite Youth A” sertifikatını alan ilk bölgə strukturudur.
Məşq proqramlarında holland “COERVER” metodikası ilə yanaşı, GPS sensorlu yüklənmə monitorinqi tətbiq edilir. Akademiya komandaları 2024-cü ilin “Cfr Cluj Future Stars” turnirində U-15 yaş qrupunda çempionluq əldə edərək beynəlxalq skautların diqqətini çəkdi.
Azarkeş mədəniyyəti, sosial layihələr və regiona təsir
“Red Black Army” adlı rəsmi fan-klub 1200 üzvü ilə hər ev oyununda tribunanın şimal tərəfində aktiv dəstək qurşaq saxlayır. Sosial media kanallarında isə 140 min abunəçi klub kontentini izləyir. Üzvlük proqramında bilet endirimləri və akademiya hədiyyələri motivasiya yaradır.
Klubun “Futbola ilk addım” layihəsi rayon məktəblərində 5–10 yaş qrupu üzrə kütləvi seçimlər keçirir, seçilən uşaqlar təqaüd alaraq akademiyada təhsil şansı qazanır. Eyni zamanda Qəbələ Turizm İnformasiya Mərkəzi ilə partnyorluq çərçivəsində futbol-ekoturizm paketləri hazırlanıb; nəticədə bölgəyə illik əlavə 15 min turist axını qeydə alınır.
| Mövsüm | Liqa mövqeyi | Azərbaycan Kuboku | Avrokubok mərhələsi | Baş məşqçi |
|---|---|---|---|---|
| 2014/15 | 3 | 1/2 final | AL pley-off | Roman Qriqorçuk |
| 2015/16 | 4 | Final | AL qrup | Roman Qriqorçuk |
| 2017/18 | 2 | Final | AL III təsnifat | Sanini Jilardino |
| 2021/22 | 5 | 1/4 final | – | Elmar Baxşıyev |
| 2023/24 | 9 | 1/8 final | – | Mahmud Qurbanov |
| 2024/25 | 1* | Davam edir | – | Kaxaber Tsxadadze |
Qəbələ Futbol Klubu Azərbaycanın bölgə əsaslı idman layihələrinin uğurlu nümunəsidir; o, korporativ idarəçilik, infrastruktur yatırımları və uzunmüddətli akademiya strategiyası sayəsində həm rəqabət qabiliyyətini, həm də ictimai nüfuzunu qorumağa nail olur. Daxili çempionatda dəyişkən nəticələrə baxmayaraq klubun Avropa səhnəsindəki debütü və ardıcıl təsnifat mərhələləri beynəlxalq vitrin formalaşdırıb. Hədəflərə çevik adaptasiya və maliyyə intizamı komandanın 2025-ci ildə I Divizion lideri kimi Premyer Liqaya dönüş ehtimalını gücləndirir. Strateji planlarda rəqəmsal skautinq, “smart-stadion” konsepti və dayanıqlı kənd turizmi sinergiyaları var; bu yanaşma həm sponsor portfelini genişləndirir, həm də azarkeş bazasını diversifikasiya edir. Akademiya məzunlarının əsas heyətdə payının artması klubun maaş büdcəsini optimallaşdırır, yerli istedadların karyera perspektivini genişləndirir. İdarəetmə komandası büdcə strukturunda borc göstəricisini sıfır həddində saxlayaraq UEFA-nın maliyyə tələblərinə tam uyğunlaşır. Sosial layihələr region gənclərinin idmana marağını artırdığı kimi turizm axınına da müsbət impuls verir. İnfrastruktur modernizasiyası və professional heyətlə iş prinsipləri Qəbələ FK-nı milli arenada sabit güc mərkəzinə çevirib. Komandanın gələcək uğurları Azərbaycan futbolunun ümumi reytinqinə müsbət təsir göstərəcək, həm də bölgə iqtisadiyyatına əlavə dəyər yaradacaq. İdeoloji baxımdan “dözümlülük və inkişaf” şüarını rəhbər tutan klub azarkeşlərinə uğur hekayəsini davam etdirmək üçün kifayət qədər əsas verir.
Ən Çox Verilən Suallar
Klubun əsası 1995-ci ildə “Gilan” adı ilə qoyulub, lakin 2005-ci ildə yeni sponsor palitrası ilə tam rebrendinq gedərək “Qəbələ” adını alıb. O vaxtdan etibarən rənglər qırmızı-qara seçilib və klub Premyer Liqada stabil çıxışa başlayıb. Rəsmi yaranma tarixi olaraq 2005-ci il qeyd olunur. Bu yenilənmə klubun peşəkar səviyyəyə yüksəlişini sürətləndirdi.
2024-cü ilin fevralından etibarən komandaya gürcü mütəxəssis Kaxaber Tsxadadze rəhbərlik edir. O, əvvəllər Gürcüstan milli komandasını və “Kairat” kimi klubları da çalışdırıb. Tsxadadzenin oyun fəlsəfəsi sürətli kənar kombinasiyaları və intizamlı müdafiə xətti üzərində qurulub. Onun gəlişi komandanın 1-ci Divizion startında yüksək xal dinamikası ilə müşayiət olunub.
Komanda ev oyunlarını 4500 yerlik Qəbələ City Stadionunda keçirir. Arena 2011-də UEFA III kateqoriyası tələblərinə uyğun yenilənib, LED işıqlandırma və hibrid ot örtüyünə malikdir. Stadion klub ərazisində yerləşdiyi üçün logistika baxımından həm əsas komanda, həm də akademiya üçün rahatdır. Meydança Avropa Liqası təsnifat matçlarına da ev sahibliyi edib.
Klubun ən yaddaqalan beynəlxalq uğuru 2015/16 mövsümündə UEFA Avropa Liqasının qrup mərhələsinə düşməsidir. Qəbələlilər Dortmund “Borussiya”sı, Yunanıstanın “PAOK” və Rusiyanın “Krasnodar” klubları ilə eyni qrupda mübarizə aparıb. Bu nəticə həm sərt rəqiblərə qarşı qəhrəmancasına qazanılan xallar, həm də klubun UEFA koeffisientinə əlavəsi ilə tarixə düşüb. Azərbaycan futbolu üçün bölgə klubu səviyyəsində bir ilk idi.
2023/24 mövsümündə Premyer Liqanı 9-cu pillədə tamamlayan komanda reqlamentə əsasən 1-ci Diviziona düşüb. Hazırda 2024/25 mövsümündə həmin liqada liderlik uğrunda mübarizə aparır və statistik göstəricilər elitaya dönüş şansının yüksək olduğunu göstərir. Rəhbərlik idman direktorunu dəyişərək mövsümöncəsi heyəti gəncləşdirib. Məqsəd 2025/26-da yenidən Premyer Liqada iştirak etməkdir.
Akademiyanın məzunları arasında Kamran Əliyev, Alış Əhmədov və Ruslan Qurbanov kimi Premyer Liqa təcrübəsi olan oyunçular var. Kamran Əliyev 2020-ci ildə “Neftçi”yə transfer olunaraq milli komandaya qədər yüksəlib. Akademiya sistemli məşq prosesi və beynəlxalq turnirlərdə iştirakı sayəsində skautların diqqət mərkəzindədir. Hər il orta hesabla 5-7 gənc əsas komandaya cəlb olunur.
Qəbələ FK-nın illik büdcəsi təxminən 7–8 milyon avro diapazonundadır; bunun yarıdan çoxu baş sponsor “Gilan Holdinq”in investisiyalarından gəlir. Kommersiya tərəfdaşlıqları və bilet satışları büdcənin qalan hissəsini təşkil edir. Klub maaş xərclərini gəlirin 60 faizindən yuxarı qaldırmamaq prinsipi ilə maliyyə feyr-pley tələblərinə uyğunlaşır. Transfer gəlirləri və akademiya satışları da əlavə müsbət kassa axını yaradır.
“Red Black Army” fan-klubu klubun rəsmi dəstək qrupudur və səfərlərdə də komandaya qoşulurlar. Azarkeşlər dağlıq regionun etnoqrafik motivlərini tribuna dekorunda nümayiş etdirir, qaval və zurna müşayiəti ilə unikal atmosfer yaradırlar. Klubun sosial media kanallarında 140 minə yaxın izləyici aktiv interaksiyada iştirak edir. Hətta ilk divizion oyunlarında belə orta ziyarətçi sayı 1500-ü keçir.
2022-də təsis edilən Qəbələ Qadın Futbol Akademiyası 13–17 yaş arasındakı qızları əhatə edir. Bu komanda AFFA-nın təşkil etdiyi region liqasında iştirak edir və 2024-də çempionluq qazanan ilk bölgə klubu olub. Klub rəhbərliyi qadın komandasını 2026-cı ilədək A Liqa səviyyəsinə qaldırmağı hədəfləyir. Layihə UEFA-nın qadın futbolunun inkişafı fondundan qrant da alıb.
Əsas məqsəd 2025-ci ildə Premyer Liqaya qayıtmaq və 2027-dən gec olmayaraq avrokuboklara yenidən vəsiqə qazanmaqdır. Klub eyni zamanda stadionu 6000 yerlik genişləndirməyi və VAR otağını modernləşdirməyi planlaşdırır. Akademiya üçün yeni dormitoriya binası və elmi-tədqiqat mərkəzi də master-plana daxildir. Uzunmüddətli strategiya bölgə turizmi ilə sinerji yaradaraq dayanıqlı gəlir modelini möhkəmləndirməyə hesablanıb.
