Ginnesin Rekordlar Kitabı — insanın imkan və sərhədlərini, dünyamızın ən maraqlı, bəzən inanılmaz faktlarını sənədləşdirən, unikal rekordların rəsmi mənbəyinə çevrilən beynəlxalq fenomendir. Bütün dünyada adını eşitməyən az adam tapılar; çünki bu kitab milyonlarla insanın həyatını dəyişib, onları yeni zirvələrə can atmağa ruhlandırıb. Ginnesin Rekordlar Kitabı hər il təkcə qeyri-adi bacarıqların deyil, həm də elm, texnika, idman, sənət, təbiət və cəmiyyətin ən nadir və heyrətləndirici hadisələrinin toplusudur. Onun tarixi XX əsrin ortalarından başlayır və bu gün artıq təkcə bir nəşr yox, qlobal rekord platforması, müstəqil araşdırma və motivasiya institutudur. Kitab insanın cəhdini, səbrini və öyrənməyə həvəsini simvolizə edir. İstər ən sürətli qaçış, istər ən böyük tort, istərsə də ən yaşlı insan — Ginnesin Rekordlar Kitabı bəşəriyyətin “ən”lərinin toplusudur və hələ uzun illər rekord ovçularının arzusunda qalacaq.
Ginnesin Rekordlar Kitabının yaranma tarixi və maraqlı başlanğıcı
Bu kitabın yaranması təsadüfi bir hadisənin nəticəsidir. 1951-ci ildə “Guinness” pivə şirkətinin rəhbəri Sör Hyu Biver dostları ilə ovda olan zaman “Avropanın ən sürətli quşu hansıdır?” sualı ətrafında mübahisə edir. Cavab tapmaq üçün müxtəlif mənbələrə baxsa da, bu suala dəqiq və rəsmi cavab tapa bilmir. Bu an Biverin ağlına belə bir fikir gəlir: Niyə insanları maraqlandıran “ən”lər barədə toplu və rəsmi bir kitab olmasın? Qısa müddət sonra o, faktlar və qeyri-adi hadisələr üzrə ixtisaslaşmış nüsxəçi əkiz qardaşlar Norris və Ross Makuyterləri tapır. 1955-ci ilin avqustunda Ginnesin Rekordlar Kitabının ilk nəşri çapdan çıxır və bu, Böyük Britaniya və İrlandiyada həftə ərzində ən çox satılan kitab olur. O vaxtdan bu günə qədər Ginnesin Rekordlar Kitabı 100-dən çox ölkədə, 40-dan artıq dildə dərc olunub, hər il yeni və maraqlı rekordlarla zənginləşir.
Kitabın strukturu və rəsmi rekordun təsdiqlənməsi qaydası
Ginnesin Rekordlar Kitabı heç bir klassik ensiklopediyaya bənzəmir. Burada faktlar, hadisələr və nailiyyətlər xüsusi meyarlar üzrə təsnifləşdirilir: insan nailiyyətləri, təbiət rekordları, heyvanlar aləmi, idman, kütləvi tədbirlər, texnika və elm, böyük və kiçik ölçülər, yaş, çəki, hündürlük, sürət və s. Hər bir rekordun rəsmi tanınması üçün müraciət edən şəxs və ya təşkilat Ginnes World Records-a yazılı ərizə verir, təqdim etdiyi nəticəni sübut edən sənəd, foto və video materiallar, şahid ifadələri və ekspert rəyini göndərir. Təsdiqlənmiş rekord xüsusi ekspertlər tərəfindən yoxlanılır və yalnız bundan sonra rəsmi qeydiyyat alınır. Rəsmi rekordlar bəzən bir neçə ay, bəzən illərlə yoxlanışdan sonra təsdiq edilir.
Bir rekordu təsdiqləmək prosesi hissələrə belə bölünür:
- Onlayn müraciət və rekordun təsvirinin göndərilməsi
- Müstəqil ekspert və şahidlərin cəlb edilməsi
- Foto və video sübutların toplanması
- Ginnesin ekspert komandasının yoxlaması və qiymətləndirməsi
- Rəsmi təsdiq, sertifikat və dünya reytinqinə daxil edilmə
Ginnesin Rekordlar Kitabının mövcudluğunun bəşəriyyət üçün əhəmiyyəti
Kitab təkcə fakt və məlumat mənbəyi deyil, həm də insan psixologiyası və cəmiyyətin inkişaf motivasiyası üçün bir örnəkdir. O, bəşəriyyətdə rəqabət və səbir hissini gücləndirir, istedad və həvəsi cəmiyyətə bəlli edir. Ən sadə gündəlik hadisələr belə bu kitabda rəsmi qeyd alaraq unudulmaz olur. Burada insan rekordçunun istəyi və iradəsi, texnologiyanın nailiyyəti və təbiətin nadir təzahürləri eyni səviyyədə əks olunur. Ginnesin Rekordlar Kitabı həm uşaqlar, həm də böyüklər üçün daim maraqlı və əyləncəlidir, elm və maarifləndirmə üçün bənzərsiz platformadır.
Rekord kateqoriyaları və əsas sahələr
Ginnesin Rekordlar Kitabında rekordlar müxtəlif əsas kateqoriyalarda toplanır:
- İnsan nailiyyətləri və fiziki bacarıqlar (ən sürətli, ən güclü, ən çevik)
- Elm və texnologiya (ən böyük robot, ən uzun körpü)
- Təbiət və coğrafiya (ən böyük okean, ən yüksək dağ)
- Heyvanlar aləmi (ən yaşlı pişik, ən sürətli balıq)
- Sənət və yaradıcılıq (ən böyük rəsm, ən uzun musiqi konserti)
- Kütləvi tədbirlər və sosial aksiyalar (ən böyük insan zənciri, ən çox iştirakçı ilə rəqs)
- Qida və mətbəx (ən böyük tort, ən uzun pizza)
- Ən yaşlı, ən gənc, ən böyük və ən kiçik ölçülər
- Ekstremal və qeyri-adi hadisələr (ən uzun müddət sualtı qalan, ən uzun marafon)
- Texniki və sənaye rekordları
| Rekord növü | Məşhur misallar |
|---|---|
| İnsan gücü və çevikliyi | Ən güclü adam, ən tez qaçan insan |
| Təbiət rekordları | Ən böyük ağac, ən yaşlı canlı |
| Heyvan aləmi | Ən böyük it, ən çox bala verən pişik |
| Texnologiya və elm | Ən böyük təyyarə, ən uzun tunel |
| Qida və mətbəx | Ən böyük pizza, ən uzun sandviç |
Ginnesin Rekordlar Kitabının populyar mədəniyyətdə rolu
Ginnesin Rekordlar Kitabı zaman keçdikcə yalnız bir ensiklopediya olmaqdan çıxıb, müxtəlif televiziya proqramlarının, sosial media layihələrinin, maraqlı internet çağırışlarının, hətta mobil tətbiqlərin əsasına çevrilib. Bir çox ölkədə Ginnes rekordları üzrə milli yarışlar keçirilir, məktəblərdə və gənclər arasında özəl rekord cəhdləri təşkil olunur. Rekordlar mediada geniş yayılır, insanları qeyri-adi və bəzən riskli bacarıqlar nümayiş etdirməyə sövq edir.
Kitabın Azərbaycan üçün önəmi və yerli rekordlar
Azərbaycanlı rekordçular da Ginnesin Rekordlar Kitabında öz adlarını əbədiləşdiriblər. Bura müxtəlif sahələr – idman, elm, texnologiya, musiqi və incəsənət üzrə uğurlar daxildir. Məsələn, “ən uzun xalça”, “ən böyük milli rəqs zənciri”, “ən böyük nar məhsulu” kimi rekordlar Azərbaycan mədəniyyəti və xalq ənənələrinin dünyaya tanıdılmasında rol oynayır. Yerli məktəblər və gənclər arasında Ginnes rekordlarına maraq ildən-ilə artır, müxtəlif cəmiyyət və qurumlar yeni rekordlar üçün müraciət edir.
Ginnesin Rekordlar Kitabının maraqlı və əfsanəvi faktları
Bu kitabda elə rekordlar var ki, bəzən insanı həm təəccübləndirir, həm də düşündürür. Dünyanın ən yaşlı adamı, ən uzun saçlı qadını, ən çox tetovka etdirən insan, ən uzun ömürlü heyvan, ən çox çay içilən məkan və s. kimi faktlar kitabın populyarlığını qoruyur. Ginnesin Rekordlar Kitabı “dünyanın ən çox tirajlanan illik kitabı” kimi öz-özlüyündə də bir rekord sahibidir.
Bir şeyi izah edən zaman Ginnes rekorduna müraciət prosedurunu belə hissələrə bölmək olar:
- Müraciət formasının doldurulması
- Fakt və sübutların toplanması
- Ekspert və şahidlərin cəlb edilməsi
- Video, foto və rəsmi sənədlərin göndərilməsi
- Rəsmi sertifikatın alınması
Ginnesin Rekordlar Kitabının gələcəyi və yeni çağırışlar
XXI əsrdə Ginnesin Rekordlar Kitabı yalnız çap versiyası deyil, rəqəmsal platforma, onlayn bazalar, mobil tətbiqlər və sosial media üzərindən canlı yayımlar və rekord tədbirlərlə yeni mərhələyə qədəm qoyur. Rekord həvəsli insanların sayı, rekord kateqoriyalarının müxtəlifliyi və təsdiq mexanizmləri daim yenilənir. Gələcəkdə bu kitab elmi yeniliklərin, texnologiyanın və cəmiyyətin inkişaf tempinə uyğun olaraq dəyişəcək.
Ginnesin Rekordlar Kitabı insanın yaradıcılıq, iradə və bacarıq sərhədlərinin simvolu, bütün dünyada milyonlarla insan üçün motivasiya və inkişaf mənbəyidir. Onun tarixi, rekordlar və təsdiq mexanizmi, mədəniyyət və cəmiyyətə təsiri Ginnes kitabını unikal və universal dəyərə çevirir. Hər yeni rekord insanı daha yüksək zirvələrə can atmağa ruhlandırır və bu kitab uzun illər maraq mərkəzində qalacaq.
Ən Çox Verilən Suallar
Ginnesin Rekordlar Kitabı – dünyada insan, təbiət, elm və texnologiya üzrə qeydə alınan ən maraqlı, qeyri-adi və rəsmi təsdiqlənmiş rekordların illik toplusudur.
Kitab 1955-ci ildə Böyük Britaniyada ilk dəfə dərc olunub. Onun yaranmasına pivə şirkətinin rəhbəri Sör Hyu Biverin ov zamanı mübahisəsi səbəb olub.
İnsan nailiyyətləri, təbiət, heyvanlar aləmi, elm və texnologiya, idman, qida, kütləvi tədbirlər, ekstremal və qeyri-adi hadisələr üzrə müxtəlif rekordlar toplanır.
Rəsmi ərizə, faktları təsdiqləyən sənədlər, foto-video materiallar, müstəqil şahid ifadələri və ekspert yoxlaması tələb olunur.
Ginnesin rəsmi saytında qeydiyyatdan keçib müraciət forması doldurulur, rekordun təsviri, sübutlar və zəruri sənədlər təqdim edilir.
Azərbaycan “ən uzun xalça”, “ən böyük milli rəqs zənciri”, “ən böyük nar məhsulu” və digər rekordlarla Ginnesin rəsmi siyahısında yer alıb.
Kitab 100-dən çox ölkədə, 40-dan artıq dildə dərc olunur və dünyanın ən populyar illik kitablarından sayılır.
Bütün sübutlar və sənədlər toplandıqdan sonra ekspert yoxlaması 1–12 ay çəkə bilər. Çətin rekordlarda daha uzun sürə bilər.
Xeyr, həm də təbiət hadisələri, heyvanlar, texnoloji yeniliklər, mətbəx və sosial aksiyalar kimi müxtəlif qeyri-adi faktlar da qeyd olunur.
Kitab insanı yeni zirvələrə can atmağa, potensialını sınamağa və dünyaya tanıtdırmağa ruhlandırır; eyni zamanda maarifləndirici və əyləncəli faktları ilə məşhurdur.
