Azərbaycanın qərb bölgəsində yerləşən, öz təbiəti, havası, zəngin florası və mənzərəli görünüşü ilə seçilən Göygöl, ölkənin ən füsunkar təbii sərvətlərindən biridir. Bu bölgə təkcə yerli turistlər üçün yox, həm də xarici qonaqlar üçün gözəlliyi və təmiz havası ilə cəlbedici istirahət məkanına çevrilmişdir. “Göygöl” adı həm göz oxşayan gölü, həm də onun ətrafında formalaşan inzibati ərazini özündə birləşdirir.
Göygöl haqqında ümumi məlumat
Göygöl Azərbaycanın qərbində, Gəncə şəhərindən təxminən 10-15 km məsafədə, Kiçik Qafqaz dağlarının ətəklərində yerləşir. Bu ərazi həm inzibati rayon, həm də eyniadlı gölü ilə tanınır.
Göygöl adının mənşəyi
“Göygöl” adı türkcə “göy” yəni “mavi” və “göl” yəni “su hövzəsi” sözlərindən yaranmışdır. Gölün suyunun tünd mavi rəngi bu adı tamamilə haqlı edir. Təbiətin aynası olan bu göl həm yerli sakinlərin, həm də ölkəyə səfər edən turistlərin diqqətini çəkir.
Göygöl gölü
Yaranma tarixi
Göygöl gölü 1139-cu ildə baş verən zəlzələ nəticəsində Murovdağ silsiləsinin bir hissəsinin uçaraq Kürəkçay çayının qarşısını kəsməsi ilə yaranmışdır. Bu təbii hadisə nəticəsində çayın suları dağlıq ərazidə toplanaraq göl əmələ gətirmişdir.
Gölün təbii xüsusiyyətləri
- Uzunluğu: 2.8 km
- Eni: 800 m
- Ən dərin nöqtəsi: 96 m
- Sahəsi: 0.78 kv.km
- Su şəffaflığı: 8-10 m
Göygöl, dəniz səviyyəsindən təxminən 1550 metr yüksəklikdə yerləşir. Onun suyu təbii olaraq şəffaf və tərtəmizdir. Hətta gölün dibi 10 metrə qədər aydın görünə bilir. Balıqçılıq burada qadağandır, çünki göl ekosistemi ciddi şəkildə qorunur.
Göygöl Milli Parkı
Göygöl gölü və onun ətrafındakı ərazi 2008-ci ildə “Göygöl Milli Parkı” adı altında xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazisi elan olunmuşdur. Parkın sahəsi 12,755 hektar təşkil edir.
Milli parkın flora və faunası
Göygöl Milli Parkında təxminən 420 növ bitki qeydə alınmışdır. Onlardan bəziləri endemik (yalnız bu ərazidə bitən) növlərdir. Ərazidə palıd, fıstıq, küknar, ağcaqayın və cökə ağacları geniş yayılmışdır.
Faunaya gəlincə:
- Məməlilər: ayı, qaban, çaqqal, maral
- Quşlar: qartal, bayquş, kəklik, qara qutan
- Sürünənlər və suda-quruda yaşayanlar: bəzi nadir növlər qoruma altındadır
Göygöl şəhəri və ərazisi
Göygöl rayonu əvvəlcə “Xanlar” adı ilə tanınırdı. 2008-ci ildə rayonun adı rəsmi olaraq “Göygöl” olaraq dəyişdirilmişdir. Rayon mərkəzi olan Göygöl şəhəri ərazidəki alman məskənləri ilə də tanınır.
Tarixi
XIX əsrin ortalarında bu bölgəyə köçürülmüş alman kolonistləri burada “Helenendorf” adlı qəsəbə salmışdılar. Bugünkü Göygöl şəhərinin mərkəzi hissəsində bu irs hələ də özünü göstərir: alman kilsəsi, evlər və küçə planlaşdırılması bu mədəniyyəti xatırladır.
Əhali və iqtisadiyyat
Göygöl rayonu əsasən kənd təsərrüfatı ilə məşğuldur. Burada üzümçülük, meyvəçilik, heyvandarlıq inkişaf etmiş sahələrdəndir. Əhalinin sayı 50 minə yaxın olsa da, yay aylarında turist axını ilə bu rəqəm müvəqqəti olaraq artır.
Göygöl havası və iqlimi
Göygöl ərazisi təmiz dağ havası ilə tanınır. Yay aylarında sərin, qışda isə soyuq hava şəraiti müşahidə olunur. Havada oksigenin yüksəkliyi və alçaq rütubət səviyyəsi insan orqanizmi üçün olduqca faydalıdır.
- Yay temperaturu: 15–25°C
- Qış temperaturu: –5°C-dək
- Ən yağışlı mövsüm: yaz və payız
Göygöl havası tənəffüs sistemi xəstəliklərindən əziyyət çəkən insanlar üçün ideal şərait yaradır.
Göygöldə istirahət və turizm imkanları
Göygöl həm yerli, həm də xarici turistlər üçün sevilən istirahət mərkəzidir. Yay aylarında buraya gəzinti, düşərgə, yürüş və fotosessiya üçün gələnlərin sayı çoxalır.
Turizm xidmətləri və əyləncələr
- Gəzinti yolları
- Piknik və manqal üçün xüsusi sahələr
- Düşərgə zonaları
- Foto çəkiliş məkanları
- Ekoloji yürüş turları
- Velosiped marşrutları
Göygöl restoranları və qida xidmətləri
Rayonda və göl ətrafında bir sıra restoran və çayxanalar fəaliyyət göstərir. Bu məkanlarda həm yerli mətbəxin ləziz nümunələri, həm də milli təamlar təqdim olunur.
Məşhur restoranlar:
- Göygöl Restoranı – dağ mənzərəsində kabab və milli xörəklər
- Alman Mətbəxi Restoranı – Helenendorf tarixindən ilhamlanaraq təqdim olunan Avropa mətbəxi
- Gölbaşı Çayxanası – göl mənzərəsi ilə çay içmək üçün ideal
Restoranlarda tez-tez ailəvi tədbirlər, musiqili gecələr və açıq havada banketlər təşkil olunur.
Göygöl təbiəti
Göygöl ərazisinin təbiəti öz rəngarəngliyi və zənginliyi ilə seçilir. Yayda yaşıllıqlar, yazda çiçəklənən meşələr, payızda sarı-qırmızı yarpaqlar və qışda qarla örtülmüş dağlar bu məkanı fəsildən-fəsilə dəyişən bir təbiət palitrasına çevirir.
Təbiətin əsas xüsusiyyətləri:
- Göl ətrafı dağlar və meşəliklər
- Bioloji müxtəliflik
- Ekoloji balansın qorunması
- Fotoqraflar üçün ideal mənzərələr
Göygölə necə getmək olar?
Göygölə getmək üçün bir neçə nəqliyyat seçimi mövcuddur:
- Avtomobillə: Bakıdan Gəncəyə qədər təxminən 370 km (4-5 saatlıq yol)
- Qatarla: Bakı-Gəncə sürət qatarı ilə səyahət edib, Gəncədən avtomobillə Göygölə keçmək
- Avtobusla: Bakıdan Gəncəyə avtobusla, sonra taksi və ya yerli nəqliyyat vasitəsilə Göygölə keçmək
Ən çox verilən suallar (FAQ)
1. Göygöl haradadır?
Göygöl Gəncə şəhərinin yaxınlığında, Kiçik Qafqaz dağlarının ətəyində yerləşən göl və inzibati ərazidir.
2. Göygöl Milli Parkına giriş pulludurmu?
Bəli, giriş üçün simvolik bir ödəniş tələb olunur (adətən 2-5 AZN civarında).
3. Göldə çimmək və balıq tutmaq olar?
Xeyr. Göl xüsusi mühafizə olunur və belə fəaliyyətlər qadağandır.
4. Göygöldə qalmağa otel və ya istirahət mərkəzləri varmı?
Bəli, Göygöl ətrafında bir neçə kiçik otel və istirahət mərkəzi fəaliyyət göstərir. Gəncə şəhərində də çoxsaylı otel alternativləri mövcuddur.
5. Göygölə nə vaxt getmək daha yaxşıdır?
May-iyun və sentyabr-oktyabr ayları hava şəraiti baxımından ən uyğun aylardır.
Göygöl təkcə Azərbaycanın təbii gözəlliklərinin nümayəndəsi deyil, həm də mədəni və tarixi mirasın canlı simvoludur. Buraya səfər edən hər bir insan təbiətlə baş-başa qalır, dincəlir və özünü yenidən kəşf edir. Göygöl havası, göygöl təbiəti, göygöl restoranları və istirahət imkanları bu ərazini həm qısa, həm də uzunmüddətli səfərlər üçün ideal məkana çevirir.
