Tarixi keçmiş
Hindistan tarixən dünyanın ən qədim sivilizasiyalarından birinə ev sahibliyi etmişdir. Eramızdan əvvəl 2500-cü illərdə İnd vadisi sivilizasiyası şəhərsalma, su-kanal sistemi və sənətkarlıq sahəsində böyük irəliləyişlər əldə etmişdi. Daha sonra əraziyə Aryanlar köç etmiş və Vedalar dövrü başlamışdır.
Qərbi Asiyanın, Əfqanıstanın və Orta Asiyanın müxtəlif tayfaları bu torpaqlarda Maurya, Satavahana, Qupta kimi imperiyaları qurmuş, ardınca Moğol İmperiyası (XVI-XVIII əsrlər) əraziyə nəzarət etmişdir. Moğollar dövründə Tac Mahal kimi memarlıq inciləri yaradılmışdır.
1858-ci ildə Böyük Britaniya Hindistanı öz müstəmləkəsinə çevirdi və təxminən 90 il bu torpaqlara nəzarət etdi. Lakin Mahatma Qandinin rəhbərliyi ilə başlanan dinc mübarizə nəticəsində Hindistan 1947-ci ildə müstəqil oldu. Bu, dünyanın ən iri demokratik ölkəsinin doğulması idi.
Əhali və sosial struktur (2025)
2025-ci ildə Hindistanın əhalisi rəsmi olaraq 1 milyard 440 milyon nəfəri keçmişdir. Bu, ölkəni yalnız Asiyanın deyil, dünyanın da ən böyük demoqrafik gücünə çevirir. Gənc əhali üstünlük təşkil etdiyindən əmək bazarı, texnologiya, xidmət sektoru və istehlakçı bazarları sürətlə genişlənir.
Hindistan çoxetnikli və çoxdilli ölkədir. Əhalisi fərqli irqlərə, dinlərə və dillərə mənsubdur. Rəsmi dil hindidir, lakin ingilis dili də geniş istifadə olunur. Dövlət səviyyəsində 22 rəsmi dil tanınır, lakin xalq arasında danışılan 4000-dən çox dialekt mövcuddur.
Bayraq və milli simvollar
Hindistan bayrağı – “Tiranga” – narıncı, ağ və yaşıl rəngli üç zolaqdan ibarətdir. Bayrağın ortasında mavi Aşoka çarxı yer alır. Bu çarx 24 şüası ilə qanunların dönməzliyini və zamanın axarını simvolizə edir. Narıncı – cəsarət və fədakarlıq, ağ – həqiqət və sülh, yaşıl isə məhsuldarlıq və təbiətlə harmoniyanı ifadə edir.
Digər milli simvollara Benqal pələngi (rəsmi heyvan), lotus çiçəyi (rəsmi çiçək), paun (rəsmi quş) və banyan ağacı (rəsmi ağac) daxildir.
Mədəniyyət və adət-ənənələr
Hindistan mədəniyyət baxımından olduqca zəngindir. Ənənəvi musiqi və rəqs formaları – Bharatanatyam, Kathak, Odissi kimi klassik rəqslər dünya səhnələrində təqdim olunur. Hindistan ədəbiyyatı – qədim Vedalar, Mahabharata və Ramayana dastanları ilə dünya mədəniyyət xəzinəsinə böyük töhfə vermişdir.
Dünyaca məşhur Bollywood kino sənayesi isə yalnız əyləncə vasitəsi deyil, həm də Hindistan mədəniyyətinin yayılma formasıdır. Yüzlərlə film ildə istehsal olunur və yüz milyonlarla tamaşaçıya çatır.
Dini həyat da mədəniyyətin ayrılmaz hissəsidir. Hinduizm, islam, xristianlıq, siqizm, cayinizm, buddizm və zərdüştilik kimi müxtəlif inanc sistemləri burada yanaşı yaşayır. Bu isə ölkədə yüksək dini tolerantlığın formalaşmasına səbəb olmuşdur.
Flora və fauna
Hindistan tropik, subtropik və mülayim iqlim qurşaqlarında yerləşdiyi üçün nadir təbiətə sahibdir. Himalay dağlarından tutmuş Ganj düzənliklərinə, Qərbi Qats meşələrindən Hind okeanına qədər geniş bir coğrafi müxtəliflik müşahidə olunur.
Flora: Banyan, mango, neem, sandal ağacları və zəngin çiçək növləri ilə Hindistan təbiəti botanika sahəsində də mühüm yer tutur.
Fauna: Benqal pələngi, hind fili, asiyalı şirlər, quşlar, timsahlar və çöl canavarları ölkənin əsas heyvan növləridir. Hindistan 100-dən çox milli park, 500-dən artıq qorunan təbiət ərazisi ilə bioloji müxtəlifliyi qorumaqda ön sıralardadır.
Coğrafi mövqe və təbii ehtiyatlar
Hindistanın ərazisi 3.287.263 km²-dir. Şimalda Himalay, cənubda Hind okeanı, qərbdə Ərəbistan dənizi, şərqdə Benqal körfəzi ilə əhatə olunmuşdur. Sərhədləri Pakistan, Çin, Nepal, Butan, Banqladeş və Myanma ilə kəsişir.
Ölkə zəngin su ehtiyatlarına malikdir: Qanq, Brahmaputra, Yamuna və digər çaylar kənd təsərrüfatı üçün əsas həyat damarlarıdır. Ərazi dağlıq, düzənlik və səhralıq landşaftlarla zəngindir. Hindistan həm də kömür, dəmir filizi, boksit, neft və təbii qaz kimi təbii ehtiyatlarla zəngindir
Diplomatik əlaqələr və qlobal rolu
Hindistan hazırda BMT, G20, BRICS, ŞƏT, Asiya İnkişaf Bankı və digər beynəlxalq təşkilatlarda üzv kimi aktiv iştirak edir. O, Cənubi Asiyanın lider dövləti olmaqla yanaşı, “Global South” regionunun da önəmli təmsilçisidir.
Azərbaycanla diplomatik münasibətləri 1992-ci ildən etibarən qurulub. Enerji, tibb, təhsil, mədəniyyət və informasiya texnologiyaları sahələrində əməkdaşlıq inkişaf edir. Hər iki ölkə beynəlxalq platformalarda bir-birinin mövqeyini dəstəkləyir.
Texnologiya və elm
Hindistan texnologiya sahəsində də mühüm nailiyyətlərə imza atıb. 2014-cü ildə Marsa uğurla peyk göndərən ilk Asiya ölkəsi olub. “ISRO” – Hindistan Kosmik Araşdırmalar Təşkilatı bu sahədə aparıcı qüvvələrdəndir.
İT sektoru Hindistan iqtisadiyyatının lokomotividir. Bangalore, Hyderabad və Chennai şəhərləri “Silicon Valley of India” adlandırılır. Google, Microsoft, IBM və Oracle kimi dünya texnologiya nəhənglərinin minlərlə hindistanlı işçisi və rəhbəri mövcuddur.
Hindistan – rəqəmlərlə ifadə edilə bilməyəcək qədər zəngin, çoxqatlı və unikal bir ölkədir. Onun gücü yalnız əhalisində və iqtisadi potensialında deyil, həm də mədəni dəyərlərində, fəlsəfəsində, təbiətində və ümumbəşəri yanaşmasındadır. Bu ölkə keçmişini unutmadan gələcəyə doğru addımlayır və dünyaya həm tarix, həm də ümid verir.
Ən çox verilən suallar (FAQ)
1. Hindistan nə vaxt müstəqil olub?
Hindistan 1947-ci ildə Mahatma Qandinin rəhbərliyi ilə dinc mübarizənin nəticəsində Böyük Britaniyadan müstəqillik qazanıb.
2. Hindistanın əhalisi nə qədərdir?
2025-ci ildə Hindistanın əhalisi təxminən 1 milyard 440 milyon nəfəri keçərək dünyanın ən böyük demoqrafik güclərindən biri sayılır.
3. Hindistanın rəsmi dilləri hansılardır?
Hind dili dövlət dili olsa da, ingilis dili də geniş istifadə olunur. Ümumilikdə ölkədə dövlət səviyyəsində 22 rəsmi dil tanınır, lakin 4000-dən çox dialekt mövcuddur.
4. Hindistanın bayrağı nəyi simvollaşdırır?
Bayraqda narıncı rəng cəsarət və fədakarlığı, ağ rəng həqiqət və sülhü, yaşıl rəng isə məhsuldarlıq və təbiət harmoniyasını ifadə edir. Mavi Aşoka çarxı isə qanunların dönməzliyini və zamanın axarını simvollaşdırır.
5. Hindistanın milli simvolları hansılardır?
Benqal pələngi (rəsmi heyvan), lotus çiçəyi (rəsmi çiçək), paun (rəsmi quş) və banyan ağacı (rəsmi ağac) Hindistanın əsas milli simvollarıdır.
6. Hindistanda hansı dinlər mövcuddur?
Hinduizm, islam, xristianlıq, siqizm, cayinizm, buddizm və zərdüştilik kimi müxtəlif dinlər burada yanaşı mövcuddur və ölkədə yüksək dini tolerantlıq mühiti yaranıb.
7. Hindistanın mədəni irsi hansı sahələri əhatə edir?
Ənənəvi musiqi və rəqs formaları (Bharatanatyam, Kathak, Odissi), Vedalar, Mahabharata və Ramayana kimi ədəbiyyat nümunələri, eləcə də Bollywood film sənayesi Hindistanın zəngin mədəniyyətinin nümunələrindəndir.
8. Hindistan hansı təbii sərvətlərlə zəngindir?
Kömür, dəmir filizi, boksit, neft və təbii qaz kimi sərvətlərlə yanaşı, geniş su ehtiyatlarına və zəngin flora-fauna müxtəlifliyinə sahibdir.
9. Hindistanın texnologiya sahəsində nailiyyətləri hansılardır?
Hindistan 2014-cü ildə Marsa uğurla peyk göndərən ilk Asiya ölkəsi olub. Hindistan Kosmik Araşdırmalar Təşkilatı (ISRO) bu sahədə böyük uğurlar qazanıb. İT sektoru da ölkə iqtisadiyyatının əsas aparıcı sahələrindəndir.
10. Azərbaycanla Hindistan arasında münasibətlər necədir?
Azərbaycanla Hindistan arasında diplomatik münasibətlər 1992-ci ildən qurulub. Enerji, tibb, təhsil, mədəniyyət və informasiya texnologiyaları sahələrində əməkdaşlıq mövcuddur. Hər iki ölkə beynəlxalq platformalarda bir-birini dəstəkləyir.
