Hişkədərə Kəndi : Coğrafi Yerləşməsi,Təbii Xüsusiyyətləri

Azərbaycanın cənub bölgəsi, xüsusən Masallı rayonu, zəngin təbiəti, qədim tarixi və fərqli mədəniyyəti ilə seçilir. Bu bölgənin ən maraqlı və özünəməxsus yaşayış məntəqələrindən biri də Hişkədərə kəndidir. Hişkədərə kəndi coğrafi mövqeyi, təbii sərvətləri, tarixi abidələri, yerli əhalisinin adət-ənənələri, gündəlik həyatı və müasir inkişaf imkanları baxımından xüsusi maraq doğurur. Azərbaycanın müxtəlif rayonlarında olduğu kimi, Masallının Hişkədərə kəndi də illər ərzində həm sosial-iqtisadi, həm də mədəni baxımdan dəyişikliklərə məruz qalıb və öz simasını qoruyub saxlayıb.

Hişkədərə kəndinin coğrafi yerləşməsi və təbii xüsusiyyətləri

Hişkədərə kəndi Masallı rayonunun cənub-qərb hissəsində, Talış dağ silsiləsinin ətəyində, geniş və məhsuldar düzənliklərlə dağlıq ərazinin qovuşduğu məkanda yerləşir. Kəndin ərazisi əsasən meşəlik, təbii çay yataqları, yamyaşıl otlaqlar və əkin sahələri ilə əhatələnib. Coğrafi baxımdan Hişkədərə Azərbaycanın subtropik iqlim zonasına daxildir və burada mülayim qış, isti-yay, nisbətən rütubətli iqlim hakimdir. Kəndin yaxınlığında bir neçə kiçik çay və bulaq var ki, bu da kənd təsərrüfatı və içməli su təminatı üçün əlverişli şərait yaradır.

Ətraf meşə zolaqları kəndə gözəl təbii görünüş verir, müxtəlif ağac növləri, meyvə bağları və çəmənliklər kəndin ekoloji təmizliyini qoruyur. Təbiətin zənginliyi kəndin sakinlərinin həyat tərzində də özünü göstərir; burada balıqçılıq, ovçuluq və meyvəçilik geniş yayılıb.

Kəndin əhalisi və demoqrafik göstəriciləri

Hişkədərə kəndi orta ölçülü yaşayış məntəqəsi hesab olunur. Burada əsasən talışlar və azərbaycanlılar məskunlaşıb. Əhalinin sayı müxtəlif illərdə fərqli olub, lakin son illərdə kənddə 900-1200 nəfər arasında insan yaşayır. Kənddə əsasən çoxuşaqlı ailələr üstünlük təşkil edir, ailə və qohumluq bağları möhkəmdir.

Əhalinin əsas məşğuliyyəti kənd təsərrüfatı, heyvandarlıq, meyvəçilik, arıçılıq və qismən də kiçik ticarət sahələridir. Son illər kəndin bir sıra gəncləri təhsil və iş imkanları üçün rayon mərkəzi və ya Bakı şəhərinə üz tutur, lakin kənddə yaşlı və orta yaş təbəqəsi üstünlük təşkil edir.

Tarixi keçmiş və adının mənşəyi

Hişkədərə kəndinin tarixi dərin köklərə malikdir. Bəzi tarixi mənbələrə əsasən, kəndin ərazisində ilk məskunlaşma orta əsrlərə, bəzilərinə görə isə daha qədim dövrlərə təsadüf edir. Kəndin adı “Hişkədərə” qədim talış və türk dillərində müxtəlif mənalar kəsb edir. Ehtimallara görə, “hişka” – bəzən “su”, “dərə” isə “vadı”, “çay dərəsi” kimi mənalandırılır. Yəni, kəndin adı təbii coğrafi mövqeyi ilə bağlı olub “çay dərəsi” və ya “sulu dərə” anlamına gəlir.

Tarixi dövrlərdə kənd əhalisi əsasən əkinçilik və maldarlıqla məşğul olub, bölgədə orta əsr karvan yollarının keçdiyi bildirilir. Çar Rusiyası və Sovet dövründə Hişkədərə kəndi sosialist təsərrüfat quruluşunun tərkib hissəsi olub, burada kolxoz və sovxozlar fəaliyyət göstərib.

İqtisadi və təsərrüfat fəaliyyəti

Kəndin iqtisadiyyatı əsasən kənd təsərrüfatına söykənir. Əsas məşğuliyyət sahələri buğda, qarğıdalı, kartof, tərəvəz, tütün və paxlalı bitkilərin becərilməsidir. Meyvə bağlarında alma, armud, gavalı, qoz, fındıq və digər subtropik meyvələr yetişdirilir. Son illər kənddə kiçik arı ailələri və bal istehsalı da populyarlaşmağa başlayıb.

Heyvandarlıq kəndin əsas gəlir mənbələrindəndir – maldarlıq, qoyunçuluq, quşçuluq və bəzən atçılıq geniş yayılıb. Əhalinin bir qismi isə tikinti, xidmət və ticarət sektorunda çalışır.

Təhsil və səhiyyə vəziyyəti

Hişkədərə kəndində bir orta məktəb fəaliyyət göstərir. Məktəb kənd uşaqları üçün əsas təhsil ocağıdır və burada bir neçə onillikdir ki, kəndin müəllimləri fəaliyyət göstərir. Təhsil səviyyəsi son illərdə artmaqda davam edir; kənddən ali məktəblərə qəbul olanların sayı da get-gedə artır.

Səhiyyə xidməti üçün kənddə feldşer-mama məntəqəsi və kiçik tibb məntəqəsi mövcuddur. Sadə xəstəliklər və ilkin tibbi xidmətlər burada göstərilir, lakin ciddi hallarda sakinlər Masallı rayon mərkəzinə və ya Lənkəran şəhərinə üz tuturlar.

Kəndin sosial və ictimai həyatı

Hişkədərə kəndində ictimai həyat əsasən ailəvi və qohumluq münasibətləri üzərində qurulub. Burada qonaqpərvərlik, köməksevərlik və kollektivçilik ənənələri yüksəkdir. Toy, nişan, yas, dini və milli bayramlar, Novruz və Qurban bayramı kənd həyatında mühüm rol oynayır. Əhalinin bir-biri ilə bağlılığı, qarşılıqlı hörmət və qayğı kəndi fərqləndirən əsas sosial xüsusiyyətlərdəndir.

Kənddə bəzən folklor tədbirləri, milli oyunlar və yarmarkalar təşkil olunur. Uşaqlar və gənclər üçün futbol və voleybol meydançaları, yay aylarında isə təbii çimərliklər populyardır.

Mədəni irs və adət-ənənələr

Hişkədərə kəndində folklor, musiqi, milli geyim və əl işləri ənənəsi yaşamaqdadır. Kənddə bəzi ailələrdə qədim xalçalar, milli musiqi alətləri, dulusçuluq və ağac oyma sənəti qorunur. Xalq arasında nağıllar, lətifələr, atalar sözləri və müxtəlif adətlər bu gün də yaşadılır. Kənd əhalisi adət-ənənələrə və milli dəyərlərə bağlılığı ilə seçilir.

Görkəmli şəxslər və ziyalılar

Hişkədərə kəndi bir sıra tanınmış ziyalılar, müəllimlər, kənd təsərrüfatı mütəxəssisləri, əsgər və vətənpərvərlərlə tanınır. Buradan respublika və yerli səviyyədə tanınmış müəllimlər, tibb işçiləri, elm və mədəniyyət xadimləri çıxıb. Bir sıra ailələrdə hərbi xidmət və dövlət qulluğu ənənəsi nəsildən-nəslə ötürülür.

Kəndin inkişaf perspektivləri və müasir problemləri

Kənddə işsizlik, gənclərin miqrasiyası, infrastrukturun yenilənməsi və kənd təsərrüfatında müasir texnologiyaların tətbiqi əsas problemlər sırasındadır. Bununla belə, dövlət proqramları çərçivəsində kənd yollarının, elektrik və su təchizatının yenilənməsi, yeni təsərrüfat və təhsil layihələrinin həyata keçirilməsi kəndin gələcək inkişafı üçün ümidverici sayılır.

Əhalinin birgə fəaliyyəti, kooperasiya və startap təşəbbüsləri kəndin sosial-iqtisadi potensialının artmasına kömək edə bilər. İcmada kənd turizminin inkişafı, təbiət qoynunda istirahət imkanlarının yaradılması da müasir dövrün çağırışlarına cavab verə bilər.

Hişkədərə kəndi Masallı rayonunun qədim və inkişafda olan yaşayış məntəqələrindən biridir. Onun coğrafi mövqeyi, zəngin təbiəti, qədim tarixi, zəhmətkeş və qonaqpərvər əhalisi kəndi fərqləndirir. Hişkədərə kəndi həm ənənəvi kənd həyatının, həm də müasir dəyişikliklərin sintezini nümayiş etdirir və Azərbaycan kəndlərinin canlı nümunəsi kimi diqqətəlayiqdir.

Ən Çox Verilən Suallar