Müstəqil Azərbaycanın müasir inkişaf mərhələsi bir neçə böyük liderin adı ilə bağlıdır. Bu liderlərin sırasında, Azərbaycan Respublikasının hazırkı Prezidenti İlham Əliyevin xüsusi rolu var. Onun rəhbərliyi dövründə ölkə həyatının bütün sahələrində köklü dəyişikliklər, sosial, siyasi və iqtisadi sahələrdə mühüm uğurlar və xalqın milli ruhunun möhkəmləndirilməsi müşahidə olunub. İlham Əliyevin fəaliyyəti təkcə ölkə daxilində deyil, regionda və beynəlxalq miqyasda da Azərbaycanı yeni imic və strateji mövqeyə çıxarıb. Onun idarəçiliyindəki illər tarixə Azərbaycanın dirçəlişi, yeniləşməsi və qələbəsi dövrü kimi daxil olub.
İlham Əliyevin həyatı və ailəsi
İlham Heydər oğlu Əliyev 24 dekabr 1961-ci ildə Bakı şəhərində anadan olub. Onun atası, Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev, müasir dövlətçiliyin banisi və ölkənin tarixində ən böyük siyasi xadimlərdən biridir. İlham Əliyev uşaq yaşlarından dövlətçilik və vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə alıb. O, ailəsində mütərəqqi dəyərlər, elmə, mədəniyyətə və milli ənənələrə hörmət prinsipləri ilə böyüyüb.
Ailəsi Azərbaycanın ictimai-siyasi həyatında daima ön cərgədə olub. İlham Əliyevin həyat yoldaşı Mehriban Əliyeva tanınmış ictimai və siyasi xadim, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti və Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidentidir. Cütlüyün Leyla, Arzu və Heydər adlı üç övladı var. Ailə modelində qarşılıqlı dəstək, cəmiyyətə xidmət və milli maraqlara sadiqlik əsas prinsiplər kimi formalaşıb.
Təhsili və formalaşması
İlham Əliyev təhsil həyatına Bakıda başlayıb, daha sonra Moskva Dövlət Beynəlxalq Münasibətlər İnstitutuna daxil olub və bu nüfuzlu ali məktəbdə təhsilini uğurla başa vurub. Beynəlxalq münasibətlər və diplomatiya sahəsində qazandığı bilik və təcrübə onun gələcək siyasi fəaliyyətində, ölkənin xarici əlaqələrinin qurulmasında mühüm rol oynayıb. Təhsili dövründə aldığı elmi və praktiki biliklər, dünya siyasətini, iqtisadiyyatını dərindən öyrənməsi, liderlik və idarəçilik keyfiyyətlərinin formalaşmasına zəmin yaradıb.
Siyasi karyeranın başlanğıcı və yüksəlişi
İlham Əliyev siyasi fəaliyyətə 1990-cı illərin əvvəllərində başlayıb. O, bir müddət özəl bizneslə məşğul olduqdan sonra 1994-cü ildə Dövlət Neft Şirkətində vitse-prezident vəzifəsinə təyin edilib. Burada neft strategiyasının həyata keçirilməsi, “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanması və Azərbaycanın enerji sektorunda liderliyinin təmin olunması proseslərində fəal iştirak edib.
1995-ci ildə Milli Məclisə deputat seçilib, 2001-ci ildə isə Avropa Şurası Parlament Assambleyasında Azərbaycan nümayəndə heyətinin rəhbəri olub. Siyasi təcrübəsi, intellekti və liderlik bacarığı ilə fərqlənən İlham Əliyev 2003-cü ildə keçirilən prezident seçkilərində böyük əksəriyyətin səsini qazanaraq, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilib.
İlham Əliyevin siyasi uğurları
Prezident İlham Əliyevin əsas siyasi uğurlarından biri Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin qorunması və möhkəmləndirilməsidir. O, idarəçiliyi dövründə ölkənin daxili sabitliyinin, ictimai asayişin və milli birliyin təmin edilməsinə nail olub. Azərbaycanın müasir və qüdrətli dövlət kimi beynəlxalq aləmdə tanınması və nüfuzunun artması onun əsas fəaliyyət istiqamətlərindəndir.
İlham Əliyevin siyasi liderliyində ölkədə demokratik institutların inkişafı, qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi, məhkəmə və idarəetmə islahatlarının həyata keçirilməsi prioritet istiqamətlər təşkil edib. Onun təşəbbüsü ilə Konstitusiyaya bir sıra mühüm dəyişikliklər edilib, vətəndaşların hüquq və azadlıqları daha geniş təmin olunub.
İlham Əliyevin iqtisadi uğurları
Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında Azərbaycan iqtisadiyyatı sürətli inkişaf mərhələsinə qədəm qoyub. Onun təşəbbüsü ilə ölkədə qeyri-neft sektoru inkişaf etdirilib, sənaye, kənd təsərrüfatı, infrastruktur və texnologiya sahələrində irimiqyaslı layihələr həyata keçirilib. Xüsusilə Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft kəməri, Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəməri və digər beynəlxalq enerji layihələri Azərbaycanın regionda əsas enerji qovşağına çevrilməsinə səbəb olub.
İlham Əliyevin iqtisadi siyasəti ölkədə investisiya mühitinin yaxşılaşdırılmasına, sahibkarlığın inkişafına, yeni iş yerlərinin yaradılmasına və yoxsulluğun azaldılmasına yönəlib. Son illərdə ölkədə sosial infrastrukturun məktəb, xəstəxana, yolların, yeni yaşayış məntəqələrinin tikintisi geniş vüsət alıb. Əhalinin rifahının yüksəldilməsi, minimum əmək haqqının və pensiyaların artırılması, sosial müdafiə sisteminin təkmilləşdirilməsi də Prezidentin iqtisadi uğurlarının mühüm göstəricilərindəndir.
Sosial siyasət və humanitar layihələr
İlham Əliyevin fəaliyyəti dövründə sosial siyasət sahəsində mühüm nailiyyətlər əldə olunub. Əhalinin sosial müdafiəsi, aztəminatlı ailələrin dəstəklənməsi, əmək və məşğulluq sahəsində islahatlar, gənclərin təhsili və inkişafı, qadınların cəmiyyətə inteqrasiyası, əlillərin və xüsusi qayğıya ehtiyacı olan şəxslərin müdafiəsi üçün geniş dövlət proqramları icra olunur.
Heydər Əliyev Fondunun və birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevanın təşəbbüsü ilə səhiyyə, təhsil, mədəniyyət və digər humanitar sahələrdə irimiqyaslı layihələr reallaşdırılıb. Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində yeni məktəblər, xəstəxanalar, sosial obyektlər inşa edilib, sağlamlıq və təhsil imkanları genişlənib.
Beynəlxalq əlaqələr və strateji tərəfdaşlıqlar
İlham Əliyevin prezidentliyi dövründə Azərbaycan dinamik və balanslaşdırılmış xarici siyasət yürüdüb. O, ölkənin beynəlxalq münasibətlərini yeni mərhələyə çıxarıb, regionda və qlobal miqyasda Azərbaycanın rolunu artırıb. Xüsusilə Türkiyə ilə qardaşlıq və strateji tərəfdaşlıq münasibətləri, Rusiya, ABŞ, Avropa İttifaqı və digər aparıcı dövlətlərlə konstruktiv əlaqələr qurulub.
Azərbaycanın xarici siyasətində əsas prioritet Qarabağ münaqişəsinin həlli və ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpa olunması olub. İlham Əliyevin səyləri nəticəsində ölkəmiz beynəlxalq təşkilatlarda BMT, ATƏT, Avropa Şurası, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı və s. aktiv iştirak edir, regionun təhlükəsizliyinə və inkişafına töhfə verir.
İlham Əliyev və Qarabağ Zəfəri
Azərbaycan tarixində ən böyük hadisələrdən biri, məhz İlham Əliyevin prezidentliyi dövründə gerçəkləşib 44 günlük Vətən Müharibəsi nəticəsində Azərbaycanın işğal altında olan torpaqları azad edildi, ölkənin ərazi bütövlüyü bərpa olundu.Prezident İlham Əliyevin hərbi-siyasi liderliyi, xalqın birliyi, orduya və dövlətə inamı, diplomatik və informasiya mübarizəsi nəticəsində Azərbaycan tarixinin ən mühüm zəfərinə imza atdı. Bu qələbə təkcə hərbi deyil, həm də siyasi, mənəvi və beynəlxalq uğur oldu.Qarabağın yenidən qurulması, bərpası və köçkünlərin doğma yurdlarına qayıdışı Prezidentin prioritetlərindədir.
Türkiyə ilə münasibətlər
Azərbaycan-Türkiyə əlaqələri İlham Əliyev dövründə yeni zirvəyə çatıb. “Bir millət, iki dövlət” prinsipi əsasında iki ölkə arasındakı qardaşlıq və müttəfiqlik münasibətləri bütün sahələrdə möhkəmləndirilib. Qarabağ Zəfəri zamanı Türkiyənin dəstəyi və sonrakı illərdə iqtisadi, hərbi və mədəni əməkdaşlığın dərinləşməsi iki ölkənin birliyinin nümunəsinə çevrilib.Türkiyə ilə imzalanan Şuşa Bəyannaməsi regionda sabitliyin və təhlükəsizliyin təminatçısı kimi tarixə düşüb. Ticarət, enerji, nəqliyyat, təhsil və turizm sahəsində ortaq layihələr hər iki dövlətin inkişafına xidmət edir.
Konstitusiya
İlham Əliyev dövründə Konstitusiyaya bir sıra əhəmiyyətli dəyişikliklər edilib. Bu dəyişikliklər demokratik dəyərlərin, insan hüquq və azadlıqlarının, idarəetmədə çevik mexanizmlərin təmin edilməsinə yönəlib. Konstitusiya islahatları nəticəsində ölkədə idarəetmə sistemi təkmilləşdirilib, dövlət institutlarının fəaliyyəti daha effektiv və şəffaf olub.Bundan əlavə, Prezidentin təşəbbüsü ilə hüquq sistemində, dövlət idarəçiliyində və vətəndaşların hüquqlarının qorunmasında müasir yanaşmalar tətbiq olunub.
İlham Əliyevin fərdi keyfiyyətləri və liderlik xarakteri
İlham Əliyev fiziki cəhətdən də çox diqqətçəkən bir simadır. Onun boyu təxminən 1.85 metrdir. Özünəinam, natiqlik qabiliyyəti, rasional və çevik qərarvermə bacarığı, soyuqqanlılıq və diplomatik məharəti Prezidentin liderlik keyfiyyətləri sırasında xüsusi yer tutur. Cəmiyyətlə açıq ünsiyyət, vətəndaşlara yaxınlıq və xalqla sıx əlaqə İlham Əliyevin idarəçilik stilinin əsas xüsusiyyətlərindəndir.
İlham Əliyev Azərbaycanın müasir tarixinə böyük dəyişikliklərin müəllifi, xalqın qələbə və inkişaf yolunun lideri kimi daxil olub. Onun fəaliyyətinin nəticəsində Azərbaycan müstəqil, güclü və nüfuzlu dövlətə çevrilib. İlham Əliyev ölkənin sosial-iqtisadi, siyasi və mədəni inkişafına, xalqın rifahının yaxşılaşmasına, ərazi bütövlüyünün bərpasına və beynəlxalq aləmdə layiqli yer tutmasına mühüm töhfələr verib. Azərbaycan cəmiyyətinin bütün təbəqələri Prezidentin fəaliyyətini yüksək qiymətləndirir, gələcəyə ümidlə baxır və milli birliyin möhkəmlənməsində onun liderliyini əsas faktor hesab edir.
Ən çox verilən suallar
İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidentidir, Heydər Əliyevin oğludur və ölkənin müasir tarixində əsas siyasi liderlərdən biri sayılır.
Onun boyu təxminən 1.85 metrdir.
Onun həyat yoldaşı Mehriban Əliyevadır, Leyla, Arzu və Heydər adlı övladları var.
O, ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası, Qarabağ Zəfəri, dövlət müstəqilliyinin qorunması və beynəlxalq nüfuzun artırılması sahəsində böyük siyasi uğurlara imza atıb.
Azərbaycanın enerji sektorunun inkişafı, qeyri-neft sektorunun güclənməsi, infrastruktur layihələri və əhalinin rifahının yaxşılaşdırılması əsas iqtisadi uğurlarıdır.
O, əhalinin sosial müdafiəsi, təhsil, səhiyyə və humanitar layihələrin həyata keçirilməsində, yoxsulluğun azaldılmasında və sosial infrastrukturun inkişafında mühüm rol oynayıb.
Prezident İlham Əliyev balanslaşdırılmış və çoxşaxəli xarici siyasət yürüdür, Azərbaycanı regionda və dünyada strateji tərəfdaş kimi möhkəmləndirib.
İlham Əliyev dövründə Azərbaycan və Türkiyə arasında münasibətlər daha da yaxınlaşıb, hərbi, siyasi, iqtisadi və mədəni əməkdaşlıq dərinləşib.
İlham Əliyevin liderliyi ilə Qarabağ və ətraf rayonlar işğaldan azad olunub, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü təmin edilib və bölgədə bərpa işləri həyata keçirilir.
Onun dövründə Konstitusiyaya mühüm dəyişikliklər olunub, idarəetmə sistemi təkmilləşdirilib, insan hüquq və azadlıqları genişlənib.
