Azərbaycan tarixində elə şəxsiyyətlər var ki, onların həyat yolu və qazandıqları uğurlar təkcə idman, mədəniyyət və ya elm sahəsində deyil, bütövlükdə cəmiyyətin mənəvi dayağına, xalqın ruhunun dirçəlişinə çevrilir. Belə insanlardan biri də İlham Zəkiyevdir. Onun həyat hekayəsi, əzmkarlığı, əsl qəhrəmanlıq nümunəsi olması təkcə idmançı olaraq deyil, ümumilikdə insanın iradəsinin, inamının və vətənə bağlılığının nümunəsidir. İlham Zəkiyevin uğurları Azərbaycan gəncliyinə, əlilliyi olan şəxslərə və hər kəsə güclü stimul və ruh yüksəkliyi verib. İlham Zəkiyev Azərbaycanı beynəlxalq arenada layiqincə təmsil etmiş, dəfələrlə paralimpiya çempionu adını qazanmış, ölkəmizə böyük qələbələr bəxş etmiş bir idmançıdır. Onun qazandığı uğurlar təsadüfi və asan başa gəlməyib. Həyatının ağır sınaqlarından çıxaraq, bütün maneələri dəf edib və Azərbaycan cəmiyyətində xüsusi hörmət, ehtiram qazanıb. Onun həyat hekayəsi təkcə idman nailiyyətləri ilə deyil, insan kimi formalaşdığı, cəmiyyətə verdiyi töhfə, vətənpərvərliyi və öz missiyasına sədaqəti ilə də seçilir.
İlham Zəkiyevin Uşaqlıq İlləri və İlk Addımlar
İlham Ələsgər oğlu Zəkiyev 3 mart 1980-ci ildə Sumqayıt şəhərində anadan olub. Hələ uşaqlıq illərindən fiziki cəhətdən güclü, fəal və çalışqan biri kimi seçilirdi. İdman və hərbi xidmətə böyük maraq göstərən İlham, yeniyetmə yaşlarından cüdo idman növü ilə məşğul olmağa başlayıb. Məktəb illərində fərqlənən, müəllimlərinin, valideynlərinin ümidverici sözləri ilə böyüyən İlham, daim qarşısına məqsəd qoyub və onu həyata keçirməyə çalışıb. İdman onun həyatı üçün təkcə sağlamlıq, güc və iradə mənbəyi olmayıb, eyni zamanda dostluq, kollektiv ruh və liderlik bacarıqlarının formalaşmasında əsas rol oynayıb. Gənc yaşlarında müxtəlif yerli və respublika səviyyəli yarışlarda uğur qazanıb, ilk medal və diplomlarını əldə edib. Müəllimləri və məşqçiləri İlhamın güclü xarakterinə, inadkarlığına, istedadına və iradəsinə xüsusi qiymət verirdilər. Onun üçün idman həyat tərzinə, gündəlik reallığa və mənəvi tərbiyənin ayrılmaz hissəsinə çevrilib.
İkiqat Paralimpiya, Dünya və Avropa Çempionu, Əməkdar İdman Ustası və Qarabağ Qazisi
İlham Əzizağa oğlu Zəkiyev 3 mart 1980-ci ildə Sumqayıtda anadan olub və təkcə Azərbaycanda deyil, bütün dünyada paralimpiya idmanında öz izini qoymuş ən görkəmli idmançılardan biri hesab edilir. O, cüdo üzrə ikiqat Paralimpiya Oyunları çempionu (Afina 2004, Pekin 2008), ikiqat dünya çempionu (2007, 2010) və səkkizqat Avropa çempionudur (2005, 2007, 2009, 2011, 2013, 2015, 2017, 2022). 2015-ci ildə keçirilmiş Avropa Oyunlarının da qalibi olan İlham Zəkiyev, həmçinin Azərbaycanın Əməkdar İdman Ustası, Əməkdar məşqçisi və 7-ci dan qara kəmər sahibidir.
İlham Zəkiyev həm idmanda, həm də həyat mübarizəsində əsl iradə nümunəsidir. 1999-cu ildə Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı cəbhə bölgəsində snayper gülləsi ilə başından ağır yaralanıb və nəticədə tamamilə görmə qabiliyyətini itirib. Lakin bu ağır sınaq onu sındırmayıb, əksinə, idmanda yeni zirvələr fəth etməyə sövq edib. Görmə məhdudiyyəti ilə yaşamağa başladıqdan sonra cüdo ilə ciddi məşğul olan İlham Zəkiyev, Azərbaycan idman tarixinə parlaq qələbələr yazdırıb. O, 2008, 2012 və 2016-cı illərdə keçirilmiş Yay Paralimpiya Oyunlarında Azərbaycanın bayraqdarı olub, ölkəsini ən yüksək səviyyədə təmsil edib.
Peşəkar idman fəaliyyəti və şəxsi fədakarlığı dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. İlham Zəkiyev iki dəfə “Şöhrət” ordeni, “Tərəqqi” medalı və “Vətənə xidmətə görə” ordeninin tam kavaleri kimi ən ali dövlət mükafatlarına layiq görülüb. Onun adı həm idman arenalarında, həm də vətənə sədaqət nümunəsi kimi Azərbaycan tarixində dərin iz qoyub.
Hərbi Xidmət, Qəhrəmanlıq və Ağır Sınaq
İlham Zəkiyevin həyatında ən ağır və sınaqlı mərhələ hərbi xidmətdə olub. O, 1998-ci ildə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində xidmətə başlayıb və burada həm əsgəri, həm də vətəndaşlıq borcunu layiqincə yerinə yetirib. Lakin 1999-cu ildə cəbhə bölgəsində minaatan mərmisi partlaması nəticəsində başından ağır yara alıb və görmə qabiliyyətini tamamilə itirib. Gənc yaşda həyatının bütün perspektivləri, arzuları və hədəfləri bir anın içində dəyişib. Bu hadisə İlham üçün və onun ailəsi üçün böyük faciə idi. Lakin o, bu ağır zərbəni qəbul edib, psixoloji və fiziki sarsıntını aşaraq yenidən həyata qayıtmağı bacarıb. Əlilliyi ilə barışmayıb, əksinə, onu yeni uğurlar üçün stimul kimi qəbul edib. İlham Zəkiyevin iradəsi, ailəsinin və dostlarının dəstəyi sayəsində, o, yenidən cəmiyyətə, idmana və həyata qayıdıb. Onun “həyatın çətinlikləri insanı sınamaq üçün deyil, böyütmək üçündür” fikri minlərlə insana ümid, güc və motivasiya verib.
Paralimpiya İdmanı və Beynəlxalq Qələbələr
İlham Zəkiyevin həyatının yeni mərhələsi məhz bu dönəmdə başlayır. O, cüdo idmanına, lakin bu dəfə paralimpiya kateqoriyasında qayıdır. 2002-ci ildən etibarən paralimpiya cüdosu ilə peşəkar şəkildə məşğul olmağa başlayır. Qısa zamanda göstərdiyi yüksək nəticələr, dəmir iradəsi və əzmkarlığı ilə həm məşqçilərin, həm də idman ictimaiyyətinin diqqətini cəlb edir. İlham Zəkiyev 2004-cü ildə Afina Paralimpiya Oyunlarında ilk qızıl medalını qazanır. Bu, Azərbaycan paralimpiya idmanı üçün tarixi bir uğur idi. Onun ardınca, Pekin 2008 Paralimpiya Oyunlarında da qızıl medala sahib olur. 2012-ci ildə London Paralimpiadasında bürünc medal, 2016-cı ildə Rio-de-Janeyro Paralimpiya Oyunlarında isə 5-ci yerə layiq görülür. İlham Zəkiyev dünya və Avropa çempionatlarında da dəfələrlə qalib olub, ölkəmizə müxtəlif medallar gətirib. Onun paralimpiya idmanında qazandığı nailiyyətlər yalnız şəxsi qələbələr deyil, eyni zamanda Azərbaycan paralimpiya hərəkatının və əlilliyi olan şəxslərin cəmiyyətdə fəal inteqrasiyasının rəmzidir. İlhamın uğurları minlərlə gənc üçün motivasiya mənbəyinə çevrilib, əlilliyin maneə olmadığını, əksinə, iradə və əzm qarşısında bütün qapıların açıq olduğunu sübut edib.
İlham Zəkiyevin Şəxsi Həyatı və Ailəsi
İlham Zəkiyevin idman uğurları, paralimpiya arenasındakı qələbələri, sosial fəallığı və vətənpərvərliyi onu Azərbaycanda tanınmış simaya çevirsə də, onun şəxsi həyatı və gündəlik insan münasibətləri də bir o qədər təsirli və nümunəvidir. İlham Zəkiyev ailəsinə, dostlarına, doğmalarına sadiq və mehriban insandır. Onun üçün ailə həmişə prioritet olub, çünki ən ağır sınaq günlərində, başına gələn faciədən sonra da məhz ailə dəstəyi sayəsində ayaqda qalmağı, yenidən həyata qayıtmağı bacarıb. İlham Zəkiyev ailəlidir, həyat yoldaşı və iki övladı var. O, valideynlik məsuliyyətini yüksək qiymətləndirir və övladlarına həmişə doğru yol göstərməyə, onlara sevgi və mərhəmət aşılamağa çalışır. Onun ailə bağları, ailədəki münasibətləri səmimiyyət, qarşılıqlı hörmət və dəstək üzərində qurulub.
Gündəlik həyatında İlham Zəkiyev özünü hər zaman inkişaf etdirməyə, fərqli sahələrdə yeni biliklər əldə etməyə, oxumağa və motivasiyaedici seminar və tədbirlərdə iştirak etməyə üstünlük verir. O, insanlarla ünsiyyətdə açıqlığı, pozitivliyi və səmimiyyəti ilə seçilir. Hər bir insanla bərabər səviyyədə, dost kimi davranır, hamının fikrinə hörmətlə yanaşır, heç kimin problemlərinə laqeyd qalmır. İlham Zəkiyev təbiəti və gəzintiləri çox sevir, Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində təbiət qoynunda olmaq, yeni insanlarla tanışlıq və həyat hekayələri dinləmək onun üçün xüsusi dəyər daşıyır.
İlham Zəkiyevin həyatı boyunca qarşılaşdığı çətinliklər onu nəinki ruhdan salmayıb, əksinə, onu daha dözümlü, mərhəmətli və anlayışlı bir insana çevirib. O, əlilliyi olan insanlar və müxtəlif sosial qruplarla işləməyi, onlara dəstək olmağı mənəvi borc hesab edir. İlham Zəkiyev özü də etiraf edir ki, həyatdakı ən böyük uğuru idmandakı qələbələr yox, insanlara ümid verə bilmək, onların həyatında bir dönüş nöqtəsi olmaqdır. Öz şəxsi təcrübəsini bölüşərək, “İnsan üçün ən böyük qələbə özünü aşmaq, məğlubiyyətdən güc tapmaq və heç vaxt təslim olmamaqdır” – deyir.
Onun gündəlik həyat fəlsəfəsi, hər gün yeni bir məqsəd üçün oyanmaq, yaxınlarına və insanlara dəyər qatmaq, həyatın hər anını qiymətləndirmək, çətinliklərə isə sınma yox, inkişaf fürsəti kimi yanaşmaqdır. İlham Zəkiyev üçün həyatdakı hər maneə yeni bir dərs, hər uğur isə təşəkkür və təvazökarlıq səbəbidir.
İlham Zəkiyev: Milli Qəhrəmanlıq və Sosial Fəallıq
İlham Zəkiyev təkcə idmançı kimi deyil, həm də vətənpərvər və ictimai xadim kimi tanınır. O, əlilliyi olan insanların cəmiyyətə inteqrasiyası, hüquqlarının müdafiəsi, sosial problemlərinin həlli və dövlət proqramlarının icrasında fəal iştirak edir. Müxtəlif tədbir və layihələrdə çıxışlar edir, gənclərə, idmançılara və əlilliyi olan şəxslərə motivasiya verir, onların problemlərinə diqqət çəkir. İlham Zəkiyevin həyat yolu və uğurları Azərbaycan cəmiyyətində əlilliyə fərqli yanaşmanın formalaşmasına kömək edib. Onun fəaliyyəti nəticəsində bir çox sosial layihələr icra olunub, əlilliyi olan şəxslərin cəmiyyətə inteqrasiyası üçün yeni imkanlar yaranıb. İlham Zəkiyev ölkə rəhbərliyi tərəfindən də yüksək qiymətləndirilib, “Şöhrət” ordeni, “Tərəqqi” medalı və digər dövlət mükafatları ilə təltif edilib. O, Prezidentin fərdi təqaüdçüsüdür və Azərbaycan Respublikasının fəxri vətəndaşlarından biri hesab edilir.
Şəxsi Keyfiyyətlər və İlham Zəkiyevin Fəlsəfəsi
İlham Zəkiyevin həyat fəlsəfəsi, iradəsi, pozitivliyi və insanlara sevgi ilə yanaşması onun ən əsas fərqləndirici cəhətlərindəndir. Onunla ünsiyyətə girən hər bir şəxs İlhamın səmimiliyini, ürəkliliyini və pozitiv aurasını hiss edir. O, hər zaman gəncləri pozitiv düşünməyə, həyatda heç bir zaman təslim olmamağa və qarşıya qoyulan məqsədə doğru yorulmadan irəliləməyə çağırır. İlham Zəkiyevin həyat devizi çox sadə və təsirlidir: “Əsl qəhrəmanlıq bəzən güc və fiziki imkanlarla deyil, ruh və əzm ilə qazanılır.” O, şəxsi nümunəsi ilə bu devizi minlərlə insana ötürə bilib. Onun həyatı sübut edir ki, insan qarşılaşdığı ən ağır sınaqlarda belə, inamını və iradəsini itirmədən mübarizəni davam etdirə bilər. İlham Zəkiyev həyatı boyunca qarşılaşdığı bütün çətinlikləri ruhunun gücü ilə aşaraq, Azərbaycan xalqına və dünyaya insan əzminin hədsizliyini göstərib.
İlham Zəkiyevin Gələcək Planları və İctimai Missiyası
Hazırda İlham Zəkiyev idman fəaliyyəti ilə yanaşı, müxtəlif sosial layihələr, maarifləndirici tədbirlər və motivasiya seminarlarında fəal iştirak edir. O, paralimpiya hərəkatının inkişafı, əlilliyi olan şəxslərin idmana cəlbi və cəmiyyətə inteqrasiyası sahəsində ölkədə və beynəlxalq səviyyədə nüfuzlu şəxsiyyətlərdən biri hesab olunur. İlham Zəkiyev müxtəlif beynəlxalq konfranslarda Azərbaycanı təmsil edir, idman və sosial layihələrdə rəhbər və məsləhətçi kimi çıxış edir. Gələcəkdə İlham Zəkiyevin əsas məqsədlərindən biri, Azərbaycanın paralimpiya idmanının daha da inkişaf etdirilməsi, yeni nəsil idmançıların yetişdirilməsi və əlilliyi olan şəxslərin sosial adaptasiyası üçün yeni imkanların yaradılmasıdır. O, öz təcrübəsini və enerjisini gənclərin inkişafına, cəmiyyətin maariflənməsinə və vətənpərvərlik ruhunun gücləndirilməsinə sərf edir.
Ən Çox Verilən Suallar
İlham Zəkiyev görmə imkanlarını itirsə də, Azərbaycanı beynəlxalq idman arenalarında təmsil etmiş, ikiqat Paralimpiya çempionu, dünya və Avropa çempionu olan cüdoçudur. O, həmçinin fəal ictimai xadim və vətənpərvər kimi də tanınır.
1999-cu ildə hərbi xidmətdə olarkən cəbhə bölgəsində mina partlayışı nəticəsində başından ağır yara alıb və görmə qabiliyyətini tam itirib. Lakin o, yenidən həyata, idmana və cəmiyyətə qayıtmağı bacarıb.
O, 2004 və 2008-ci illərdə paralimpiya çempionu, London 2012-də bürünc medal, dünya və Avropa çempionatlarında dəfələrlə qalib olub və Azərbaycanın idman tarixinə adını yazdırıb.
İlham Zəkiyev ailəlidir, iki övladı var. O, ailəsinə böyük dəyər verir, valideynlik və insanlıq prinsiplərinə daim sadiq qalır.
Əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının müdafiəsi, onların cəmiyyətə inteqrasiyası, paralimpiya hərəkatının inkişafı və gənclərə motivasiya verən layihələrdə fəal iştirak edir.
O, “Şöhrət” ordeni, “Tərəqqi” medalı, Prezidentin fərdi təqaüdü və digər bir sıra dövlət və ictimai mükafatlarla təltif olunub.
İradəsi, pozitivliyi, insanlara səmimi münasibəti, dözümlülüyü, mərhəməti və motivasiyaverici yanaşması onun ən mühüm fərqləndirici xüsusiyyətləridir.
Ailəsinə və yaxınlarına vaxt ayırır, idman fəaliyyəti və sosial layihələrlə məşğul olur, müxtəlif tədbirlərdə çıxış edir, gənclərlə görüşlər keçirir.
O, həyatında ən ağır sınaqlarda belə inam və əzmi itirməməyi, heç vaxt təslim olmamağı əsas deviz hesab edir və bunu gənclərə də tövsiyə edir.
O, hər bir insanın qarşılaşdığı çətinliklərə baxmayaraq, öz məqsədinə, arzusuna və inamına sadiq qalmalı olduğunu, həyatın dəyərini bilməyi və insanlara yaxşılıq etməyi tövsiyə edir.