Azərbaycan kinosunun müasir dövründə çəkilmiş “İlıq dənizdə buz parçası” bədii filmi həm ölkə daxilində, həm də beynəlxalq kino icmasında diqqətəlayiq hadisəyə çevrilib. Bu ekran əsəri, ilk nümayişindən etibarən müxtəlif festivallarda və kino icmalarında tənqidçilər və tamaşaçılar tərəfindən yüksək qiymətləndirilib. Filmin uğuru, yalnız bədii və estetik məziyyətlərində deyil, həm də insan psixologiyasına toxunan, müasir cəmiyyətin sosial-psixoloji problemlərinə işıq tutmasında özünü göstərir. Filmin yaradıcı heyəti, prodüserləri, ssenari müəllifləri, çəkiliş məkanları və festival uğurları rəsmi mənbələrdə geniş şəkildə işıqlandırılıb və real faktlarla təsdiqlənib.
Filmin yaranma tarixi və yaradıcı heyəti
“İlıq dənizdə buz parçası” filminin ssenari müəllifi və rejissoru Elçin Musaoğludur. Elçin Musaoğlu müasir Azərbaycan kinosunda psixoloji və fəlsəfi məqamları ön plana çəkən rejissorlar sırasında yer alır. Film 2019-cu ildə “Azərbaycanfilm” Kinostudiyasının və Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə çəkilib. Prodüser missiyasını Cəfər Axundov və Elçin Musaoğlu bölüşüblər. Operator işi Əli Xəlilovun, montaj isə Nailə Vəliyevanın adları ilə bağlıdır. Filmin musiqisini tanınmış bəstəkar Firudin Allahverdi yazıb. Filmin çəkilişləri əsasən Abşeron yarımadasında, Xəzər sahilində və paytaxt Bakının müxtəlif məkanlarında aparılıb.
Filmin mövzusu və süjet xətti
Filmin süjeti sosioloji və psixoloji kataklizmlərin fonunda qurulub. Əsas personajlar — ortabab ailədə böyüyən, həyatda öz yolunu axtaran, mənəvi boşluq və təkliyə düçar olan gənc və onun ətrafı üzərində cəmləşir. Filmin əsas xətti, soyuq və laqeyd cəmiyyətin içində istilik, ümid və həyat enerjisi tapmaq istəyən qəhrəmanın daxili mübarizəsidir. Buz parçası simvolik məna daşıyır: o, insanın içindəki donmuş hissləri, həyatın çətinliklərini, keçmişdə yaşanan travmaları və həqiqi duyğuları təmsil edir. Dəniz isə həyatın axıcılığını, dəyişkənliyini və fasiləsiz davamını simvolizə edir.
Filmin bədii-estetik xüsusiyyətləri
Filmin bədii dili və vizual üslubu Azərbaycan kinematoqrafiyasında yeni bir nəfəs kimi qiymətləndirilir. Rejissor Elçin Musaoğlu, klassik Avropa kinosundan və yeni dalğa üslubundan təsirlənərək, minimalizmə və dərin fəlsəfi qatlara üstünlük verib. Kadrlarda boşluq, səssizlik, yavaş ritm və uzun planlar insan psixologiyasını, daxili gərginliyi və zamanın axarını tamaşaçıya çatdırır. Filmdə rəng palitrası, dəniz və buzun tonallığı, işıq və kölgə oyunları, simvollar və vizual məna kodları xüsusi əhəmiyyət daşıyır. Musiqi müşayiəti, əsasən, səssiz və meditasiv xarakter daşıyır, emosional fonu gücləndirir.
Beynəlxalq festivallar və mükafatlar
“İlıq dənizdə buz parçası” filmi rəsmi olaraq 2020-ci ildə premyerasını “Sarajevo Film Festivalı”nda edib. Film daha sonra Tallin “Black Nights” (PÖFF) film festivalında, Moskva Beynəlxalq Film Festivalında, Qazaxıstanın “Eurasia” film festivalında və digər nüfuzlu tədbirlərdə nümayiş olunub. 2021-ci ildə Bakı Beynəlxalq Film Festivalında “Ən yaxşı bədii film” və “Ən yaxşı rejissor işi” nominasiyalarında mükafat alıb. Sarayevo və Tallin festivallarında “juri xüsusi mükafatı”na layiq görülüb. Filmin festival uğurları rəsmi saytlar və kino portalları tərəfindən də təsdiqlənib .
Kino tənqidçilərinin rəyi
Filmin premyerasından sonra beynəlxalq kino jurnallarında, o cümlədən “Screen Daily”, “Variety”, “Cineuropa” kimi nüfuzlu nəşrlərdə peşəkar resenziyalar dərc olunub. Tənqidçilər xüsusilə filmin vizual minimalizmini, fəlsəfi və ekzistensial mövqeyini, psixoloji dərinliyini yüksək qiymətləndiriblər. Yerli kino ictimaiyyəti də ekran işinin Azərbaycan kinosunda yeni mövzu və forma axtarışlarına təkan verdiyini, insan ruhunun və psixikasının ekrana gətirilməsində orijinallıq nümayiş etdirdiyini vurğulayıb.
Filmdə simvollar və fəlsəfi təhlil
Buz parçası filmin baş simvoludur. O, həm insanın daxili aləmindəki soyuqlaşmanı, həm də istinin və həyat enerjisinin təsirini simvolizə edir. Qəhrəmanın buzu tutub saxlamaq istəyi, lakin hər toxunuşda onun əriyib yox olması həyatın faniliyi, zamanın amansızlığı və insanın arzuları ilə reallıq arasında olan boşluq kimi yozulur. Dəniz isə hərəkət, sonsuzluq və ümid rəmzidir. Bu simvolizm Azərbaycan kinosunda nadir hallarda rast gəlinir və filmi dərin fəlsəfi məzmuna malik edir.
Filmin sosial-psixoloji əhəmiyyəti
Filmdə insan və cəmiyyət, şəxsiyyət və kollektiv, tənhalıq və ümid, sosial laqeydlik və daxili istilik mövzuları işlənib. Əsərdə post-sovet Azərbaycan insanının gündəlik həyatı, sosial dəyişikliklərin təsiri, ailə institutu və mənəvi deqradasiya motivləri də yer alıb. Xüsusilə gənc nəsil üçün film psixoloji və sosial təhlil baxımından aktualdır. “İlıq dənizdə buz parçası” gənclər arasında depressiya, mənasızlıq, ailə və cəmiyyətlə bağlı problemləri simvolik və real formada təqdim edir.
Filmin aktyor heyəti
Baş rollarda tanınmış və gənc azərbaycanlı aktyorlar çıxış edib. Qəhrəman obrazını Elçin Cəfərov ifa edib. Digər əsas rollarda Səbinə Məmmədova, Rövşən Məmmədov, Yusif Qasımov və Leyla Məmmədova çıxış ediblər. Aktyor heyətinin təbii və təmkinli ifası, obrazların psixoloji dərinliyi filmi daha inandırıcı və emosional edib.
Filmin təsiri və aktual mövqeyi
Filmin ictimai təsiri, onun psixoloji və sosial məzmunu sayəsində geniş tamaşaçı auditoriyası qazanıb. Kino mütəxəssisləri “İlıq dənizdə buz parçası” filmini Azərbaycanın yeni nəsil kinosunda dönüş nöqtəsi hesab edirlər. Film sosial şəbəkələrdə və media resenziyalarında geniş müzakirə edilib, xüsusilə gənclər arasında psixoloji dəstək və motivasiya mənbəyi kimi dəyərləndirilib.
“İlıq dənizdə buz parçası” filmi Azərbaycan kinosunun müasir dövrdə qazandığı uğurların, yeni mövzu və janr axtarışlarının, beynəlxalq kino ailəsinə inteqrasiyasının simvolu kimi qəbul olunur. Film yalnız bədii və texniki baxımdan deyil, həm də dərin psixoloji və fəlsəfi məzmunu, sosial mesajları ilə milli kino sənətinin inkişafına böyük töhfə verir. Beynəlxalq festivallarda əldə etdiyi uğurlar, tənqidçi və tamaşaçı rəyləri, orijinal ssenarisi və yaradıcı heyəti ilə “İlıq dənizdə buz parçası” ekran əsəri Azərbaycan kino tarixində qalıcı yer alıb.
Ən Çox Verilən Suallar
“İlıq dənizdə buz parçası” filmi 2019-cu ildə çəkilib. Filmin premyerası 2020-ci ildə Sarajevo Film Festivalında baş tutub.
Filmin ssenari müəllifi və rejissoru müasir Azərbaycan kinosunun tanınmış nümayəndəsi Elçin Musaoğludur.
Film Sarajevo Film Festivalı, Tallin Black Nights Film Festivalı (PÖFF), Moskva Beynəlxalq Film Festivalı, Eurasia Film Festivalı və Bakı Beynəlxalq Film Festivalı kimi nüfuzlu festivallarda nümayiş olunub və müxtəlif nominasiyalarda mükafatlar əldə edib.
Filmin əsas ideyası insanın daxili dünyasındakı soyuqluq və istilik, tənhalıq və ümid kimi ziddiyyətləri, həmçinin cəmiyyətin laqeydliyi qarşısında insanın yaşamağa və dəyişməyə can atmasını simvolik formada təsvir etməkdir.
Buz parçası insanın daxilindəki donuqluğu, emosional boşluğu və həyatın çətin, keçici anlarını simvolizə edir. Dəniz isə həyatın davamlılığını, ümidini və hərəkətini təcəssüm etdirir.
Baş rolları Elçin Cəfərov, Səbinə Məmmədova, Rövşən Məmmədov, Yusif Qasımov və Leyla Məmmədova ifa ediblər.
Film psixoloji drama və fəlsəfi janrda çəkilib, minimalizm və vizual simvolizm kimi bədii xüsusiyyətlərə malikdir.
Filmin orijinal musiqi müşayiəti bəstəkar Firudin Allahverdi tərəfindən yazılıb.
Xeyr, film bədii və simvolik xarakter daşıyır. Lakin süjet xətti müasir insanın sosial və psixoloji reallıqlarını əks etdirir.
Film psixoloji və fəlsəfi yanaşma, simvolizm və minimalizm kimi yeni ifadə vasitələri ilə milli kinematoqrafiyada fərqli üslubun əsasını qoyub və beynəlxalq kino icmasında yüksək qiymət alıb.
