İnçə Kəndi: Əhali, Mədəniyyət

Azərbaycan kəndləri xalqımızın ruhunu, tarixini və milli-mənəvi sərvətlərini ən saf formada yaşadan, qoruyan və gələcəyə ötürən canlı abidələrdir. Hər bir kənd, xüsusilə də Göyçay rayonunun İnçə kəndi kimi qədim məskənlər, milli kimliyin formalaşmasında və yaşadılmasında mühüm rol oynayır. İnçə kəndi Göyçay rayonunun ən qədim və nüfuzlu yaşayış məntəqələrindən biridir. Burada xalqın tarixi, adət-ənənələri, əmək fəaliyyəti, kəndin coğrafi mövqeyi və təbii şəraiti bir-birini tamamlayır. Kəndin hər sakini bu torpağa, ata-baba yurduna bağlılıq hissi ilə yaşayır, burada yaranan ailə, nəsil və qohumluq münasibətləri zamanla möhkəmlənir, nəsildən-nəslə ötürülür. İnçə kəndi həm tarixi, həm də müasir dövr üçün Azərbaycanın kənd həyatı modelini, milli kimliyini və sosial münasibətlərini dolğun şəkildə əks etdirir. Burada təbiətə, torpağa, insan əməksevərliyinə və milli dəyərlərə sonsuz ehtiram göstərilir.

İnçə kəndinin yerləşməsi və coğrafi xüsusiyyətləri

İnçə kəndi Azərbaycanın mərkəzində, Böyük Qafqaz dağ silsiləsinin cənub yamaclarında, Göyçay rayonunun ərazisində yerləşir. Göyçay rayonu ilə yanaşı, kəndin ətrafında Ağdaş, Ucar və Şamaxı rayonları yerləşir. Kənd rayon mərkəzindən təxminən 15-20 km məsafədə, səfalı və əlverişli təbii şəraitdə yerləşir. Burada iqlim əsasən mülayim-isti yarımsəhra və quru çöl iqlimi ilə xarakterizə olunur. Yay aylarında temperatur yüksək, qışda isə mülayim keçməsi kəndin kənd təsərrüfatı üçün əlverişli şərait yaradır. İnçə kəndinin ərazisi münbit torpaqlarla, meşəlik və su mənbələri ilə zəngindir. Kəndin ərazisindən Göyçay çayının qolları, müxtəlif kiçik axarlar və bulaqlar keçir, bu da həm əkinçilik, həm də maldarlıq üçün əvəzsiz şərait yaradır. Kəndin yaxınlığında geniş taxıl, pambıq və tərəvəz sahələri, bağ və bostanlar yerləşir. Həmçinin kəndin təbii florası və faunası yerli əhali üçün həm təsərrüfat, həm də gündəlik həyat baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Buradakı təbii sərvətlər kəndin həm sosial-iqtisadi inkişafında, həm də ekoloji tarazlığın qorunmasında böyük rol oynayır.

İnçə kəndinin tarixi

İnçə kəndinin tarixi qədim dövrlərə dayanır. Tarixi mənbələrdə, yerli əhalinin şifahi rəvayətlərində, ərazidə tapılan arxeoloji materiallarda bu kəndin neçə əsrdir ki, əhalinin məskunlaşdığı, kənd təsərrüfatı, sənətkarlıq, ticarət və mədəni fəaliyyətlərlə məşğul olduğu göstərilir. Göyçay rayonunun və ümumiyyətlə Şirvan bölgəsinin tarixində İnçə kəndinin mühüm rolu olub. Qədim dövrlərdə kənd ətraf ərazilərlə ticarət və mal mübadiləsi aparan kənd təsərrüfatı icması kimi tanınıb. Kəndin ərazisində tapılmış qədim qəbiristanlıqlar, memarlıq abidələri və yaşayış yerləri onun minillik tarixə malik olduğunu sübut edir. Sovet dövründə İnçə kəndi həm kənd təsərrüfatı, həm də ictimai-sosial sahədə inkişaf edib, burada kollektiv təsərrüfatlar və emal müəssisələri fəaliyyət göstərib. Kənddə yaşayan ailələr nəsildən-nəslə öz adət-ənənələrini, etiqadlarını, əmək bacarıqlarını ötürüblər. Tarix boyu İnçə kəndi bir çox görkəmli ziyalılar, alimlər, müəllimlər, din xadimləri, kənd təsərrüfatı mütəxəssisləri yetişdirib.

Əhali və sosial həyat

İnçə kəndinin əhalisi əsasən azərbaycanlılardan ibarətdir və burada uzun illərdir ki, kənd camaatı mehriban, əməksevər və qonaqpərvərliyi ilə seçilir. Əhalinin sayı illər üzrə dəyişə bilər, lakin kənddə böyük ailə, nəsil və qohumluq bağları, birgə yaşayış və qarşılıqlı dəstək ənənəsi qorunub saxlanılır. Kənddə hər ailənin, nəslin özünəməxsus adətləri, bayram və yas mərasimləri, toy və nişan ənənələri var. Əhali əsasən əkinçilik, maldarlıq, bağçılıq və bostançılıqla məşğul olur, kənddə kiçik ticarət obyektləri, emal sexləri, ictimai iaşə obyektləri, bərbərxana, aptek və digər xidmət sahələri fəaliyyət göstərir. İnçə kəndində insanlar arasında qarşılıqlı hörmət, böyüyə ehtiram, kiçiyə qayğı, qonşuluq və dostluq ənənələri geniş yayılıb. Kənd camaatı ictimai tədbirlərdə, xeyriyyə aksiyalarında, bayram və dövlət tədbirlərində fəal iştirak edir. Buradakı sosial həyat kəndin bütövlükdə inkişafına, sosial rifahına və vətəndaş birliyinin güclənməsinə xidmət edir.

Kənd təsərrüfatı və iqtisadiyyat

İnçə kəndinin iqtisadiyyatının əsasını kənd təsərrüfatı təşkil edir. Burada əhali əsasən taxılçılıq, pambıqçılıq, tərəvəzçilik, bağçılıq, üzümçülük və bostançılıqla məşğuldur. Kəndin münbit torpaqları, bol su ehtiyatları və əlverişli iqlim şəraiti əkin sahələrinin məhsuldarlığını təmin edir. Burada müxtəlif növ taxıl, buğda, arpa, qarğıdalı, günəbaxan və digər dənli bitkilər yetişdirilir. Eyni zamanda kəndin ərazisində böyük bağ və bostan sahələri mövcuddur. Kənddə üzüm, alma, armud, gavalı, ərik, alça, nar, heyva, qoz, fındıq və digər meyvə ağacları becərilir. Mal-qaranın, qoyun və keçilərin saxlanılması, süd və ət məhsullarının istehsalı, quşçuluq və arıçılıq kənd əhalisinin əsas gəlir mənbələrindəndir. Kənddə həm də kiçik istehsal müəssisələri, emal sexləri, süd və pendir istehsalı, un dəyirmanları, həmçinin ailəvi təsərrüfatlar fəaliyyət göstərir. Bütün bunlar kəndin sosial-iqtisadi inkişafına və əhalinin rifahına müsbət təsir göstərir.

Təhsil, mədəniyyət və səhiyyə

İnçə kəndində təhsil və maarif ənənələri yüksək səviyyədədir. Kənddə orta məktəb, uşaq bağçası, kitabxana, mədəniyyət evi fəaliyyət göstərir. Məktəbdə müxtəlif fənlər üzrə dərslər, əlavə kurslar, idman və mədəni tədbirlər keçirilir. Buradan bir çox alim, müəllim, mühəndis, həkim, kənd təsərrüfatı mütəxəssisi, yaradıcı insanlar çıxıb. Kənddəki kitabxana və mədəniyyət evi həm uşaqlar, həm də böyüklər üçün müxtəlif tədbirlər, ədəbi-bədii gecələr, konsertlər, sərgilər təşkil edir. Ənənəvi bayramlar, Novruz, Qurban, Ramazan və digər milli və dini mərasimlər xüsusi təntənə ilə qeyd olunur. Səhiyyə sahəsində kənddə tibb məntəqəsi, feldşer məntəqəsi fəaliyyət göstərir, bəzən kəndə rayon mərkəzindən həkim briqadası gəlir. Kənddə ictimai iaşə obyektləri, mağazalar, apteklər, xidmət sahələri fəaliyyət göstərir, burada əhalinin gündəlik ehtiyacları təmin edilir.

İnfrastrukturu və müasir inkişaf

Son illərdə İnçə kəndində infrastrukturun inkişafı, yeni yolların çəkilişi, su və kanalizasiya xətlərinin yenilənməsi, elektrik və rabitə sistemlərinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində mühüm işlər görülüb. Kəndin yolları asfaltlanıb, yaşayış evləri bərpa olunub, yeni fərdi evlər, həyət evləri, təsərrüfat binaları tikilib. Məktəb, uşaq bağçası, mədəniyyət evi, səhiyyə məntəqəsi, kənd mərkəzi və digər ictimai obyektlər əsaslı təmir olunub. İnçə kəndində internet və mobil rabitə sistemi mövcuddur, kəndin əhalisi müasir texnologiyalardan, internet resurslarından istifadə edir. Kənddə idman meydançaları, istirahət parkları, oyun meydançaları yaradılıb. Müasir kənd təsərrüfatı texnikası, suvarma sistemləri, damcı suvarma texnologiyaları tətbiq olunur. Bütün bu yeniliklər kəndin sosial-iqtisadi həyatını xeyli yaxşılaşdırıb, gənclər arasında yeni məşğulluq imkanları yaradıb, kəndin müasir dövrün tələblərinə uyğun inkişafına təkan verib.

Folklor, adət-ənənə və milli irs

İnçə kəndi zəngin folklor və milli irs nümunələri ilə seçilir. Kəndin yaşlı sakinləri uşaqlara və gənclərə müxtəlif nağıllar, dastanlar, rəvayətlər, atalar sözləri, tapmacalar danışır, xalq mahnıları və rəqsləri ifa edirlər. Toy, nişan, xınayaxdı, sünnət, yas mərasimləri və digər ailə tədbirləri xüsusi mərasim qaydalarına uyğun keçirilir. Novruz, Qurban, Ramazan bayramlarında kənd camaatı bir yerə toplaşır, birgə şənliklər, yarışlar, xeyriyyə tədbirləri təşkil edilir. Kənddə qədim sənətkarlıq və xalçaçılıq ənənələri qorunur, bəzi ailələrdə milli əl işləri hazırlanır, qadınlar toxuculuq, tikmə, naxışçılıq, kişi ustalar isə dülgərlik, dəmirçilik, zərgərlik kimi peşələrlə məşğul olur. Bütün bu adət və ənənələr kəndin milli kimliyinin qorunmasında, ailə və nəsil bağlarının möhkəmlənməsində, yeni nəslin vətənə, torpağa, milli dəyərlərə sədaqət ruhunda tərbiyə olunmasında böyük rol oynayır.

İnçə kəndi Göyçay rayonunun ən qədim, ən zəngin və ən müasir kəndlərindən biridir. Kəndin əsrlərə dayanan tarixi, qədim adət-ənənələri, zəhmətkeş və qonaqpərvər insanları, təbii gözəllikləri və müasir inkişafı onu bölgənin və bütövlükdə Azərbaycanın parlaq simvollarından birinə çevirir. İnçə kəndində həyat sabahın, yeniliyin, milli və müasir dəyərlərin vəhdəti, ailə və nəsil bağlılığının təntənəsi, səmimi insan münasibətlərinin, əmək və zəhmətin hörmətinin ifadəsidir. Bu kənd öz ənənələrini qoruyur, yeni dövrün tələblərinə uyğun inkişaf edir və gələcək nəsillərə örnək bir model kimi yaşayır. Hər bir İnçə sakini üçün kəndin adı sadəcə bir coğrafi məkan deyil, milli kimlik, vətən sevgisi, ailə və nəsil iftixarı, tarixi və mədəni miras deməkdir.

Ən Çox Verilən Suallar