İşçilərin Ezamiyyə Qaydaları: Hüquqları, Vəzifələri

İşçilərin ezamiyyə qaydaları, iş yerində çalışanların müvəqqəti olaraq iş yerindən kənara göndərilməsi və həmin müddətdə əmək haqqı, hüquqlar və digər şərtlərlə bağlı tətbiq olunan hüquqi normativlərdən ibarətdir. Bu qaydalar, işçinin səlahiyyətli vəzifə ilə əlaqəli olaraq iş yerini müvəqqəti tərk etdiyi hallarda tətbiq edilir. Ezamiyyət həmçinin işçinin səyahət etdiyi müddət ərzində onun məişət, ailə həyatı və sosial təminatlarını qorumağa imkan verir. İşçilərin ezamiyyə qaydaları, əmək münasibətlərini tənzimləyən qanunvericilikdə və işəgötürənlə əmək müqaviləsində müvafiq şəkildə əks olunur. Hər bir təşkilatda ezamiyyə qaydalarının düzgün tənzimlənməsi həm işçilərin hüquqlarının qorunmasına, həm də işəgötürənin resurslarının effektiv istifadə edilməsinə xidmət edir.

Bu məqalə, işçilərin ezamiyyə qaydaları ilə bağlı nəzərə alınmalı əsas prinsipləri, hüquqi tələbləri və praktiki məsələləri geniş şəkildə təqdim edir. İşçilərin ezamiyyə məqsədilə göndərilməsi zamanı qarşılaşdıqları hüquqi prosedurlar və tətbiq edilən qaydalar, həm işçini, həm də işəgötürəni maraqlandıran mühüm məsələlərdəndir. Bu yazıda ezamiyyə müddətində hüquqi tələblər, ezamiyyə və ya səyahət xərclərinin ödənilməsi, həmçinin, işçinin maddi təminatı ilə bağlı əsas məqamlar üzərində dayanılacaq.

Ezamiyyə nədir və nə üçün istifadə olunur?

Ezamiyyə, işçinin iş yerindən müəyyən müddətə kənara göndərilməsi və bu müddət ərzində işçi üçün müəyyənləşdirilmiş hüquqi, maliyyə və sosial təminatların tətbiq edilməsi halıdır. İnzibati və hüquqi baxımdan ezamiyyə, işçinin mövcud vəzifəsini icra etmək üçün müəyyən bir müddətə iş yerini tərk etməsi deməkdir. İşçi ezamiyyətə göndərildikdə, onun əmək haqqı və digər müavinətlərinin ödənməsi davam edir və bu müddət ərzində müxtəlif xərclərin ödənməsi də nəzərdə tutulur. Ezamiyyə ən çox işçilərin müəyyən bir vəzifəni yerinə yetirmək, digər şəhər və ya ölkələrdə müvəqqəti çalışmaq məqsədilə göndərilməsi zamanı tətbiq edilir. Bu, həm də iş yerində çalışan şəxslərin peşəkar inkişafı üçün əhəmiyyətli bir imkan yaradır. Əsas məqsəd işçinin səlahiyyətlərini yerinə yetirmək üçün müvəqqəti olaraq başqa bir yerdə işini davam etdirməsidir.

Ezamiyyə həm də təşkilatların işçilərini başqa müəssisə və təşkilatlarla əlaqələndirən, əməkdaşlığın inkişafına şərait yaradan bir üsuldur. İşçinin ezamiyyə müddətində yaşadığı və çalışdığı yerin sosial və hüquqi şərtləri, həmçinin yerli qanunvericiliyə uyğun olaraq, onun təminatlarının necə həyata keçiriləcəyi müəyyən olunur.

İşçinin ezamiyyə hüquqları və vəzifələri

İşçinin ezamiyyə hüquqları, həm qanunvericilikdə, həm də işəgötürənlə bağlanmış əmək müqaviləsində dəqiq şəkildə əks olunur. Ən vacib hüquqlardan biri işçinin ezamiyyə müddətində əmək haqqının ödənilməsidir. İşçinin iş yerindən kənarda olduğu müddətdə ona əmək haqqı ödənilməli və həmin dövrə görə heç bir güzəşt edilməməlidir. Eyni zamanda, işəgötürən işçiyə ezamiyyə zamanı xərclərin ödənməsini təmin etməlidir. Bu xərclərə, yəni nəqliyyat, qalmaq, yemək və digər lazımi xərclərin işəgötürən tərəfindən qarşılanması hüququ işçiyə məxsusdur. İşçi həmçinin ezamiyyə müddətində tibbi təminat və sosial sığorta haqqı kimi hüquqlardan da istifadə etməlidir.

Bundan başqa, işçinin ezamiyyə müddətində icra etdiyi fəaliyyətlərlə bağlı hesabat verməsi və gördüyü işlərin nəticələrini müvafiq rəhbərliyə bildirməsi tələb olunur. Ezamiyyəyə göndərilən işçi, müəyyən olunmuş müddət ərzində təyin olunmuş tapşırıqları yerinə yetirməli və bununla bağlı hesabat verməlidir. İşəgötürənin qarşısında bu vəzifələri yerinə yetirərkən işçinin hüquqlarını qorumaq üçün əlavə tələblər də mövcuddur. İşçinin ezamiyyə müddətində bütün hüquqları nəzərə alınmalı və işin gedişində hər hansı bir qanun pozuntusuna yol verilməməlidir.

Ezamiyyə qaydalarına əsasən ödənilən xərclər

Ezamiyyə zamanı işçinin qarşılanması nəzərdə tutulan xərclər çox vaxt işəgötürən tərəfindən müəyyən edilir. Bu xərclərə nəqliyyat, qalmaq, yemək, gündəlik xərclər, səfər üçün tələb olunan digər xidmətlər aiddir. İşçi ezamiyyətə göndərildiyi zaman, bu xərclərin ödənməsi üçün konkret razılaşmalar və qaydalar mövcuddur. Hər bir işəgötürən tərəfindən ezamiyyə xərclərinin ödənilməsi ilə bağlı müəyyən prosedurlar təyin olunur və bu prosedurlar əmək müqavilələrində və ya daxili nizamnamələrdə qeyd olunur.

Ezamiyyə üçün nəzərdə tutulan nəqliyyat xərcləri, əsasən, istifadə olunan nəqliyyat vasitəsindən asılı olaraq dəyişir. Həmçinin, qalmaq üçün təyin olunan məkanın növü (otel, hostel, müvəqqəti mənzil və s.) xərcləri artırır və ya azaldır. Yemək xərcləri də yerli qanunvericiliklə uyğun olaraq müəyyən olunmalı və işəgötürən tərəfindən qarşılanmalıdır. Xərclərin işəgötürən tərəfindən qarşılanması işçinin əlavə maddi yükdən qorunmasını təmin edir. İşəgötürən, həmçinin, işçinin müvafiq sənədləri və hesabları təqdim etməsi tələbini irəli sürərək, ödənişlərə nəzarət edir.

Ezamiyyə müddətində işçinin məsuliyyəti

İşçi ezamiyyətə göndərildikdə, onun bir neçə vacib vəzifəsi olur. Əvvəlcə, ezamiyyətə göndərilən işçi, təşkilatın müəyyən etdiyi müddət ərzində tapşırıqları yerinə yetirmək və hesabatları düzgün təqdim etmək məsuliyyətini daşıyır. İşçi ezamiyyə müddətində təşkilatın maraqlarını qorumağa və yalnız müvafiq tapşırıqlarla məşğul olmağa diqqət etməlidir. Həmçinin, işçi ezamiyyətin məqsədinə uyğun davranmalı və təşkilatın təyin etdiyi qaydalara riayət etməlidir. Ezamiyyə müddətində işçinin göstərdiyi fəaliyyət, nəticədə işəgötürən tərəfindən qiymətləndirilir və bu, işçinin gələcək fəaliyyətinə təsir edə bilər.

İşçi ezamiyyə müddətində müqavilə və ya daxili nizamnamə ilə müəyyən edilmiş qaydalara zidd hərəkətlər etməməli, ümumilikdə fəaliyyətini etik və peşəkar şəkildə yerinə yetirməlidir. Ayrıca, işçinin iş saatlarını düzgün planlaşdırması və təyin edilmiş vəzifəni zamanında yerinə yetirməsi vacibdir. İşçi, ezamiyyət zamanı təşkilatın qaydalarına əməl edərkən, həmçinin qeyri-qanuni və etik olmayan fəaliyyətlərdən çəkinməlidir.

İşçilərin ezamiyyə müddətində hüquqları

İşçilərin ezamiyyə müddətində bir sıra hüquqları vardır. Ən vacib hüquqlardan biri ezamiyyə müddətində əmək haqqının ödənilməsidir. İşçi ezamiyyə müddətində iş yerindən kənarda olsa da, onun əmək haqqı və digər hüquqları tam şəkildə qorunmalıdır. Eyni zamanda, ezamiyyə zamanı işçinin hüquqları, səyahət və qalma xərclərinin ödənməsi ilə bağlıdır. İşəgötürən, işçinin ehtiyaclarını qarşılamalı, ona tələb olunan şəraiti təmin etməlidir. İşçinin ezamiyyə müddətində göstərdiyi xidmətlər müqabilində əlavə bonus və ya mükafatlar alma haqqı da vardır.

Ezamiyyə müddətində işçi, həmçinin iş yerindəki digər hüquqlarını qorumağa davam edir. İşçi, tətil hüququnu, səhiyyə və sosial təminatını itirməməli, işəgötürənin müvafiq təminatları həyata keçirməsi lazımdır. Bu, işçinin psixoloji rahatlığını təmin edir və işçinin səyahət və tapşırıqlarını daha səmərəli şəkildə yerinə yetirməsini mümkün edir.

İşçilərin ezamiyyə qaydaları həm işəgötürənlər, həm də işçilər üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu qaydalar işçilərin səyahətləri zamanı onların hüquqlarını qorumağa və səyahət müddətində yaranan xərcləri düzgün şəkildə tənzimləməyə kömək edir. İşəgötürənlər ezamiyyə müddətində işçilərini yalnız peşəkar olaraq deyil, həm də hüquqi təminatla qoruyur. Yaxşı tənzimlənmiş ezamiyyə qaydaları həm iş yerindəki əlaqələrin sağlam və məhsuldar olmasına, həm də işçilərin motivasiyasının yüksək olmasına səbəb olur.

Ən Çox Verilən Suallar