Türkiyə İş Kurumu – qısa adı ilə İşkur – Türkiyədə işsizlik, məşğulluq və işçi bazarının tənzimlənməsi ilə bağlı fəaliyyət göstərən dövlət orqanıdır. Rəsmi veb-saytı www.iskur.gov.tr ünvanında yerləşir və ölkədə iş axtaranlarla işəgötürənləri bir araya gətirən ən böyük platformalardan biridir. İşkurun əsas məqsədi əmək bazarının ehtiyaclarını qarşılamaq, işsizliyin azaldılması və vətəndaşların peşə bacarıqlarının inkişafına dəstək olmaqdır.
İşkurun fəaliyyəti yalnız iş elanları və işə qəbul prosesi ilə məhdudlaşmır. O, həm də işsizlərə maddi dəstək, peşə hazırlığı, kurslar, təlim proqramları, gənclər və qadınlar üçün xüsusi proqramlar, işəgötürənlərə dövlət dəstəyi və əmək bazarının monitorinqi kimi geniş spektrli xidmətlər təqdim edir. Türkiyə iqtisadiyyatının, sosial siyasətinin və əmək bazarının inkişafında İşkurun rolu çox əhəmiyyətlidir.
İşkurun Tarixi və Hüquqi Statusu
Türkiyə İş Kurumu 1946-cı ildə “İş və İşçi Bulma Qurumu” adı ilə fəaliyyətə başlayıb. 2003-cü ildən etibarən “Türkiye İş Kurumu” adlandırılıb və daha müasir, çevik və rəqəmsal əsaslarla işləməyə başlayıb. Hazırda qurum Ailə və Sosial Xidmətlər Nazirliyinə tabedir. İşkurun əsas hüquqi bazası 2003-cü ildə qəbul olunmuş 4904 saylı Türkiyə İş Kurumu Qanunu və əlaqədar digər normativ aktlarla müəyyən edilib.
Qurumun əsas məqsədi ölkə üzrə məşğulluğun artırılması, işsizliyin azaldılması, gənclər, qadınlar və xüsusi ehtiyacı olan şəxslərin əmək bazarına inteqrasiyası və əmək bazarında balansın qorunmasıdır. İşkurun fəaliyyət istiqamətləri BMT-nin Əmək Təşkilatı (İLO) və Avropa İttifaqının məşğulluq siyasətləri ilə də uzlaşdırılır.
İşkurun Əsas Fəaliyyət Sahələri
İşkurun əsas fəaliyyət sahələri aşağıdakılardır:
- İş axtaranlar üçün xidmətlər: Rəsmi portalda on minlərlə iş elanına müraciət imkanı, CV hazırlanması, karyera məsləhətləri, peşə kursları və fərdi inkişaf proqramları təqdim olunur.
- İşəgötürənlər üçün xidmətlər: İşəgötürənlər açıq vakansiyalar yerləşdirə, namizəd axtara və dövlət dəstəyindən yararlana bilirlər.
- Peşə hazırlığı və inkişaf proqramları: Peşə kursları, ixtisasartırma, təcrübə proqramları və gənclər üçün “İşbaşı Təlim” layihələri həyata keçirilir.
- İşsizlik sığortası və maddi dəstək: İşsiz qalan şəxslərə müəyyən müddət ərzində maddi dəstək verilir, həmçinin sosial və hüquqi məsləhət xidmətləri göstərilir.
- Əmək bazarının tədqiqi: İşkur əmək bazarında baş verən dəyişiklikləri izləyir, statistik məlumatlar hazırlayır və dövlətə təkliflər verir.
İşkur Portalı: iskur.gov.tr-də Onlayn Xidmətlər
İşkurun rəsmi internet portalı – iskur.gov.tr – vasitəsilə həm iş axtaranlar, həm də işəgötürənlər çoxsaylı onlayn xidmətlərdən istifadə edə bilirlər. Sayt interfeysi sadə və anlaşıqlıdır, türk, ingilis və müxtəlif dillərdə mövcuddur.
Əsas xidmətlər bunlardır:
- Onlayn qeydiyyat: Vətəndaşlar portalda qeydiyyatdan keçərək öz profillərini yaradıb aktiv axtarış aparırlar.
- İş elanları: Minlərlə müxtəlif sahə üzrə vakansiyalar hər gün yenilənir və interaktiv şəkildə axtarış imkanı verir.
- Peşə kursları və təlim proqramları: Əmək bazarının ehtiyacına uyğun müxtəlif peşə kursları, ixtisasartırma və “İşbaşı Təlim” proqramlarına elektron qeydiyyat mümkündür.
- İşsizlik sığortası üçün müraciət: Onlayn müraciət formasında sənədlər yüklənir və nəticə portal üzərindən izlənir.
- Rəsmi sənədlər və bələdçilər: Əmək müqavilələri, qanunlar, maarifləndirici materiallar və digər faydalı resurslar açıqdır.
- Karyera və məsləhət xidmətləri: Müxtəlif peşə sahələri üzrə karyera planlaşdırılması və fərdi məsləhətlər təqdim olunur.
İşkurun Sosial Proqramları və Xüsusi Layihələri
İşkur yalnız iş tapmaq üçün vasitəçi deyil, eyni zamanda sosial inteqrasiya və bərabər imkanların təminində də önəmlidir. Xüsusi ehtiyaclı şəxslər, gənclər, qadınlar, məcburi köçkünlər və uzunmüddətli işsizlər üçün xüsusi layihələr hazırlanır. Kariyer Danışmanlığı, İşbaşı Təlim Proqramları, İşgücü Yetişdirmə Kursları, “Engelli İstihdamı” kimi təşəbbüslər əmək bazarında sosial ədalətin təmin olunmasına xidmət edir.
Xüsusilə gənclər üçün “Gənc İstihdam Proqramı”, qadınlar üçün “Qadınların İqtisadi İnteqrasiyası” təşviq olunur. Peşə təhsili almamış və ya uzun müddət işsiz qalmış şəxslər üçün xüsusi motivasiya və təlim proqramları hazırlanır. Bu, İşkurun cəmiyyətin bütün təbəqələrini əhatə edən inklüziv fəaliyyətinin göstəricisidir.
İşsizlik Sığortası və Maliyyə Dəstəyi
İşkurun əsas funksiyalarından biri işsizlərə maddi dəstək göstərməkdir. İşsizlik sığortası Türkiyədə əmək müqaviləsi əsasında işləyən şəxslər üçün dövlət tərəfindən ödənilən müavinət növüdür. İşsiz qalan şəxs İşkura onlayn və ya fiziki şəkildə müraciət edir və müvafiq şərtlər daxilində müəyyən müddət ərzində hər ay maddi yardım alır.
Sığortadan faydalanmaq üçün əsas şərtlər:
- Son 120 gün fasiləsiz işləmək,
- Son 3 ildə ən azı 600 gün sığorta stajına sahib olmaq,
- Öz istəyi ilə deyil, işəgötürənin təşəbbüsü ilə işdən azad olunmaq.
Məbləğ və müddət fərdi olaraq hesablanır və ödənişlər birbaşa bank hesabına köçürülür. Bununla yanaşı, İşkurun təklif etdiyi digər sosial paketlər və maddi dəstək proqramları da mövcuddur.
İşkurun Əmək Bazarı və Statistik Analiz Xidmətləri
İşkur əmək bazarının tədqiqi, monitorinqi və statistik təhlili üzrə böyük bazaya sahibdir. Hər il və rüblük hesabatlar dərc olunur. Həm dövlət, həm də özəl sektor üçün peşə, yaş, region, təhsil və digər meyarlar üzrə əmək bazarının təhlili verilir. Bu məlumatlar dövlətin məşğulluq siyasətinin formalaşmasında, işəgötürənlərin və investorların qərarlarında mühüm rol oynayır.
Portalda “İşgücü Piyasası Araştırmaları”, “İşsizlik Statistikalı”, “Məşğulluq Proqnozları”, “Təlim və Peşə Seçimi Analizləri” kimi resurslar açıqdır. Bu, həm dövlət idarəçiliyi, həm də vətəndaşların doğru iş seçimi üçün önəmli alətdir.
İşkurda Xarici Vətəndaşlar üçün İmkanlar
Türkiyədə yaşayan Azərbaycan və digər ölkə vətəndaşları üçün İşkurda qeydiyyat və iş axtarışı mümkündür. Qanuni icazə əsasında işləyən, ya da tələbə vizası, müvəqqəti qorunma statusu olan şəxslər İşkur portalında öz hesabını yaradıb işə müraciət edə bilərlər. Bunun üçün əsas sənədlər – şəxsiyyət vəsiqəsi, icazə kağızı, CV və əlaqə məlumatları lazımdır.
Eyni zamanda İşkur, xarici işçilər üçün inteqrasiya proqramları və türk dilinin öyrənilməsi, peşə kursları və uyğunlaşma təlimləri də təklif edir. Azərbaycanın Türkiyədə yaşayan vətəndaşları üçün İşkur bir çox hallarda iş tapmaqda və hüquqlarını qorumaqda ən əlçatan dövlət platformasıdır.
İşkurun Üstünlükləri və Faydaları
İşkur Türkiyədə iş axtaranlar və işəgötürənlər üçün ən etibarlı, şəffaf və geniş imkanlar təqdim edən dövlət qurumudur. Onun üstünlüklərinə aşağıdakılar daxildir:
- Minlərlə aktiv iş elanı və geniş əmək bazası
- Ödənişsiz peşə kursları və ixtisasartırma proqramları
- İşsizlik sığortası və digər sosial yardımlar
- Müxtəlif sahələr üzrə karyera məsləhətləri və fərdi inkişaf dəstəyi
- Əmək bazarının monitorinqi və statistik təhlil xidmətləri
- Sosial inteqrasiya və bərabər imkanların təminatı
İşkur sayəsində minlərlə vətəndaş iş tapır, yeni peşə öyrənir, əmək hüquqlarını müdafiə edir və sosial cəhətdən daha təhlükəsiz şəraitdə yaşayır.
İdarəetmə, İctimai Nəzarət və Şikayət Sistemi
İşkurun şəffaf fəaliyyəti və ictimai nəzarəti təmin etmək üçün şikayət və təklif sistemi işləyir. İstər iş axtaranlar, istərsə də işəgötürənlər hər hansı problem və ya hüquq pozuntusu olduqda portal üzərindən və ya regional ofislərdən şikayət edə, təklif göndərə bilərlər. Bütün şikayətlər müvafiq komissiyalar tərəfindən araşdırılır və vətəndaşa cavab təqdim olunur. Bu sistem İşkurun ictimai etimadını və funksionallığını gücləndirir.
Gələcək Perspektivlər və Yeniliklər
Rəqəmsal transformasiya prosesinin sürətlənməsi ilə İşkur da öz xidmətlərini hər il yeniləyir, avtomatlaşdırılmış sistemlər və süni intellekt dəstəkli analiz modulları tətbiq edir. Portalda onlayn müsahibə, video CV göndərmək, smart axtarış filtrləri və şəxsi portfel yaratmaq imkanları getdikcə daha da təkmilləşir.
Gələcəkdə İşkurun beynəlxalq əməkdaşlıq imkanlarının genişlənəcəyi, Avropa və türk dünyası əmək bazarları ilə daha sıx əlaqə yaradacağı gözlənilir. Bu da həm işçi, həm də işəgötürənlər üçün daha çevik və şəffaf imkanlar açacaq.
Türkiyə İş Kurumu və onun rəsmi iskur.gov.tr portalı Türkiyədə əmək bazarının əsas təməlini təşkil edir. İşkur təkcə işə düzəltmə orqanı deyil, həm də sosial inteqrasiya, insan kapitalının inkişafı, bərabər imkanlar və iqtisadi sabitliyin əsas təminatçısıdır. Geniş onlayn xidmətləri, dövlət dəstəyi, sosial proqramları və açıq məlumat bazası ilə İşkur yüz minlərlə insana iş, gələcək və hüquq bəxş edir. Onun fəaliyyəti Türkiyə və Azərbaycan cəmiyyətləri üçün də dəyərli bir təcrübə və əmək bazarının inkişafı üçün model rolunu oynayır.
Ən Çox Verilən Suallar
1.İşkur nədir və əsas fəaliyyəti nədən ibarətdir?
İşkur Türkiyənin məşğulluq və işə düzəltmə üzrə dövlət qurumudur. Əsas fəaliyyəti işsiz vətəndaşlara iş tapmaq, işəgötürənlərə uyğun işçi seçmək, peşə hazırlığı kursları təşkil etmək, işsizlik sığortası və sosial dəstək verməkdir.
2.İşkur portalına necə qeydiyyatdan keçmək olar?
Rəsmi www.iskur.gov.tr saytına daxil olub “Üye Ol” bölməsi vasitəsilə şəxsi məlumatlarını dolduraraq və elektron poçtunu təsdiqləməklə qeydiyyatdan keçmək mümkündür.
3.İşkur vasitəsilə iş elanlarına necə müraciət olunur?
Qeydiyyatdan keçdikdən sonra şəxsi hesabınızda uyğun vakansiya axtarışını aparıb, seçilmiş iş elanına müraciət edə və CV göndərə bilərsiniz.
4.İşkurun təqdim etdiyi peşə kurslarından kimlər faydalana bilər?
İşsiz olan, ixtisas dəyişdirmək və ya peşə bacarığını artırmaq istəyən istənilən vətəndaş İşkurun təklif etdiyi kurslara müraciət edə bilər.
5.İşsizlik sığortası üçün şərtlər nələrdir?
İşsizlik sığortası almaq üçün son 120 gün fasiləsiz işləmək, son 3 ildə 600 gün sığorta stajı və işdən çıxarılmanın işəgötürən tərəfindən həyata keçirilməsi lazımdır.
6.Xarici vətəndaşlar İşkurda qeydiyyatdan keçə bilərmi?
Bəli, Türkiyədə qanuni icazəsi olan bütün xarici vətəndaşlar İşkur portalında qeydiyyatdan keçə, iş axtara və təlim proqramlarına qoşula bilər.
7.İşkurda işəgötürənlər üçün hansı imkanlar mövcuddur?
İşəgötürənlər üçün vakansiya yerləşdirmək, uyğun işçi seçmək, dövlət dəstəyi proqramlarından faydalanmaq və əmək bazarı məlumatları əldə etmək mümkündür.
8.İşkurun təklif etdiyi sosial proqramlar hansılardır?
Gənclər, qadınlar, əlillər və uzunmüddətli işsizlər üçün xüsusi inteqrasiya proqramları, karyera məsləhətləri və reabilitasiya xidmətləri mövcuddur.
9.İşkurda iş axtarışı zamanı məlumatlar necə qorunur?
Portalda verilən bütün şəxsi və peşə məlumatları mühafizə olunur və üçüncü şəxslərlə paylaşılmır.
10.İşkurdan istifadə üçün ödəniş tələb olunurmu?
İşkurun bütün xidmətləri – iş axtarışından peşə kurslarınadək – dövlət tərəfindən tamamilə ödənişsiz təqdim olunur.
