Ketonal – müasir dövrdə ağrıların və iltihabların müalicəsində ən çox istifadə olunan preparatlardan biridir. Onun tərkibində əsas təsiredici maddə kimi ketoprofen mövcuddur. Bu dərman qeyri-steroid iltihabəleyhinə preparatlar (QSİƏP) qrupuna daxildir. Ketonalın əsas üstünlüyü onun çox yönlü təsirə malik olması – yəni həm iltihabı azaldan, həm də ağrıkəsici və qızdırmasalıcı təsir göstərməsidir.
Ketonal nədir?
Ketonal qeyri-steroid iltihabəleyhinə preparatlar (QSİƏP) qrupuna daxil olan dərmandır. Tərkibindəki ketoprofen adlı aktiv maddə prostaglandinlərin sintezini azaldaraq orqanizmdə baş verən iltihab reaksiyalarının, ağrı və qızdırmanın qarşısını alır. Ketonal ilk dəfə Avropada istifadəyə verilmiş və hazırda dünyanın əksər ölkələrində geniş tətbiq olunan preparatlardan biridir.
Ketonalın əsas farmakoloji xüsusiyyətləri
Ketonalın əsas təsiri onun prostaglandinlərin sintezini bloklayan təsirindən irəli gəlir. Bu maddələr iltihab proseslərində mühüm rol oynayır və onların sintezinin azalması ilə ağrı hissi və şişkinlik azalır. Ketonal həmçinin qızdırmasalıcı təsirə malikdir. Bu təsir orqanizmdə iltihab mediatorlarının azalması nəticəsində baş verir.
Əlavə olaraq qeyd etmək lazımdır ki, Ketonal ağrı hissinə cavabdeh olan sinir impulslarının ötürülməsini də zəiflədir. Bu səbəbdən də həm revmatik, həm də revmatik olmayan ağrıların müalicəsində geniş istifadə olunur.
İstifadə sahələri
Ketonal bir çox xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur. Onun ən geniş istifadə sahələri bunlardır:
Revmatik xəstəliklər:
- Revmatoid artrit
- Osteoartrit
- Ankilozlaşdırıcı spondilit
Əzələ-oynaq ağrıları və zədələnmələr:
- Tendinit
- Bursit
- Travmatik zədələnmələr (burxulma, əzilmə)
Əməliyyatdan sonra ağrı:
- Əməliyyatdan sonra yaranan şişkinlik və ağrıların azaldılması
Menstrual ağrılar:
- Ağrılı aybaşı dövrlərində
Digər ağrı növləri:
- Diş ağrısı
- Baş ağrısı
- Onurğa və bel ağrıları
Belə geniş təsir spektri Ketonalı həm ambulator şəraitdə, həm də stasionar şəraitdə geniş istifadə olunan preparatlardan birinə çevirir.
Buraxılış formaları
Ketonal müxtəlif farmasötik formalar şəklində mövcuddur. Bu, xəstələrin fərqli ehtiyaclarına uyğun olaraq istifadəsini asanlaşdırır:
Tabletlər və kapsullar (50 mq, 100 mq, 150 mq):
Gündə 1-2 dəfə qəbul edilir. Ağır ağrılarda gündəlik doz 200 mq-a qədər artırıla bilər.
İnyeksiya məhlulu (100 mq/2 ml):
Əzələdaxili və ya venadaxili tətbiq olunur. Ən çox stasionar şəraitdə və ya kəskin ağrı vəziyyətlərində istifadə edilir.
Suppozitoriyalar (rektal şamlar):
Gündə 1-2 dəfə 100 mq dozasında tətbiq edilir. Xüsusilə mədə-bağırsaq sistemi həssas olan xəstələr üçün alternativdir.
Gel və krem forması:
Yerli istifadə üçün nəzərdə tutulub. Əzələ və oynaqlara çəkilir.
İstifadə qaydası
Tabletlər yemək zamanı və ya yeməkdən sonra qəbul edilməlidir ki, mədə-bağırsaq sistemi üçün zərərli təsiri azalsın. Tableti bütöv şəkildə, bol su ilə udmaq tövsiyə olunur.
İnyeksiya məhlulu yalnız həkim göstərişi ilə istifadə edilməlidir. Bu, tez təsirə ehtiyac duyulan hallarda daha effektli olur.
Suppozitoriyalar xüsusilə mədə-bağırsaq problemi olan və ya tablet qəbul edə bilməyən xəstələr üçün uyğundur.
Gel və kremlər isə yalnız dəri üzərinə çəkilir və masaj edilərək yerli təsir göstərir.
Əks göstərişlər
Ketonal hər kəs üçün uyğun dərman deyil. Onun istifadəsi aşağıdakı hallarda qadağandır:
Ketoprofenə və digər QSİƏP-lərə qarşı yüksək həssaslıq
Aktiv mədə və ya onikibarmaq bağırsaq xorası
Mədə-bağırsaq qanaxması
Ağır ürək, qaraciyər və ya böyrək çatışmazlığı
Hamiləliyin üçüncü trimestri
Əməliyyatdan sonra qanaxma riski
15 yaşdan kiçik uşaqlar
Hamiləlik və laktasiya dövründə Ketonal yalnız həkimin məsləhəti ilə istifadə edilməlidir.
Yan təsirlər
Ketonalın istifadəsi zamanı bəzi yan təsirlər müşahidə oluna bilər. Ən çox rast gəlinənlər bunlardır:
Mədə-bağırsaq sistemi:
- Ürəkbulanma
- Qusma
- Qarın ağrısı
- Mədə xorası və qanaxma
Sinir sistemi:
- Baş ağrısı
- Başgicəllənmə
- Yuxululuq
Dəri:
- Səpgilər
- Qaşınma
- Övrə
Qan sistemi:
- Anemiya
- Leykopeniya
- Trombositopeniya
Allergik reaksiyalar:
- Anafilaktik şok
- Bronxospazm
Yan təsirlərin qarşısını almaq üçün Ketonal yalnız həkim məsləhəti ilə və təyin olunmuş dozada istifadə edilməlidir.
Digər dərmanlarla qarşılıqlı təsir
Ketonal bəzi dərmanlarla qarşılıqlı təsir göstərə bilər. Bu baxımdan, onu qəbul edərkən aşağıdakı dərmanlara diqqət etmək vacibdir:
Antikoaqulyantlar (məsələn, varfarin): qanaxma riskini artırır.
Digər QSİƏP-lər: mədə-bağırsaq qanaxması riskini yüksəldir.
Diuretiklər: böyrək funksiyasına təsir edə bilər.
Antihipertenzivlər: təsirini azalda bilər.
Litium preparatları: plazma səviyyəsini artırır.
Metotreksat: toksikliyi arta bilər.
Bu səbəbdən Ketonal qəbul etməzdən əvvəl digər dərmanlarla birlikdə istifadəsi barədə həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.
Xüsusi göstərişlər
- Ketonal infeksiyaların simptomlarını maskalaya bilər. Buna görə də infeksion xəstəliklərdə diqqətli olmaq vacibdir.
- Uzunmüddətli müalicə zamanı qaraciyər və böyrək funksiyasına nəzarət edilməlidir.
- Mədə-bağırsaq xəstəlikləri olan xəstələrə ehtiyatla təyin olunmalıdır.
- Yaşlılarda və zəif xəstələrdə daha ehtiyatlı istifadə edilməlidir.
- Sürücülük və mexanizmləri idarə edərkən başgicəllənmə və yuxululuq riski nəzərə alınmalıdır.
Saxlanma qaydaları
Ketonal 25°C-dən yüksək olmayan temperaturda, uşaqların əli çatmayan yerdə saxlanmalıdır. Orijinal qablaşdırmada saxlamaq tövsiyə olunur ki, dərmanın keyfiyyəti qorunsun.
Ketonal müasir tibbdə güclü iltihabəleyhinə və ağrıkəsici dərman kimi geniş istifadə olunur. Onun çoxşaxəli təsiri onu həm yüngül ağrılardan, həm də ağır revmatik xəstəliklərdə əvəzolunmaz edir. Lakin istifadəsi zamanı həkim məsləhəti mütləqdir. Dozajın düzgün seçilməsi, yan təsirlərin qarşısının alınması və digər dərmanlarla qarşılıqlı təsirlərin nəzərə alınması xəstənin sağlamlığı üçün olduqca vacibdir.
Ketonalın istifadəsi ilə bağlı hər hansı sualınız yaranarsa, mütləq həkiminizə müraciət edin. Unutmayın ki, özbaşına dərman istifadəsi sağlamlığınız üçün ciddi fəsadlara səbəb ola bilər.
Ən Çox Verilən Suallar
Ketonal qeyri-steroid iltihabəleyhinə preparatlar (QSİƏP) qrupuna daxildir. Ağrıkəsici, iltihabəleyhinə və qızdırmasalıcı təsirə malikdir.
Ketonal revmatoid artrit, osteoartrit, ankilozlaşdırıcı spondilit, tendinit, bursit, travmatik zədələnmələr, menstrual ağrılar, əməliyyatdan sonra ağrılar, diş və baş ağrıları kimi müxtəlif ağrı və iltihab hallarında istifadə edilir.
Tabletlər və kapsullar (50 mq, 100 mq, 150 mq), inyeksiya məhlulu (100 mq/2 ml), rektal şamlar (suppozitoriyalar) və yerli tətbiq üçün gel və krem formaları mövcuddur.
Ketonal tabletləri yemək zamanı və ya yeməkdən sonra bol su ilə qəbul etmək tövsiyə olunur. Maksimal gündəlik doza 200 mq-dan artıq olmamalıdır.
Ketonal aktiv mədə və ya onikibarmaq bağırsaq xorası, mədə-bağırsaq qanaxması, ağır qaraciyər, böyrək və ya ürək çatışmazlığı, hamiləliyin üçüncü trimestri, laktasiya dövrü və 15 yaşdan kiçik uşaqlarda istifadə olunmamalıdır.
Mədə-bağırsaq pozğunluqları (ürəkbulanma, qusma, qarın ağrısı, mədə xorası), başgicəllənmə, baş ağrısı, səpgilər, qaşınma, allergik reaksiyalar, qan pozğunluqları kimi yan təsirlər müşahidə edilə bilər.
Bəli, Ketonal antikoaqulyantlar, digər QSİƏP-lər, diuretiklər, antihipertenzivlər, litium və metotreksat kimi dərmanlarla qarşılıqlı təsir göstərərək təsirlərini artıra və ya azalda bilər. Həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.
Ketonal hamiləliyin üçüncü trimestrində və laktasiya dövründə istifadə olunmamalıdır. İlk iki trimestrdə isə yalnız həkim məsləhəti ilə istifadə edilə bilər.
Bəli, Ketonal 15 yaşdan kiçik uşaqlarda istifadə üçün tövsiyə edilmir
Xeyr, Ketonal yalnız həkim təyinatı ilə istifadə olunmalıdır. Özbaşına istifadə yan təsirlərin və ciddi fəsadların yaranmasına səbəb ola bilər.
