Moskva Dövlət Mülki Aviasiya Texniki Universiteti (MGUTGA) 1971-ci ildən bəri Rusiya və MDB məkanında sərnişindaşıma, yük aviasiyası, aeronaviqasiya təhlükəsizliyi və hava limanı infrastrukturunun idarə edilməsi üzrə ixtisaslaşmış ali məktəb kimi tanınır. İnstitut SSRİ Mülki Aviasiya Nazirliyinin qərarı ilə yaradılarkən məqsəd sənayenin sürətlə artan mütəxəssis tələbatını ödəmək idi. İlk illərdə pilotaj komplekslərinin texniki xidməti, turboreaktiv mühərrik diaqnostikası və radionaviqasiya sistemlərinin tənzimlənməsi başlıca hazırlıq sahələri idi. 1990-cı illərdə beynəlxalq sertifikatlaşma standartları dəyişdikcə universitet tədris planını ICAO və EASA modullarına uyğun yenilədi; buna görə məzunlar Avropa Aviasiya Təhlükəsizliyi Agentliyi tərəfindən tanınan texniki lisenziya ala bilirlər. Kampusdakı “AviaLab” mərkəzində CFM56 və PD-14 mühərriklərinin kəsik modeli, A320neo kokpiti üçün tam miqyaslı simulyator, həmçinin GPS-GLONASS hibrid GNSS test stendi yerləşir. Tələbələr ikinci kursdan başlayaraq Vnukovo, Şeremetyevo və Domodedovo hava limanlarında dövrəli praktikaya cəlb olunurlar. Universitet “Aeroflot”, “S7 Technics” və “UTair Engineering” ilə çərçivə müqavilələrinə malikdir; bu, diplom layihələrinin real aviasiya servislərində reallaşdırılmasını təmin edir. Qəbul prosesində abituriyentdən fizika, riyaziyyat və rus dili üzrə EGƏ nəticələri, həmçinin riyazi-logika yönümlü daxili test tələb olunur. 2025/26 tədris ilində bakalavri pilləsi üçün 640 büdcə yeri ayrılıb, ödənişli proqramların illik haqqı 310–360 min rubl aralığındadır. MGUTGA-nın əsas fəlsəfəsi müasir aeronaviqasiyanın üç dayağını — təhlükəsizlik, səmərəlilik və ekoloji məsuliyyəti — vahid tədris platformasında birləşdirməkdir. Burada formalaşan mühəndis Boeing-777-də avionika blokundan tutmuş hava limanı eniş-işıq sisteminin fotometrik kalibrlənməsinə qədər bütün zənciri dərk edir və əməliyyat proseslərində dövlət normativlərini real texniki bacarıqlarla birləşdirir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Aviasiya Mühərrikləri və Energetika Fakültəsi
Birinci il tələbələr termodinamika, material müqaviməti və aerohidrodinamik əsasları öyrənirlər. Eyni zamanda CFM56 turbofan kəsiyi üzərində kompressor pillələrinin quruluşu, yanma kamerasının temperatur rejimi və qaz generatorunun axial vurma parametrləri praktiki seanslarda araşdırılır.
İkinci kursda “Mühərrik diaqnostikasında vibrasiya analizi” modulu başlayır; tələbələr FFT spektrini MATLAB-da təhlil edir, yatak deformasiyası əlamətlərini korrelyasiya matrisində ayırd edir. Dördüncü kurs “capstone” layihəsi PD-14 mühərrikinin fan modulu üçün adaptiv sürət idarəetmə alqoritmi hazırlamaq və tammiqyaslı sınaq stendində ICAO Annex 16 emissiya tələblərinə uyğunluğunu göstərməkdən ibarətdir.
Avionika və Elektron Sistemlər Fakültəsi
Proqram avionikanın analoq və rəqəmsal arxitekturasını, uçuş-naviqasiya komplekslərini və bort məlumat mübadilə magistrallarını əhatə edir. Birinci semestrdə tələbələr elektromaqnit nəzəriyyəsi, C dilinin gömülü sistemlərə tətbiqi və ARINC-429 protokolunun çərçivə strukturu üzərində işləyirlər.
İkinci semestr “Fly-by-Wire” laboratoriyasında Airbus-təlim şassi maketi üzərində aktuatorun PWM siqnal parametrləri dəyişdirilir, nəticə olaraq elevator mövqeyinin ±0,2° dəqiqliklə təkrarlanması əldə olunur. Diplom mərhələsində tələbə GPS-GLONASS ikili qəbuledicisinin RTK korreksiyası üçün Kalman filtri inteqrasiyasını və ADS-B çıxışını layihələndirir.
Aeronaviqasiya və Hava Trafik İdarəçiliyi Fakültəsi
Fakültə hava məkanının sektoral bölünməsi, radiolokasiya müşahidəsi və hava trafik idarəçiliyində insan faktoru mövzularını birləşdirir. Birinci ilin sonunda tələbələr “ATC-Simulator” platformasında Vnukovo aerodromunun 360° vizualizasiya mühitində təlim keçir.
Üçüncü kursda “Performance Based Navigation” modulu çərçivəsində tələbələr RNP 0.3 yanaşma trayektoriyası hazırlayır, onu Jeppesen formatında cizgilərlə təqdim edir və X-Plane simulyatorunda RNAV-GNSS prosedurunu sınaqdan keçirir. Magistr pilləsində “Free Route Airspace” tədqiqatı 2028-ci il SESAR konsepsiyasında nəzərdə tutulan dinamik hava dəhlizini modelləşdirir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Uçuş Qurğularının Texniki Eksploatasiyası Fakültəsi
Bu fakültə avionika, mühərrik, gövdə və şassi sistemlərinin xətt və baza texniki xidməti üzrə in-depth bacarıq formalaşdırır. Birinci kurs “Aircraft Systems” predmetində pnevmatik-hidravlik sxemlərin izometrik oxunuşu və qüsur kataloq kodlarının (AMM/SSM) tətbiqi öyrədilir.
İkinci kursda “Non-Destructive Testing” laboratoriyası başlayır; tələbələr phased-array ultrasəs cihazı ilə spar bölməsində delaminasiya xəritəsi çıxarır, Eddy-Current testlə split-line korroziyasının dərinliyini müəyyənləşdirir. Diplom işində A320-200 üçün intervalın optimallaşdırılmış A-Check proqramı hazırlanır.
Hava Limanı İnfrastrukturu və Aeroport Logistikası Fakültəsi
Proqram aerodrom örtüklərinin konstruksiyası, terminal logistikası və yük daşıma əməliyyatları üzrə kadr yetişdirir. Birinci il geodeziya, beton-asfalt kompozit materiallar və ICAO Annex 14-ə uyğun işıq-siqnal kompleksləri tədris olunur.
İkinci il “Airport Digital Twin” modulunda tələbələr AnyLogic mühitində sərnişin axını, sərhəd nəzarəti və baqaj sortinq prosesini modelləşdirir. Diplom layihəsi üçün aerodrom perronunda autonom elektrik push-back trekinin optimallaşdırılması və CO₂ emissiyası azaldıcı hesabat hazırlanır.
Aviasiya Təhlükəsizliyi və Sertifikatlaşdırma Fakültəsi
Fakültə hava nəqliyyatı təhlükəsizliyinin hüquqi-texniki bazasını, ICAO Annex 17 tələblərini və risk idarəetmə metodologiyasını öyrədir. Birinci kurs bazada təhlükəsizlik auditi, təhlükəli əşyaların kateqoriyalaşdırılması və ETD/EDS avadanlığının parametrləri mövcuddur.
Üçüncü kurs “Safety Management System” modulunda tələbələr Boeing SMS Tool-da hadisə risk indeksini hesablamaq, Mitigation Action Plan hazırlamaq və IATA-da qəbul olunan Key Risk Indicator sistemi ilə monitorinq aparmağı öyrənirlər. Diplom araşdırması Part-145 müəssisəsində insan amili profilaktika layihəsi yazmaqdan ibarətdir.
Dron Texnologiyaları və Urban Air Mobility Fakültəsi
Ən yeni fakültə pilotsuz uçuş aparatlarının sistem inteqrasiyası, BVLOS naviqasiya və şəhər havası mobilliyi infrastrukturunu əhatə edir. Birinci kurs materialşünaslıq, elektrik mühərrikləri və Pixhawk autopilot proqramlaşdırması dərsləri ilə başlayır.
İkinci kurs “Swarm Control” laboratoriyasında tələbələr ROS2 mikroservis arxitekturası üzərində 12 kvadrokopterdən ibarət sürünü kooperativ SLAM alqoritmi ilə idarə edir. Magistr səviyyəsində “eVTOL sertifikatlaşdırması” modulu EASA SC-VTOL tələblərinin struktur yük simulyasiyası və batareya təhlükəsizliyi sınağını özündə birləşdirir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Aviasiya Menecmenti və Rəqəmsal İqtisadiyyat Fakültəsi
Bu fakültə aviasiya müəssisəsində maliyyə planlaşdırması, tarif siyasəti və e-commerce modullarını öyrədir. Birinci il mikroiqtisadiyyat, menecment nəzəriyyəsi və aviaşirkətlərin biznes modelləri tədris olunur.
İkinci kurs “Revenue Management” laboratoriyasında tələbələr R istifadə edərək demand-forecasting model qurur, fare-class optimallaşdırması həyata keçirir. Dördüncü kursda diplom işi interline razılaşmaları, IATA NDC protokolu və dinamiki paketləmə alqoritmi ilə yeni gəlir kanalı yaratmaqdan ibarətdir.
| Fakültə / Proqram | Büdcə yerləri | Ödəniş (RUB/il, 2025-26) |
|---|---|---|
| Aviasiya Mühərrikləri və Energetika | 150 | 330 000 |
| Avionika və Elektron Sistemlər | 120 | 335 000 |
| Aeronaviqasiya və ATC | 100 | 340 000 |
| Uçuş Qurğularının Eksploatasiyası | 90 | 320 000 |
| Hava Limanı İnfrastrukturu | 70 | 310 000 |
| Aviasiya Təhlükəsizliyi | 50 | 310 000 |
| Dron Texnologiyaları (magistr) | 40 | 360 000 |
| Aviasiya Menecmenti | 20 | 315 000 |
Moskva Dövlət Mülki Aviasiya Texniki Universiteti mülki aviasiyanın bütün texnoloji zəncirini — mühərrikdən terminal logistikasına qədər — vahid təhsil platformasında birləşdirir. Fakultələrarası modul sistemi tələbəyə aerodinamikanı avionika proqramlaşdırması, təhlükəsizlik auditi və dron naviqasiyası ilə sintez etməyə imkan verir. Kampusdakı A320neo kokpit simulyatoru, CubeSat sənaye laboratoriyası və GNSS test stendi nəzəri dərsi real uçuş proseslərinə bağlayır. Budcəli yerlərin payı və EGƏ-yə bağlı endirim mexanizmi istedadlı abituriyentlər üçün geniş imkan açır, ikili diplom sazişləri isə tələbələrin EASA və ICAO standartlarına uyğun sertifikat almasına yardım edir. Hava limanı praktikası, airline MRO stajları və BVLOS uçuş sınaqları tələbə portfelini gücləndirir, buna görə MGUTGA məzunlarının 86 faizi altı ay ərzində ixtisas üzrə iş tapır. Innovativ “Urban Air Mobility” və “Green Aviation” modulları aeroportların karbon neytral strategiyalarına akademik dəstək verir. Universitet dron sürü sistemləri, hidrogen turbofanları və rəqəmsal aerodrom ikizləri üzrə 200-dən çox elmi qrant layihəsi icra edir. Sosial mühit — tələbə pilot klubundan “AirLaw Moot” komandasına qədər — komanda işi və liderlik bacarıqlarını inkişaf etdirir. MGUTGA beləliklə yalnız texniki kadr qərargahı deyil, həm də regional aviasiya ekosisteminin innovasiya mərkəzi rolunu oynayır; burada formalaşan mütəxəssis təhlükəsizlik, səmərəlilik və ekoloji davamlılıq hədəflərini harmonik şəkildə reallaşdırır.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Ən Çox Verilən Suallar
Bakalavri proqramları “aviamühərrik texniki mütəxəssisi”, “avionika mühəndisi”, “ATC-dispetçer”, “MRO texnoloqu” kimi kvalifikasiyalar təqdim edir. Magistr pilləsi seçilmiş sahəyə görə tədqiqat hüququ və rəhbərlik səlahiyyəti verir. Diplomlar Rusiya Nəqliyyat Nazirliyi və ICAO-nun qəbul etdiyi sertifikat çərçivəsində tanınır. EASA modulları tamamlandıqda Avropa Part-66 lisenziyası əldə etmək mümkündür.
2025-26 tədris ili üçün ödənişli yerlərdə illik haqq 310-360 min rubl aralığındadır. Ən yüksək tarif dron texnologiyaları magistr proqramındadır. Ödəniş iki semestr hissəsinə bölünür və onlayn şəxsi kabinetdən həyata keçirilir. EGƏ balı 250-ni keçənlər üçün 30-50 % endirim mövcuddur.
Mühərrik fakültəsində minimal keçid balı 242, avionikada 238, ATC proqramında 245, hava limanı infrastrukturunda 230 bal civarındadır. Keçid balları hər il iyulda rəsmi saytda yenilənir. Beynəlxalq olimpiada iştirakçıları əlavə 10 bala qədər bonus alırlar.
Bəli, birillik rus dili hazırlıq fakültəsi mövcuddur. Kurs B1 səviyyəsində texniki terminologiya, fizika və riyazi analiz modullarını əhatə edir. B1 sertifikatı alanlar əsas ixtisaslara imtahansız qəbul olunurlar. Kurs müddətində yataqxana və tibbi sığorta təmin edilir.
Üç yataqxana korpusu kampusdan 10 dəqiqəlik məsafədədir. Otaqlar iki-üç nəfərlikdir, mətbəx və çamaşırxana ümumi istifadədədir. Aylıq ödəniş 4-6 min rubl aralığında dəyişir. Xarici tələbələr və region gəncləri prioritet hesab olunur.
EGƏ balı 250-dən yüksək olan abituriyentlər 35 % endirimə layiq görülür. Akademik orta balı 4,7-dən yuxarı saxlayanlar aylıq 18 000 rubl sosial-akademik təqaüd alırlar. Magistrantlar üçün “AeroTech Leaders” təqaüdü 45 000 rubl/ay təşkil edir. Startap akseleratorunda prototip hazırlayanlar əlavə qrant qazanırlar.
Tələbələr Vnukovo, Domodedovo, Şeremetyevo, “Aeroflot Engineering” və “S7 Technics” bazalarında istehsalat təcrübəsi keçir. ATC tələbələri Moskva Mərkəzi Dispetçeridə real trafiki kölgə rejimində izləyirlər. Dron fakültəsi tələbələri BVLOS sınaq poliqonunda uçuş testlərində iştirak edirlər. Praktika 6-8 həftə davam edir.
Statistikaya görə, məzunların 86 faizi altı ay ərzində ixtisas üzrə iş tapır. Əsas işəgötürənlər aviaşirkət texniki bölmələri, hava limanı xidmətləri, MRO mərkəzləri və dron startaplarıdır. Karyera mərkəzi semestrdə 150-dən çox vakansiya paylaşır və işəgötürən günləri təşkil edir.
İngilis dili bütün proqramlarda məcburidir. Aeronaviqasiya fakültəsində ingiliscə ICAO phraseology xüsusi modul kimi keçirilir. İkinci dil kimi alman, fransız və çin dili təklif olunur. Diplom üçün tələbə ingilis dilində ən az ICAO Level 4 sertifikatına sahib olmalıdır.
“AviaLab-Start” akseleratoru tələbə ideyalarını 8 aylıq proqramda 500 000 rubl toxum investisiyası və kokpit prototip emalatxanası ilə dəstəkləyir. Komandalar TRL-4 səviyyəsinə çatdıqdan sonra Skolkovo və IIDF fondlarına təqdim olunur. 2024-cü ildə iki layihə — hidrogen dron mühərriki və ADS-B-əsaslı tıxac xəbərdarlığı sistemi — sənaye partnyoruna transfer edilib.
