Moskva Dövlət Sənaye Universiteti (MDSU) ötən əsrin ortalarından bəri Rusiya Federasiyasının iri maşınqayırma, metallurgiya və energetika klasterlərinə ixtisaslı mühəndis kadrı hazırlayan strateji mərkəz sayılır. 1962-ci ildə Moskva Polad–Alyumin Kombinatı nəzdində təşkil edilən texniki institut bir neçə ildən sonra müstəqil ali məktəb statusu aldı və paytaxt sənaye zonalarının elmi dayaq nöqtəsinə çevrildi. İlk onilliklərdə müəssisə metal formalaşdırma, qaynaq texnologiyaları və kütləvi istehsal avadanlığı üzrə metodikalar hazırlayaraq SSRİ zavodlarına tətbiq etdi. Sovet hərbi-sənaye kompleksinin yüksəlişində MDSU-nun seysmik dayanıqlı tank korpusu və aviasiya şassisi üçün titan ərintisi əribləri ideyaları həlledici rol oynadı. Sosial-iqtisadi transformasiya dövründə universitet klassik metalurji məktəbini rəqəmsal istehsal, robotlaşdırma, energetik materiallar kimyası və sənaye kibertəhlükəsizliyi ilə genişləndirərək qlobal texnoloji tendensiyalara uyğunlaşdı. Kampusun 7D çap klasteri, lazer kəsim kompleksi, elektrik batareyası test mərkəzi və süni intellektlə idarə olunan “Digital Foundry” poliqonu tələbələrə sənayedə çalışan avadanlıq üzərində eksperiment aparmaq imkanı yaradır. Tədris planı kredit-modul prinsipinə əsaslanır və tələbəyə fərdi kurs trayektoriyası seçməyə, həmçinin sənaye partnyorunun real layihəsində iştirak etməyə şərait yaradır. 2025/26 tədris ilində bakalavri pilləsi üzrə 1 240 büdcə yeri açıq elan olunub; ödənişli proqramların illik haqqı 300-360 min rubl diapazonunda saxlanılır. MDSU məzunları “Rostec”, “Severstal”, “Rosatom” və “KAMAZ” kimi holdinqlərdə konstruktiv mühəndis, proses rəqəmsallaşdırma analitiki və ya energetika sistemləri meneceri kimi çalışırlar. Bu gün universitet Sovet metalurji irsini süni intellekt-əsaslı istehsal konsepsiyası ilə birləşdirərək regionda sənaye təhsilinin tonunu müəyyənləşdirir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Tarixi irs və inkişaf mərhələləri
MDSU-nun təməlinin qoyulduğu illərdə əsas çağırış yüksək məhsuldarlıqlı zolaq prokat xəttləri üçün ixtisaslı kadr hazırlamaq idi. 1970-ci illərdə alimlər sürətli induksiya qızdırılması və vakuum relyefli tökmə üçün ilk laboratoriya prototiplərini hazırladılar.
1980-ci illərin sonuna doğru universitet paytaxtın böyük maşınqayırma zavodları ilə birgə robot‐qaynaq kompleksləri sınaqdan keçirdi, titan-alüminid ərintisinin təzyiqlə formalaşdırma rejimlərini tədqiq etdi. 1995-ci ildə ali məktəb “Sənaye Universiteti” statusu alaraq energetika avadanlığı, proses avtomatlaşdırması və iqtisadi logistika fakültələrini bir çətir altında topladı.
Təhsil pillələri və modul strukturu
Bakalavriat dörd il ərzində materialşünaslıq, struktur mexanikası, termodinamika və elektronika əsaslarını birləşdirir. İkinci kursdan tələbələr “Ağıllı Metallurgiya”, “Robotlaşdırma”, “Energetika Equipment Engineering” və ya “Sənaye İqtisadiyyatı” blokunu seçirlər.
Magistratura iki illikdir və dərin ixtisaslaşmanı nəzərdə tutur: “Əlavəedici istehsal və nanosistemlər”, “Hibrid enerjinin saxlanması”, “Sənaye təhlükəsizliyinin kiber platformaları”, “Logistika və rəqəmsal tədarük zənciri” kimi proqramlar populyardır. Aspirantlar süni intellektlə idarə olunan prokat xəttinin modelləşdirilməsi, yüksək sıxlıqlı hidrogen saxlama sistemləri və ya maqnit-reoloji amortizatorların materialı üzrə tədqiqat aparırlar.
Metallurgiya və Materialşünaslıq Fakültəsi
Fakültə polad, əlvan və superərintilərin fiziki kimyası, termomexanik emal və faza çevrilmələrinin riyazi modelləşdirilməsi üzrə ixtisaslaşır. Birinci semestrdən tələbələr mikrometrik strukturun optik analizini və karbon‐ekvivalent hesablamasını öyrənirlər.
Dördüncü kurs “capstone” layihəsində ərinti sisteminin CALPHAD bazasında faza diaqramı hazırlanır, lazer əridilmə yolu ilə superyüngül hüceyrəli qəfəs strukturu çap olunaraq ideal sıxlıq və sərtlik ölçülür.
Maşınqayırma və Robototexnika Fakültəsi
Burada mexatronika, pnevmo-hidravlik idarəetmə, 5‐oxlu CNC proqramları və sənaye robotlarının ROS mühitində inteqrasiyası öyrədilir. Laboratoriyada tələbələr cobot manipulyatorunu vizual geribildirim əsasında qaynaq tikişi üzərində kalibrləyirlər.
İkinci abzasda istehsalat təcrübəsi “Digital Foundry”də keçirilir: tələbə HoloLens eynəyi ilə tökmə prosesini real vaxtda izləyib temperatur sahəsini AR interfeysində görür və parametrləri dəyişir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Energetika Avadanlığı və Ekologiya Fakültəsi
Fakültə istilik elektrik stansiyaları, qaz turbinləri, bərpaolunan mənbələrin inteqrasiyası və tullantı istiliyinin rekuperasiyası sahəsində kadr yetişdirir. Birinci kurs “İstilik-massa ötürmə” fənnində Rankin tsiklini Modelica mühitində simulyasiya edir.
Magistrantlar “Batareya Test Hub”da NMC katodunun dözümlülüyünü 1 000 sikldə qiymətləndirir, nəticələri energiya-ömrü qrafikində vizuallaşdırır və optimallaşdırılmış temperatur rejimi tapırlar.
Avtomatlaşdırılmış İstehsal və Kiber-təhlükəsizlik Fakültəsi
Bu istiqamətdə SCADA sistemləri, PLC proqramlaşdırma, sənaye Ethernet şəbəkələri və kiber-relyef analizi öyrədilir. Tələbələr real prokat xəttinin rəqəmsal ikizini quraraq OT qatındakı paketləri Wireshark ilə analiz edir.
İkinci abzas: “Red Team Drill” praktiki modulunda tələbələr kiber-təhlükə ssenarisini icra edib İCS‐CERT protokollarına uyğun bərpa planı hazırlayırlar. Fakültə məzunları sənaye şəbəkələrinin SOC analitiki və ya OT təhlükəsizliyi memarı kimi işləyir.
Sənaye Dizaynı və 3D İstehsal Fakültəsi
Fakültə “ağıllı” məhsul dizaynından tutmuş əlavəedici istehsal proseslərinə qədər zənciri öyrədir. SolidWorks, Fusion 360 və CATIA mühitində parametrik modelləşdirmə, daha sonra SLS, DMLS və FDM printerlərdə istehsal aparılır.
Tələbə layihəsinin ikinci abzasında elektrik scooter şassisinin topologiya optimallaşdırması aparılır, karbon-naylon kompozitdə 72 % kütlə azaldılır, FEM-analizdə sərtlik 9 % artırılır.
Rəqəmsal İqtisadiyyat və Sənaye Menecmenti Fakültəsi
Tədrisdə sənaye müəssisəsinin maliyyə modelləşdirilməsi, ERP sistemləri, LEAN/KANBAN axın optimallaşdırması və tədarük zəncirinin rəqəmsal göstəriciləri öyrədilir. Birinci semestrdə tələbələr SAP-da MRP simulyasiyası aparır.
Magistr proqramında “Net-Zero Manufacturing” modulu var; tələbələr karbon izi kalkulyatoru qurur, ISO 14064-1 standartına uyğun hesabat təqdim edir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Tələbə həyatı və beynəlxalq proqramlar
MDSU-nun kampusu beş yataqxana, süni intellekt mərkəzi, idman arenaları və “RoboGarage” startap inkubatorundan ibarətdir. Hər il keçirilən “SteelHack” hakatonunda 12 ölkədən gənc mühəndislər toplaşır.
Erasmus+, “Global Foundry Network” və Yaponiyanın Osaka Texniki Universiteti ilə ikili diplom proqramları mövcuddur. Mezunların 84 faizi ilk 12 ayda sənaye şirkətlərində ixtisas üzrə çalışır.
| Fakültə / Proqram | Büdcə yerləri | Ödəniş (RUB/il, 2025-26) |
|---|---|---|
| Metallurgiya və Materialşünaslıq | 350 | 330 000 |
| Maşınqayırma və Robototexnika | 260 | 340 000 |
| Energetika Avadanlığı | 180 | 330 000 |
| Avtomatlaşdırılmış İstehsal və Kiber-təhlükəsizlik | 160 | 345 000 |
| Sənaye Dizaynı və 3D İstehsal | 120 | 360 000 |
| Rəqəmsal İqtisadiyyat və Menecment | 90 | 300 000 |
| Kimya Texnologiyası və Nanomateriallar | 60 | 320 000 |
| Ekoloji Mühəndislik (Magistr) | 20 | 350 000 |
Moskva Dövlət Sənaye Universiteti klassik metallurgiya məktəbini süni intellekt, robototexnika və ekoloji energetika ilə zənginləşdirərək postsovet məkanının ən çevik sənaye təhsil ekosistemini formalaşdırır. Kampus laboratoriyaları – 7D çap mərkəzindən “Digital Foundry” poliqonuna qədər – tələbələrin nəzəri biliklərini real istehsal mühitində sınaqdan çıxarmağa imkan verir. Kredit-modul sistemi gənc mühəndisə individ-fokuslu təlim trayektoriyası qurmağa şərait yaradır, sənaye partnyoru ilə birgə “capstone” layihəsi karyeraya erkən inteqrasiyanı asanlaşdırır. Şəffaf bal mexanizmi, 1 240 büdcə yerinin mövcudluğu və 30-50 faizlik endirim siyasəti maddi baryerləri minimuma endirir. Erasmus+ və “Global Foundry Network” çərçivəsində ikili diplom, hakaton və yay məktəbləri tələbələrə beynəlxalq mühəndis standartlarını birbaşa mənimsəmək imkanı verir. “SteelHack” akseleratoru isə tələbə ideyalarını prototipdən bazar məhsuluna qədər müşayiət edir. Mezunların əksəriyyəti Rostec, Rosatom, Severstal və Airbus analitik mərkəzlərində texnoloji lider vəzifəsində yüksəlir. Universitet 60 illik tarix boyu topladığı materialşünaslıq irsini rəqəmsal istehsal alətləri ilə birləşdirməklə sənaye 4.0-ın Rusiyadakı aparıcı dirəklərindən biri kimi möhkəmlənir. Burada formalaşan peşəkar şəbəkə və kross-fakültə layihələri gənc mühəndisə uzunmüddətli karyera üstünlüyü təqdim edərək sənaye transformasiyasına real töhfə verir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Ən Çox Verilən Suallar
Bakalavri pilləsində “mühəndis-texnoloq” və ya seçilmiş profile uyğun “robototexnika mühəndisi”, “energetika avadanlığı mühəndisi” kimi kvalifikasiya verilir. Magistr proqramını bitirənlər müvafiq magistr dərəcəsi və tədqiqat aparmaq imkanı əldə edirlər. Aspirantura məzunları texnika üzrə fəlsəfə doktoru (PhD ekvivalenti) dərəcəsi alırlar. Diplomlar Rusiya və Avrasiya sənaye federasiyalarında tanınır.
2025-26 tədris ili üçün illik ödəniş 300-360 min rubl diapazonundadır; ən yüksək tarif 3D-istehsal və kiber-təhlükəsizlik proqramlarındadır. Ödəniş iki bərabər semestr hissəsinə bölünür. ЕГЭ balı 240-dan yuxarı olan abituriyentlər 30-50 % endirim alırlar. Sosial təqaüdlər və elmi qrantlar əlavə maliyyələşdirmə imkanı yaradır.
Metallurgiya ixtisasında keçid balı son illərdə 205, maşınqayırmada 198, kiber-təhlükəsizlikdə 215 civarındadır. Bal limiti illik qəbul planı və abituriyentlərin orta nəticəsinə əsasən yenilənir. Beynəlxalq namizədlər eyni bal cədvəlinə tabedir. Xüsusi kvotalar əlilliyi olan və beynəlxalq olimpiada qalibi tələbələrə şamil olunur.
2025/26 planında 1 240 büdcə yeri ayrılıb; 350 yer Metallurgiya, 260 yer Maşınqayırma, 180 yer Energetika fakültəsinə verilir. Qalan kvota 3D-istehsal, kiber-təhlükəsizlik və menecment proqramları arasında bölüşdürülür. Paylanma Rusiya sənaye strategiyasına və əmək bazarı tələbinə əsaslanır.
Bəli, birillik rus dili və texniki terminologiya hazırlıq kursu mövcuddur. Proqram sonunda tələbələr B1 sertifikatı alır və əsas ixtisaslara imtahansız keçə bilirlər. Hazırlıq dövründə yataqxana, sığorta və viza dəstəyi təmin edilir. Kursda elementar materialşünaslıq və riyaziyyat modulları da öyrədilir.
Beş yataqxana kampusdan 5-10 dəqiqəlik məsafədə yerləşir. Otaqlar iki-üç nəfərlikdir, hər mərtəbədə mətbəx, çamaşırxana və coworking zonası var. Aylıq ödəniş 4-6 min rubl aralığında dəyişir. Region və xarici tələbələr yataqxana bölgüsündə prioritet hesab olunur.
ЕГЭ balı 240-dan yuxarı olan birinci kurs tələbələri avtomatik 30 % endirim qazanır. Akademik orta bal 4,5-dən yuxarı saxlanarsa, endirim növbəti illərdə də qüvvədə qalır. Magistrantlar üçün “Industrial Excellence” təqaüdü aylıq 45 000 rubl təşkil edir. Hakaton qalibləri və sahə prototipini patente çatdıranlar əlavə qrant alırlar.
Statistikaya görə, mezunların 84 faizi ilk 12 ay ərzində ixtisas üzrə iş tapır. Əsas işəgötürənlər metallurgiya və maşınqayırma holdinqləri, enerji avadanlığı istehsalçıları və robototexnika startaplarıdır. Kiber-təhlükəsizlik məzunlarına olan tələbat da sürətlə artır. Karyera mərkəzi hər semestr 200-ə yaxın vakansiya elan edir.
MDSU Erasmus+, “Global Foundry Network” və Osaka Texniki Universiteti ilə ikili diplom proqramları keçirir. Tələbələr bir semestr xaricdə oxuyaraq ECTS kreditlərini tanıda bilirlər. Yay məktəbləri Almaniya və İtaliyanın avtomobil klasterlərində rəqəmsal istehsal mövzuları üzrə təşkil olunur. İştirakçılar qrantla avadanlıq və yaşayış xərclərini qarşılayırlar.
“SteelHack” akseleratoru ideyadan prototipə altı ay ərzində mentor dəstəyi, 600 000 rubl toxum investisiyası və “Digital Foundry” poliqonunda sınaq imkanı təqdim edir. Uğurlu layihələr patentləşdirilir və sənaye partnyoruna transfer edilir. 2024-cü ildə üç startap – robot-qaynaq modulu, süni intellektli prokat optimizatoru və grafen anodu batareya – bazara çıxıb. Akselerator hər il “Industry 4.0 Challenge” hakatonu vasitəsilə yeni komandalar formalaşdırır.
