Azərbaycan Respublikasında məktəbəqədər təhsil dövlət siyasətinin və cəmiyyətin inkişafının ayrılmaz hissəsidir. Son illərdə ölkədə məktəbəqədər təhsilin keyfiyyətinin artırılması, idarəetmənin şəffaflaşdırılması və innovativ metodların tətbiqi əsas prioritetlərdən birinə çevrilib. Bütün bunların fonunda MTİS – Məktəbəqədər Təhsil Müəssisələri üçün İnformasiya Sistemi xüsusi rol oynayır. MTİS dövlət uşaq bağçalarından özəl məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə qədər bütün strukturları əhatə edən, tədris, idarəetmə və hesabatlıq proseslərini müasir texnologiyaların imkanları ilə birləşdirən, effektiv idarəetmə platformasıdır.
MTİS-in yaradılması və tətbiqi Azərbaycanda məktəbəqədər təhsilin tamamilə yeni mərhələyə qədəm qoymasını təmin edib. Bu sistemin fəaliyyəti nəticəsində təhsil müəssisələri arasında əlaqə güclənir, valideynlər və dövlət orqanları üçün vacib məlumatlar əlçatan olur, həmçinin, şəffaflıq və səmərəlilik təmin edilir. MTİS-in hərtərəfli imkanları, istifadənin rahatlığı və sistemin davamlı inkişafı bu platformanı ölkənin təhsil idarəçiliyində nümunəvi rəqəmsal modelə çevirir.
MTİS-in Əsas Məqsədləri və Yaranma Zərurəti
Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin idarə olunmasında uzun illər ərzində qarşıya çıxan problemlər – məlumatların toplanmasında pərakəndəlik, hesabatlılığın zəifliyi, uşaqlar və kadrlar üzrə məlumat bazasının natamamlığı, mürəkkəb sənəd dövriyyəsi və bir çox digər amillər – bu sahədə vahid, mərkəzləşdirilmiş informasiya sisteminin yaradılmasını zəruri edib. MTİS bu boşluğu doldurmaq üçün hazırlanıb və aşağıdakı məqsədlərə xidmət edir:
- İdarəetmənin mərkəzləşdirilməsi: Müəssisələrin fəaliyyəti, qəbul və buraxılış prosesləri, maddi-texniki baza, kadr potensialı, uşaqların qeydiyyatı və digər vacib informasiyalar vahid platformada cəmlənir.
- Məlumat axınının sürətləndirilməsi: MTİS vasitəsilə istənilən zaman dəqiq və operativ məlumat almaq mümkündür.
- Hesabatlılığın və şəffaflığın artırılması: Dövlət orqanları, valideynlər və ictimaiyyət üçün açıq məlumat mənbəyi formalaşdırılır.
- Planlaşdırmanın optimallaşdırılması: Analitik alətlər sayəsində strateji və cari planlaşdırma, resurs bölgüsü və qiymətləndirmə imkanları yüksəldilir.
Bu məqsədlər məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin müasir çağırışlara uyğun çevik idarə olunmasını təmin edir.
MTİS-in İmkanları və Funksiyaları
MTİS sisteminin əsas üstünlüyü onun çoxfunksiyalılığındadır. Platforma müxtəlif istifadəçi qrupları üçün fərqli imkanlar təklif edir:
1. Müəssisə rəhbərliyi üçün:
- Uşaq qəbulu və buraxılışının elektron idarə olunması
- Kadrların və işçi heyətinin elektron qeydiyyatı və idarəsi
- Maddi-texniki bazanın monitorinqi və ehtiyacların planlaşdırılması
- İllik və dövri hesabatların avtomatlaşdırılması
- Tədris proqramlarının və illik təqvimin idarə olunması
2. Valideynlər üçün:
- Uşağın bağçada iştirakı, davamiyyəti və inkişafı barədə onlayn məlumat əldə etmək
- Qəbul üçün elektron ərizələrin verilməsi və müraciətlərin statusunu izləmək
- Bağça daxilində yeniliklər və elanlar barədə bildirişlər almaq
- Uşağın fərdi portfelini izləmək və nəticələrə baxmaq
3. Dövlət və nəzarət orqanları üçün:
- Bütün məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin statistik məlumat bazasına çıxış
- Regionlar üzrə analitik hesabatların hazırlanması
- Sektorun inkişafına dair planlaşdırmanın dəstəklənməsi
4. Müəllim və tərbiyəçilər üçün:
- Uşaqların fərdi məlumatlarını idarə etmək və inkişafı üzrə qeyd aparmaq
- Tədris proqramlarını və gündəlik fəaliyyət planlarını hazırlamaq
- Davamiyyət və qiymətləndirməni elektron şəkildə aparmaq
Bu funksiyaların bir platformada toplanması, məlumatların çevik mübadiləsini, idarəçiliyin səmərəliliyini və hesabatlılığı xeyli artırır.
Qeydiyyat və İstifadə Qaydası
MTİS portalına giriş yalnız səlahiyyətli istifadəçilər üçün nəzərdə tutulub. Sistemdə aşağıdakı qeydiyyat və giriş ardıcıllığı tətbiq olunur:
| Addım | Təsvir |
|---|---|
| 1 | Müəssisə rəhbərliyi və ya tabeçiliyə uyğun icra hakimiyyəti tərəfindən istifadəçi yaradılır |
| 2 | İstifadəçiyə unikal kod və ilkin şifrə təqdim edilir |
| 3 | mtis.edu.az portalına daxil olmaq üçün şəxsi kod və şifrə istifadə olunur |
| 4 | İlk girişdə təhlükəsizlik məqsədilə şifrə dəyişdirilir |
Valideynlər üçün isə övladının təhsil aldığı müəssisə vasitəsilə giriş məlumatları təqdim olunur və valideynin şəxsi kabineti aktivləşdirilir.
Sistemin Texniki İnfrastruktur və Təhlükəsizlik Prinsipləri
MTİS ən son texnologiyalar əsasında yaradılıb və yüksək təhlükəsizlik standartları ilə qorunur. Bütün məlumatlar milli data mərkəzlərində saxlanılır və şifrələnmiş şəkildə ötürülür. Sistemin təhlükəsizlik tədbirlərinə aşağıdakılar daxildir:
- Şəxsi məlumatların şifrələnməsi: Hər bir istifadəçi üçün fərdi təhlükəsizlik parametrləri.
- İki faktorlu identifikasiya: Sistemə giriş zamanı əlavə təsdiqləmə mexanizmi.
- Müntəzəm təhlükəsizlik auditi və ehtiyat nüsxələrin alınması: Məlumat itkisinə qarşı qabaqlayıcı tədbirlər.
- Monitorinq və giriş məhdudiyyətləri: Sistemə icazəsiz girişin qarşısı alınır.
MTİS Sistemi ilə Məlumatların İdarə Olunmasının Üstünlükləri
MTİS-in tətbiqi ilə məktəbəqədər təhsil müəssisələrində bir çox idarəetmə və təşkilati proses köklü şəkildə dəyişib. Ən böyük üstünlüklərdən bəziləri bunlardır:
- Operativlik: İstənilən məlumat saniyələr içində sistemdə yerləşdirilir və istifadəçilərə çatdırılır.
- Şəffaflıq: Hər bir əməliyyat, hər bir dəyişiklik sistemdə qeyd olunur və istənilən vaxt yoxlanıla bilir.
- Resursların səmərəli istifadəsi: Kadrlar və maddi-texniki baza üzrə optimal planlama, artıq resursların qarşısının alınması.
- Vaxt və xərclərə qənaət: Kağız daşıyıcılar və klassik sənəd dövriyyəsi aradan qalxır, bütün sənədləşmə elektronlaşdırılır.
- Mərkəzləşmiş məlumat bazası: İstənilən müəssisənin və uşağın fərdi məlumatları vahid sistemdə toplanır və asanlıqla axtarış və analiz edilə bilir.
Praktik İstifadə və Tipik Ssenarilər
MTİS-in gündəlik istifadə imkanları çoxşaxəlidir və bir neçə əsas praktik ssenarini təqdim etmək olar:
1. Uşağın qəbul prosesi:
- Valideyn elektron ərizə doldurur
- Bağça rəhbərliyi müraciəti sistemdə təsdiqləyir və uşaq qeydiyyata alınır
- Valideyn müraciətin statusunu izləyir, SMS/e-mail ilə məlumat alır
2. Davamiyyət və inkişaf qeydiyyatı:
- Müəllim hər gün uşaqların gəlişini sistemə daxil edir
- Uşağın inkişafı üzrə fərdi qeydlər əlavə olunur
- Valideyn istənilən vaxt nəticələri izləyə bilir
3. Kadr idarəetməsi:
- Müəssisənin bütün əməkdaşları sistemdə qeydiyyatdan keçir
- İllik təhsil planları və kadr ehtiyatı mərkəzləşdirilmiş şəkildə saxlanılır
Sistemin Üstünlükləri
| Üstünlüklər | Təsvir |
|---|---|
| Operativlik | Məlumatlar anında yenilənir və paylaşılır |
| Şəffaflıq | İdarəetmə, hesabat və qeyd prosesi tam nəzarət altındadır |
| Əlçatanlıq | İstənilən vaxt, istənilən yerdən sistemə giriş imkanı |
| Təhlükəsizlik | Yüksək şifrələmə və autentifikasiya |
| Analitika | Müəssisələrin və uşaqların inkişafı üzrə analitik hesabatlar əldə etmək |
| Qənaət | Kağız və vaxt sərfiyyatına ciddi qənaət |
| Avtomatlaşdırma | İllik və dövri hesabatlar, qeydiyyat və məlumatlar avtomatik formalaşır |
MTİS-in Təhsil Siyasətində Strateji Əhəmiyyəti
MTİS sadəcə idarəetmə vasitəsi deyil, həm də ölkənin təhsil siyasətində strateji alətdir. Dövlət səviyyəsində məktəbəqədər təhsil üzrə inkişaf planlarının hazırlanması, kadr ehtiyatlarının optimallaşdırılması, bölgələr üzrə resursların bölgüsü, risklərin təhlili və idarə olunması üçün MTİS-in verdiyi analitik imkanlar böyük rol oynayır. Bu platforma təhsil sahəsində innovasiyaların tətbiqi və idarəetmənin şəffaflığı üçün fundamental baza yaradır.
MTİS-dən İstifadədə Qarşılaşan Tipik Problemlər və Həllər
İnformasiya sistemləri istifadə zamanı bəzi texniki və ya inzibati çətinliklər yarada bilər. MTİS-də bu problemlərin böyük əksəriyyəti operativ dəstək xidməti və FAQ bölməsi vasitəsilə həll olunur.
- Şifrəni unutmaq: “Şifrəni bərpa et” funksiyası istifadə olunmalıdır
- Sistemdə texniki xəta: Brauzerin yenilənməsi və ya müxtəlif brauzerlə sınaqdan keçirmək tövsiyə edilir
- Elektron qeydiyyatla bağlı çətinlik: Müəssisə rəhbərliyi və ya texniki dəstəyə müraciət etmək
MTİS – Məktəbəqədər Təhsil Müəssisələri üçün İnformasiya Sistemi Azərbaycanın təhsil sistemində keyfiyyət, şəffaflıq, operativlik və effektivliyə nail olmaq üçün vacib rəqəmsal platformadır. Bu sistem məktəbəqədər təhsil müəssisələrinin idarə olunmasını yeni səviyyəyə qaldırmaqla, valideyn, müəllim və dövlət orqanlarının işini xeyli asanlaşdırır, təhsildə innovativ yanaşmaların tətbiqini stimullaşdırır. Bugünkü çağırışlara cavab verən bu sistem, gələcəkdə təhsildə daha böyük transformasiyalara yol açacaq.
Ən Çox Verilən Suallar
MTİS – Məktəbəqədər Təhsil Müəssisələri üçün İnformasiya Sistemi, Azərbaycanda bağçalar və məktəbəqədər müəssisələrin idarəetməsini rəqəmsal şəkildə mərkəzləşdirən, məlumat axını və hesabatlılığı asanlaşdıran platformadır.
Sistemə yalnız rəsmi olaraq müəssisənin rəhbərliyi, işçi heyəti (müəllim, tərbiyəçi və s.), valideynlər və səlahiyyətli dövlət orqanları daxil ola bilər.
Valideynlər övladlarının bağçada davamiyyəti, inkişafı, elanlar və yeniliklər, qəbul statusu barədə real vaxtda məlumat ala bilirlər.
Qeydiyyat adətən müəssisə rəhbərliyi və ya yerli icra hakimiyyəti tərəfindən aparılır, istifadəçiyə giriş üçün şəxsi kod və şifrə təqdim olunur.
Uşaqlar, işçi heyəti, maddi-texniki baza, tədris proqramı və hesabatlar üzrə məlumatlar mərkəzləşdirilmiş şəkildə sistemdə saxlanılır və şifrələnir.
Məlumatların şifrələnməsi, iki faktorlu identifikasiya və müntəzəm təhlükəsizlik yoxlamaları ilə yüksək səviyyədə qorunur.
Hər gün tərbiyəçilər uşaqların gəlişi və inkişafını sistemdə elektron şəkildə qeyd edir, nəticələr valideynə bildirilir.
Texniki çətinlik yaranarsa, MTİS portalının dəstək xidmətinə və ya müəssisə rəhbərliyinə müraciət etmək məsləhət görülür.
Sistem müəssisələr və dövlət orqanları üçün geniş analitik hesabatlar, planlaşdırma və resurs bölgüsü üçün məlumat bazası təqdim edir.
MTİS məktəbəqədər təhsil sahəsində şəffaflıq, operativlik və səmərəliliyi artırır, idarəetmə prosesini optimallaşdırır və dövlət səviyyəsində strateji qərarların qəbuluna dəstək olur.
