Azərbaycanda təhsilin idarəolunmasında müəllimlərin iş yerinin dəyişdirilməsi mexanizmi illərdir ki, şəffaflıq, keyfiyyət və sosial ədalət prinsiplərinə uyğun şəkildə həyata keçirilir. 2025-ci il üçün müəllimlərin yerdəyişməsi müsabiqəsi bu sistemin daha da təkmilləşdirilmiş forması olaraq təqdim olunmuş və bir sıra yeniliklərlə müşayiət edilmişdir. Bu proses təkcə yer dəyişikliyi deyil, həm də müəllimin şəxsi rifahı, ailə vəziyyəti və regionlararası təhsil balansının tənzimlənməsi baxımından ciddi əhəmiyyət daşıyır.
Müəllimlərin yerdəyişməsi həm tədris keyfiyyətinin yüksəldilməsinə, həm də regionlararası təhsil imkanlarının bərabərləşdirilməsinə xidmət edir. Bu məqsədlə həyata keçirilən 2025-ci il yerdəyişmə müsabiqəsində tətbiq edilən yeni qaydalar, sosial meyarlar və elektron sistemlər barədə ictimaiyyətə dolğun və şəffaf məlumatın çatdırılması vacibdir.
Yerdəyişmə Prosedurunun Ümumi Mahiyyəti
Azərbaycan Respublikasının Elm və Təhsil Nazirliyi tərəfindən təşkil olunan müəllimlərin iş yerinin yerdəyişməsi müsabiqəsi, dövlət ümumi təhsil müəssisələrində çalışan müəllimlərin başqa məktəblərdə işləməsinə imkan yaradan illik mərkəzləşdirilmiş bir sistemdir. Bu proses könüllü iştirak əsasında həyata keçirilir və əsas məqsəd müəllimlərin şəxsi və peşəkar tələbatlarına uyğun şəkildə yerləşdirilməsini təmin etməkdir.
2025-ci il üçün prosesdə həm sosial amillər nəzərə alınır, həm də illərlə xidmət göstərmiş müəllimlərə əlavə üstünlüklər verilir. Əsas prinsip – şəffaflıq, obyektivlik və ədalətlilikdir. Qeydiyyat, sənəd təqdimatı, bal hesablanması və vakansiya seçimi elektron formada həyata keçirilir ki, bu da iştirakçıların prosesə rahat şəkildə qoşulmasına imkan yaradır.
Əsas Qaydalar və Kimlər İştirak Edə Bilər
2025-ci il yerdəyişmə müsabiqəsində yalnız aşağıdakı meyarlara cavab verən müəllimlər iştirak edə bilərlər:
- Dövlət ümumi təhsil müəssisəsində müddətsiz əmək müqaviləsi ilə işləyənlər;
- Minimum 3 tədris ili fasiləsiz iş stajı olanlar;
- Hazırda işlədikləri müəssisədə aktiv pedaqoji fəaliyyət göstərən şəxslər.
Bu şərtlər iştirakın hüquqi əsaslarını müəyyən edir və hər bir namizəd bu kriteriyalara uyğunluğunu təsdiq etməlidir. Müddətli müqavilə ilə işləyən və ya təzə işə başlayan müəllimlər bu müsabiqəyə daxil edilmir.
Qeyd edilməlidir ki, Bakı, Sumqayıt və Abşeron rayonlarında çalışan müəllimlər yalnız müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsi vasitəsilə yer dəyişə bilərlər. Bu bölgələrə yerdəyişmək istəyən digər region müəllimlərinə isə icazə verilir.
Elektron Qeydiyyat və Sənəd Qəbulu Prosesi
Yerdəyişmə müsabiqəsində iştirak edən müəllimlər www.miq.edu.az/yerdeyishme portalı vasitəsilə elektron qeydiyyatdan keçməlidirlər. 2025-ci ildə bu mərhələ aprelin 25-dən mayın 4-ü saat 11:00-dək davam edir. Qeydiyyat zamanı aşağıdakı sənədlərin təqdim olunması tələb olunur:
- Şəxsiyyət vəsiqəsi;
- Müəyyən olunmuş xidmət müddətini təsdiqləyən sənədlər;
- Əgər sosial amil varsa – şəhid ailəsi vəsiqəsi, nikah haqqında şəhadətnamə və qeydiyyat sənədi.
Sənədlər PDF formatında, bir fayl halında sistemə yüklənməlidir. Ərizənin təsdiqindən sonra müəllim şəxsi kabinetinə daxil olaraq vakansiya seçimi mərhələsinə keçə bilər.
Sosial Amillər və Əlavə Bal Əmsalları
2025-ci il müsabiqəsində müəllimlərin sosial vəziyyəti də xüsusi nəzərə alınır. Bu meyarlar yerdəyişmədə üstünlük yaradır. Sosial amillərə əsaslanan bal artımı aşağıdakı kimidir:
- Şəhid ailəsi üzvü və ya hərbçi ilə nikahda olanlar – bal 1.1 əmsalla vurulur;
- Yaşadığı ərazidə fəaliyyət göstərmək istəyənlər – 1.05 əmsal;
- 3–5 il fasiləsiz işləyənlər – 1.05, 5 ildən çox təcrübəsi olanlar – 1.1 əmsal.
Bu artım əmsalları müəllimin toplayacağı ümumi balların hesablanmasında mühüm rol oynayır və sosial baxımdan həssas qrupların dəstəklənməsini təmin edir.
Vakansiyaların Seçilməsi və Prioritetlik Sistemi
Yerdəyişmə prosesində ilk mərhələ vakansiya seçimidir. Vakansiyalar əvvəlcə şəhid ailəsi üzvləri üçün açılır və bu mərhələ aprelin 25-dən 27-si saat 11:00-dək davam edir. Daha sonra digər namizədlərin vakansiya seçimi baş tutur. Bu zaman sistem müəllimin topladığı balları və sosial əmsalları nəzərə alaraq uyğunluğu müəyyən edir.
Vakansiyalar Nazirliyin rəsmi saytında və elektron platformada yerləşdirilir. Hər bir namizəd istədiyi məktəbi və regionu seçə bilər, lakin seçimlər mövcud vakansiyalarla məhdudlaşır.
Bakı, Sumqayıt və Abşeron üzrə Qaydalar
Bu bölgələrdə mövcud kadr sıxlığı səbəbilə yerdəyişmə yalnız müəllimlərin işə qəbulu müsabiqəsi ilə həyata keçirilə bilər. Yəni həmin bölgələrdə çalışan müəllimlər digər məktəblərə keçmək üçün yeni müsabiqədə iştirak etməli, uğur qazandıqdan sonra işə qəbul olunmalıdırlar. Əksinə, digər bölgələrdən bu üç rayona keçid mümkündür.
Bu qərar təhsildə regional tarazlığı qorumaq və kadr axınını tənzimləmək məqsədi daşıyır.
Balların Hesablanması Sistemi
Müsabiqədə iştirak edən müəllimin ümumi balı bir neçə komponent üzrə hesablanır:
- Müəllimin təcrübə ili;
- Müəyyən edilmiş imtahan nəticələri (əgər varsa);
- Sosial əmsallar;
- Yaşadığı əraziyə yaxınlıq;
- Elmi və pedaqoji fəaliyyət üzrə əlavə göstəricilər.
Bütün bu göstəricilər əsasında yaradılmış bal, müəllimin vakansiyaya uyğunluğunu müəyyənləşdirir. Ən yüksək bal toplayan namizəd vakansiyaya daha üstün namizəd sayılır.
Qanunvericilik və Normativ Baza
“Müəllimlərin işə qəbulu və yerdəyişməsi Qaydaları” Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərarı ilə təsdiq edilmiş və e-qanun.az portalında dərc olunmuşdur. Bu sənəd hüquqi əsas olaraq bütün müsabiqə iştirakçılarına bərabər şərtlər təqdim edir və şəffaflığı təmin edir. 2025-ci il üçün yenilənmiş qaydalarda həm sosial əsaslar, həm də regional balans əsas prinsiplər kimi qeyd olunmuşdur.
Yerdəyişmənin Təhsil Sistemində Rolu
Yerdəyişmə mexanizmi yalnız müəllimlərin şəxsi rahatlığı deyil, həm də ümumilikdə təhsil sisteminin balanslı şəkildə idarə olunması üçün vacibdir. Müəllimlərin təcrübə, həyat şəraiti və pedaqoji imkanlarına görə yeni yerlərə keçməsi həm onların motivasiyasını artırır, həm də məktəblərdə tədris keyfiyyətini yüksəldir.
Bununla yanaşı, sosial ədalətin təmin olunması, şəhid və hərbçi ailələrinin dəstəklənməsi, regionlararası pedaqoji gücün bərabərləşdirilməsi kimi amillər də bu sistemin faydalarını nümayiş etdirir.
2025-ci il üçün müəllimlərin yerdəyişməsi müsabiqəsi bir sıra yeniliklərlə yadda qalır. Bu yeniliklər arasında sosial əmsalların tətbiqi, elektron proseslərin sadələşdirilməsi və regionlararası balansın qorunması önəmli yer tutur. Yerdəyişmə prosesi müəllimlər üçün yeni imkanlar, məktəblər üçün isə yeni potensial deməkdir. Prosesin şəffaf və ədalətli şəkildə idarə olunması, təhsilin keyfiyyətinə müsbət təsir göstərməklə yanaşı, cəmiyyətin təhsil sisteminə inamını da artırır.
Ən Çox Verilən Suallar
Yalnız dövlət ümumi təhsil müəssisələrində müddətsiz əmək müqaviləsi ilə işləyən və ən azı 3 tədris ili fasiləsiz pedaqoji təcrübəsi olan müəllimlər iştirak edə bilər.
Müəllimlər www.miq.edu.az/yerdeyishme portalına daxil olaraq elektron qeydiyyatdan keçməli, tələb olunan sənədləri PDF formatında yükləməli və sistemdə ərizəni təsdiqləməlidirlər.
Şəhid ailəsi üzvləri və hərbçi həyat yoldaşları üçün bal 1.1 əmsalla, yaşadığı əraziyə keçmək istəyənlər üçün 1.05 əmsalla, 3-5 il fasiləsiz çalışanlar üçün 1.05, 5 ildən çox işləyənlər üçün isə 1.1 əmsalla artırılır.
Əvvəlcə şəhid ailəsi üzvləri üçün vakansiya seçimi mərhələsi başlayır. Daha sonra digər müəllimlər üçün seçim açılır. Seçim mərhələləri elektron platforma üzərindən idarə olunur.
Bu üç bölgəyə yerdəyişmə yalnız müəllimlərin işə qəbul müsabiqəsi ilə mümkündür. Lakin bu bölgələrdən digər regionlara yerdəyişmə mümkündür.
Xeyr. Yalnız ən azı 3 illik fasiləsiz pedaqoji fəaliyyət göstərən müəllimlər bu müsabiqədə iştirak edə bilərlər.
Şəxsiyyət vəsiqəsi, əmək fəaliyyətini təsdiqləyən sənəd, varsa sosial status sənədləri (şəhid ailəsi vəsiqəsi, nikah şəhadətnaməsi, qeydiyyat sənədi) PDF formatında yüklənməlidir.
Ballar müəllimin təcrübəsi, sosial əmsallar, fəaliyyət göstəriciləri və digər meyarlar əsasında sistem tərəfindən avtomatik hesablanır.
Vakansiya seçimi başa çatdıqdan sonra nəticələr sistemdə açıqlanır. Dəqiq tarixlər müsabiqənin gedişatından asılı olaraq rəsmi şəkildə elan edilir.
Bəli, qeydiyyat və sənəd təqdimatı zamanı yaranan texniki çətinliklərlə bağlı sistemin dəstək xidmətinə müraciət etmək mümkündür. Əlaqə forması portalda yerləşdirilib.
