Nokia, texnologiya dünyasında özünəməxsus bir iz buraxmış şirkətlərdən biridir. Bir çox insan üçün Nokia, mobil telefonların sinonimi olmuşdur və bu brendin keçmişdən günümüzə uzanan səyahəti texnologiya tarixində mühüm bir yer tutmuşdur.
Nokia-nın İlk Adımları
Nokia 1865-ci ildə Finlandiyada Fredrik Idestam tərəfindən kağız istehsalı fabriki kimi qurulmuşdur. Şirkət, adını 1871-ci ildə, Nokia çayı kənarında yeni bir kağız fabriki açdıqdan sonra almışdır. İlk illərdə kağız və rezin məhsulları istehsal edən Nokia, zamanla müxtəlif sahələrdə fəaliyyət göstərərək, elektrik və elektronika sektoruna da adım atmışdır.
20-ci əsrin ortalarında Nokia, telekommunikasiya avadanlıqlarına yönəldi və bu sahədə böyük uğurlar əldə etdi. 1960-cı illərdə şirkət, ilk dəfə olaraq məişət elektronikası məhsulları istehsal etməyə başladı. Bu dövr, Nokia-nın texnologiya səyahətində mühüm bir dönüş nöqtəsi oldu və onu gələcəkdə mobil telefon bazarında lider mövqeyinə gətirdi.
Yaradıcısı və rəhbər şəxslər
Nokia-nın qurucusu Fredrik Idestamdır. O, mühəndis olmaqla yanaşı, yenilikçi və uzaqgörən bir sahibkar idi. Şirkət inkişaf etdikcə, onun idarəçiliyində müxtəlif peşəkar menecerlər və rəhbər şəxslər yer aldı. Bu günə kimi Nokia-nın rəhbərliyində müxtəlif şəxslər olsa da, şirkətin inkişafında ən yadda qalan fiqurlardan biri Jorma Ollila olub. Onun rəhbərliyi dövründə Nokia dünya liderinə çevrildi və beynəlxalq bazarda ən güclü oyunçulardan biri oldu.
Mobil Telefonların İnkişafı
1970-ci illərdə mobil telefon texnologiyası hələ yeni inkişaf etməkdə idi və Nokia da bu sahədə öz yerini tutmağa çalışırdı. Şirkət, 1982-ci ildə ilk avtomobil telefonunu istehsal etdi. Bu cihazlar, böyük və ağır olmalarına baxmayaraq, gələcəyin mobil rabitə texnologiyasının təməlini qoydu.
O zamanlar mobil telefonlar yalnız zəng və mətn mesajları üçün istifadə olunurdu. Lakin Nokia, bu texnologiyanın potensialını görərək, daha kiçik və daha funksional telefonlar hazırlamaq üçün araşdırmalar aparmağa başladı. Mobil telefonların inkişafı, Nokia-nın telekommunikasiya sahəsində lider olmasına şərait yaratdı.
Nokia və GSM Texnologiyası
Nokia, 1980-ci illərin sonlarına doğru GSM (Global System for Mobile Communications) texnologiyasının inkişafında əhəmiyyətli rol oynadı. 1991-ci ildə Finlandiyada Nokia tərəfindən istehsal olunan ilk GSM zəngi həyata keçirildi. Bu, mobil rabitə tarixində böyük bir addım idi və Nokia-nı dünya miqyasında tanınmış bir brendə çevirdi.
GSM texnologiyası, mobil telefonların daha geniş bir kütlə tərəfindən istifadə olunmasına imkan verdi. Nokia, bu yeni texnologiyanı mənimsəyərək, GSM dəstəkləyən mobil telefonlar istehsal etməyə başladı və qlobal bazarda lider mövqeyinə gəldi. Bu həm də şirkətin gələcəkdə daha innovativ məhsullar təqdim etməsi üçün bir platforma yaratdı.
İlk Kütləvi Mobil Telefonlar
1990-cı illərin əvvəllərində Nokia, geniş kütlələrə xitab edən ilk mobil telefonlarını təqdim etməyə başladı. Bu cihazlar, daha kiçik, daha yüngül və daha əlverişli idi. Bu dövrdə Nokia 1011 modelini təqdim etdi ki, bu da ilk kütləvi GSM telefonlardan biri idi.
Bu dövrdə istehsal edilən telefonlar, əsasən zəng və mətn mesajlaşması üçün istifadə olunurdu. Lakin Nokia, istifadəçilərə daha çox funksiya təqdim etmək üçün telefonlarına yeni xüsusiyyətlər əlavə etməyə davam etdi. Mobil telefonlar, getdikcə daha çox insanın həyatında əvəzolunmaz bir yer tutmağa başladı.
90-cı İllərdə Nokia Brendinin Yüksəlişi
90-cı illər, Nokia üçün qızıl dövr hesab edilə bilər. Şirkət, bu dövrdə mobil telefon bazarında liderliyini möhkəmləndirdi və dünya üzrə milyonlarla istifadəçi tərəfindən seçildi. O dövrdə istehsal olunan Nokia 2110 modeli, məşhur “Nokia Tune” melodiyası ilə yadda qalan bir telefon idi.
Nokia-nın bu dövrdəki uğuru, sadəcə telefonların keyfiyyəti ilə bağlı deyildi. Şirkət, həmçinin təməlində istifadəçi dostu interfeyslər və innovativ dizaynlar təqdim edirdi. Bu, Nokia-nın qlobal bazarda öz mövqeyini gücləndirməsinə və bir çox rəqibini geridə qoymasına səbəb oldu.
Nokia 3310 və Simvolik Telefonlar
Nokia 3310, 2000-ci ildə təqdim olundu və tezliklə simvolik bir telefon halına gəldi. Bu model, möhkəmliyi, uzun batareya ömrü və sadə istifadəçi interfeysi ilə tanındı. Hələ də bir çoxları üçün nostalji bir cihaz olaraq xatırlanır.
Nokia 3310, “Snake” oyunu ilə də məşhur idi və bu, telefonun populyarlığını daha da artırdı. Bu telefon, həm də mobil telefonların daha geniş kütlə tərəfindən qəbul edilməsini və gündəlik həyatın bir parçası olmasını təşviq etdi. Nokia 3310, mobil telefon tarixində əvəzsiz bir yerə sahibdir.
Smartfonlara Keçid Dövrü
2000-ci illərin əvvəllərində texnologiya sürətlə inkişaf etməyə başladı və mobil telefonlar da bu inkişafdan geri qalmadı. Nokia, bu dövrdə smartfon anlayışını mənimsəməyə və daha inkişaf etmiş cihazlar istehsal etməyə başladı. Bu, mobil texnologiyanın çoxfunksiyalı cihazlara doğru təkamül etdiyi bir dövr idi.
Lakin bu keçid dövrü Nokia üçün müəyyən çətinliklər də gətirdi. Smartfon bazarında rəqabət getdikcə artmağa başladı və yeni oyunçuların bazara daxil olması ilə Nokia, liderliyini qorumaq üçün daha çox çalışmalı oldu. Bu dövrdə Nokia, Symbian əməliyyat sistemini inkişaf etdirərək, smartfon bazarına uyğunlaşmağa çalışdı.
Nokia-nın məşhur modelləri və markaları (cədvəl)
| Model | İstehsal ili | Əsas xüsusiyyətləri | Qısa təsviri |
|---|---|---|---|
| Nokia 1011 | 1992 | İlk GSM mobil telefon | Mobil rabitənin ilk nümunəsi |
| Nokia 3310 | 2000 | Uzun batareya, möhkəmlik | Ən populyar model, “Snake” oyunu |
| Nokia 1100 | 2003 | Sadə, ucuz, davamlı | Dünya üzrə ən çox satılan model |
| Nokia N95 | 2007 | Multimedia, kamera, GPS | Smartfonlara keçidin başlanğıcı |
| Nokia Lumia 800 | 2011 | Windows Phone, dizayn, kamera | Microsoft ilə əməkdaşlıq dövrü |
| Nokia 8.3 5G | 2020 | Android, 5G dəstəyi, böyük ekran | Yenilənmiş Nokia smartfonu |
Nokia və Symbian Əməliyyat Sistemi
Symbian əməliyyat sistemi, Nokia-nın smartfon bazarında liderlik etməyə çalışdığı bir dövrdə önə çıxdı. Bu sistem, Nokia-nın bir çox smartfon modelində istifadə olundu və o dövrün texnologiyası üçün innovativ həllər təqdim etdi. Symbian, Nokia istifadəçilərinə çoxlu funksional imkanlar təqdim edirdi.
Lakin, Symbian əməliyyat sistemi, rəqabətə davam gətirməkdə çətinlik çəkdi. Apple və Android əsaslı cihazların bazara girişi ilə Symbian, daha az cazibədar oldu. Buna baxmayaraq, Nokia uzun müddət bu sistemi dəstəkləməyə davam etdi, lakin zamanla daha müasir platformalara keçməyə məcbur oldu.
Rəqabət və Android Əsrinə Giriş
Apple və Samsung kimi şirkətlərin smartfon bazarında sürətlə yüksəlməsi, Nokia üçün ciddi rəqabət yaratdı. Bu dövrdə Android əməliyyat sistemi də bazara daxil oldu və qısa müddət ərzində geniş bir istifadəçi bazası qazandı. Nokia, bu yeni rəqabət mühitində öz mövqeyini qorumaq üçün müxtəlif strategiyalar axtarmağa başladı.
Nokia, Android-in populyarlığını nəzərə alaraq, bu platformadan istifadə etməyi planlaşdırmağa başladı. Lakin, bu keçid asan olmadı və Nokia bir müddət Symbian və Windows Phone əməliyyat sistemlərinə sadiq qaldı. Lakin, Android-in üstünlüyü və bazardakı populyarlığı Nokia-nı bu istiqamətdə addımlar atmağa məcbur etdi.
Microsoft ilə Əməkdaşlıq
2011-ci ildə Nokia, Microsoft ilə strateji bir əməkdaşlığa başladı. Bu əməkdaşlıq çərçivəsində Nokia, Windows Phone əməliyyat sistemindən istifadə edən smartfonlar istehsal etməyə başladı. Bu qərar, Nokia-nın bazardakı mövqeyini bərpa etməyə və yeni bir texnologiya dalğasında iştirak etməyə çalışdığı bir dövrdə alındı.
Lakin, Windows Phone bazarda gözlənilən uğuru əldə edə bilmədi və Nokia, özünü daha böyük çətinliklərlə üzləşmiş gördü. 2013-cü ildə Microsoft, Nokia-nın cihazlar və xidmətlər bölməsini satın aldı. Bu, Nokia-nın mobil telefon istehsalından müvəqqəti olaraq geri çəkilməsinə səbəb oldu, lakin brendin tamamilə yox olmasına mane oldu.
Yenidən Başlanğıc Dövrü: Nokia Android Telefonları
2016-cı ildə Nokia, HMD Global ilə əməkdaşlıq edərək Android əsaslı smartfonları ilə bazara geri döndü. Bu yeni strategiya, Nokia-nın keçmişdəki möhtəşəmliyini bərpa etməyə çalışdığı bir dövrdə alındı.
Hazırda Nokia-nın əsas diqqəti 5G texnologiyasının yayılması, şəbəkə infrastrukturunun inkişafı və yeni nəsil rabitə texnologiyalarının hazırlanmasıdır. Şirkət, həmçinin smartfon bazarında da müxtəlif modellərlə istifadəçilərin ehtiyaclarını qarşılayır. Nokia-nın araşdırma və inkişaf departamenti gələcəkdə süni intellekt, bulud texnologiyaları, IoT (əşyaların interneti) kimi sahələrdə də yeniliklərə imza atmağı hədəfləyir.
Nokia, dünyanın ən köklü və tanınmış texnologiya brendlərindən biri kimi tarixdə özünəməxsus yerini qoruyub saxlayır. Şirkətin inkişaf yolu, qarşılaşdığı çətinliklər və yenidən dirçəliş üçün göstərdiyi cəhdlər, bütün texnologiya və biznes tarixinin ən maraqlı səhifələrindəndir. Nokia-nın uğurunun sirri onun daim yenilik axtarması, istifadəçi ehtiyaclarına diqqət yetirməsi və bazardakı dəyişikliklərə uyğunlaşmaq bacarığıdır. Bu gün Nokia, yalnız keçmişin deyil, həm də gələcəyin texnologiya liderlərindən biri olmaq iddiasını davam etdirir. Brendin təqdim etdiyi məhsullar, texnologiyaya verdiyi töhfələr və bazardakı yenilikçi mövqeyi, şirkətin gələcək illərdə də aktual qalacağına əsas yaradır.
Ən çox verilən suallar:
Nokia 1865-ci ildə Finlandiyada Fredrik Idestam tərəfindən təsis edilib. Əvvəlcə kağız fabriki kimi fəaliyyət göstərən şirkət zamanla elektronika və telekommunikasiya sahələrinə də keçid edib.
Nokia-nın ilk istehsal etdiyi məhsul kağız olub. Şirkət, sonradan rezin, kabellər və telekommunikasiya avadanlıqları sahəsinə də daxil olub.
Nokia ilk GSM mobil telefonunu 1992-ci ildə istehsal edib. Bu model Nokia 1011 adlanırdı və GSM texnologiyasına sahib idi.
Nokia 3310 modeli şirkətin ən məşhur telefonlarından biri hesab olunur. Uzun batareya ömrü və möhkəmliyi ilə tanınır, həmçinin “Snake” oyunu ilə məşhurlaşıb.
Nokia 1100 modeli dünya üzrə ən çox satılan mobil telefon modeli hesab olunur. Bu model sadə və sərfəli olması ilə milyonlarla insan tərəfindən seçilib.
Nokia uzun müddət Symbian əməliyyat sistemi ilə fəaliyyət göstərib. Sonradan Windows Phone və Android əməliyyat sistemlərini də istifadə etməyə başlayıb.
Nokia-nın bazarda liderliyini itirməsinin əsas səbəbləri texnologiyaların sürətli inkişafı, rəqiblərin (xüsusilə Apple və Samsung) güclənməsi və bazar tələblərinə vaxtında uyğunlaşmamasıdır. Symbian əməliyyat sistemi rəqiblərlə rəqabət aparmaqda çətinlik çəkdi.
Bəli, Nokia hazırda HMD Global ilə əməkdaşlıq çərçivəsində Android əsaslı smartfonlar istehsal edir. Bu modellər müasir tələblərə uyğun olaraq inkişaf etdirilir.
Nokia hazırda mobil telefon istehsalından əlavə olaraq 5G şəbəkəsi, telekommunikasiya infrastrukturu, süni intellekt, bulud texnologiyaları və IoT sahələrində də fəaliyyət göstərir.
Nokia gələcəkdə 5G texnologiyasını inkişaf etdirmək, bulud xidmətlərini gücləndirmək, süni intellekt sahəsində layihələr həyata keçirmək və əşyaların interneti (IoT) texnologiyalarını genişləndirmək niyyətindədir.
