Müstəqil Azərbaycanın siyasi tarixində mühüm rol oynamış şəxslərdən biri də Oqtay Sabir oğlu Əsədovdur. Onun uzun illər ərzində Milli Məclisə rəhbərlik etməsi, dövlət qurumlarında və idarəetmə sahəsindəki fəaliyyəti onu ölkə ictimaiyyətinin diqqət mərkəzinə gətirib. Əsədovun fəaliyyəti təkcə siyasi idarəetmə ilə məhdudlaşmır, o eyni zamanda idman, iqtisadiyyat və beynəlxalq münasibətlər sahəsində də aktiv iştirak etmişdir.
Onun həyat yolu, təhsili, karyerası, siyasi mövqeyi və ictimai fəaliyyəti Azərbaycan ictimaiyyəti üçün maraqlı və diqqətəlayiqdir.
Erkən Həyatı və Təhsili
Oqtay Əsədov 1955-ci il yanvarın 3-də Ermənistan SSR-in Qafan rayonunun Şəhərcik kəndində anadan olub. Ailəsi Azərbaycan əsilli olan Əsədov, ailəsinin köç etməsi nəticəsində Azərbaycanda təhsil alıb və burada yaşamışdır.
Ali təhsilini Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində alıb. Maşınqayırma mühəndisliyi ixtisası üzrə təhsil alan Əsədov, texniki sahədəki biliklərini peşəkar fəaliyyətə keçirməklə karyerasına başlamışdır. Mühəndislik sahəsində qazandığı təcrübə sonradan onun idarəetmə və rəhbərlik bacarıqlarını formalaşdırmışdır.
Erkən Karyerası və İdarəetmə Təcrübəsi
Əmək fəaliyyətinə 1976-cı ildə Bakı Məişət Kondisionerləri zavodunda başlamışdır. Burada əvvəlcə usta köməkçisi, daha sonra texniki sahə rəisi kimi çalışmışdır. Bu vəzifədəki fəaliyyəti ona sənaye sahəsində ilk idarəetmə təcrübəsini qazandırmışdır.
1979-cu ildən etibarən “Azərsantexquraşdırma” adlı trestdə müxtəlif mühəndis və texniki vəzifələrdə çalışmış, burada texnoloq, istehsalat rəisi və nəhayət, birlik rəhbəri olmuşdur. Bu illər ərzində o, infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsində iştirak etmiş, əsasən su təchizatı və sanitariya sistemləri sahəsində fəaliyyət göstərmişdir.
1996–2004-cü illərdə Abşeron Regional Səhmdar Su Cəmiyyətinə rəhbərlik etmişdir. Bu dövrdə o, regionun su təchizatı sisteminin yenidən qurulması və təkmilləşdirilməsi sahəsində bir sıra layihələrə rəhbərlik etmişdir.
2004–2005-ci illərdə isə “Azərsu” Səhmdar Cəmiyyətinin prezidenti vəzifəsində çalışıb. Bu vəzifədə olduğu müddətdə ölkənin su təminatı sisteminin idarə olunmasında və optimallaşdırılmasında rol oynamışdır.
Milli Məclisdə Fəaliyyəti
Oqtay Əsədovun siyasi karyerası 2000-ci ildə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinə deputat seçilməsi ilə başlayıb. 2005-ci ilin dekabrında isə parlamentin sədri vəzifəsinə seçilmiş və bu postu 2020-ci ilin martına qədər tutmuşdur. Bu, Azərbaycanın müstəqillik tarixində ən uzunmüddətli parlament rəhbərliyi dövrü olmuşdur.
Parlamentin sədri kimi Əsədov qanunvericilik prosesinə rəhbərlik etmiş, iclasların təşkili, qanunların müzakirəsi və qəbul olunması proseslərini idarə etmişdir. Onun sədrlik etdiyi dövrdə parlament fəaliyyətində bir sıra dəyişikliklər və islahatlar həyata keçirilmiş, beynəlxalq parlamentlərarası əlaqələr genişlənmişdir.
Əsədov həmçinin Müstəqil Dövlətlər Birliyi Parlamentlərarası Assambleyasının və Türk Dövlətləri Parlament Assambleyasının (TÜRKPA) nümayəndə heyətinin rəhbəri olmuşdur. Bu qurumlarda Azərbaycanı təmsil edərək regional əməkdaşlığın inkişafına töhfə vermişdir.
Siyasi Mövqeyi və Partiya Fəaliyyəti
Oqtay Əsədov Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü olmuş, partiyanın siyasi şurasında və rəhbər orqanlarında təmsil olunmuşdur. O, parlamentin sədri kimi YAP-ın siyasi xəttini dəstəkləmiş və partiyanın ali qərarverici strukturunda iştirak etmişdir.
Lakin 2020-ci ildən sonra partiya strukturunda müəyyən dəyişikliklər baş vermiş və Əsədovun siyasi mövqeyində azalma müşahidə olunmuşdur. 2024-cü il parlament seçkilərində onun namizədliyi irəli sürülməmiş və bu, onun siyasi karyerasında yeni mərhələnin başlanğıcı hesab edilmişdir.
İdman və İctimai Fəaliyyət
Oqtay Əsədovun ictimai fəaliyyət sahəsində də fəallığı qeyd olunmalıdır. O, 2004-cü ildən etibarən Azərbaycan Tennis Federasiyasının prezidentidir. Bu vəzifədə olarkən tennisin Azərbaycanda inkişafı, gənc idmançıların dəstəklənməsi və beynəlxalq turnirlərə qatılma imkanlarının yaradılması istiqamətində fəaliyyət göstərmişdir.
2022-ci ildə yenidən federasiya prezidenti seçilmişdir. İdman sahəsinə olan bu maraq onun sosial və mədəni fəaliyyətlərə verdiyi dəyərin göstəricisidir.
Maliyyə Məsələləri və Media Tənqidləri
Oqtay Əsədovun adı zaman-zaman media müzakirələrinə səbəb olub. Xüsusilə ailəsinə aid olduğu iddia edilən əmlaklar, daşınmaz mülklər və xarici ölkələrdəki biznes fəaliyyətləri ictimai marağa səbəb olmuşdur.
Bəzi müstəqil mənbələrdə onun və ailə üzvlərinin Londonda, Moskvada, Dubayda və digər böyük şəhərlərdə dəyəri milyonlarla ölçülən mülklərə sahib olduqları qeyd olunur. Bu iddialar rəsmən təkzib edilməsə də, geniş ictimai rezonansa səbəb olub.
Əsədovun rəsmi əmək haqqı ilə bu əmlaklar arasında nisbət ciddi suallar doğurub və bu məsələ anti-korrupsiya baxımından müxtəlif platformalarda müzakirə olunub.
Hazırkı Status və Yaşam Tərzi
Oqtay Əsədovun son illərdə ictimai həyatda görünməsi xeyli azalıb. Bir sıra mənbələr onun hazırda Türkiyədə yaşadığını qeyd edir. Siyasi fəaliyyətini dayandırsa da, idman və ailəvi fəaliyyətlərlə məşğul olduğu bildirilir.
Əsədov parlament və partiya strukturundan uzaqlaşdıqdan sonra medianın diqqətindən də kənarda qalıb. Bununla belə, onun siyasi təcrübəsi və rəhbərlik bacarığı hələ də bir çoxları üçün nümunə olaraq göstərilir.
Təltifləri və Beynəlxalq Tərəfdaşlıqları
Oqtay Əsədov Azərbaycanın “Şərəf” ordeninə, Rusiyanın “Dostluq” ordeninə, Qazaxıstanın “Kürmet” ordeninə və MDB tərəfindən verilən “Birlik” ordeninə layiq görülmüşdür. Bu təltiflər onun beynəlxalq əməkdaşlıq və parlamentlərarası münasibətlər sahəsindəki fəaliyyətinin tanınmasıdır.
Bu mükafatlar eyni zamanda onun diplomatik münasibətlərin möhkəmləndirilməsindəki rolunu göstərir və siyasi imicinə əlavə dəyər qatır.
Oqtay Əsədov Azərbaycan dövlət idarəçiliyində mühüm mövqe tutmuş, həm siyasi, həm də ictimai sahədə aktiv fəaliyyət göstərmiş şəxsdir. Milli Məclisin sədri kimi onun rəhbərliyi dövründə parlament fəaliyyətində sabitlik, beynəlxalq münasibətlərdə isə genişlənmə müşahidə olunmuşdur.
İdman və sosial layihələrdəki iştirakı onu yalnız siyasətçi deyil, həm də cəmiyyət üçün çalışan bir şəxs kimi təqdim edir. Media və ictimaiyyət tərəfindən tənqidlərə tuş gəlməsi, xüsusilə maliyyə məsələləri ətrafında yaranan mübahisələr isə onun şəxsi imicində ikili təsir yaradıb.
Hazırda siyasi fəaliyyətdən kənarda qalan Əsədovun gələcək planları məlum deyil. Onun fəaliyyəti Azərbaycan siyasi tarixi baxımından öyrənilməsi vacib olan təcrübələrdən biridir.
Ən Çox Verilən Suallar
Oqtay Əsədov Azərbaycan Respublikasının keçmiş Milli Məclis sədridir. O, 2005–2020-ci illər ərzində bu vəzifəni icra edib və uzunmüddətli parlament rəhbərliyi ilə tanınır.
O, Azərbaycan Dövlət Neft və Sənaye Universitetində maşınqayırma mühəndisliyi ixtisası üzrə ali təhsil alıb.
Onun siyasi fəaliyyəti 2000-ci ildə deputat seçilməsi ilə başlayıb. 2005-ci ildə isə Milli Məclisin sədri seçilib.
Oqtay Əsədov Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü olub və partiyanın siyasi şurasında təmsil olunub.
Hazırda siyasi vəzifə tutmur. Amma Azərbaycan Tennis Federasiyasının prezidentidir.
Media məlumatlarına görə, onun ailə üzvlərinin xarici ölkələrdə lüks mülkləri var. Bu məsələlərlə bağlı rəsmi açıqlama verilməyib.
Bəzi qeyri-rəsmi məlumatlara əsasən, Oqtay Əsədov Türkiyədə yaşayır. Bu məlumat təsdiqlənməyib.
O, Azərbaycanın “Şərəf” ordeni, Rusiyanın “Dostluq” ordeni, Qazaxıstanın “Kürmet” ordeni və MDB-nin “Birlik” ordeni ilə təltif olunub.
O, parlament rəhbəri kimi sabitliyi və idarəetmədə təcrübəni qoruyub. Lakin ailə əmlakları ilə bağlı suallar da ictimai müzakirə doğurub.
Hazırda siyasətə qayıdacağına dair heç bir rəsmi və ya qeyri-rəsmi məlumat yoxdur.