Ovçuluq Haqqında Qanun: Ekoloji, Sosial Əhəmiyyəti

Azərbaycanda ovçuluq əsrlər boyu həm iqtisadi, həm də mədəni həyatda mühüm rol oynayıb. Lakin təbiətə və biomüxtəlifliyə təsirin artması, vəhşi heyvanların qorunmasının aktuallaşması səbəbindən dövlət səviyyəsində ovçuluğun qanunla tənzimlənməsi zərurəti meydana gəldi. Məhz bu məqsədlə “Ovçuluq haqqında Qanun” qəbul edildi və ovçuluq fəaliyyəti hüquqi müstəvidə bir sistemə salındı. Qanun ölkə ərazisində ovun qaydalarını, ovçuluq hüququnun verilməsi, ovçuluq təsərrüfatlarının yaradılması və idarə olunması, ov heyvanlarının qorunması, cərimə və məsuliyyət tədbirlərini əhatə edir. Qanunun əsas məqsədi – təbiətin balansını qorumaq, nəsli kəsilmək təhlükəsi olan növləri mühafizə etmək və ovçuluq mədəniyyətini hüquqi çərçivəyə salmaqdır. Geniş miqyaslı hüquqi baza formalaşdırılmaqla, həm vətəndaşların ov hüququ qorunur, həm də ekosistemin sabitliyi təmin edilir. Ovçuluq haqqında Qanun Azərbaycanın təbii sərvətlərinin qorunmasında və ekoloji tarazlığın saxlanmasında əvəzsiz rol oynayır.

Qanunun Tarixi və Qəbul Edilməsinin Zəruriliyi

Sovet dövründə Azərbaycanda ovçuluq fəaliyyətləri müəyyən inzibati qaydalarla tənzimlənirdi. Müstəqillikdən sonra təbiəti qoruma siyasətinin gücləndirilməsi, qanunsuz ovçuluğun və brakonyer fəaliyyətlərinin qarşısının alınması üçün xüsusi qanunvericilik hazırlanması zərurəti ortaya çıxdı. “Ovçuluq haqqında Qanun” Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi tərəfindən 22 iyun 1999-cu ildə qəbul edildi və bu sahədə ilk sistemli hüquqi sənəd oldu. Qanunun qəbulu ölkədə biomüxtəlifliyin qorunması, vəhşi heyvanların sayının sabit saxlanması, ov ehtiyatlarının elmi əsaslarla istifadə olunması, vətəndaşların ovçuluq mədəniyyətinin formalaşdırılması və qanun pozuntularının qarşısının alınması üçün mühüm addım idi. Hüquqi normativ bazanın yaradılması nəticəsində ovçuluq fəaliyyəti şəffaflaşdı, vəhşi təbiətə müdaxilənin minimuma endirilməsi üçün inzibati, cərimə və maarifləndirmə tədbirləri gücləndirildi. Bu qanun həm də Azərbaycanda beynəlxalq ekoloji öhdəliklərin yerinə yetirilməsinə kömək etdi.

Ovçuluq Subyektləri və Ovçuluq Hüququnun Verilməsi

Qanuna əsasən, Azərbaycanda ovçuluqla məşğul olmaq hüququna yalnız müəyyən yaş həddinə çatmış, xüsusi icazə (lisenziya) almış və qanunla müəyyən edilmiş qaydalara riayət edən şəxslər malikdir. Ovçuluq fəaliyyəti yalnız müvafiq icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən müəyyən edilmiş ov mövsümündə, qanuni ov yerlərində və rəsmi şəkildə keçirilir. İcazə alınmamış, qadağan olunmuş üsullarla ov etmək qəti şəkildə qadağandır və inzibati, bəzən cinayət məsuliyyəti yaradır. Ovçuluq hüququ əldə etmək üçün vətəndaş ovçuluq bileti almalı, müvafiq təlim və imtahandan keçməli, təhlükəsizlik qaydalarına və silah saxlama normalarına əməl etməlidir. Bundan əlavə, ovçuluq fəaliyyətinə dair bütün sənədlər daimi olaraq ovçu ilə olmalı, nəzarət və yoxlama zamanı təqdim edilməlidir. Qanunda subyektlər üçün konkret tələblər və hüquqi öhdəliklər açıq şəkildə qeyd olunub.

Ovçuluq Təsərrüfatlarının Yaradılması və İdarə Olunması

Azərbaycanda ovçuluq təsərrüfatlarının yaradılması və onların fəaliyyəti də qanunla tənzimlənir. Ovçuluq təsərrüfatları dövlət, bələdiyyə və özəl təsərrüfatlar şəklində yaradıla bilər. Hər bir təsərrüfatın fəaliyyəti aidiyyəti dövlət qurumu – Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin icazəsi və nəzarəti ilə həyata keçirilir. Təsərrüfatların məqsədi vəhşi heyvan populyasiyalarının elmi əsaslarla artırılması, biomüxtəlifliyin qorunması və eyni zamanda qanuni ovçuluq ehtiyaclarının qarşılanmasıdır. Qanunda təsərrüfatların torpaq, meşə və su obyektlərindən istifadəsi, ekoloji tələblər, ov heyvanlarının qorunması və bərpası üçün görüləcək tədbirlər, habelə hesabatlıq və monitorinq qaydaları ətraflı əksini tapıb. Dövlət ovçuluq təsərrüfatları ictimaiyyətə açıq olsa da, fərdi təsərrüfatlarda üzvlük və ya xüsusi ödəniş tələb oluna bilər. Ovçuluq təsərrüfatlarının fəaliyyəti elmi və ekoloji yanaşmaya əsaslanır və mütəmadi nəzarətdə saxlanılır.

Ovçuluq haqqında

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU

Bu Qanun Azərbaycan Respublikasının ərazisində ovçuluğun və ovçuluq təsərrüfatlarının təşkilinin, onların fəaliyyətinin həyata keçirilməsinin, habelə ov obyektlərinin mühafizəsinin, artırılmasının və istifadəsinin hüquqi əsaslanın müəyyən edir.

I fəsil

ÜMUMİ MÜDDƏALAR

Maddə 1. Əsas termin və anlayışlar

1.0. Bu Qanunda istifadə edilən termin və anlayışlar aşağıdakı mənaları ifadə edir:

1.0.1. ovçuluq – quruda və suda təbii sərbəstlik və yarımsərbəst şəraitində daimi, müvəqqəti və köçəri yaşayan, habelə təsərrüfat subyektləri tərəfindən yetişdirilib ov yerlərinə buraxılan suda-quruda yaşayanların, xəzdərililərin, sürünənlərin, quşların və məməlilərin (bundan sonra – vəhşi heyvanların) izlənilməsi, təqib edilməsi, tutulması və vurulması üzrə fəaliyyət növü;

1.0.2. ovçuluq təsərrüfatı – təbii sərbəstlik və yarımsərbəst şəraitində yaşayan və ya yetişdirilən vəhşi heyvanların ayrı-ayrı növlərinin qorunması və artırılması, habelə onların yetişdirilib ov yerlərinə buraxılması və ovçuluq məqsədilə təşkil edilmiş mühafizə rejimli təsərrüfat subyekti;

1.0.3. ov obyekti – qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada ovlanmasına icazə verilmiş təbii sərbəstlik və yarımsərbəst şəraitində xüsusi ayrılmış yerlərdə yaşayan, habelə ayrı-ayrı hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən yetişdirilib artırılan vəhşi heyvan növləri;

1.0.4. ov yerləri – ovçuluğun həyata keçirilməsinə və ovçuluq təsərrüfatlarının aparılmasına aid edilən, təbii sərbəstlik və yarımsərbəst şəraitində yaşa-yan, habelə ayrı-ayrı hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən yetişdirilib artırılan vəhşi heyvanların məskunlaşdığı torpaq sahələri, meşə, digər bitki və su ilə örtülü olan təbiət əraziləri;

1.0.5. təsərrüfat subyektləri – ovçuluq təsərrüfatlarının təşkilində və fəaliyyətində iştirak edən hüquqi və fiziki şəxslər;

1.0.6. ovçu – ovçuluq fəaliyyətini həyata keçirmək üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada ovçuluq bileti və ov etmək üçün icazəsi olan fiziki şəxs;

1.0.7. ov aləti – həvəskar və idman ovunu həyata keçirmək üçün istifadə edilən ov silahları, ov itləri, ovçu quşları və başqa ov vasitələri;

1.0.8. həvəskar və idman ovu – ov məhsullarının əldə edilməsindən gəlir məqsədi daşımayan ov növü;

1.0.9. brakonyerlik – qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydaların pozulması ilə ov aparılması və təbii sərbəstlik və yarımsərbəst şəraitində yaşayan vəhşi heyvanların hər hansı vasitə ilə icazəsiz ovlanması.

Maddə 2. Ovçuluq haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi

2.1. Ovçuluq haqqında Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi bu Qanundan, “Heyvanlar aləmi haqqında” və “Ətraf mühitin mühafizəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunlarından və onlara uyğun qəbul edilmiş digər normativ hüquqi aktlardan ibarətdir.

2.2. Ovçuluq təsərrüfatlarında vəhşi heyvanların yaşayış mühitinin mühafizəsi və istifadəsi ilə əlaqədar meydana çıxan su, torpaq, meşə, mülkiyyət, təbiəti mühafizə və digər münasibətlər bu Qanun nəzərə alınmaqla Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyi ilə tənzimlənir.

2.3. Su hövzələrində balıq və digər su bioresurslarının ovu “Balıqçılıq haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə tənzimlənir.

Maddə 3. Ovçuluq haqqında qanunvericiliyin məqsədi

Ovçuluq haqqında qanunvericiliyin məqsədi Azərbaycan Respublikasının ərazisində dövlət ov fondunu qoruyub saxlamaqla ovçuluq fəaliyyətini səmərəli təşkil etmək, təbii sərbəstlik və yarımsərbəst şəraitində daimi, müvəqqəti və köçəri yaşayan vəhşi heyvan növlərinin sayının tənzimlənməsini, mühafizəsini və artırılmasını, habelə onların yetişdirilib ov yerlərinə buraxılmasını və yaşayış yerlərinin qorunub saxlanmasını təmin etməkdir.

Maddə 4. Ov obyektləri üzərində mülkiyyət və dövlət ov fondu

4.1. Ovçuluq təsərrüfatlarında və digər ərazilərdə olan, habelə qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada ayrı-ayrı hüquqi və fiziki şəxslər tərəfindən istifadə olunan ov obyektləri dövlətə mənsubdur və onun mülkiyyətidir.

4.2. Vəhşi heyvan növlərinin ov obyektinə aid edilməsi və ovlanma limitləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

4.3. Azərbaycan Respublikasının ərazisində ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanlar dövlət ov fondunu təşkil edir. Dövlət ov fondunda vəhşi heyvanların növlərini və normasını (sayını) müvafiq icra hakimiyyəti orqanı elmi müəssisələrin rəyini nəzərə almaqla müəyyən edir.

4.4. Dövlət ov fondunun artırılması üçün ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanların təsərrüfat subyektləri tərəfindən yetişdirilib ov yerlərinə buraxılması qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

Maddə 5. Ovçuluq fəaliyyətinin obyektləri və subyektləri

5.1. Ov yerlərində təbii sərbəstlik və yarımsərbəst şəraitində yaşayan və ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanlar, onların dəriləri, dəri örtükləri, buynuzları, sümükləri, həyat fəaliyyətinin məhsulları, habelə məskunlaşma yerləri ovçuluq fəaliyyətinin obyektləridir.

5.2. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş qaydada ov etmək hüququ olan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları, əcnəbilər, vətəndaşlığı olmayan şəxslər, habelə ovçuluq təsərrüfatları və ovçular cəmiyyətləri ovçuluq fəaliyyətinin subyektləridir.

II fəsil

OVÇULUQ VƏ OVÇULUQ TƏSƏRRÜFATI SAHƏSİNDƏ İDARƏETMƏ

Maddə 6. Ovçuluq və ovçuluq təsərrüfatı sahəsində idarəetmənin əsas prinsipləri

6.0. Ovçuluq və ovçuluq təsərrüfatı sahəsində idarəetmə aşağıdakı prinsiplərə əsaslanır:

6.0.1. bioloji müxtəlifliyin və təbii ekoloji sistemin qorunub saxlanılması;

6.0.2. ovçuluq təsərrüfatlarından məqsədli, habelə elmin və mədəniyyətin inkişafı üçün səmərəli istifadə edilməsi;

6.0.3. ovçuluq təsərrüfatlarında vəhşi heyvanların mühafizəsi, artırılması və istifadəsi üzərində dövlət nəzarətinin zəruriliyi;

6.0.4. ovçuluq təsərrüfatlarında vəhşi heyvanların yaşayış mühitinin, miqrasiya yollarının, qışlama yerlərinin, nəsilartırma və çoxalma şəraitinin qorunması;

6.0.5. heyvanlar aləmindən istifadənin bioloji etikaya uyğun olaraq həyata keçirilməsi;

6.0.6. ovçuluq təsərrüfatlarında vəhşi heyvanlardan istifadənin və ovun ödənişli olması və limitləşdirilməsi;

6.0.7. əhalinin sağlamlığına, təbiətə və iqtisadiyyata ziyan vurulmasının qarşısının vaxtında alınması məqsədilə zərərverici vəhşi heyvanların sayının müəyyənləşdirilməsi və tənzimlənməsi.

Maddə 7. Ovçuluğun və ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili və idarə edilməsi sahəsində dövlətin səlahiyyətləri

7.1. Ovçuluğun və ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili və idarə edilməsi sahəsində dövlətin səlahiyyətləri aşağıdakılardır:

7.1.1.ovçuluq təsərrüfatlarının, ov yerlərinin və ov obyektlərinin mühafizəsi və istifadəsi sahəsində dövlət siyasətini həyata keçirmək, müvafiq normativ hüquqi aktlar qəbul etmək, dövlət proqramlarını hazırlayıb təsdiq etmək;

7.1.2.ovçuluq və ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsi və istifadəsi üzərində idarəetməni və dövlət nəzarətini həyata keçirmək;

7.1.3.dövlət ov fondunun artırılması üçün ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanların təsərrüfat subyektləri tərəfindən yetişdirilib ov yerlərinə buraxılması qaydasını müəyyən etmək;

7.1.4.respublika və ya yerli əhəmiyyətli ovçuluq təsərrüfatlarını müəyyən etmək, onların təşkili və ləğv edilməsi barədə qərar qəbul etmək;

7.1.5.ovçuluq təsərrüfatlarının inkişafı və yerləşdirilməsi sxemlərini təsdiq etmək;

7.1.6.ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanların dövlət uçotunun, ovçuluq təsərrüfatlarının dövlət qeydiyyatının, dövlət ovçuluq kadastrının və ov obyektlərinin monitorinqinin aparılması qaydalarını müəyyən etmək;

7.1.7.ovçuluq biletinin formasını, qeydiyyatı və ovçuluq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyən şəxslərə verilməsi qaydalarını müəyyən etmək;

7.1.8.əcnəbilərə və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə Azərbaycan Respublikasının ərazisində ov etmək üçün icazənin verilməsi qaydasını müəyyən etmək;

7.1.9.ovçuluq təsərrüfatlarında vəhşi heyvanlardan istifadə limitlərini, istifadəyə görə ödəmə məbləğini müəyyən etmək, ovçuluq işlərinin tənzimlənməsini həyata keçirmək;

7.1.10.ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsi üzrə tədbirlərə yardım göstərmək;

7.1.11.təbii fəlakət və digər səbəblər nəticəsində dağılmış və ya məhv olmuş ovçuluq təsərrüfatlarının və ov yerlərinin bərpasını təşkil etmək;

7.1.12.ovçuluq və ovçuluq təsərrüfatı sahəsində beynəlxalq əməkdaşlığı həyata keçirmək.

7.2. Ovçuluq və ovçuluq təsərrüfatı sahəsində idarəetməni müvafiq icra hakimiyyəti orqanı həyata keçirir.

7.3. Ovçuluq və ovçuluq təsərrüfatı sahəsində idarəetməni həyata keçirən müvafiq icra hakimiyyəti orqanı ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili, mühafizəsi, istifadəsi və bərpası işlərində hüquqi və fiziki şəxslərin, o cümlədən ictimai birliklərin rəy və təkliflərinə baxmalıdır.

Maddə 8. Ovçuluq fəaliyyətinə və ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsinə və istifadəsinə nəzarət

8.1. Ovçuluq fəaliyyətinə və ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsinə və istifadəsinə dövlət nəzarətinin məqsədi ov yerlərinin və ov obyektlərinin mühafizəsi, qorunub saxlanması, bərpası, artırılması və istifadəsi üzrə tədbirlərin yerinə yetirilməsində qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydalara və tələblərə əməl olunmasına nəzarəti təmin etməkdir.

8.2. Ovçuluq fəaliyyətinə və ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsinə və istifadəsinə dövlət nəzarətini müvafiq icra hakimiyyəti orqanı həyata keçirir.

8.3. Ovçuluq fəaliyyətinə və ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsinə və istifadəsinə ictimai nəzarət Azərbaycan Respublikasının ətraf mühitin mühafizəsi qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada həyata keçirilir.

Maddə 9. Ovçuluğun və ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili və idarə edilməsi sahəsində ovçular cəmiyyətlərinin iştirakı

9.1. Ovçular cəmiyyətləri ovçuluğun və ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili və idarə edilməsində müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən olunmuş qaydada iştirak edirlər.

9.2. Ovçular cəmiyyətləri aşağıdakı hüquqlara malikdir:

9.2.1.ovçuluq sahəsində dövlət proqramlarının, ovçuluq təsərrüfatlarının inkişafı və yerləşdirilməsi sxemlərinin hazırlanmasında iştirak etmək;

9.2.2.ovçuluq sahəsində normativ hüquqi aktların qəbul edilməsinə və ovçuluq təsərrüfatlarında vəhşi heyvanlardan istifadə limitlərinə dair təkliflər vermək;

9.2.3.respublika və ya yerli əhəmiyyətli ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili və ləğv edilməsi barədə təkliflər vermək;

9.2.4.ovçuluq təsərrüfatlarında ovçuluğu təşkil etmək;

9.2.5.ovçuları cəmiyyətə üzv qəbul etmək və üzv olması barədə onlara üzvlük bileti vermək;

9.2.6.hər il üçün ovçulardan üzvlük haqqının vaxtında ödənilməsini tələb etmək;

9.2.7.qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada ov silahı, atıcılıq sursatı, ovçuluq-balıqçılıq ləvazimatı, idman inventarı və digər ovçuluq əşyalarının satışını təşkil etmək;

9.2.8.həvəskar və idman ovunu həyata keçirmək üçün istifadə edilən ov alətlərinin (ov silahı və onun üçün sursat istisna olmaqla) istehsalını təşkil etmək;

9.2.9.Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş digər hüquqlara.

9.3. Ovçular cəmiyyətlərinin vəzifələri aşağıdakılardır:

9.3.1.ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsi və istifadəsi üzrə müəyyən olunmuş qaydalara əməl etmək;

9.3.2.vəhşi heyvanların sayca artması və ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanların təsərrüfat subyektləri tərəfindən yetişdirilib ov yerlərinə buraxılması üçün şərait yaradılmasına, onların yaşayış mühitinin qorunmasına və yaxşılaşmasına yönəldilən tədbirlər həyata keçirmək;

9.3.3.ovçuluq təsərrüfatlarında vəhşi heyvanların ayrı-ayrı növlərinin sayının və istifadəsinin ilkin uçotunun aparılmasını təşkil etmək və bu barədə müvafiq icra hakimiyyəti orqanına məlumat vermək;

9.3.4.ovçuları müəyyən edilmiş normativ əsasında ov silahı üçün sursat ilə təmin etmək;

9.3.5.təbii fəlakət və digər səbəblər nəticəsində dağılmış və ya məhv olmuş ovçuluq təsərrüfatlarını bərpa etmək;

9.3.6.ona təhkim olunmuş ərazilərdə brakonyerliyin qarşısını almaq üçün öz səlahiyyətləri daxilində tədbirlər görmək;

9.3.7.Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən olunmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.

Maddə 10. Dövlət ovçuluq kadastrı və ov obyektlərinin monitorinqi

10.1.Dövlət ovçuluq kadastrı ov yerlərinin, respublika, yerli əhəmiyyətli və fərdi ovçuluq təsərrüfatlarının statusu, onların coğrafi mövqeyi və sərhədləri, həmin ərazilərin və obyektlərin mühafizə rejimi, istifadəçiləri, ekoloji, elmi, iqtisadi, tarixi və mədəni əhəmiyyəti barədə zəruri məlumatların məcmusudur.

10.2.Dövlət ovçuluq kadastrı dövlət ov fondunun vəziyyətinin qiymətləndirilməsi və proqnozlaşdırılması, ovçuluq təsərrüfatlarının perspektiv inkişafı şəbəkəsinin müəyyən edilməsi, mühafizə rejiminə riayət olunmasına dövlət nəzarətinin gücləndirilməsi məqsədilə aparılır.

10.3.Ov obyektlərinin monitorinqi heyvanlar aləmi obyektlərinin dövlət monitorinqinin tərkib hissəsi olub, ov yerlərində vəhşi heyvanların yayılmasında, sayında, fiziki vəziyyətində və yaşayış mühitində baş verən dəyişikliklərin vaxtında aşkara çıxarılması və qiymətləndirilməsi məqsədilə həyata keçirilir.

10.4.Dövlət ovçuluq kadastrının və ov obyektlərinin monitorinqinin aparılması qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

Maddə 11. Ov obyektinə aid edilən vəhşi heyvanların sayının dövlət uçotu və ovlama norması (sayı)

11.1.Azərbaycan Respublikasının ərazisində təbii sərbəstlik və yarımsərbəst şəraitində yaşayan ov obyektinə aid edilən vəhşi heyvanların mühafizəsini, artırılmasını və səmərəli istifadəsini təmin etmək üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən onların sayının dövlət uçotu aparılır.

11.2.Ov obyektinə aid edilən vəhşi heyvanların ayrı-ayrı növlərinin siyahısı, onların ov mövsümündə tutulmasının və vurulmasının norması (sayı) müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

11.3.Əhalinin sağlamlığını mühafizə etmək və təhlükəsizliyini təmin etmək, kənd təsərrüfatı və ev heyvanlarını xəstəliklərdən qorumaq, heyvanlar aləminə, onların yaşayış mühitinə və iqtisadiyyata zərər vurulmasının qarşısını almaq məqsədilə ayrı-ayrı yırtıcı heyvan növlərinin vurulması qaydası və limitləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

III fəsil

OVÇULUQ

Maddə 12. Ovçuluq fəaliyyətinin həyata keçirilməsi

12.1.Ovçuluq fəaliyyəti bu Qanunda nəzərdə tutulmuş qaydada müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən ovçuluq üçün ayrılmış ov yerlərində həyata keçirilir.

12.2.Ovçuluq fəaliyyəti ödənişlidir. Bu fəaliyyət ovçuluq bileti və ov etmək üçün verilən icazə əsasında həyata keçirilir.

12.3.18 yaşına çatmamış, habelə məhdud fəaliyyət qabiliyyətli və fəaliyyət qabiliyyəti olmayan şəxslərin ovçuluq fəaliyyəti ilə məşğul olması qadağa olunur.

Maddə 13. Ovçuluq bileti və üzvlük bileti

13.1. Ovçuluq bileti ovçuluq fəaliyyətini həyata keçirmək üçün hüquq verən sənəddir. Ovçuluq bileti müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilir. Ovçuluq biletinin verilməsinə görə “Dövlət rüsumu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə müəyyən edilmiş məbləğdə dövlət rüsumu tutulur.^[4]

13.2.Ovçuluq biletinin forması, qeydiyyatı və ovçuluq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq istəyən şəxslərə verilməsi qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

13.3.Ovçuluq biletindən yalnız onun sahibi istifadə edə bilər.

13.4.Üzvlük bileti ovçunun ovçular cəmiyyətində üzv olduğunu təsdiq edən sənəddir. Ovçuya üzvlük bileti ovçuluq bileti əsasında üzvü olduğu ovçular cəmiyyəti tərəfindən verilir.

13.5.Üzvlük biletinin forması müvafiq icra hakimiyyəti orqanı ilə razılaşdırılmalıdır.

Maddə 14. Ov etmək üçün icazə

14.1.Ov etmək üçün icazə ovçuluq fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə icazə verən hüquqi sənəddir və ov obyektlərinin hər növünə ayrıca verilir.

14.2.İcazə ov mövsümündə həvəskar və idman ovunu həyata keçirmək üçün fiziki və hüquqi şəxslərə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən verilir. İcazədə ov obyektinin növü, ovlama üsulu və yeri, norması (sayı), ovun vaxtı, icazənin müddəti və şərtləri göstərilir. Ov etmək üçün icazənin verilməsi qaydasını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir.

14.3.Ovçuluq bileti və üzvlük bileti təqdim edilmədən ovçuya ov etmək üçün icazənin verilməsinə yol verilmir.

14.4.Ovçuya verilən ov etmək üçün icazədən yalnız özü istifadə edə bilər və icazə verildiyi müddət üçün etibarlıdır.

14.5.Ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanları yetişdirib ov yerlərinə buraxan təsərrüfat subyektləri müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilmiş qaydada ov etmək üçün icazə verə bilər.

14.6.Əcnəbilərə və vətəndaşlığı olmayan şəxslərə beynəlxalq müqavilələrə uyğun olaraq Azərbaycan Respublikasının ərazisində ov etmək üçün icazənin verilməsi qaydası müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

Maddə 15. Ov alətlərindən istifadə

15.1.Azərbaycan Respublikasının ərazisində ovçuluq fəaliyyətini həyata keçirmək üçün istifadə edilən ov alətlərinin növü və istifadəsi qaydaları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

15.2.Ov silahlarının satışı, əldə edilməsi, uçotu, saxlanılması, gəzdirilməsi, tətbiqi, götürülməsi, müsadirəsi və geri alınması qaydaları Azərbaycan Respublikasının müvafiq qanunvericiliyi ilə müəyyən edilir.

15.3.  Ovçuluq fəaliyyətini həyata keçirmək üçün Azərbaycan Respublikasının ərazisində istifadəsinə xüsusi icazə verilmiş ov silahları (odlu və ya soyuq) müvafiq icra hakimiyyəti orqanında bir dəfə qeydiyyatdan keçirilir və bu barədə ovçuluq biletində qeyd olunur. Yivli ov silahına xüsusi icazə o ovçulara verilir ki, onların 5 ildən az olmayaraq müddətdə istifadəsində yivsiz ov silahı olsun.

Maddə 16. Ov mövsümü və ov etmək günləri

16.1. Azərbaycan Respublikasının ərazisində ov mövsümünün başlanmasını və müddətini müvafiq icra hakimiyyəti orqanı müəyyən edir və bu barədə media ilə əhaliyə məlumat verir.

16.2.Ov mövsümündə ov edilməsinə müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilən günlərdə yol verilir.

Maddə 17. Ov məhsulları

17.1.Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş qaydada ovu həyata keçirən şəxslər tərəfindən tutulmuş və vurulmuş vəhşi heyvanlar, onların dəriləri, dəri örtükləri, buynuzları, əti və digər hissələri ov məhsulları hesab olunur.

17.2.Ov etmək üçün icazədə göstərilən normada (sayda) əldə edilən ov məhsulları ovçulara məxsusdur. Göstərilən normadan (saydan) artıq əldə edilən ov məhsulları ovçulardan geri alınır və onlara qarşı qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada müvafiq tədbirlər görülür.

Maddə 18. Ovçuların hüquq və vəzifələri

18.1. Ovçular aşağıdakı hüquqlara malikdir:

18.1.1.ovçuluq təsərrüfatlarından və ov obyektlərindən qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada istifadə etmək;

18.1.2.ovçular cəmiyyətinə üzv olmaq;

18.1.3.ov yerlərində ov alətlərindən istifadə etmək;

18.1.4.qanuni əldə edilən ov məhsullarına sahiblik etmək;

18.1.5.heyvanlar aləmi obyektlərinin istifadəsi üzrə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək.

18.2. Ovçuların vəzifələri aşağıdakılardır:

18.2.1.ovu həyata keçirmək üçün müəyyən olunmuş qaydalara, normalara, limitlərə və müddətlərə əməl etmək;

18.2.2.  ovçular cəmiyyətinin üzvü olduğu halda hər il üçün ovçular cəmiyyətinə üzvlük haqqım vaxtında ödəmək;

18.2.3.ovçuluq bileti və ov etmək üçün verilən icazə əsasında ovçuluq təsərrüfatlarında qeydiyyatdan keçmək;

18.2.4.ov silahından qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təyinatı üzrə istifadə etmək;

18.2.5.ov yerlərində ekoloji və sanitariya-gigiyena norma və qaydalarına riayət etmək;

18.2.6.ov yerlərində vəhşi heyvanların yaşayış mühitinin ekoloji vəziyyətinin pisləşməsinə yol verməmək;

18.2.7.ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsi məsələləri üzrə ekoloji proqramların yerinə yetirilməsində iştirak etmək;

18.2.8.vəhşi heyvanlar arasında xəstəlik müşahidə edildikdə, onların yaşayış mühiti pisləşdikdə, heyvanların məhv olmaq təhlükəsi yarandıqda və tələf olması hallarında dərhal ovçuluq təsərrüfatlarına və müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına məlumat vermək;

18.2.9.Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabına daxil edilmiş və xüsusi mühafizə olunan vəhşi heyvan növlərinin mühafizə rejiminə əməl etmək;

18.2.10. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən olunmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.

Maddə 19. Ov etmək hüququnun dayandırılması

19.0. Ov etmək hüququ aşağıdakı hallarda dayandırılır:

19.0.1. hər il üçün üzvü olduğu ovçular cəmiyyətinə üzvlük haqqını vaxtında ödəmədikdə;

19.0.2. ov etmək üçün verilmiş icazənin müddəti bitdikdə;

19.0.3. ov etmək üçün icazədən istifadəyə lüzum qalmadıqda, yaxud bu hüquqdan könüllü imtina edildikdə;

19.0.4. ovçuluq fəaliyyətinə xitam verildikdə;

19.0.5. vəhşi heyvanları hər hansı vasitə ilə icazəsiz ovladıqda;

19.0.6. heyvanlar aləmindən xüsusi istifadə qaydaları pozulduqda;

19.0.7. ovçuluq üzrə müəyyən edilmiş qayda, norma və digər tələblər müntəzəm yerinə yetirilmədikdə;

19.0.8. heyvanlar aləmi və ovçuluq fəaliyyətini tənzimləyən normativ hüquqi aktlarda nəzərdə tutulan digər hallarda.^[11]

Maddə 20. Ov etməyə qadağanlar və məhdudiyyətlər

20.1. Azərbaycan Respublikasının ərazisində ov edilməsi aşağıdakı hallarda qadağan edilir:

20.1.1.müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən nəzərdə tutulmamış günlərdə;

20.1.2.ovçuluq bileti və ov etmək üçün icazə olmadıqda;

20.1.3.başqa şəxsə aid olan ovçuluq biletindən, ov etmək üçün icazədən və ov silahından istifadə edildikdə;

20.1.4.ov etmək üçün verilmiş icazədə göstərilən yerdə ov edilmədikdə;

20.1.5.ovçuluq təsərrüfatlarında qeydiyyatdan keçmədikdə;

20.1.6.ov etmək üçün icazədə göstərilmiş normadan (saydan) artıq ov edildikdə.

20.2. Ov yerlərində yanğın, daşqın, tufan, zəlzələ, torpaq sürüşməsi, quraqlıq kimi təbii fəlakət və vəhşi heyvanlar arasında epidemiya hadisələri baş verdikdə ov müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən məhdudlaşdırıla və ya dayandırıla bilər.

IV fəsil

OVÇULUQ TƏSƏRRÜFATLARI

Maddə 21. Ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili və kateqoriyaları

21.1. Ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili və aparılması məqsədilə vəhşi heyvanların yaşadığı, miqrasiya etdiyi və çoxaldığı ərazilər ov yerləri kimi istifadə edilir.

21.2. Ov yerlərinə yaşayış məntəqələrinin, sənaye, təsərrüfat və hərbi obyektlərin, dövlət təbiət qoruqlarının əraziləri, milli, geoloji və təbiət parklarının xüsusi mühafizənin hüquqi rejimi tətbiq olunan fəaliyyət zonaları aid edilə bilməz və bu ərazilərdə ovçuluğun həyata keçirilməsi qadağandır.

21.3. Ovçuluq təsərrüfatlarının aparılması məqsədilə ov yerləri qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada azı 10 il müddətinə hüquqi və fiziki şəxslərin istifadəsinə və ya icarəsinə verilə bilər.

21.4.Azərbaycan Respublikasında ovçuluq təsərrüfatları respublika və yerli əhəmiyyətli kateqoriyalara bölünür. Ovçuluq təsərrüfatlarının kateqoriyalara aid edilməsi və bir kateqoriyadan digərinə keçirilməsi elmi müəssisələrin və əlaqədar təşkilatların rəyi nəzərə alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən həyata keçirilir.

21.5.Respublika əhəmiyyətli ovçuluq təsərrüfatları elmi və texniki-iqtisadi əsaslandırmaya uyğun olaraq elmi müəssisələrin və əlaqədar təşkilatların rəyi nəzərə alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarı ilə təşkil edilir.

21.6.Respublika əhəmiyyətli ovçuluq təsərrüfatlarını müvafiq icra hakimiyyəti orqanı idarə edir və həmin təsərrüfatlar hüquqi və fiziki şəxslərin istifadəsinə və icarəsinə verilə bilməz.

21.7.Yerli əhəmiyyətli ovçuluq təsərrüfatları elmi müəssisələrin və əlaqədar təşkilatların rəyi nəzərə alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarı ilə yaradılır.

21.8.Yerli əhəmiyyətli ovçuluq təsərrüfatları bütövlükdə və ya qismən, qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada bələdiyyələrin, hüquqi və fiziki şəxslərin istifadəsinə və icarəsinə verilə bilər. Yerli əhəmiyyətli ovçuluq təsərrüfatları istifadəyə və icarəyə verilərkən onların hüquqi statusu, mühafizə rejimi və məqsədli təyinatı saxlanılır.

21.9.  Bələdiyyələr, hüquqi və fiziki şəxslər mülkiyyətlərində olan torpaqlarda qanunvericiliyə uyğun olaraq ov obyektlərini yetişdirib ov yerlərinə buraxmaq məqsədilə ovçuluq təsərrüfatları yarada bilərlər.

Maddə 21-1. Fərdi ovçuluq təsərrüfatları

21-1.1. Hüquqi və fiziki şəxslər mülkiyyətlərində və ya icarələrində olan torpaqlarda fərdi ovçuluq təsərrüfatlarını təşkil edə bilərlər.

21-1.2. Fərdi ovçuluq təsərrüfatını təşkil edən şəxs ovçuluq turizmi ilə məşğul olanlar üçün müvafiq infrastrukturun yaradılmasını, dövlət ov fondunun səmərəli istifadəsini, habelə ov obyektlərinin qış mövsümündə yemlənməsini, qışlama yerlərini, nəsilartırma və çoxalma şəraitini təmin etməlidir.

21-1.3. Fərdi ovçuluq təsərrüfatlarında ərazinin bir hissəsi vəhşi heyvanların yetişdirilməsi və mühafizəsi məqsədləri üçün ayrılır. Həmin ərazilərdə ovçuluq fəaliyyətinin həyata keçirilməsinə yol verilmir.

21-1.4. Ovçularla və ya onların maraqlarını təmsil edən şəxslərlə bağlanılmış müqavilələr əsasında fərdi ovçuluq təsərrüfatlarında ovçular üçün ov təşkil edilə bilər. Fərdi ovçuluq təsərrüfatları tərəfindən ovçuların və onları müşayiət edən şəxslərin yerləşdirilməsi, qidalanması, daşınması və ovun təşkili ilə bağlı digər xidmətlər göstərilir.

21-1.5. Fərdi ovçuluq təsərrüfatlarında təşkil edilən ov zamanı ovçular həmin təsərrüfatın sərhədlərini tərk etməməlidir. Fərdi ovçuluq təsərrüfatını təşkil edən şəxs ovçuların müvafiq sərhədləri keçərək ov etməsinin mümkünlüyünü istisna edən şəraitin yaradılmasını təmin etməlidir.

21-1.6. Dövlət təbiət qoruqlarından və milli parklardan 5 (beş) kilometrdən az məsafədə olan ərazidə fərdi ovçuluq təsərrüfatlarının təşkil edilməsinə yol verilmir.

Maddə 22. Ovçuluq təsərrüfatlarının inkişafı və yerləşdirilməsi sxemləri

22.1.Ovçuluq təsərrüfatlarının inkişafı və yerləşdirilməsi sxemləri sosial-iqtisadi tələblər və ətraf mühitin vəziyyəti nəzərə alınmaqla onların yaradılması üçün perspektiv tələbatı müəyyən edir.

22.2.  Məqsədli istifadəsinə və hüquqi rejiminə görə ovçuluq təsərrüfatlarının torpaqlarına təbiəti mühafizə, sağlamlaşdırma, turizm və rekreasiya təyinatlı torpaqlar daxildir.

22.3.Ovçuluq təsərrüfatlarının təşkili məqsədilə başqa kateqoriyalara aid edilmiş torpaqların istifadəyə verilməsi Azərbaycan Respublikasının torpaq qanunvericiliyi ilə tənzimlənir.

22.4.Müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən təsdiq edilmiş ovçuluq təsərrüfatlarının inkişafı və yerləşdirilməsi sxemləri əsasında onların yaradılması və genişləndirilməsi üçün torpaq sahələri müvafiq ehtiyat torpaq fondunda saxlanılır.

22.5.Ovçuluq təsərrüfatlarının hər biri üçün pasport hazırlanır və müvafiq icra hakimiyyəti orqanında dövlət qeydiyyatına alınmaqla müəyyən olunmuş qaydada saxlanılır.

Maddə 23. Ovçuluq təsərrüfatlarının vəzifələri

23.0. Ovçuluq təsərrüfatlarının vəzifələri aşağıdakılardır:

23.0.1. ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsi və istifadəsi üzrə müəyyən olunmuş norma, standart və qaydalara əməl etmək;

23.0.2. ovçuluq təsərrüfatlarında turizm və rekreasiya üçün şərait yaratmaq;

23.0.3. ovçuluq təsərrüfatlarında vəhşi heyvanların sayının və istifadəsinin ilkin uçotunu aparmaq, onların vəziyyətini və yaşayış yerlərinin xarakterini öyrənmək, bu məlumatları müəyyən edilmiş qaydada heyvanlar aləminin dövlət uçotunu, kadastrını və monitorinqini həyata keçirən dövlət orqanına vermək;

23.0.4. ovçuluq təsərrüfatlarında nəzarət-buraxılış məntəqələri yaratmaq;

23.0.5. ovçuluq təsərrüfatlarına ova gələn şəxsləri qeydiyyata almaq və onların icazə əsasında ovladıqları vəhşi heyvanların uçotunu aparmaq;

23.0.6. vəhşi heyvanlar xəstəliyə yoluxduqda, onların yaşayış mühiti pisləşdikdə, məhv olmaq təhlükəsi yarandıqda və tələf olması hallarında müvafiq icra hakimiyyəti orqanlarına məlumat vermək, xəstəliklərin profilaktikası və ləğvi üzrə tədbirlər həyata keçirmək;

23.0.7. Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabına daxil edilmiş və xüsusi mühafizə olunan vəhşi heyvan növlərinin mühafizə rejiminə əməl etmək;

23.0.8. dövlət nəzarətini həyata keçirən orqanın işçilərini ovçuluq təsərrüfatlarına maneəsiz buraxmaq və onların qanuni tələblərini və qərarlarını vaxtlı-vaxtında yerinə yetirmək;

23.0.9. ovçuluq təsərrüfatlarında ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanların, habelə onların yeni növlərinin yetişdirilməsini təşkil etmək və təbiətə buraxmaq, təbiətə buraxılma sayına uyğun olaraq onların ovunu qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təşkil etmək;

23.0.10. ovçuluq təsərrüfatlarının yerləşdiyi ərazi üçün xarakterik olan ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanların qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada təbiətdən götürülərək süni şəkildə çoxaldılmasını təşkil etmək, hər bir vəhşi heyvan növü üzrə müəyyən yaş dövründə onları həmin təsərrüfatların ərazisinə buraxmaq və müvafiq qaydada ilkin uçotunu aparmaq;

23.0.11. ovçuluq təsərrüfatlarında vəhşi heyvanların, habelə onların yeni növlərinin yetişdirilməsini, artırılmasını və bərpasını həyata keçirmək üçün müvafiq icra hakimiyyəti orqanının razılığı və elmi müəssisələrin rəyi nəzərə alın-maqla damazlıq bazaları yaratmaq;

23.0.12. ovçuluq təsərrüfatlarında ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanların populyasiya quruluşunun (yaş və cinsiyyət tərkibinin), çoxalma və ov mövsümündə çıxdaş faizinin elmi tədqiqat müəssisələri tərəfindən aparılan tədqiqat işlərinin nəticəsini nəzərə almaqla müəyyən olunmasını təmin etmək;

23.0.13. ovçuluq təsərrüfatının təyinatına uyğun olaraq təsərrüfat fəaliyyəti üçün zəruri olan yardımçı təsərrüfatlar, emalatxanalar və digər obyektlər yaratmaq;

23.0.14. heyvanlar aləminin mühafizəsi, bərpası, artırılması və istifadəsi üzrə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən olunmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.

Maddə 24. Ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsi

24.1. Ovçuluq təsərrüfatlarında ərazinin təbii vəziyyətini pozan hər hansı təsərrüfat fəaliyyətinə yol verilmir.

24.2.Ovçuluq təsərrüfatlarına bitişik olan torpaq və su sahələrində müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən mühafizə, sanitariya-mühafizə və digər qoruyucu zonalar müəyyən edilə bilər. Bu zonaların torpaqlarında ovçuluq təsərrüfatlarına zərərli təsir göstərən hər cür fəaliyyət qadağan edilir.

24.3.Ovçuluq təsərrüfatlarının təbii vəziyyətinin qorunub saxlanılmasında təsərrüfat subyektləri məsuliyyət daşıyırlar.

Maddə 25. Ovçuluq təsərrüfatlarından istifadə

25.1. Ovçuluq təsərrüfatlarından Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyində müəyyən edilmiş tələblərə əməl etmək şərtilə aşağıdakı məqsədlərlə istifadə edilə bilər:

25.1.1.təbiəti mühafizə;

25.1.2.ovçuluq;

25.1.3.elmi tədqiqat;

25.1.4.vəhşi heyvanların yarımsərbəst və qeyri-sərbəst şəraitdə saxlanması, yetişdirilməsi və artırılması məqsədilə tutulması;

25.1.5.sağlamlaşdırma;

25.1.6.təlim-tərbiyə;

25.1.7.  ekoloji maarifləndirmə, turizm və rekreasiya.

25.2.Ovçuluq təsərrüfatlarında onların məqsədli təyinatına və təbiət komplekslərinin və ayrı-ayrı obyektlərin mühafizəsi, bərpası və istifadəsi üzrə müəyyən edilmiş tələblərə zidd olmayan şərtlərlə başqa fəaliyyət növləri həyata keçirilə bilər.

25.3.  Ovçuluq təsərrüfatlarından hüquqi və fiziki şəxslər mədəni, tədris, turizm və rekreasiya, məhdud təsərrüfat fəaliyyəti məqsədləri ilə istifadəni müəyyən edilmiş qaydada ödənişli əsaslarla həyata keçirirlər.

25.4.  Ovçuluq təsərrüfatlarından (fərdi ovçuluq təsərrüfatları istisna olmaqla) istifadəyə görə ödənişlər dövlət büdcəsinə köçürülür.

Maddə 26. Ovçuluq təsərrüfatlarının stimullaşdırılması və maliyyələşdirilməsi

26.1. Ov obyektinə aid edilmiş vəhşi heyvanların yetişdirilməsi ilə məşğul olan ovçuluq təsərrüfatlarının fəaliyyəti dövlət tərəfindən stimullaşdırılır.

26.2. Respublika və yerli əhəmiyyətli ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsi və bərpası, onların inkişafı və yerləşdirilməsi üzrə respublika sxeminin hazırlanması, dövlət ovçuluq kadastrının və ov obyektlərinin monitorinqinin aparılması tədbirləri dövlət büdcəsi, xarici investisiyalar, qrantlar və ianələr hesabına maliyyələşdirilir.

Maddə 27. Ovçuluq təsərrüfatlarında heyvanlar aləmindən istifadəyə görə ödəmələr və qeyri-qanuni heyvan ovuna görə təbiətə dəymiş ziyanın məbləği

Ovçuluq təsərrüfatlarında heyvanlar aləmindən istifadəyə görə ödəmələrin məbləği, tətbiq edilmə qaydaları və qeyri-qanuni ova görə təbiətə dəymiş ziyan “Heyvanlar aləmi haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 48-ci maddəsində və “Balıqçılıq haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun 32-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada müəyyən edilir.

V fəsil

OVÇULUQ HAQQINDA QANUNVERİCİLİYİN POZULMASINA GÖRƏ MƏSULİYYƏT VƏ MÜBAHİSƏLƏRİN HƏLLİ

Maddə 28. Ovçuluq haqqında qanunvericiliyin pozulmasına görə məsuliyyət

Bu Qanunun tələblərinin pozulmasına görə şəxslər Azərbaycan Respublikasının Mülki, İnzibati Xətalar və Cinayət məcəllələrinə uyğun olaraq məsuliyyət daşıyırlar.

Maddə 29. Mübahisələrin həlli

Ovçuluq fəaliyyəti və ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsi və istifadəsi sahəsində mübahisələr Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq məhkəmə qaydasında həll edilir.

VI fəsil

BEYNƏLXALQ ƏMƏKDAŞLIQ

Maddə 30. Ovçuluq və ovçuluq təsərrüfatı sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq

Azərbaycan Respublikasının ərazisində ovçuluq fəaliyyəti və ovçuluq təsərrüfatlarının mühafizəsi, təşkili, bərpası və istifadəsi sahəsində beynəlxalq əməkdaşlıq Azərbaycan Respublikası ilə başqa dövlətlər arasında bağlanmış müqavilələr, sazişlər, razılaşmalar və digər beynəlxalq hüquq normaları əsasında həyata keçirilir.

Maddə 31. Beynəlxalq müqavilələr

Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrdə ovçuluq və ovçuluq təsərrüfatı sahəsində müəyyən edilmiş qaydalar bu Qanunda nəzərdə tutulmuş qaydalardan fərqli olduqda beynəlxalq müqavilələrin qaydaları tətbiq edilir.

İlham ƏLİYEV, 

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 20 aprel 2004-cü il 

            № 637-IIQ

Ov Mövsümü və Qadağan Olunan Ov Növləri

“Ovçuluq haqqında Qanun”da ov mövsümünün vaxtı, ov edilə bilən və qadağan olunan heyvan növləri, icazə verilən ov alətləri və üsulları dəqiq göstərilib. Ov mövsümü hər il Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən təsdiqlənir və ictimaiyyətə açıqlanır. Qanuna görə, nəsli kəsilməkdə olan, “Qırmızı Kitab”da adı olan heyvanların və quşların ovlanması, habelə onların yumurta və balalarını toplamaq qəti qadağandır. Ov üçün yalnız icazə verilmiş silah və alətlərdən istifadə oluna bilər, partlayıcı, zəhərli, elektrik cərəyanlı və digər qeyri-qanuni vasitələrdən istifadə isə cinayət və inzibati məsuliyyət doğurur. Qanun həmçinin ov heyvanlarının tələsmə, buraxma, yuvada ovlama kimi qeyri-insani üsulları da yasaqlayır. Mövsümə uyğun kvotalar tətbiq edilir və hər ovçu ov mövsümündə müəyyən sayda heyvan ovlamaq hüququ əldə edir. Mövsüm qaydalarını pozanlara qarşı ciddi cəza tədbirləri nəzərdə tutulub.

Ovçuluğun Ekoloji və Sosial Əhəmiyyəti

Azərbaycanda ovçuluğun hüquqi tənzimlənməsi ekoloji və sosial baxımdan mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bir tərəfdən, qanun biomüxtəlifliyin qorunmasını, heyvan populyasiyalarının davamlılığını, nəsli kəsilməkdə olan növlərin müdafiəsini təmin edir. Ekosistemdə balansın pozulmaması üçün ov ehtiyatlarının yalnız elmi əsaslarla və məhdud sayda istifadə edilməsinə icazə verilir. Digər tərəfdən, ovçuluq kənd yerlərində əhalinin məşğulluq mənbəyi, həm də folklor və ənənəvi həyat tərzinin davamıdır. Hüquqi tənzimləmə sayəsində vətəndaşların ovçuluq fəaliyyəti sivil və təhlükəsiz formada həyata keçirilir, qanunsuzluq və təbiətə ziyan minimuma endirilir. Maarifləndirmə tədbirləri və ictimai nəzarət mexanizmləri də qanunun icrasında əsas rol oynayır. Qanun cəmiyyətin ekoloji savadlılığının artırılmasına və gələcək nəsillərə sağlam təbiət mirası ötürülməsinə şərait yaradır.

Ovçuluq Hüquqlarının və Məsuliyyətin İctimai Nəzarəti

“Ovçuluq haqqında Qanun” yalnız inzibati orqanların deyil, həm də ictimaiyyətin nəzarət mexanizmini nəzərdə tutur. Qanuna əsasən, ictimai ekoloji təşkilatlar, vətəndaş cəmiyyətinin nümayəndələri, könüllülər ovçuluq fəaliyyətinə dair monitorinqlərdə iştirak edə bilər. Ovçuluq qaydalarının pozulması, brakonyerlik və digər hüquq pozuntuları barədə məlumatlar müvafiq dövlət orqanlarına bildirilməli, zəruri hallarda ictimaiyyətin müdaxiləsi təmin edilməlidir. Qanun pozuntularına görə inzibati cərimələr, bəzən isə cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutulur. İctimai nəzarət və maarifləndirmə tədbirləri sayəsində ovçuluq fəaliyyəti davamlı və şəffaf şəkildə idarə olunur, qanunun icrası real olaraq təmin edilir. Qanunun tətbiqində vətəndaşların fəal iştirakı təbiətin mühafizəsinə, ekosistemin qorunmasına və hüquq pozuntularının qarşısının alınmasına kömək edir.

Beynəlxalq Standartlar və Azərbaycan Qanunvericiliyinin Uyğunluğu

Azərbaycanda ovçuluğun hüquqi tənzimlənməsi beynəlxalq ekoloji standartlara və konvensiyalara uyğun şəkildə qurulub. Azərbaycan bir sıra beynəlxalq təşkilatların – o cümlədən, BMT-nin Biomüxtəliflik Konvensiyası, CITES (Nadir Növlərin Beynəlxalq Ticarəti haqqında Konvensiya) və Bern Konvensiyası üzrə öhdəliklərə malikdir. “Ovçuluq haqqında Qanun”un müddəaları bu öhdəliklər nəzərə alınmaqla hazırlanıb. Xüsusilə, nəsli kəsilməkdə olan heyvan və quş növlərinin qorunması, ov resurslarının davamlı istifadəsi, qeyri-qanuni ovun qarşısının alınması istiqamətində beynəlxalq hüquqi standartlara riayət edilir. Qanun həm də xarici vətəndaşların ovçuluq fəaliyyətinə dair xüsusi tələbləri, eləcə də beynəlxalq ov turizmi üçün icazə və prosedurları əhatə edir. Bu yanaşma Azərbaycanın ekoloji siyasətinin beynəlxalq səviyyədə tanınmasına və təbii sərvətlərin qlobal miqyasda qorunmasına töhfə verir.

Ovçuluq haqqında Qanunun İslahatları və Gələcək Perspektivlər

Son illərdə “Ovçuluq haqqında Qanun”da bir sıra dəyişikliklər və əlavələr edilmişdir. Qanunun yenilənməsi biomüxtəlifliyin daha effektiv qorunması, müasir ekoloji çağırışlara cavab verilməsi və ictimaiyyətin daha fəal iştirakının təmin olunması məqsədi daşıyır. Brakonyerliyə qarşı mübarizə, ov heyvanlarının populyasiyasının monitorinqi, ovçuluq təsərrüfatlarının fəaliyyəti üzərində nəzarət gücləndirilmişdir. Eyni zamanda, yeni texnologiyaların, o cümlədən elektron icazə sistemlərinin tətbiqi, ictimai monitorinqin artırılması və ekoloji maarifləndirmə proqramları genişləndirilmişdir. Qanunun mütəmadi yenilənməsi, dünya təcrübəsinə uyğunlaşdırılması və şəffaf mexanizmlərin yaradılması Azərbaycanın ekoloji siyasətinin müasir çağırışlara uyğunluğunu təmin edir. Gələcəkdə də ovçuluğun hüquqi tənzimlənməsi biomüxtəlifliyin qorunması, kənd təsərrüfatı və turizmin inkişafı baxımından aktual olacaq.

Azərbaycanda “Ovçuluq haqqında Qanun” yalnız təbiətə münasibətin hüquqi çərçivəsini yaratmır, həm də cəmiyyətin ekoloji savadlılığının artırılması, vəhşi təbiətin qorunması və ovçuluq mədəniyyətinin inkişafı baxımından əhəmiyyətli rol oynayır. Qanun ovçuluq fəaliyyətinin sivil qaydada həyata keçirilməsini, təbiətə və canlı aləmə zərərin minimuma endirilməsini təmin edir. İnzibati, ictimai və maarifləndirici mexanizmlər birlikdə biomüxtəlifliyin qorunmasına, gələcək nəsillərə sağlam ekoloji mühit ötürülməsinə şərait yaradır. Gələcəkdə də qanunun tətbiqi və təkmilləşdirilməsi Azərbaycan təbiətinin və ekosisteminin qorunmasında mühüm rol oynayacaq.

Ən Çox Verilən Suallar