Qərbi Azərbaycan İcması : Məqsədləri,Vəzifələri

Qərbi Azərbaycan İcması müasir dövrün ən mühüm milli və ictimai birliklərindən biri kimi Azərbaycan xalqının yaddaşında xüsusi yer tutur. Bu icma yalnız bir ictimai təşkilat deyil, həm də tarixi haqsızlıqlara, deportasiyalara və milli yaddaşın silinməsinə qarşı Azərbaycan xalqının müqavimət rəmzidir. Qərbi Azərbaycan İcması, Ermənistandan deportasiya olunmuş vətənsevər azərbaycanlıların təşkilatlanması, tarixi yaddaşın qorunması, mədəni irsin araşdırılması və beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılması baxımından mühüm rol oynayır. Hazırda ölkə daxilində və xaricdə milyonlarla insan bu birlik ətrafında toplaşır və doğma torpaqlarına qayıdış ümidi ilə bir araya gəlir.

Qərbi Azərbaycan İcmasının yaranması və tarixi zərurəti

Qərbi Azərbaycan İcmasının yaradılması, XX əsrin sonlarında Ermənistan ərazisində – tarixi Qərbi Azərbaycanda yaşayan azərbaycanlıların kütləvi deportasiyası və etnik təmizləməyə məruz qalması nəticəsində zərurət kimi meydana çıxdı. 1988–1991-ci illərdə Ermənistan ərazisindən yüz minlərlə azərbaycanlı qovuldu, minlərlə ailə doğma yurd-yuvasından zorla didərgin salındı. Deportasiya dalğası təkcə son illərə deyil, 1948–53 və ondan əvvəlki dövrlərə də təsadüf edir. Azərbaycan ictimaiyyəti bu haqsızlığa qarşı həm beynəlxalq, həm hüquqi, həm də siyasi mübarizəyə başladı və məhz bu ehtiyacdan Qərbi Azərbaycan İcması meydana gəldi.

İcmanın əsas məqsədləri və vəzifələri

Qərbi Azərbaycan İcmasının əsas məqsədi Ermənistan ərazisində – tarixi Qərbi Azərbaycanda doğulmuş, orada yaşamış və deportasiya olunmuş azərbaycanlıların hüquqlarının bərpası, doğma torpaqlara dinc qayıdışının təmin olunması, milli-mədəni irsin qorunması və dünyaya çatdırılmasıdır. İcma beynəlxalq hüquqa əsaslanaraq, etnik təmizləmə qurbanı olmuş insanların hüquqlarını müdafiə edir, onların tarixi yaddaşını və köklərini gələcək nəsillərə ötürmək üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirir.

Əsas vəzifələrə aşağıdakılar daxildir:

• Tarixi, etnoqrafik, arxiv və ailə yaddaşının toplanması və sistemləşdirilməsi
• Deportasiya olunmuş insanların vahid məlumat bazasının yaradılması
• Beynəlxalq təşkilatlara və hüquq müdafiə qurumlarına müraciətlərin hazırlanması
• Qərbi Azərbaycanla bağlı həqiqətlərin ictimaiyyətə çatdırılması, beynəlxalq mediada təbliği
• Mədəni, elmi, maarifçi tədbirlərin təşkili
• Gənc nəslin milli kökə bağlılığının artırılması

Hüquqi və beynəlxalq əsaslar

Qərbi Azərbaycan İcması fəaliyyətində beynəlxalq hüququn – xüsusən, BMT-nin “Köçkünlərin Hüquqları haqqında Konvensiyası”, Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyası və digər nüfuzlu sənədlərə əsaslanır. Beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən tanınan “öz torpaqlarına qayıdış hüququ”, etnik təmizləmə və zorakı deportasiya ilə bağlı qəbul edilmiş aktlar da İcmanın hüquqi mövqeyini gücləndirir. İcma bu prinsiplərə əsaslanaraq həm daxili, həm də beynəlxalq hüquqi strukturlara müraciət edir, Azərbaycanın diplomatik orqanları ilə sıx əməkdaşlıq qurur.

İcmanın strukturu və təşkilatlanması

Qərbi Azərbaycan İcması öz strukturunu müasir və şəffaf prinsiplər üzərində qurmuşdur. İcmanın rəhbərliyi – sədr, sədr müavinləri, idarə heyəti, müxtəlif şöbələr, regional və beynəlxalq nümayəndəliklər, həmçinin ekspert qrupları və araşdırma mərkəzləri fəaliyyət göstərir. İcma daxilində gənclər, qadınlar, elm və mədəniyyət, təbliğat və hüquq komitələri, məcburi köçkünlərin problemləri ilə bağlı ayrıca bölmələr mövcuddur. Hər bir struktur bölmə öz fəaliyyət istiqamətinə uyğun proqramlar və layihələr həyata keçirir.

Qərbi Azərbaycan İcmasının fəaliyyəti və layihələri

İcma müxtəlif elmi konfranslar, beynəlxalq simpoziumlar, dəyirmi masalar, mədəni tədbirlər, kitab və arxiv toplularının nəşri, sənədli filmlərin hazırlanması, mətbuatda çıxışlar və ictimai tədbirlər təşkil edir. Son illərdə Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılması üçün sosial media platformalarında da aktiv təbliğat aparılır. Deportasiya olunmuş insanların siyahısının və onların soy-kökünün dəqiq bazasının yaradılması, onların hüquqlarının qorunması üçün hüquqi yardımlar və məsləhətlər verilir.

İcmanın mühüm layihələrindən biri də “Qayıdış Xəritəsi” adlanan geniş arxiv və informasiya bazasıdır. Bu layihə vasitəsilə hər bir ailənin kök yurdu, doğulduğu kənd, məhəllə, abidələr, məscidlər və digər mədəni obyektlər elektron bazada toplanır.

Milli-mədəni irsin qorunması

Qərbi Azərbaycan İcmasının fəaliyyətinin əsas istiqamətlərindən biri də tarixi-mədəni irsin qorunmasıdır. Ermənistanda azərbaycanlılara məxsus minlərlə məscid, qəbiristanlıq, türbə, ev, abidə və digər obyektlər ya tamamilə dağıdılıb, ya da təyinatı dəyişdirilib. İcma bu abidələrin sənədləşdirilməsi, foto və video arxivinin yaradılması, beynəlxalq ictimaiyyətə təqdim olunması, abidələrin bərpası və mədəni irsin tədqiqi ilə bağlı layihələr reallaşdırır. Eyni zamanda, folklor, aşıq sənəti, şifahi xalq ədəbiyyatı, bayatılar, ağılar və dastanlar toplanıb nəşr edilir.

Qərbi Azərbaycan İcmasının maarifləndirmə və təbliğat işi

İcma, Qərbi Azərbaycan həqiqətlərini həm Azərbaycan, həm də dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq üçün fəal maarifçilik və təbliğat işi aparır. Bunun üçün televiziya proqramları, radio verilişləri, elmi-populyar məqalələr, sosial şəbəkələrdə informasiya paylaşımı geniş vüsət alıb. İcma nümayəndələri tez-tez beynəlxalq tədbirlərdə, BMT, Avropa Şurası, ATƏT və digər qurumların toplantılarında Qərbi Azərbaycan problemi ilə bağlı çıxış edirlər.

Gənc nəslin vətənpərvərlik tərbiyəsi və ictimai dəstək

Qərbi Azərbaycan İcması, gənclər arasında milli özünüdərk, vətənə bağlılıq və doğma yurd sevgisinin aşılanması üçün xüsusi layihələr həyata keçirir. Gənclər və məktəblilər üçün seminarlar, vətənpərvərlik müsabiqələri, esse və xatirə yarışları, Qərbi Azərbaycan mövzusunda rəsm və ədəbiyyat tədbirləri keçirilir. Məcburi köçkünlərin problemləri daim diqqət mərkəzində saxlanılır, onlara psixoloji, sosial və hüquqi dəstək göstərilir.

İcmanın gələcək perspektivləri və strategiyası

Qərbi Azərbaycan İcmasının gələcək fəaliyyətində əsas prioritetlər – dünyada Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinin tanıdılması, beynəlxalq hüquqi-siyasi təzyiqlərin gücləndirilməsi, əhalinin qayıdışına real zəminin hazırlanması, yeni nəsil üçün milli yaddaşın qorunması, arxiv və elmi-tədqiqat işlərinin genişləndirilməsi, mədəni irsin bərpası və qorunması istiqamətində layihələrin artırılmasıdır. İcma öz fəaliyyətini yalnız Azərbaycanla məhdudlaşdırmır, Avropa, Amerika, Rusiya, Türkiyə və digər ölkələrdəki diaspor təşkilatları ilə birgə layihələr həyata keçirir.

Qərbi Azərbaycan İcmasının ictimai və siyasi əhəmiyyəti

Qərbi Azərbaycan İcması təkcə deportasiya olunmuş azərbaycanlıların deyil, bütün Azərbaycan xalqının milli maraqlarının müdafiəçisi kimi çıxış edir. İcmanın fəaliyyəti Azərbaycanın dövlətçilik siyasətinin, milli kimliyinin və tarixi ədalətin bərpası prosesinin ayrılmaz hissəsidir. Dövlət orqanları ilə sıx əməkdaşlıq, ictimai təşəbbüslərin dəstəklənməsi və beynəlxalq aləmdə tanıdılması Qərbi Azərbaycan İcmasının ictimai və siyasi əhəmiyyətini artırır. İcma Azərbaycan cəmiyyətində və diasporasında milli birliyin, həmrəyliyin və haqq uğrunda mübarizənin rəmzinə çevrilib.

Qərbi Azərbaycan İcması Azərbaycan xalqının tarixi ədalət uğrunda birliyinin, milli yaddaşının və gələcəyə inamının simvoludur. İcmanın fəaliyyəti nəticəsində Qərbi Azərbaycan həqiqətləri silinmir, əksinə, daha da güclənir və yeni nəsillərə ötürülür. Bu təşkilat, həm ölkə daxilində, həm də dünyada azərbaycanlıların birliyi, hüquqlarının qorunması və doğma yurda qayıdış arzularının gerçəkləşməsi üçün əzmlə fəaliyyət göstərir. Qərbi Azərbaycan İcması – xalqın haqq səsini, tarixini və milli ləyaqətini gələcəyə daşıyan, unudulmaz bir ictimai dəyərdir.

Ən Çox Verilən Suallar