Son illər Azərbaycanda milli yaddaşın qorunması, tarixə bağlılığın artırılması və soydaşlarımızın hüquqlarının bərpası istiqamətində müxtəlif layihələr həyata keçirilir. Bu layihələrdən biri də Qərbi Azərbaycana Qayıdış Olimpiadasıdır. Bu olimpiada həm gənc nəslin milli şüurunun formalaşdırılması, həm Qərbi Azərbaycan mövzusunun daim gündəmdə saxlanılması, həm də deportasiya və köç mövzusunda maarifləndirmə baxımından cəmiyyət üçün xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Olimpiadanın əsas məqsədi, tarixi Qərbi Azərbaycan torpaqlarının, bu torpaqlarda baş vermiş hadisələrin, deportasiya proseslərinin, mədəni irsin, abidələrin və ümumilikdə Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinin yeni nəsillərə aşılanmasıdır. Bu təşəbbüs, sadəcə intellektual yarış deyil, eyni zamanda bir milli missiya, bir çağırışdır.
Qərbi Azərbaycana Qayıdış Olimpiadası nədir?
Qərbi Azərbaycana Qayıdış Olimpiadası – Azərbaycanın müxtəlif şəhər və rayonlarında təhsil alan şagird və tələbələr arasında keçirilən intellektual-məntiqi, tarixi və mədəni biliklərə əsaslanan bir yarışdır. Olimpiadanın əsas mövzusu Qərbi Azərbaycanın tarixi, coğrafiyası, mədəniyyəti, folkloru, abidələri və deportasiya hadisələridir. İştirakçılar həm fərdi, həm də komanda şəklində öz bilik və bacarıqlarını nümayiş etdirir, Qərbi Azərbaycan həqiqətlərini öyrənir və yayırlar. Bu tədbir ilk dəfə son illərdə Qərbi Azərbaycan İcması və Azərbaycan Respublikasının müxtəlif dövlət qurumlarının birgə təşəbbüsü ilə təşkil olunub.
Olimpiadanın keçirilmə məqsədi və əsas prinsipləri
Olimpiadanın keçirilməsində əsas məqsəd gənc nəsli Qərbi Azərbaycanın tarixi-mədəni irsi ilə tanış etmək, soydaşlarımızın məruz qaldığı deportasiya və köçlər barədə bilgiləri artırmaq, vətənpərvərlik hissini gücləndirmək, milli kimliyi formalaşdırmaqdır. Eyni zamanda, bu yarışma vasitəsilə tarixi həqiqətlərin ictimaiyyətə düzgün çatdırılması, gənclərin analitik düşüncəsinin inkişafı və intellektual rəqabət bacarığının gücləndirilməsi hədəflənir. Olimpiada şəffaflıq, obyektivlik, könüllülük və bilik əsaslı seçim prinsipləri ilə həyata keçirilir.
Yarışın formatı və mərhələləri
Qərbi Azərbaycana Qayıdış Olimpiadası adətən bir neçə mərhələdən ibarət olur: ilkin seçim mərhələsi, yarımfinal və final. İlkin mərhələdə iştirakçılar onlayn və ya məktəblərdə testlər, esse və müsahibə tapşırıqları yerinə yetirirlər. Yarımfinal və final mərhələlərində isə daha geniş spektrli suallar, komanda oyunları, layihə təqdimatları və interaktiv tapşırıqlar yer alır. Suallar əsasən Qərbi Azərbaycanın tarixi, etnoqrafiyası, abidələri, folkloru, tarixi şəxsiyyətləri və müasir reallıqları ilə bağlı olur. Hər il olimpiadanın proqramı təkmilləşdirilir və əhatə dairəsi genişlənir.
İştirakçıların seçimi və qiymətləndirmə meyarları
Olimpiadada əsasən 7–11-ci sinif şagirdləri, bəzi hallarda isə ali məktəb tələbələri iştirak edə bilirlər. Seçim prosesi şəffaf və mərhələli şəkildə aparılır. İştirakçılar testlər, yazılı işlər, təqdimatlar, komanda tapşırıqları və münsiflər heyətinin verdiyi əlavə suallar əsasında qiymətləndirilir. Qiymətləndirmədə tarixi bilik, məntiqi düşüncə, yaradıcılıq, təqdimat bacarığı və analitik təhlil ön planda tutulur.
Qərbi Azərbaycanla bağlı əsas mövzular və abidələr
Olimpiada proqramında əsas yer alan mövzulardan biri Qərbi Azərbaycanın əsas şəhər və kəndləri, tarixi-coğrafi rayonları – İrəvan, Göyçə, Zəngəzur, Dərələyəz, Vedibasar, Ağbaba, Qəmərli, Basarkeçər və s. kimi bölgələrdir. Həmçinin, Qərbi Azərbaycanda məhv edilmiş, dağıdılmış və ya təyinatı dəyişdirilmiş abidələr, məscidlər, qəbiristanlıqlar, türbələr, karvansaraylar, yaşayış məskənləri, mədəniyyət və incəsənət nümunələri xüsusi diqqətə alınır. Hər bir iştirakçı bu mövzularda özünü inkişaf etdirmək və fərqli tədqiqat aparmaq imkanına malik olur.
Olimpiadanın sosial və psixoloji əhəmiyyəti
Bu olimpiada, Qərbi Azərbaycandan köçkün düşmüş ailələrin övladları üçün bir identiklik, mənsubiyyət və vətənpərvərlik hissini gücləndirən platformaya çevrilib. İştirakçılar öz ailə tarixini, nəsil yaddaşını, babalarının və ata-babalarının yaşadığı yurd yerləri haqqında biliklərini daha da artırır, ictimai fəallıq göstərirlər. Sosial baxımdan, olimpiada həm ailələr, həm məktəblər, həm də cəmiyyət üçün bir maarifləndirmə və birləşdirmə vasitəsidir.
Maarifləndirmə və təbliğat işi
Qərbi Azərbaycana Qayıdış Olimpiadası yalnız bir yarış deyil, həm də milli təbliğat vasitəsidir. Olimpiada ilə bağlı tədbirlərdə, açılış və bağlanış mərasimlərində Qərbi Azərbaycan tarixini əks etdirən çıxışlar, sənədli filmlər, sərgilər, folklor nümunələri və musiqi proqramları təqdim olunur. Geniş mediada, sosial şəbəkələrdə və məktəb proqramlarında bu olimpiadanın mahiyyəti və əhəmiyyəti haqqında maarifləndirici materiallar yayımlanır.
Qərbi Azərbaycan İcmasının və dövlətin rolu
Bu tədbirin təşkili və keçirilməsində Qərbi Azərbaycan İcmasının rolu danılmazdır. İcma həm təşkilati dəstək verir, həm ekspert heyəti ilə iştirak edir, həm də Qərbi Azərbaycan haqqında ən son arxiv, tarixi və mədəni materialları təmin edir. Dövlət strukturları – Təhsil Nazirliyi, Gənclər və İdman Nazirliyi, eləcə də digər aidiyyəti qurumlar olimpiadanın daha kütləvi, sistemli və davamlı təşkilinə kömək edir.
Olimpiadanın nəticələri və gələcəyə təsiri
Qərbi Azərbaycana Qayıdış Olimpiadasının nəticələri təkcə qaliblərin müəyyənləşdirilməsi ilə bitmir. Əslində, hər iştirakçı öz köklərini, milli kimliyini, Qərbi Azərbaycan həqiqətlərini daha dərindən öyrənmiş olur. Olimpiada iştirakçılarının bəziləri daha sonra tədqiqatçı, müəllim, ictimai xadim kimi bu mövzuda fəaliyyət göstərir. Hər il bu tədbirin əhatə dairəsi, iştirakçı sayı, ictimai və dövlət dəstəyi artır. Gələcəkdə Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinin beynəlxalq səviyyədə tanıdılması üçün bu tip tədbirlər əsas pillə kimi qalır.
Qərbi Azərbaycana Qayıdış Olimpiadası təkcə bilik yarışı deyil, xalqın tarixi həqiqətini, milli yaddaşını və gələcəyə inamını qoruyan bir missiyadır. Bu olimpiada vasitəsilə minlərlə gənc soy-kökünə, vətənə, ədalətə bağlılıq hissi ilə böyüyür, milli kimlik və tarixi ədalət uğrunda birgə mübarizə aparır. Olimpiada xalqın birliyi, milli ruhun yüksəlməsi və Qərbi Azərbaycan həqiqətlərinin gələcək nəsillərə ötürülməsi üçün önəmli platformadır. Cəmiyyətin dəstəyilə bu tədbir milli yaddaşımızı və haqlı mübarizəmizi daha da gücləndirir.
Ən Çox Verilən Suallar
Bu, gənclər arasında Qərbi Azərbaycan tarixi, coğrafiyası, mədəniyyəti və deportasiya mövzusunda keçirilən intellektual yarışmadır.
Əsasən 7–11-ci sinif şagirdləri və bəzi hallarda ali məktəb tələbələri iştirak edə bilər.
Gənclərin Qərbi Azərbaycan həqiqətləri barədə biliklərini artırmaq, vətənpərvərlik tərbiyəsini gücləndirməkdir.
Adətən ilkin seçim, yarımfinal və final mərhələlərindən ibarətdir.
Tarixi faktlar, deportasiyalar, mədəni irs, folklor, abidələr və coğrafi bölgələr.
Qaliblərə diplom, xatirə hədiyyələri, elmi-tədqiqat və təhsil proqramlarında iştirak imkanları təqdim olunur.
Qərbi Azərbaycan İcması və aidiyyəti dövlət orqanları birgə təşkil edir.
Adətən hər ilin yaz və ya payız aylarında təşkil olunur.
Milli kimliyin, vətənpərvərlik ruhunun və tarixi yaddaşın gücləndirilməsi.
Bəli, tədbirin daha geniş miqyasda və davamlı şəkildə keçirilməsi nəzərdə tutulur.
