CəmiyyətElmSosialTəhsil

Qiyabi Tibb Təhsili: Beynəlxalq Təcrübə, Üstünlükləri, Məhdudiyyətləri

Qiyabi təhsil — əsasən məsafədən, tam zamanlı auditoriya dərsləri olmadan ali və ya orta ixtisas təhsilinin əldə olunması modelidir. Dünyada bir çox ixtisas üzrə qiyabi təhsil imkanı olsa da, tibb sahəsində bu formatın tətbiqi məhdud və xüsusi qaydalara tabedir. Tibb elmi insan sağlamlığı və həyatına birbaşa təsir etdiyi üçün ənənəvi və tam zamanlı tədris əsas model hesab olunur. Lakin, son illərdə distant təhsil texnologiyalarının inkişafı ilə müəyyən sahələrdə – əsasən tibbi yardımın təşkili, səhiyyə menecmenti və bəzi tibbi texniki ixtisaslarda qiyabi və qarışıq təhsil modelləri meydana çıxıb.

Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.

Qiyabi Tibb Təhsilinin Mövcudluğu: Beynəlxalq və Türkiyə Təcrübəsi

Beynəlxalq təcrübədə qiyabi tibb təhsili əsasən klinik olmayan sahələrdə, məsələn, səhiyyə idarəçiliyi, səhiyyə iqtisadiyyatı, ictimai səhiyyə, tibbi informasiya texnologiyaları və oxşar ixtisaslarda təklif olunur. Həkim və tibb bacısı kimi peşələrdə isə birbaşa qiyabi və ya tam distant təhsil verilməsi əksər ölkələrdə, o cümlədən Türkiyədə qadağandır və ya ciddi məhdudiyyətlərə tabedir. Bu yanaşma Avropa Birliyi, ABŞ, Kanada, Türkiyə və Azərbaycanın səhiyyə qanunvericiliyində açıq şəkildə qeyd olunur: klinik təcrübə və real xəstə üzərində bacarıqlar distant və ya qiyabi yolla əldə edilə bilməz.

Reklam

turkiyede tehsil

Türkiyədə Qiyabi Tibb Təhsilinin Rəsmi Statusu

Türkiyədə tibb təhsili – yəni həkimlik, diş həkimliyi və ya tibb bacısı proqramları – yalnız ənənəvi, tam zamanlı və üzbəüz formada verilir. YÖK (Yükseköğretim Kurulu) və Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən qəbul olunmuş rəsmi qaydalara görə, bu ixtisaslar üzrə qiyabi və ya distant tədris mümkün deyil. Tələbələr əsasən universitetlərin tibb fakültələrində, klinik bazalarda, xəstəxanalarda və elmi laboratoriyalarda praktiki dərsləri və təcrübəni canlı şəkildə keçirlər. Yalnız nəzəriyyə və bəzi təkmilləşdirmə proqramlarında (səhiyyə idarəçiliyi, səhiyyə menecmenti və b.) qiyabi və ya distant təhsil mümkündür.

Qiyabi Tibb Təhsilinin Hansı İxtisaslar Üzrə Mövcudluğu

Aşağıda Türkiyədə və beynəlxalq miqyasda əsas qiyabi və ya qarışıq modeldə təklif olunan tibbi ixtisaslar və proqramlar verilmişdir:

İxtisas / ProqramTəhsil FormasıRəsmi StatusƏsas Xüsusiyyətlər
Səhiyyə menecmentiQiyabi/DistantRəsmiKlinik praktikə ehtiyac yoxdur, nəzəri tədris
İctimai səhiyyəQiyabi/DistantRəsmiSəhiyyə siyasəti, epidemiologiya, məlumat texnologiyaları
Tibbi informasiya texnologiyalarıQiyabi/DistantRəsmiTətbiqi proqramlaşdırma, səhiyyə IT sistemləri
Tibb bacısıYalnız ənənəviRəsmiYalnız tam zamanlı, praktik tədris
Həkimlik (Tip fakültəsi)Yalnız ənənəviRəsmiTam zamanlı, real xəstə təcrübəsi
Diş həkimliyiYalnız ənənəviRəsmiƏl bacarıqları və klinik təcrübə tələb olunur
Tibbi laboratoriya texnikasıQarışıqQismənBəzi nəzəri fənlər distant, praktikalar ənənəvi
Səhiyyə iqtisadiyyatıQiyabi/DistantRəsmiİqtisadi modellər, statistika, maliyyə təhlili

Qiyabi Tibb Təhsilinin Üstünlükləri və Məhdudiyyətləri

Qiyabi tibb təhsili nəzəri biliklər, səhiyyə siyasəti, menecment və texnologiya istiqamətində təhsil alanlar üçün bir sıra üstünlüklər yaradır:

Reklam

turkiyede tehsil

  • Vaxt və məkan sərbəstliyi
  • İşləyən şəxslər üçün əlverişli model
  • Təhsil haqlarının əlverişliliyi
  • Öz tempində və fərdi inkişaf imkanı

Amma həkim, tibb bacısı və digər klinik peşələr üçün praktik bacarıqlar mütləqdir. Qiyabi formada alınan diplomlar bu ixtisaslar üçün heç bir ölkədə qəbul olunmur. Əgər bir universitet həkimlik və ya diş həkimliyi üzrə qiyabi və ya tam distant təhsil təklif edirsə, bu, qeyri-qanuni və tanınmayan proqram hesab edilir.

Qiyabi Tibb Təhsili üzrə Beynəlxalq Tanınma və Diplomlar

Təcrübə göstərir ki, səhiyyə menecmenti, ictimai səhiyyə, səhiyyə informatikası kimi ixtisaslar üzrə distant və ya qiyabi proqramların diplomları həm Türkiyədə, həm də Azərbaycanda və Avropa ölkələrində rəsmi şəkildə tanınır. Həkim və tibb bacısı proqramlarında isə yalnız ənənəvi təhsil diplomu qəbul edilir. Tələbələr və abituriyentlər proqram seçərkən rəsmi akkreditasiya və nostrifikasiya qaydalarını diqqətlə yoxlamalıdırlar.

Qiyabi Tibb Təhsilində Tədris Prosesi və Metodologiya

Qiyabi və distant proqramlarda tədris əsasən aşağıdakı mərhələlər üzrə təşkil olunur:

  • Onlayn mühazirələr və dərsliklər
  • Elektron testlər, layihə və esselər
  • Video seminarlar və forumlar
  • Onlayn qiymətləndirmə və araşdırma işləri

Bəzi proqramlarda ilin sonunda tələbələr üçün bir neçə gün müddətində seminar, simulyasiya və ya təlimlər də keçirilir. Amma həkimlik və tibb bacısı proqramları üçün klinik və praktiki məşğələlər mütləqdir.

Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.

Qiyabi Tibb Təhsili üzrə Qəbul Qaydaları və Sənədlər

Tibb menecmenti, səhiyyə informatikası və ictimai səhiyyə üzrə qiyabi və distant proqramlara qəbul üçün aşağıdakı sənədlər tələb olunur:

  • Orta məktəb attestatı və ya bakalavr diplomu (magistr üçün)
  • Transkript və qiymət cədvəli
  • Pasport və şəxsiyyət vəsiqəsi
  • Dil bilikləri sertifikatı (əgər proqram ingiliscədirsə)
  • Motivasiya məktubu və bəzən tövsiyə məktubu
  • Online müraciət forması

Ənənəvi tibb fakültələrinə isə yalnız gündüz (tam zamanlı) təhsil mümkündür.

Qiyabi Tibb Təhsili üzrə Universitetlər və Proqramlar

Hazırda Türkiyədə və regionda səhiyyə menecmenti, səhiyyə informatikası və ictimai səhiyyə üzrə qiyabi və distant proqramlar təklif edən əsas universitetlər bunlardır:

UniversitetProqramTəhsil FormasıRəsmi Status
Anadolu UniversitetiSəhiyyə MenecmentiQiyabi/DistantRəsmi
Atatürk UniversitetiSəhiyyə İdarəçiliyiQiyabi/DistantRəsmi
İstanbul Universitetiİctimai SəhiyyəQiyabi/DistantRəsmi
Hacettepe UniversitetiSəhiyyə İqtisadiyyatıQiyabi/DistantRəsmi
Sakarya UniversitetiTibbi İnformasiya TexnologiyalarıQiyabi/DistantRəsmi

Ənənəvi tibb fakültəsi üzrə (həkim, diş həkimi, tibb bacısı) qiyabi və ya distant təhsil yoxdur.

Qiyabi Tibb Təhsilinin Sosial və Karyera İmkanları

Qiyabi və distant tibb ixtisaslarının məzunları səhiyyə müəssisələrində idarəetmə, layihə menecmenti, tibbi informasiya sistemləri, səhiyyə statistikası və təhlil, dövlət orqanlarında, özəl klinikalarda və qeyri-hökumət təşkilatlarında işləyə bilirlər. Bu proqramlar müasir səhiyyənin rəqəmsallaşması, data təhlili və menecment sahəsində rəqabətədavamlı kadrlar yetişdirir.

Qiyabi Tibb Təhsili üzrə Perspektivlər və Yeniliklər

Gələcəkdə texnologiyaların inkişafı ilə distant və qiyabi təhsildə yeni imkanlar – xüsusən də simulyasiya, VR və AR texnologiyaları ilə tədris – daha geniş yayılacaq. Amma tibb sahəsində praktiki təlimin, canlı təcrübənin yerini heç bir texnologiya tam əvəz edə bilmir. Qiyabi və distant proqramlar səhiyyənin idarəçiliyi, statistikası, informasiya sistemləri və ictimai səhiyyədə əsas rol oynamağa davam edəcək.

Qiyabi tibb təhsili klassik həkim və tibb bacısı proqramlarını əvəz etməsə də, səhiyyə menecmenti, ictimai səhiyyə, səhiyyə informatikası kimi ixtisaslarda böyük imkanlar açır. Azərbaycandan və regiondan olan tələbələr üçün bu proqramlar işləməklə yanaşı, ali təhsil almaq, yeni texnologiyaları mənimsəmək, müasir səhiyyə sahəsində idarəçi və ekspert kimi yetişmək üçün optimal seçimdir. Tələbələr seçim edərkən proqramların rəsmi statusunu və diplomun tanınmasını mütləq araşdırmalı, gələcək karyera hədəflərinə uyğun düzgün istiqamət seçməlidirlər.

DövlətUniversitet / Proqram AdıTəhsil FormasıMövcud Sahələr / Qısa İzahRəsmi Status
TürkiyəAnadolu Universiteti – Səhiyyə MenecmentiQiyabi/DistantSəhiyyə idarəçiliyi, ictimai səhiyyə, tibbi informasiya texnologiyalarıRəsmi, akkreditə
AlmaniyaCharité – Universitätsmedizin Berlin – Public Health MScQarışıq (hissəvi distant)İctimai səhiyyə, səhiyyə idarəçiliyi, epidemiologiyaRəsmi, akkreditə
ABŞJohns Hopkins University – Master of Public Health OnlineTam distantİctimai səhiyyə, səhiyyə statistikası, səhiyyə menecmentiRəsmi, akkreditə
Böyük BritaniyaUniversity of London – Global Health MScDistant/QiyabiQlobal səhiyyə, səhiyyə siyasəti, layihə idarəçiliyiRəsmi, akkreditə
AvstraliyaUniversity of New South Wales – Health ManagementTam distantSəhiyyə idarəçiliyi, səhiyyə siyasəti, maliyyəRəsmi, akkreditə
KanadaAthabasca University – Health AdministrationTam distantSəhiyyə idarəçiliyi, səhiyyə informatikası, rəqəmsal səhiyyəRəsmi, akkreditə
FinlandiyaUniversity of Eastern Finland – Public HealthQarışıqİctimai səhiyyə, epidemiologiya, səhiyyə təşkiliRəsmi, akkreditə
MacarıstanSemmelweis University – Health Services ManagementQarışıq (distant+əyanı)Səhiyyə xidmətlərinin idarəçiliyiRəsmi, akkreditə
İsveçrəSwiss TPH (University of Basel) – MPHTam distantİctimai səhiyyə, qlobal səhiyyəRəsmi, akkreditə
MalayziyaUniversity of Malaya – Health InformaticsTam distantTibbi informasiya texnologiyaları, səhiyyə data analitikasıRəsmi, akkreditə

Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.

Ən Çox Verilən Suallar

1. Qiyabi tibb təhsili nədir?

Qiyabi tibb təhsili əsasən səhiyyə menecmenti, ictimai səhiyyə və tibbi informasiya texnologiyaları üzrə məsafədən və ya qarışıq modeldə təşkil olunan təhsil formasıdır.

2. Türkiyədə həkimlik üzrə qiyabi təhsil mümkündürmü?

Xeyr, Türkiyədə həkim, diş həkimi və tibb bacısı proqramlarında yalnız ənənəvi, tam zamanlı və canlı tədris mümkündür.

3. Qiyabi tibb proqramlarında hansı ixtisaslar mövcuddur?

Səhiyyə menecmenti, ictimai səhiyyə, səhiyyə informatikası, tibbi iqtisadiyyat və bəzi texniki ixtisaslar üzrə qiyabi və distant təhsil mövcuddur.

4. Qiyabi tibb təhsilinin diplomu Azərbaycanda tanınırmı?

Əgər proqram dövlət tərəfindən akkreditə olunmuş universitetdədirsə, diplom nostrifikasiya yolu ilə Azərbaycanda tanınır.

5. Qiyabi tibb təhsili üçün qəbul şərtləri hansılardır?

Əsasən attestat və ya bakalavr diplomu, transkript, pasport, motivasiya məktubu və bəzi hallarda dil biliyi sertifikatı tələb olunur.

6. Qiyabi tibb təhsilində praktiki dərslər necə keçirilir?

Qiyabi proqramlarda praktiki dərslər əsasən nəzəri şəkildə, bəzi proqramlarda isə qısa müddətli seminarlar və ya təlimlərlə həyata keçirilir.

7. Qiyabi tibb təhsili alanlar hansı sahələrdə işləyə bilər?

Səhiyyə idarəçiliyi, tibbi informasiya texnologiyaları, ictimai səhiyyə, layihə menecmenti, dövlət və özəl sektor kimi sahələrdə çalışmaq mümkündür.

8. Qiyabi tibb təhsilinin üstünlükləri nələrdir?

Vaxt və məkan sərbəstliyi, işləyənlər üçün uyğunluq, təhsil haqlarının əlverişliliyi və distant tədris resursları əsas üstünlüklərdir.

9. Qiyabi tibb proqramları üzrə tədris dili hansıdır?

Əksər hallarda tədris türkcədir, lakin bəzi proqramlarda ingilis və digər dillərdə də dərslər keçirilir.

10. Qiyabi tibb təhsili üzrə perspektivlər və yeni imkanlar hansılardır?

Distant texnologiyaların inkişafı ilə səhiyyə idarəçiliyi və informasiya texnologiyaları üzrə proqramlar daha da genişlənir və beynəlxalq əmək bazarında rəqabətədavamlı mütəxəssislər yetişir.

Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.

Bir cavab yazın

Sizin e-poçt ünvanınız dərc edilməyəcəkdir. Gərəkli sahələr * ilə işarələnmişdir

Back to top button