Rusiya Federasiyası Təhlükəsizlik-Mühafizə Xidməti Federal Akademiyası (qısaca FŞX-FA) Kremlə bitişik Nikolsku kazarmalarının tarixini daşıyan köhnə mühafizə məktəbinin varisi kimi 1976-cı ildən fəaliyyət göstərir. SSRİ dönəmində rəsmi adı “Xüsusi Tapşırıqlar Məktəbi” olsa da, 1996-cı ildə Federal Qvardiya Xidmətinin (FŞX) yaradılması ilə akademiya müstəqil ali təhsil statusu aldı və dövlət rəhbərliyinin şəxsi mühafizəsi, strateji obyektlərin fiziki təhlükəsizliyi və rabitə məxfiləşdirilməsi sahəsində kadr ehtiyacını qarşılamağa başladı. Təcili reaksiya taktikasından tutmuş kvant şifrləmə protokollarına qədər geniş spektrli modul sistemi məzunları həm meydanda, həm də qərargah süfrəsində eyni dərəcədə peşəkar hazırlayır. Beşmərtəbəli əsas korpusda gülləsızma simulyatorları, süni zəkalı seyrçi kameralarla təchiz edilmiş taktik koridor, altı kilometrlik yeraltı rabitə tunneli və “Kobalt-Q” adlanan kripto-analitika klasteri yerləşir. Professor-müəllim heyətinin 68 faizi hüquq, müdafiə texnologiyaları və xüsusi rabitə sahəsində elmlər doktorudur; on üç faizi NATO təlim müşahidə proqramlarında ekspert qisimində çıxış edib. Hazırda 1 900 bakalavr, 640 magistr və 80 aspirant hərbi bilet əsasında təhsil alır; rəsmi kvotaya görə əcnəbi dinləyicilər yalnız MDB təhlükəsizlik razılaşması çərçivəsində qəbul olunur. Dərslər rus dilində aparılır, lakin “Protective Intelligence”, “Advanced Crypto-Systems” və “Government Protocol Management” magistr modulları tam ingiliscə keçirilir. Baza hazırlığı dövlət sifarişi ilə ödənişsizdir, lakin özünümaliyyələşən yüksəkixtisas kursları üçün illik haqq 2 800-3 200 ABŞ dolları aralığındadır. Karyera yeri məzuniyyət günündəcə müəyyənləşir: zabitlər Federal Qvardiya, Prezidentin Küləvi Təhlükəsizlik Şöbəsi və “A” xüsusi dəstəsi kimi bölmələrdə xidmətə yollanır.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Tarixi inkişaf və institutun missiyası
Akademiya Nikolay I dövründə yaranmış saray konvoyu məktəbinin maddi bazası üzərində formalaşsa da, müasir mərhələdə “strateji təhlükəsizlik mədəniyyəti” fəlsəfəsini rəhbər tutur. 1990-cı illərin radikal islahatlarında o, klassik kəşfiyyat metodlarına kibernetika və hüquq modullarını əlavə etməklə Rusiyada ilk “ikiqat diplomlu” təhlükəsizlik təhsil modelini qurdu.
Yeni doktrina dövlət başçılarının şəxsi mühafizəsindən kənara çıxaraq milli infrastrukturun davamlılıq konsepsiyasına fokuslandı: enerji şəbəkəsi, xüsusi rabitə və hökumət məlumat mərkəzləri üçün inteqrə olunmuş risk xəritələri hazırlanır. Akademiya 2024-cü ildə “əlçatan kripto-postkvant” platformasının pilotunu təqdim etməklə Avrasiyada dövlət sifarişli ilk layiqli kvant şifrləmə reallaşdırmasını həyata keçirdi.
Taktiki təhlükəsizlik və fiziki hazırlıq fakültəsi
Daxili proqram “Alpha-Shield” konsepsiyasına əsaslanır: ilk semestrdə silahsız döyüş, kinoloji dəstəklə irəliləmə və ərazi təmizləmə taktikası birgə öyrənilir. Təlim poliqonundakı 360° reaktiv hədəf sistemi atəş dəqiqliyini real stres parametrləri fonunda ölçür.
İkinci mərhələdə tələbələr nəbz monitorinqi, laktat analizi və sürətli reaksiya protokoluna əsasən fərdi dözümlülük xəritəsi hazırlayır. Fakültə “Vostok-22” antiterror təlimində 48 saat fasiləsiz döyüş dəyişməsi ilə beynəlxalq müşahidəçilərin rəğbətini qazanmışdır.
Hüquq və dövlət sirri qorunması fakültəsi
Kurrikulum cinayət-prosessor mexanizmini xidməti məxfi rejim qaydaları ilə sintez edir: tələbələr dövlət sirri reyestrinin səviyyə kateqoriyasından tutmuş FTX-in elektron dövriyyə sistemi “Orion”un proseduruna qədər bütün normativ bazanı öyrənir.
İkinci moduldakı “Evidence Handling” dərslərində sübut zənciri, FAPA (Federal Arxiv və Protokol Agentliyi) standartı və beynəlxalq hüquq kolliziyaları paralel müzakirə olunur. Məzunların 70 faizi Prezident Administrasiyasının hüquq idarəsinə ezam edilir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Kriptografiya və informasiya təhlükəsizliyi fakültəsi
“Cobalt-Q” klasterində tələbələr SHA-3, Post-Quantum NTRU və homomorfik şifrləmə alqoritmlərini praktiki misalla tətbiq edirlər. Python-da yazılan sınaq proqramları şəbəkə trafikində anomaliyaları millisaniyə dəqiqliyində aşkarlayır.
İkinci semestr “Red-Blue Team” laboratoriyasında keçirilir: “Red” qrupu kvant-resistent VPN-ə hücum ssenarisi qurur, “Blue” qrupu paket sniffer və SIEM sistemi ilə müdafiəni möhkəmləndirir. Fakültə 2025-ci ildə Rusiya Bankı ilə fintech-kripto təhlükəsizliyi pilotu imzalayıb.
Əməli-psixoloji təminat və kadr işi fakültəsi
Birinci kursda Krizis Psixologiyası, Operativ Kommunikasiya və Davranış Analizi fənləri tədris olunur; tələbələr gözdən təmas, mikroifadə və vokal stress parametrlərini identifikasiya etməyi öyrənir.
İxtisaslaşma modulunda “Protective Interview” metodikası tətbiq edilir: yüksək riskli şəxs üçün 15 dəqiqəlik profil yaratmaq; nəticələr süni intellekt alqoritmi ilə tutuşdurularaq risk reytinqi formalaşdırılır. Bu fakültə Moskva-2024 Gənclər Debat Olimpiadasında “Ən yaxşı praktik ssenari” mükafatını almışdır.
Kübar protokol və hökumət şəxslərinin müşayiəti fakültəsi
Proqram Vyana Konvensiyası, G20 protokol matrisi və Kremlin salon-sera reglamentini birgə öyrədir. Tələbələr “Aurora-Escort” poliqonunda zirehli limuzin kolonuna “dron-süpürmə” manevri tətbiq etməyi praktiki sınaqdan keçirir.
İkinci mərhələdə “Cultural Intelligence” modulu keçirilir: qonaq ölkə liderinin etiket, dini ayin və qida məhdudiyyətləri öyrənilərək risk xəritələşdirilir. Fakültə Pekin Qış Olimpiadasında Rusiya nümayəndə heyətinin protokol dəstəyini yerinə yetirmişdi.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Beynəlxalq təhlükəsizlik və diplomatik müşayiət fakültəsi
Sillabus BMT-nin təhlükəsizlik strategiyası, ŞƏT və Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatı protokollarının müqayisəli təhlili ilə başlayır. İntensiv dil dərslərində tələbələr ingilis, fransız və ərəb dillərində diplomatik terminologiyanı mənimsəyirlər.
Sahə təcrübəsi “Arctic Shield” forumunun logistikasına qoşularaq Şimal Dəniz Marşrutu boyunca VIP müşayiət planı hazırlamaqla tamamlanır. Məzunlar Müdafiə Nazirliyinin beynəlxalq əməkdaşlıq idarəsində strateji analitik kimi fəaliyyətə başlayır.
Praktiki təlim poliqonu və qrant proqramları
Akademiyanın 18 hektarlıq Skolkovo poliqonunda helikopter eniş sahəsi, yeraltı atəş tuneli və süni meşə relyefi mövcuddur; hər modulda tələbələr 72 saatlıq fədai rejimində taktiki tapşırıq yerinə yetirir.
Tədqiqat və İnnovasiya Fondu 2024-cü ildə 11 tələbə layihəsinə 1,2 milyon rubl qrant verib; onların arasında daxili “Quantum-Guard” protokolu və “Dron-Observer” radar təkmilləşdirilməsi var.
| Fakültə | Dərəcə | Proqram sayı | Tədris dili | İllik ödəniş (USD) |
|---|---|---|---|---|
| Taktiki Təhlükəsizlik | Bakalavr/Magistr | 6 | Rus | Dövlət sifarişi |
| Hüquq & Sirr Qorunması | Bakalavr/Magistr | 5 | Rus | Dövlət sifarişi/2 800 |
| Kriptografiya & İT | Bakalavr/Magistr | 4 | Rus/İng. | 3 000 |
| Əməli Psixologiya | Bakalavr/Magistr | 4 | Rus | 2 800 |
| Protokol & Müşayiət | Bakalavr/Magistr | 3 | Rus/İng. | 2 900 |
| Beynəlxalq Təhlükəsizlik | Magistr | 2 | İngilis | 3 200 |
| Ekspertiza & Forensika | Bakalavr/Magistr | 4 | Rus | 2 900 |
| Təkmilləşdirmə Mərkəzi | Sertifikat | 8 | Rus/İng. | 1 500 |
Akademiya ənənəvi mühafizə məktəbi ilə postkvant kibertəhlükəsizlik strategiyasını birləşdirərək Rusiya dövlət təhlükəsizliyi sisteminin beyin mərkəzinə çevrilib. Modul əsasında qurulmuş kurrikulum fiziki davamlılıq, hüquqi savad və rəqəmsal analitikanı vahid bacarıq paketinə birləşdirir; nəticədə məzun zabit həm Prezident kortejini müşayiət etməyə, həm də kvant şəbəkə üzərində “man-in-the-middle” hücumunu dəf etməyə hazır olur. “Cobalt-Q” klasteri postkvant şifrləməni sınaqdan keçirir, “Red-Blue Team” laboratoriyasında isə kiberhücum-müdafiə taktikasının real vaxtlı döyüşü həyata keçirilir. Protokol fakültəsi Mədəni Diplomatiya ilə təhlükəsizlik anlayışını uzlaşdıraraq kritik etiket səhvlərini sıfıra endirir. Qrant mexanizmi tələbələrin innovasiya potensialını reallaşdırır və “Quantum-Guard” kimi həllər artıq dövlət satınalmaları reyestrinə daxil edilib. Bütün bu amillər akademiyanı postsovet məkanında nadir strukturlaşdırılmış təhlükəsizlik tədris modeli kimi fərqləndirir və regionun strateji sabitliyinə töhfə verir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Ən Çox Verilən Suallar
Rusiya və MDB təhlükəsizlik razılaşmasına daxil ölkələrin hərbi çağırışlı namizədləri dövlət sifarişi əsasında pulsuz oxuyur. Özünümaliyyələşən yüksəkixtisas kursları və beynəlxalq tələbələr üçün illik ödəniş 2 800-3 200 ABŞ dolları aralığındadır. Ödəniş rubl ekvivalentində, semestr üzrə qəbul edilir. Qiymətlər hər il akademiya nizamnaməsi ilə yenilənir.
Əcnəbi namizədlər yalnız ikitərəfli təhlükəsizlik sazişi olan ölkələrdən kvota üzrə dəvət alır. Namizəd tibbi-psixoloji test, rus dili imtahanı və taktiki normativlərdən ibarət seçmə mərhələsini keçməlidir. Qəbul qərarı Federal Qvardiya Xidmətinin Koordinasiya Şurası tərəfindən təsdiqlənir. Viza və sığorta xərclərini göndərən qurum qarşılayır.
Silah yalnız təlim poliqonunda təlimatçı nəzarəti altında təqdim olunur. Döyüş sursatı xüsusi seyf sistemində saxlanılır və elektron reyestr vasitəsilə çıxarılır. Akademiya ərazisində gündəlik köhnə patron praktikası icazəli deyil. Məzuniyyətə çəkilən zabit silah daşıma qaydalarını xidməti bölüyündə yenidən öyrənir.
Kriptografiya fakultəsinə daxil olan bütün magistrlər üçün postkvant modul məcburidir, bakalavr səviyyəsində isə seçmə moduldur. Kurs NIST-PQC finalist alqoritmləri (CRYSTALS-Kyber, Dilithium) və Rusiya “Kuzneçik-PQ” prototipinə əsaslanır. Praktik hissə “Cobalt-Q” klasterində aparılır. Kursu uğurla bitirənlər dövlət qrifi ilə sertifikat alır.
Bakalavr qəbulunda namizəd 100 m sprinti 14 saniyədən az, 3 km qaçışı 14 dəqiqədən az tamamlamalı, qollarda bükülmə hərəkətini 20 dəfə, turnik dartmasını 12 dəfə etməlidir. Kadetlər hər semestr yenidən test olunur. Nəticələr təqaüd balına təsir göstərir. Normativləri aşmayan kursant fərdi plan əsasında bərpa məşqinə göndərilir.
Bəli, 2012-ci ildən qadın kvotası fakültələrin hamısına şamil edilib. Hazırda ümumi kontingentin 18 faizi qadın kursantlardır. Xüsusi hazırlıq zamanı fiziki normativlər yaş-cins korreksiyası ilə tətbiq edilir. Karyera inkişafı gender üzrə məhdudiyyət daşımır.
FŞX-FA diplomu Müdafiə və Təhsil nazirlikləri tərəfindən akkreditasiyadan keçdiyi üçün Rusiya ali təhsil reyestrində tam hüquqlu sənəddir. Mülki şirkətlərdə informasiya təhlükəsizliyi, risk menecmenti və dövlət sirri mühafizəsi üzrə yüksək qiymətləndirilir. Bir sıra məzunlar “Rostex” və “Gazprom-Neft” kimi korporasiyalarda təhlükəsizlik direktoru vəzifəsinə təyin edilib.
Kampus yanı yataqxanada iki-dördnəfərlik otaqlar mövcuddur; yaşayış, forma, yemək və tibbi təminat dövlət hesabınadır. Otaqlarda kamera monitoru yoxdur, lakin giriş-çıxış elektron keçid kartı ilə qeydiyyatlanır. Qadın bölmələri ayrıca mərtəbədə yerləşir. Zabit namizədləri üçün ailə yataqxanası da fəaliyyət göstərir.
Dövlət sifarişi əsasında ödənişsiz oxuyan hər zabit ən azı səkkiz il Federal Qvardiya sistemində xidmət etməyi öhdəsinə götürür. İxtisasartırma və özünümaliyyələşən kursları bitirənlər üçün belə öhdəlik yoxdur. Müddətdən əvvəl istefa yalnız Vətənin təhlükəsizliyinə zərər vurmayacaq hallarda mümkündür. Cərimə məbləği təhsil xərcləri miqdarı əsasında hesablanır.
Hər aprel “Protective Intelligence & Quantum Security” adlı beynəlxalq simpozium keçirilir. 2024 toplantısında Belarus, Qazaxıstan və İran akademiyaları onlayn məruzə ilə qatılıb. Məqalələr Scopus indeksli “Security Studies Journal” əlavəsində çap olunur. Tələbə bölməsi üçün ayrıca “Young Guard” müsabiqəsi təşkil edilir.
