Azərbaycan Respublikasında hüquq-mühafizə orqanlarının, xüsusən də prokurorluq sisteminin inkişafı və müasirləşməsi ölkənin hüquqi sistemində əsas prioritetlərdən biri olmuşdur. Bu inkişafda müstəsna rolu olan dövlət xadimlərindən biri də Rüstəm Sabir oğlu Usubovdur. Onun çoxillik prokurorluq fəaliyyəti, dövlətə və xalqa xidmət missiyası, hüquq sistemində apardığı islahatlar və rəhbərlik etdiyi dövrdəki şəxsi keyfiyyətləri onu Azərbaycan hüquq tarixinin önəmli simalarından birinə çevirib.
Uşaqlıq və erkən həyat
Rüstəm Sabir oğlu Usubov 1954-cü il oktyabr ayının 4-də Azərbaycanın qədim və zəngin tarixə malik şəhəri olan Gəncədə (keçmiş Kirovabad) dünyaya göz açıb. Ailəsi ziyalı və əməksevər bir ailə olub, Rüstəm Usubovun kiçik yaşlarından təhsilə və intizama xüsusi diqqət yetirilib. O, uşaqlıq və gənclik illərində zəhmətə bağlılıq, prinsipiallıq, ədalətlilik kimi keyfiyyətləri ilə seçilib və bu xüsusiyyətlər onun gələcək həyat və peşə yoluna da birbaşa təsir edib.
Təhsil yolu
Rüstəm Usubov orta təhsilini uğurla başa vurduqdan sonra hüquq sahəsinə olan marağı və bu sahədə özünü təsdiqləmək arzusu ilə SSRİ-nin tanınmış ali təhsil müəssisələrindən birinə – Tomsk Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsinə daxil olur. 1982-ci ildə bu fakültəni müvəffəqiyyətlə bitirərək hüquqşünas ixtisası üzrə diplom alır. O dövrdə Tomsk Dövlət Universiteti SSRİ məkanında nüfuzlu ali hüquq təhsili mərkəzlərindən biri idi və burada təhsil almaq gələcək hüquqşünas üçün böyük prestij və bilik bazası demək idi.
Karyeranın başlanğıcı və peşəkar təcrübənin formalaşması
Rüstəm Usubovun prokurorluq orqanlarında fəaliyyəti ilk illərdən fərqlənib. O, ali təhsilini bitirdikdən sonra əvvəlcə Rusiyada (indiki Rusiya Federasiyası) prokurorluq orqanlarında müxtəlif vəzifələrdə işləyib. 1985-ci ildən isə Vətənə – Azərbaycana dönərək peşəkar karyerasını Bakı şəhərində davam etdirib.
Burada o, Bakı Şəhər Prokurorluğunda böyük müstəntiq, daha sonra isə Respublika Prokurorluğunun İstintaq İdarəsində prokuror və böyük müstəntiq kimi fəaliyyət göstərib. Fəaliyyəti dövründə o, ağır və xüsusilə ağır cinayətlərin istintaqında, korrupsiya, iqtisadi və təşkilatlı cinayətkarlığa qarşı mübarizədə xüsusi rol alıb. Onun rəhbərlik etdiyi istintaq qrupları, məhz peşəkarlığı və obyektivliyinə görə tez-tez dövlət rəhbərliyi tərəfindən təşəkkürnamə və mükafatlarla təltif olunub.
Prokurorluq sistemində yüksəliş və rəhbər vəzifələr
Rüstəm Usubovun karyerası illər keçdikcə yüksəlməyə davam edir. O, müxtəlif illərdə Baş Prokurorluğun Prokurorluqda İstintaqa Nəzarət İdarəsinin rəisi, Respublika Hərbi Prokurorluğunun İstintaq idarəsinin prokuror-kriminalisti kimi məsul vəzifələrdə çalışır. Hərbi prokurorluq orqanlarında fəaliyyəti onun peşəkarlığını, liderlik və analitik bacarıqlarını bir daha sübut edir. Bu vəzifələrdə işlədiyi dövrdə o, xüsusilə hərbi cinayətlərin istintaqında və ordu daxilində hüquq-mühafizə prinsiplərinin möhkəmləndirilməsində xüsusi xidmətlər göstərib.
Baş Prokurorun birinci müavini
2005-ci ilin avqust ayında Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən Baş Prokurorun birinci müavini vəzifəsinə təyin olunur. Bu vəzifə ölkənin hüquq-mühafizə və prokurorluq sistemində ən yüksək vəzifələrdən biri olmaqla, böyük məsuliyyət və səlahiyyət tələb edirdi.
Birinci müavin kimi, Rüstəm Usubov:
- Prokurorluğun ümumi fəaliyyətinə nəzarət,
- Kadr siyasətinin formalaşdırılması və təkmilləşdirilməsi,
- İstintaqın qanuniliyinə nəzarət,
- Xüsusilə ağır cinayətlərin istintaqına birbaşa rəhbərlik,
- Hüquqi islahatların təşəbbüsü və həyata keçirilməsi,
- Beynəlxalq hüquq-mühafizə əməkdaşlığının qurulması və genişləndirilməsi kimi sahələrə nəzarət edib.
O, Baş Prokurorluğun Ali Attestasiya Komissiyasının da sədri olub və prokurorluq işçilərinin peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması üçün bir çox islahatlara imza atıb.
Hüquqi islahatlar və prokurorluqda şəffaflıq
Rüstəm Usubovun rəhbərlik etdiyi dövrdə Azərbaycan prokurorluğu sistemində bir sıra mühüm islahatlar həyata keçirilib. Onun təşəbbüsü ilə:
- Cinayət işlərinin istintaqında şəffaflıq və obyektivlik artırılıb,
- Prokurorluq əməkdaşlarının peşə hazırlığı üçün yeni təlim proqramları hazırlanıb,
- Hüquq-mühafizə orqanları arasında koordinasiya və operativ informasiya mübadiləsi gücləndirilib,
- Prokurorluq sistemində kadr siyasəti yenilənib, gənc və savadlı hüquqşünasların irəli çəkilməsi təmin olunub.
Rüstəm Usubovun fəaliyyəti dövründə prokurorluq ictimaiyyətə daha açıq, insanlara yaxın və problemləri yerində həll edən bir quruma çevrilib.
Beynəlxalq əməkdaşlıq və müasir yanaşma
Birinci müavin vəzifəsində çalışdığı dövrdə Rüstəm Usubov yalnız ölkə daxilində deyil, beynəlxalq hüquq-mühafizə strukturlarında da Azərbaycanın mövqeyinin möhkəmlənməsinə nail olub. O, Beynəlxalq Prokurorlar Assosiasiyasının üzvü seçilmiş, müxtəlif beynəlxalq konfrans və forumlarda ölkəmizi uğurla təmsil edib. Azərbaycan prokurorluğu Avropa və MDB məkanında bir çox ölkələrlə təcrübə və informasiya mübadiləsi aparıb, birgə istintaq qrupları yaradılıb və bu da ölkənin hüquq sisteminin inkişafına mühüm töhfə verib.
İctimaiyyətə açıq və insanpərvər münasibət
Rüstəm Usubovun ən çox dəyərləndirilən xüsusiyyətlərindən biri də onun insanlara, vətəndaşlara həssas və ədalətli yanaşması olub. O, çoxsaylı vətəndaş qəbulunda şəxsən iştirak etmiş, insanları dinləmək, onların problemlərini hüquqi çərçivədə həll etmək üçün daim açıq olmuşdur. Onun qapısı vətəndaşlar üçün həmişə açıq olub, müraciət edənlərə diqqət və qayğı ilə yanaşıb. Bu münasibət cəmiyyət tərəfindən yüksək dəyərləndirilir və hüquq-mühafizə orqanlarında çalışan hər bir şəxsin nümunə götürməli olduğu yanaşma kimi qiymətləndirilir.
Təltiflər və dövlət mükafatları
Rüstəm Usubovun çoxillik səmərəli fəaliyyəti dövlət səviyyəsində dəfələrlə qiymətləndirilib. 2018-ci ilin sentyabrında o, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən “Vətənə xidmətə görə” II dərəcəli ordeni ilə təltif olunub. Bu orden ölkəyə və dövlətə göstərilən xüsusi xidmətlərə görə verilən yüksək dövlət təltifidir və Rüstəm Usubovun peşəkarlığının, dövlətə sadiqliyinin rəsmi təsdiqidir.
Qalmaqallı işlər və prinsipial mövqe
Uzun illər istintaq və prokurorluq sahəsində fəaliyyət göstərən Rüstəm Usubov, bir çox rezonans doğuran, mürəkkəb və ictimai maraq kəsb edən cinayət işlərinə rəhbərlik edib. Bəzi hallarda adının qalmaqallı məqamlarla çəkilməsi də olub. Amma bu hadisələrdə heç bir rəsmi ittiham və hüquqi məsuliyyət müəyyən olunmayıb. Əksinə, o, prinsipial, ədalətli və obyektiv mövqeyi ilə seçilib, çətin vəziyyətlərdə dövlət maraqlarını və hüququ hər zaman ön planda saxlayıb.
Vəzifədən azad olunması və sonrakı fəaliyyət
2020-ci ilin may ayında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı ilə Rüstəm Usubov Baş Prokurorun birinci müavini vəzifəsindən azad olunub. Bu qərar ölkədə prokurorluq sisteminin yenilənməsi və islahatların davam etdirilməsi çərçivəsində qəbul olunmuşdu. Vəzifədən getdikdən sonra da Rüstəm Usubov hüquqşünaslıq və dövlət qulluğu sahəsində nüfuzlu şəxs kimi cəmiyyətdə tanınır və hörmət olunur.
Şəxsi keyfiyyətləri və ailə həyatı
Rüstəm Usubov ailəlidir, üç övladı var. Onun şəxsi keyfiyyətləri arasında prinsipiallıq, insanlara hörmət, ədalətə sadiqlik, işə vicdanlı münasibət və dövlətə bağlılıq xüsusilə vurğulanır. Həm ailədə, həm işdə səmimiyyət, dürüstlük və qayğıkeşlik onun əsas prinsipləridir. Qohum-əqrəba, dost-tanış və həmkarları onu məsuliyyətli, təvazökar və prinsipial insan kimi tanıyır.
Hüquq sahəsində nümunə və gələcək nəsillərə töhfə
Rüstəm Usubovun fəaliyyəti Azərbaycanda hüquqşünaslıq və prokurorluq sahəsində çalışan gənclər üçün əsl nümunədir. O, illərlə sərgilədiyi dürüstlük, peşəkarlıq, dövlətə sədaqət və insanlara xidmət kimi prinsiplərlə gənc hüquqşünaslara və dövlət qulluqçularına motivasiya verib, onları daha savadlı, sadiq və insanpərvər olmağa həvəsləndirib. Onun həyat yolu bir daha sübut edir ki, ölkədə hüququn aliliyini qorumaq, vətəndaşlara xidmət etmək və dövlətə sədaqətlə yanaşmaq hüquq sisteminin əsas dayaqlarıdır.
Rüstəm Sabir oğlu Usubov Azərbaycan Respublikasının müasir hüquq sistemində, xüsusən də prokurorluq orqanlarında dərin iz qoymuş, peşəkar fəaliyyəti, vətənə, dövlətə və insanlara xidmət missiyası ilə fərqlənən nüfuzlu dövlət xadimidir. Onun ömür yolunda vicdanlı əmək, peşəkarlıq, ədalətə bağlılıq və insanlara qayğı hər zaman ön planda olub. Prokurorluq sistemində şəffaflığın, obyektivliyin və yenilikçi yanaşmanın inkişafında onun rəhbərliyi və təşəbbüsləri misilsizdir.
Rüstəm Usubovun həyatı və fəaliyyəti gənc hüquqşünaslara və dövlət qulluqçularına örnəkdir. O, həm peşəkar, həm də şəxsi həyatında Azərbaycan hüquq sisteminin və dövlətçiliyinin inkişafı üçün əlindən gələni edib, nüfuzlu dövlət xadimi kimi ölkə tarixində layiqli yerini alıb. Vəzifədən getdikdən sonra da cəmiyyətə, hüquq və dövlət qurumlarına töhfə verməyə davam edir.
Onun irsi və fəaliyyəti bir daha sübut edir ki, ölkədə hüquq-mühafizə orqanlarında dürüst, peşəkar və dövlətə sadiq kadrların yetişməsi vəzifəsi həmişə aktualdır və bu yolun əsas meyarları prinsipiallıq, ədalət və insanlara xidmət ruhudur.
Ən Çox Verilən Suallar
Rüstəm Usubov uzun illər Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorunun birinci müavini olmuş, II dərəcəli dövlət ədliyyə müşaviri rütbəsinə malik, peşəkar hüquqşünas və dövlət xadimidir.
O, Tomsk Dövlət Universitetinin Hüquq fakültəsini bitirib.
2005-ci ilin avqustunda bu vəzifəyə təyin olunub və 2020-ci ilədək fəaliyyət göstərib
2018-ci ildə “Vətənə xidmətə görə” II dərəcəli ordeni ilə təltif olunub.
Ailəlidir, üç övladı var.
2020-ci ilin mayında Prezident sərəncamı ilə azad edilib; bu qərar prokurorluq sistemində islahatlarla bağlı idi.
Şəffaflıq, obyektivlik, kadr islahatları, beynəlxalq əməkdaşlıq və ictimaiyyətə açıqlıq kimi yeniliklər həyata keçirilib.
Bəzi hallarda adı ictimai müzakirə mövzusu olsa da, heç bir rəsmi ittiham olmayıb.
Vəzifədən getdikdən sonra da hüquq və dövlət xidmətində nüfuzlu şəxs kimi tanınır.
Onun fəaliyyəti Azərbaycan hüquq sisteminin müasirləşməsində, peşəkar hüquqşünas kadrların yetişməsində və dövlətçiliyin möhkəmlənməsində mühüm rol oynayıb.
