Uman Dövlət Pedaqoji Universiteti Ukraynanın Çerkası vilayətinin elm və mədəniyyət xəritəsində müəllim hazırlığının qızıl nümunəsidir. 1930-cu illərdə regional pedaqoji texnikumun bazasında formalaşan ali məktəb ölkənin sosial-iqtisadi dəyişiklikləri ilə ayaqlaşaraq tədris spektrini genişləndirdi və hər onillikdə yenilənən metodik məktəblər yaratdı. Müharibə illərində tədris prosesi çətinliklə davam etsə də, qısa müddətdə yenidən qurulan institut yeniyetmələrin intellektual ehtiyaclarına uyğun müasir qrafik planlaşdırma və əmək pedaqogikası kafedraları təsis etdi. Sovet dövründə Uman məktəb psixologiyası, riyazi metodika, kənd məktəblərində təcrübi biologiya fənlərinin tətbiqi kimi istiqamətlərdə dərin tədqiqatlarla tanındı. Müstəqillik illərində ali məktəb Avropa Kredit Transfer Sistemini mənimsədi, təlim prosesini problem yönümlü öyrənmə modelləri ilə zənginləşdirdi, həmçinin Erasmus+ və eTwinning platformalarına qoşuldu. Hal-hazırda universitetdə təxminən on iki min tələbə təhsil alır; onların ixtiyarında üç yüzdən çox interaktiv sinif otağı, psixopedaqoji laboratoriya, inklüziv təhsil mərkəzi və regional etnoqrafiya muzeyi var. Rəqəmsal kampus portalları tələbələrə dərs cədvəli, elektron kitabxana, onlayn imtahan sistemi və karyera birjasına eyni interfeysdə çıxış təmin edir. Rektorluq 2030 vizionuna erkən STEM yönümlü müəllim hazırlanması, inklüziv tədris resurslarının genişləndirilməsi və kənd məktəbləri üçün rəqəmsal mentorluq platforması kimi strateji hədəfləri daxil edib. Bu mühitdə təhsil alan gənclər təkcə peşəkar bilik deyil, həm də tənqidi düşüncə, sosial təşəbbüs və multikultural kommunikasiya bacarıqları qazanırlar.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Tarixi inkişaf xətti
Uman müəllimlik məktəbinin ilk mərhələsi 1930-cu ildə pedaqoji texnikumun institut statusu alması ilə başladı, burada tarix, coğrafiya və təbiətşünaslıq üzrə ixtisaslı müəllim hazırlığı həyata keçirilirdi. Dərslərin yarısı praktik məktəb məşğələlərinə həsr olunurdu və tələbələr yaxın kəndlərdə hospitasiya aparırdı.
Müharibə dövründə institut evakuasiya olunsa da, 1944-cü ildə geri dönərək qısaldılmış proqramlarla regionun kadr ehtiyacını qarşıladı. 1950-ci illərin sonu riyaziyyat və fizika fakültələrinin açılması, 1970-ci illərdə isə psixologiya kafedrasının formalaşması ilə pedaqoji tədqiqat məktəbi tam inkişaf dövrünə daxil oldu.
Fakültə strukturu və ixtisaslar
Universitet hazırda səkkiz əsas fakültə ilə fəaliyyət göstərir: Filologiya, Tarix və Fəlsəfə, Riyaziyyat-Fizika, Təbiətşünaslıq, Pedaqoji Psixologiya, İncəsənət və Dizayn, İbtidai Təhsil və İdman-Sağlamlıq Mədəniyyəti. Hər fakültə bakalavr, magistr və doktorantura pillələrində təhsil proqramları təklif edir.
Müasir kurikulumda ikili ixtisas modulları – məsələn, “Coğrafiya+İnformatika” və ya “Rəqəmsal incəsənət+Əlifba metodikası” – geniş yayılıb. Bu yanaşma məzunların əmək bazarında çevikliyini və fərqli təlim mühitlərinə adaptasiya qabiliyyətini gücləndirir.
| Fakültə | Seçilmiş ixtisaslar |
|---|---|
| Filologiya | Xarici dil müəllimliyi • Ukrayna dili və ədəbiyyatı • Tərcümə nəzəriyyəsi |
| Riyaziyyat-Fizika | Riyaziyyat müəllimliyi • Robototexnika modulu • Astronomiya metodikası |
| Təbiətşünaslıq | Biologiya və ekologiya • Laboratoriya kimyası • Aqrar təhsil metodikası |
| Pedaqoji Psixologiya | İnklüziv təhsil • Xüsusi psixodiagnostika • Məktəb psixoloqu işinin təşkili |
| İncəsənət və Dizayn | Musiqi pedaqogikası • Rəqəmsal animasiya • Xalq tətbiqi sənət |
| İbtidai Təhsil | Erkən STEM inteqrasiyası • Oxu savadlılığı • Didaktik oyun texnologiyaları |
| Tarix və Fəlsəfə | Regional tarixşünaslıq • Mədəni irs tədqiqi • Vətəndaş təhsili |
| İdman-Sağlamlıq | Fiziki tərbiyə • Sağlam həyat metodikası • Adaptiv idman |
Tədris metodikası və rəqəmsal innovasiyalar
Kredit-modul sistemi tələbələrə semestr ərzində səkkizədək fənn seçərək fərdi təhsil trayektoriyası qurmaq imkanı yaradır. Hər modul konseptual mühazirə, seminar və praktik təlim bloklarından ibarətdir.
Rəqəmsal platformalar – Moodle, Zoom və institution LMS – laboratoriya simulyasiyaları, virtual sinif ssenariləri və dərs planı generatoru vasitəsilə dərs hazırlığını asanlaşdırır. Problem yönümlü layihələrdə tələbələr kənd məktəbi üçün interaktiv dərs vəsaiti, inklüziv sinif üçün taktil qrafika dəsti hazırlayır.
Elmi mərkəzlər və tədqiqat istiqamətləri
“Didaktika İnstitutunda” STEAM komponentli dərs modelləri, “Uşaq Psixologiyası Mərkəzində” isə hiperaktivlik və diqqət defisiti sindromuna dair müəllim strategiyaları tədqiq olunur.
“Etnoqrafiya Laboratoriyası” Çerkası vilayətinin folklor nümunələrini toplayır, multimedial resurs bazası yaradır. Bu materiallardan interaktiv dərs planlarında istifadə edilir və UNESCO-nun Yaşayan İrs proqramına təqdim olunur.
Beynəlxalq əməkdaşlıq və mübadilə proqramları
Uman Universiteti Erasmus+ layihələri çərçivəsində Polşa, Litva və Almaniya pedaqoji akademiyaları ilə ikili diplom müqavilələri imzalayıb. Hər il tələbə və müəllim heyətinin 20 faizi Avropada semestr mübadiləsinə qoşulur.
eTwinning və ePals şəbəkələri vasitəsilə məktəblərlə onlayn sinif layihələri reallaşdırılır, rəqəmsal məktublaşma və birgə video dərs çəkilişləri tətbiq olunur. Beləliklə tələbələr qlobal sinif koordinasiyasında real təcrübə əldə edirlər.
Kampus həyatı və sosial təşəbbüslər
Kampusda dörd yataqxana, iki idman zalı, yaradıcılıq emalatxanası və “Smart Class” prototip sinif mövcuddur. “Teaching Volunteers” klubu şəhər məktəblərində ödənişsiz fənn məşğələləri keçir, “Green Campus” qrupu plastik tullantını 60 faiz azaldıb.
İncəsənət fakültəsinin tələbələri hər ilin aprelində “EduArt Fest” təşkil edərək teatr, rəqs və təsviri sənət əsərlərini müəllimlik metodikası ilə birləşdirir. Festivalda hazırlanan dərs ssenariləri region məktəblərinə bağışlanır.
Məzun şəbəkəsi və karyera göstəriciləri
Məzunların 82 faizi altı ay ərzində məktəblərə müəllim, məktəb psixoloqu, metodist və ya təhsil meneceri kimi yerləşir. Onların 12 faizi özəl təlim mərkəzləri və tədris startaplarında fəaliyyət qurur.
Karyera Mərkəzi “Teacher Job Day” yarmarkasını keçirir, CV hazırlığı, onlayn portfolionun tərtibi və demo-dərs simulyasiyası üzrə təlimlər təqdim edir.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Gələcək prioritetlər və 2030 hədəfləri
Rektorluğun planına əsasən, 2026-cı ilədək tam inklüziv kampus mühiti yaradılacaq, Braille printerləri və taktil xəritə mərkəzləşdiriləcək. 2028-də kənd məktəblərinə hibrid tədris dəstəyi üçün rəqəmsal mentor platforması istifadəyə veriləcək.
Universitet, həmçinin Ədəbiyyat və Media Laboratoriyası açaraq süni intellekt alətləri ilə oxu savadlılığını artıran adaptiv kontent hazırlamağı hədəfləyir.
Uman Dövlət Pedaqoji Universiteti doqquz onillikdir ki, regionun müəllim hazırlığında elmi təməl və praktiki yaradıcılığı birləşdirən mühüm mərkəz kimi fəaliyyət göstərir. Tarixindən gələn pedaqoji dəyərlər müasir rəqəmsal alətlərlə sintez olunur, interaktiv laboratoriyalar və virtual sinif platformaları sayəsində tələbələr ən yeni metodikalarla tanış olur. STEAM, inklüziv təhsil və kənd məktəbində innovasiya kimi prioritet sahələr proqramların əsasını təşkil edir. Beynəlxalq tərəfdaşlıqlar müəllim namizədlərinə Avropa tədris standartlarını öyrənmək, çoxdilli materiallar hazırlamaq və qlobal sinif layihələri aparmaq imkanı verir. Kampusda sosial təşəbbüslər, könüllü dərnəklər və yaradıcı festivallar tələbələrin liderlik və ictimai məsuliyyət hissini gücləndirir. Didaktika İnstitutu, Uşaq Psixologiyası Mərkəzi və Etnoqrafiya Laboratoriyası kimi elmi platformalar tədqiqat potensialını reallaşdırır, region məktəblərinə metodik töhfələr verir. Məzunların yüksək işə düzəlmə göstəricisi ali məktəbin praktiki yönümlü tədris modelini doğruldur. 2030 vizionu inklüziv kampus, rəqəmsal mentor platforması və AI əsaslı ədəbiyyat laboratoriyası kimi hədəflərlə universiteti qeyri-formal təhsil liderinə çevirməyə istiqamətlənib. Burada təhsil alan gənclər yalnız bilik ötürmür, həm də yeni nəsil üçün motivasiya, yaradıcılıq və humanist dəyərlər formalaşdırırlar.
Xaricdə təhsil suallaranızı bizə yaza bilərsiz.
Ən Çox Verilən Suallar
Ali məktəb 1930-cu illərdə regional pedaqoji texnikumun institut statusu almasından sonra formalaşmış və sonrakı onilliklərdə milli statuslu universitetə çevrilmişdir.
Təhsil prosesinin bazası ukrayna dilidir, lakin seçilmiş magistr modulları ingilis və polyak dillərində də tədris olunur. Xarici tələbələr üçün birillik hazırlıq proqramı mövcuddur.
Universitetin səkkiz fakültəsi var: Filologiya, Tarix və Fəlsəfə, Riyaziyyat-Fizika, Təbiətşünaslıq, Pedaqoji Psixologiya, İncəsənət və Dizayn, İbtidai Təhsil, İdman-Sağlamlıq. Hər fakültə bakalavr, magistr və doktorantura pillələrində müxtəlif ixtisaslar təqdim edir.
Universitet Erasmus+ və eTwinning çərçivəsində Polşa, Almaniya, Litva pedaqoji akademiyaları ilə ikili diplom razılaşmaları imzalamışdır. Hər il tələbələrin 20 faizi Avropada təcrübə keçir.
Moodle, Zoom, institucional LMS və interaktiv dərs planı generatoru rəqəmsal dərs hazırlığını, sınaq imtahanlarını və layihə idarəçiliyini vahid interfeysdə birləşdirir.
“Teaching Volunteers” tələbə klubu şəhər məktəblərində ödənişsiz fənn məşğələləri aparır, “Green Campus” qrupu isə plastik tullantıları 60 faiz azaltmışdır. İncəsənət fakültəsi “EduArt Fest” ilə yaradıcı dərs ssenariləri hazırlayır.
Məzunlar orta məktəblərdə müəllim, məktəb psixoloqu, metodist, təhsil meneceri kimi fəaliyyət göstərirlər. Bir qismi özəl tədris mərkəzləri və onlayn təlim startaplarında çalışır.
Rəsmi statistika məzunların 82 faizinin ilk altı ay ərzində ixtisasına uyğun iş tapdığını göstərir; 12 faizi isə öz təlim xidmətini qurur.
Pedaqoji Psixologiya fakültəsi nəzdində İnklüziv Təhsil Mərkəzi fəaliyyət göstərir, burada Braille printerləri, taktil qrafika resursları və psixopedaqoji müşahidə kabineti mövcuddur.
Plan tam inklüziv kampus prostoru, kənd məktəbləri üçün rəqəmsal mentor platforması, eləcə də oxu savadlılığı üçün süni intellekt dəstəklı ədəbiyyat laboratoriyasının yaradılmasını hədəfləyir.
