Ümrə: Dini Məkan, Ziyarət Hazırlıqları

Ümrə müsəlman dünyasında böyük əhəmiyyətə malik olan, İslamın müqəddəs məkanlarından biri olan Məkkə şəhərinə edilən ziyarət formasıdır. Həcc ibadətindən fərqli olaraq, ümrə il ərzində istənilən vaxt yerinə yetirilə bilər və müəyyən aylarla məhdudlaşmır. Bu ibadət ruhun saflaşdırılması, günahlardan təmizlənmə, Allahın rızasına nail olmaq niyyəti ilə həyata keçirilir. Ümrə ziyarəti müsəlmanların həyatında təkcə dini deyil, həm də mənəvi yenilənmə mərhələsidir. Azərbaycanın müsəlman əhalisi üçün də ümrənin yeri çox böyükdür. Son illərdə Azərbaycandan ümrəyə gedənlərin sayı xeyli artıb, bununla yanaşı, ölkədə fəaliyyət göstərən turizm agentlikləri, dini qurumlar və hökumət bu prosesin təşkili və tənzimlənməsində fəal iştirak edir. Ümrə ziyarəti, xüsusilə orta və yaşlı nəslin dini-mənəvi həyatında xüsusi yer tutur, ailələr üçün də nəsillərarası bağların möhkəmlənməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Ümrənin sosial və dini statusu o qədər yüksəkdir ki, Azərbaycanda bir çox ailələr övladlarını ümrəyə göndərməyi həyatlarının ən böyük arzusu hesab edirlər.

Ümrənin Tarixi və Dinimizdəki Yeri

Ümrənin tarixi İslamın ilkin illərinə gedib çıxır. Qurani-Kərimdə və hədislərdə ümrə ibadətinə xüsusi yer ayrılır. Peyğəmbər Məhəmmədin (s) özü həyatında bir neçə dəfə ümrə ziyarəti etmişdir və müsəlmanlara da bu ibadəti təşviq etmişdir. Ümrə ziyarəti əsas etibarilə Həcc ibadətinin kiçik forması hesab edilir və Məkkədəki müqəddəs Kəbə evinin təvafı (dolanması), Səfa və Mərvə təpələri arasında səy etmək, saçların qısaldılması və ya tam kəsilməsi kimi ritualları əhatə edir. Əhli-sünnə və şiə məzhəblərində ümrənin dini hökmü fərqli ola bilər, lakin hər iki məzhəb üçün də ümrə savab baxımından olduqca yüksək qiymətləndirilir. Hər bir müsəlmanın imkan daxilində ümrə və həcc ziyarətini yerinə yetirməsi məsləhət görülür. Tarixən Məkkə şəhəri təkcə müsəlmanların ibadət mərkəzi deyil, həm də İslam ümmətinin birliyi və həmrəyliyinin simvolu kimi qəbul edilir. Azərbaycanda da ümrə ziyarəti insanların dini həyatının mühüm mərhələlərindən biri hesab olunur və bu ənənə nəsillər boyu qorunub saxlanılıb.

Ümrənin İcrası və Əsas Məqamları

Ümrənin icrası xüsusi mərhələlərdən ibarətdir və hər bir mərhələ Qurani-Kərim və Sünnəyə əsaslanır. Ümrə üçün ilk olaraq niyyət edilir və ihrama daxil olunur. İhram, xüsusi geyimdə olmaq və müəyyən qadağalardan çəkinmək deməkdir. Müsəlman kişi və qadınlar ihram libasına bürünərək Kəbə evinə daxil olurlar. İlk mərhələ Kəbənin ətrafında yeddi dəfə təvaf etməkdir. Təvaf zamanı müsəlmanlar Allahı zikr edir, dua oxuyur, öz günahları üçün bağışlanma diləyirlər. İkinci mərhələ Səfa və Mərvə təpələri arasında yeddi dəfə səy etməkdir. Bu, Həcerin (İsmayılın anası) oğlu üçün su axtararkən göstərdiyi səbir və inamın simvoludur. Səy başa çatdıqdan sonra kişi zəvvarlar saçlarını qısaldır və ya tam qırxır, qadınlar isə saçlarından bir az kəsir. Ümrə zamanı bütün rituallar səmimi niyyət, ibadətə sədaqət və mənəvi saflaşma üçün yerinə yetirilir. İhram qaydalarına əməl etmək, qadağan olunmuş davranışlardan çəkinmək, səbirli və xoşrəftar olmaq bu ziyarətin mənəvi tərəflərini daha da gücləndirir.

Azərbaycandan Ümrə Ziyarəti: Təşkilatçılıq və Ənənələr

Azərbaycanda ümrə ziyarəti həm fərdi, həm də qrup şəklində həyata keçirilir. Son illərdə turizm və zəvvar səfərlərinin təşkili ilə məşğul olan şirkətlərin və dini qurumların fəaliyyəti bu prosesi asanlaşdırıb. Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi və Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi ümrə ziyarətinin təşkili və təhlükəsizliyi üçün lazımi tədbirlər görür. Azərbaycandan ümrəyə getmək istəyənlər adətən əvvəlcədən qeydiyyatdan keçir, səfərin maliyyə və viza məsələləri həll olunur. Ümrə səfərləri əsasən yaz və qış aylarında təşkil edilir, çünki bu dövrlərdə Məkkədə hava daha əlverişli olur. Azərbaycanda ümrə ziyarətinin həyata keçirilməsi ailə və yaxın qohumlar arasında da mühüm hadisə kimi qəbul olunur. Zəvvarlar qayıtdıqdan sonra, adətən, ailə və dostlar üçün xüsusi yığıncaqlar, dua mərasimləri təşkil olunur, ziyarət təəssüratları bölüşülür, Məkkədən gətirilən hədiyyələr, xüsusilə müqəddəs su və xurma paylanır. Bütün bu ənənələr Azərbaycan cəmiyyətində ümrə ziyarətinin yüksək sosial və mənəvi statusunu göstərir.

Azərbaycandan Ümrəyə Necə Getmək Olar?

1. Səfərin Planlaşdırılması:
Azərbaycandan ümrəyə getmək istəyənlər, adətən, səfəri turizm şirkətləri və ya dini qurumların (Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi kimi) vasitəsilə təşkil edir. Səfər əsasən qrup halında həyata keçirilir.

2. Sənədləşmə və Qeydiyyat:

• Beynəlxalq pasport: Ən azı 6 ay müddətinə etibarlı olmalıdır.
• Səudiyyə Ərəbistanı vizası: Ümrə vizası üçün müraciət olunur və bu, adətən təşkilatçı şirkət tərəfindən həyata keçirilir.
• Peyvəndlər: Son illər, xüsusilə Hac və Ümrə üçün müəyyən peyvəndlər (məsələn, meninqit, qrip və ya COVID-19 əleyhinə) tələb oluna bilər.
• Şəxsi məlumatlar: Yaş, ailə vəziyyəti, əlaqə nömrəsi və s.

3. Səfər və Nəqliyyat:

• Birbaşa və ya tranzit uçuşlar: Bakıdan Ciddə və ya Mədinə şəhərinə təyyarə reysləri ilə getmək mümkündür. Oradan isə Məkkəyə avtobus və ya xüsusi nəqliyyat vasitələri ilə çatmaq olar.
• Daxili transfer: Adətən təşkilatçı şirkətlər tərəfindən qarşılanır və zəvvarlar üçün bütün logistik dəstək göstərilir.

4. Yaşayış və Qidalanma:

• Məkkədə və ya ziyarət olunan digər şəhərlərdə otellərdə qalınır.
• Qidalanma, adətən, paket şəklində təqdim olunur və halal tələblərə uyğun təşkil edilir.

5. Qiymət və Xidmətlər:

• Ümrə paketlərinin qiyməti mövsümə, otel səviyyəsinə və xidmətə görə dəyişir. Qiymətə bilet, viza, yaşayış, qidalanma, transfer, bələdçi və ziyarət proqramları daxildir.

Ümrəyə Getmək üçün Lazım Olan Əlavə Məlumatlar

• Ümrəyə getmək il ərzində istənilən vaxt mümkündür (fərqli olaraq Həcc yalnız Zilhiccə ayında icra edilir).
• Zəvvarlar ihram libasında olurlar – bu xüsusi ağ, sadə paltardır və ibadətin ayrılmaz hissəsidir.
• Qadınlar üçün müşayiətçi (mehrəm) tələb oluna bilər; bu qayda bəzən rəsmi qaydalarla müəyyən edilir.
• Uşaqlar və yaşlılar üçün xüsusi proqram və dəstək mümkündür.
• Ziyarət zamanı Məkkə şəhəri ilə yanaşı, Mədinə şəhəri də ziyarət olunur (Peyğəmbər məscidi və digər müqəddəs yerlər).

Praktik Tövsiyələr və Vacib Qeydlər

• Səfər üçün ən uyğun vaxt yay və ya qış mövsümüdür, çünki Məkkədə yayda hava çox isti olur.
• Səyahət zamanı sağlamlıq vəziyyətinizi və səfər sığortası məsələlərini də nəzərə alın.
• Ziyarət üçün bütün qaydalara, dini və gigiyenik tələblərə əməl etmək vacibdir.
• Azərbaycan vətəndaşları üçün səfər xərcləri və prosedurlar şirkətdən şirkətə fərqli ola bilər, ona görə müqaviləni və təklif olunan xidmətləri diqqətlə oxuyun.

Ümrənin Mənəvi və Sosial Təsirləri

Ümrə ziyarətinin müsəlman insanın ruhunda yaratdığı təsir bənzərsizdir. Bu səfər hər bir zəvvar üçün həyatında yeni mərhələnin başlanğıcı, günahların yuyulması, mənəvi yenilənmə və Allahla birbaşa ünsiyyətin zirvəsi kimi dəyərləndirilir. Ümrə ibadəti insanın qəlbində təvazökarlıq, mərhəmət, bağışlama, səbir və insanpərvərlik kimi dəyərləri gücləndirir. Zəvvarlar Kəbədə birlik və bərabərlik hissi, İslam ümmətinin birliyini daha dərindən yaşayır, müxtəlif ölkələrdən, irqlərdən və dillərdən olan müsəlmanlarla bir arada ibadət etməyin fərəhini hiss edirlər. Bu ziyarət insanı daha saf, əxlaqlı, Allaha yaxın və ətraf mühitə qarşı daha həssas edir. Azərbaycanda ümrə ziyarətindən qayıdan insanlar cəmiyyət tərəfindən hörmət və ehtiramla qarşılanır. Bir çox ailələr övladlarının ümrə ziyarətindən sonra onların xarakterində, davranışında və dünyagörüşündə müsbət dəyişikliklər müşahidə edirlər. Sosial baxımdan ümrə zəvvarlar arasında qarşılıqlı yardım, qardaşlıq və vəhdət hissini gücləndirir.

Ümrənin Fərdi və İctimai Faydaları

Ümrə ziyarəti müsəlmanların fərdi inkişafında və cəmiyyət həyatında xüsusi rol oynayır. Hər bir müsəlman üçün ümrə yalnız fərdi ibadət deyil, həm də ailə və ictimai həyatın mühüm hissəsidir. Ümrə zamanı insan öz gündəlik həyatının səs-küyündən, maddi narahatlıqlardan uzaqlaşır, Allaha yaxınlaşır və öz ruhunu saflaşdırır. Bu ziyarət zamanı zəvvarlar daha çox dua edir, öz həyatını, niyyətlərini və gələcək planlarını düşünür. Ümrənin fərdi təsiri insanın psixoloji rahatlıq tapması, stressdən azad olması, həyatının mənasını və istiqamətini yenidən müəyyən etməsi ilə ölçülür. İctimai baxımdan isə, ümrə ibadəti insanların dini və mənəvi dəyərlərə sadiq qalmasını, ailə və yaxınlara qarşı sevgi və hörmətin güclənməsini təmin edir. Azərbaycanda ümrəyə gedənlərin təcrübələri cəmiyyətdə sülh, əmin-amanlıq və dini həmrəylik hisslərini möhkəmləndirir.

Ümrə İslam dünyasında, o cümlədən Azərbaycan cəmiyyətində xüsusi mənəvi əhəmiyyətə malik ibadətdir. Bu ziyarət insan həyatında dərin iz buraxır, qəlbi və ruhu saflaşdırır, Allaha yaxınlaşdırır, ailə və cəmiyyət üçün yeni dəyərlərin yaranmasına səbəb olur. Ümrənin icrası yalnız dini bir borc deyil, həm də ictimai və fərdi inkişaf üçün stimul yaradır. Azərbaycanda ümrə ziyarətinin təşkili və ənənələri xalqımızın dini-mənəvi dəyərlərə, ailə və cəmiyyət həyatına necə böyük önəm verdiyini bir daha sübut edir. Gələcəkdə Azərbaycandan ümrə ziyarətinə gedənlərin sayı və bu sahədə maarifləndirici fəaliyyətlər daha da artacaq, bu ibadətin cəmiyyətə müsbət təsiri isə daim davam edəcək. Hər bir müsəlmanın həyatında ümrə ziyarəti Allaha yaxınlığın, insanlıq və mərhəmət dəyərlərinin zirvəsi kimi yaşamağa davam edəcək.

Ən Çox Verilən Suallar